De president verandert voor onze ogen in een dictator

New Republic

New York Times-columnist Ross Douthat gebood de media vorige week nog voorzichtigheid in hun reactie op president Trump. Douthat waarschuwde voor de valkuil van ‘hysterisch oppositionalisme’, dat wil zeggen: journalisten moeten oppassen dat ze de nieuwe president niet al te gretig en makkelijk afkraken, omdat ze daarmee het risico lopen de waarheid uit het oog te verliezen.

Maar dat was vorige week — voordat persvoorlichter Sean Spicer ten overstaan van het Amerikaanse perskorps glashard loog over de grootte van het publiek bij Trump’s inauguratie; voordat topadviseur Kellyanne Conway deze leugens vervolgens omdoopte tot ‘alternatieve waarheden’. Voordat Trump ten overstaan van de CIA andermaal benadrukte dat het publiek bij zijn inauguratie ‘enorm’ was, hij journalisten ‘de meest leugenachtige wezens op aarde’ en zichzelf ‘soort van een slim persoon’ noemde.

Deze feiten zijn namelijk wel degelijk reden tot alarm, zo schrijft Jeet Heer in New Republican: ’The purpose of the Trump administration’s lies is not necessarily to deceive, but to separate the believers from the disbelievers—for the purpose of rewarding the former and punishing the latter.’ Wat dat betreft is de media-‘strategie’ van Trump weinig anders dan die van eerdere dictators uit de geschiedenis.

Nieuw: Trump-verzekering

Quartz

Ondertussen heeft het Amerikaanse bedrijfsleven te maken met een nieuwe risicocategorie: de presidentiële tweet. Een groeiend aantal bedrijven heeft al te maken gehad met de schadelijke effecten van zo’n tweet. Bedrijven als General Motors, Lockheed Marin, Toyota en Boeing hebben al ervaren dat zo’n tweet de beurskoers ernstig kan schaden. Ook de Mexicaanse peso is al een aantal malen onder druk gekomen als gevolg van tweets van Trump. Als gevolg hebben de Mexicanen al miljarden moeten investeren in het steunen van de nationale munteenheid.

Maar de markt gaat met de rijd mee: sinds kort hebben diverse communicatieadviseurs zich gespecialiseerd in advies bij zo’n calamiteit. Het idee is dat een Trump-tweet moet worden behandeld als een natuurramp — onverwacht, met een verwoestend effect en de herstelwerkzaamheden kosten bergen tijd en geld. Voor de duidelijkheid: de 45e president van de Verenigde Staten valt daarmee in dezelfde categorie als aardbevingen, sprinkhanenplagen en terroristische aanslagen.

De Teeven-deal: liegen tot je erbij neervalt

De Volkskrant (Ook beschikbaar op Blendle)

Ook in ons eigen land is bullshit van overheidshand aan de orde van de dag. De Volkskrant brengt een even onthullende als onthutsende reconstructie van de zaak die Justitieminister Ad van der Steur tot aftreden dwong, nadat eerder zijn voorganger Ivo Opstelten en staatssecretaris Fred Teeven al over de kwestie waren gevallen. Een deal die Teeven als officier van Justitie sloot met crimineel Kees Houtman heeft nu een derde kop laten rollen op het ministerie van Veiligheid en Justitie. Een staaltje blufpoker van Opstelten om de kritiek op de deal weg te nemen ging daarna een volstrekt eigen leven leiden, waarbij de ene leugen steeds de andere moest verhullen. Dat leidde er uiteindelijk toe dat Ard van der Steur zichzelf gedwongen zag om als minister de Kamer voor te liegen over gedrag dat hij als Kamerlid nooit had mogen vertonen: het uit de wind houden in plaats van het controleren van de regering.

De oorlogsmisdaden van SEAL team 6

The Intercept

Het is ongetwijfeld het meest geroemde team commando's uit de Westerse wereld: het Amerikaanse SEAL team 6. Vooral omdat deze speciaal getrainde militairen Osama bin Laden uitschakelden, natuurlijk. Maar, zo is te lezen in dit verhaal van The Intercept, er blijkt een duistere keerzijde aan het succesverhaal van SEAL team 6 te zitten. Wat heet: de elitesoldaten hebben zich volgens het medium schuldig gemaakt een 'patroon van crimineel geweld', met dubieuze moordpartijen, verminkingen en andere wandaden. Onrechtmatigheden die bovendien jarenlang aanhielden. Een pittige longread: dit is onderzoeksjournalistiek zoals het bedoeld is.

Een lastige uitdaging voor Tunesië

The Economist

Een opmerkelijk bericht over Tunesië deze week in The Economist. Afgelopen week was het zes jaar geleden dat Mohamed Bouazizi zichzelf in Tunesië in brand stak. De zelfverbranding van de marktkoopman wordt beschouwd als de belangrijkste aanleiding voor de Arabische Lente. De revolutie die als gevolg daarvan is ontstaan heeft in vrijwel geen enkel Arabisch land tot meer democratie geleid, behalve in Tunesië. Daar werd president Ben Ali afgezet en een gematigde coalitie democratisch verkozen. In de herziende grondwet werd arbeid als recht opgenomen en bleef het relatief gezien rustig.

Tegelijkertijd huist Tunesië een relatief grote groep salafisten, mede hierdoor werd het land hofleverancier van jihadi’s. Naar schatting sloten zo’n zesduizend Tunesiërs zich elders in het Midden-Oosten aan bij rebellengroeperingen. Volgens dit artikel neemt de onrust in het land toe, staat het er qua werkgelegenheid slechter voor dan zes jaar geleden en keren velen jihadi’s momenteel weer huiswaarts. Terreurorganisatie ISIS heeft al opgeroepen tot het plegen van aanslagen in het Noord-Afrikaanse land.

Dat heeft ertoe geleid dat de regering draconische maatregelen heeft getroffen; zo zijn er radicale moskeeën gesloten, strengere grenscontroles, is er een reisverbod voor mensen onder de 35 jaar naar Libië, Turkije en Servië en zijn er veiligheidswetten aangenomen die dermate vergaand zijn dat ze op kritiek van mensenrechtenorganisaties konden rekenen. Met de groeiende onvrede in het land is het nu volgens het Britse tijdschrift de vraag of het land de stabiliteit weet te bewaren.

Onze democratie is stuk, maar geef de hoop niet op

George Monbiot

Er is iets fundamenteel mis met onze democratieën, zo schreef George Monbiot deze week in een column die ook in The Guardian te lezen was. Geld, lobbyisten en de media kapen verkiezingen, met als uitkomsten Brexit en Trump. Kun je het kiezers kwalijk nemen dat ze in de verkiezingen zoals ze nu gehouden worden, bij deze keuzes uitkomen? Volgens Monbiot niet. Maar deze schokkende verkiezingsuitslagen zijn wel een teken dat er iets racidaal anders moet; als het gaat om de financiering van campagnes en partijen, als het gaat om de manier waarop kiezers worden geïnformeerd. Monbiot onderzoekt in dit essay een paar opties in deze richting. De moeite van het lezen waard voor eenieder die na wil denken over de toekomst van onze staasvorm.

Het Universele Basisinkomen: een vrijbrief voor luieren?

New Scientist (via Blendle)

Het Basisinkomen houdt in dat elke volwassen burger elke maand onvoorwaardelijk een vast bedrag van de overheid krijgt. Het mag zich op toenemende populariteit verheugen. Reden daarvoor is de papieren rompslomp die gepaard gaat met de meeste huidige systemen van de verzorgingsstaat. In dit artikel worden verschillende experimenten met het BI — zoals in Canada en Finland —  en de voor- en nadelen daarvan naast elkaar gezet. Alsmede verschillende varianten van het BI, zoals de 'negatieve inkomstenbelasting'.  Dat is een inkomensafhankelijke versie van het universeel basisinkomen, waarbij de armsten een gegarandeerd inkomen van de overheid ontvangen, de middenklasse geen belasting hoeft te betalen, en de rijken worden belast.

Dit klinkt rechtvaardig, maar een studie van sociaal-econoom Silvia Avram van de universiteit van Essex heeft een nadeel van dit systeem aan het licht gebracht. De onderzoeksresultaten van Avram vormen een aanwijzing dat het negatieve inkomstenbelastingmodel mensen minder goed aan het werk krijgt dan het universele basisinkomen. Hoe dan ook, het debat gaat door.

40 jaar klimaatverandering in de Rockies

NRC

De 66 jarige Billy Barr woont al 43 jaar als een kluizenaar in de Rocky Mountains. Uit interesse — en verveling — besloot hij een dagboek bij te houden waarin hij onder meer de temperatuur, sneeuwhoogte en aanwezige dieren nauwgezet opschrijft. Elke winter maakt hij dagelijks, twee keer op een dag, notitie van zijn omgeving. De gegevens van Barr tonen aan dat het fenomeen klimaatverandering zich ook in de Rocky Mountains manifesteert: 'De trend die ik zie is de sneeuwlaag zich later vormt en ook weer eerder verdwijnt. Vroeger bleef sneeuw lang liggen en verdween die pas na jaren.'

Een alarmerende boodschap, zo zegt Barr, aangezien een groot deel van het zuidwesten van de Verenigde Staten wat betreft de watervoorraad afhankelijk is van de sneeuw in de Rocky Mountaints. Barr ziet de toekomst van het klimaat somber in.

Wordt Amsterdam het nieuwe Londen?

The Guardian

Enkele grote financiële instellingen die nu in de Londense City zijn gevestigd maken nu de daadwerkelijke Brexit nadert plannen om te verhuizen naar Parijs, Frankfurt, of... Amsterdam. The Guardian vraagt zich in dit artikel zelfs af of Amsterdam ‘the new London’ kan worden: het citeert de Amerikaanse professor James Stewart, die de stad in een column heeft uitgeroepen tot winnaar van de Brexit-exodus. Sterke kanten zijn de goede infrastructuur op het gebied van verkeer, scholen en internet. Daar komt bij dat fintech zich in Amsterdam vrij sterk ontwikkelt. Grootste nadeel: de wettelijke beperkingen op bonussen in de financiële sector. Lees vooral ook de reacties van lezers, onder wie een aantal landgenoten. Lezer ‘Geroidin’ acht de kansen van Amsterdam niet zo groot: ‘Productivity will be dreadful in Amsterdam. With the sex houses and legalised pot the staff wont want to do their work…’ Een ander probleem voor belangstellende ondernemingen is het plotselinge tekort aan kantoren in Amsterdam als gevolg van de bouwstop. Overigens is het nog maar de vraag of het nieuwe Londen überhaupt in Europa zal zijn: New York, Singapore of Hong Kong zijn ook in de race.

Een mislukt experiment

NRC Next (via Blendle)

De voedingsindustrie werkt inmiddels vijftig jaar met bewerkt voedsel. Nu stelt hoogleraar kinderendocrinologie Robert Lustig de vraag: stel dat Coca-Cola, Pepsico, Unilever, Mars en Kellogg’s wetenschappelijke onderzoekers zijn. Hoe zouden ze dan nu, na vijftig jaar, terugkijken op dit wetenschappelijke experiment? Spoiler alert: het antwoord dat de professor zelf formuleert is niet positief.