Trump-karikatuur door DonkeyHotey / bewerking door Luuk van der Sterren
© CC-BY-SA-4.0
Follow the Money selecteert
Follow the Money selecteert, met deze week: de big data-miljardair achter Trump en Brexit; een interview met de man van het bonnetje; Nederlandse belangen op de oceaanbodem; de neurowetenschapper die peer reviews wil hacken; een ontluisterend beeld van de Amerikaanse president. Verder: een portret van de Russische ambassadeur in Washington; private equity aast op Europese voedingsbedrijven; de Saudi’s gaan op reis en nemen mee... Tot slot: deze bedrijven werden stinkend rijk van de crisis en dit is hoe ze in Bosnië corruptie opsporen. Prettig weekend!
Hoe een big data-miljardair ons aan Trump en de Brexit hielp
Ga er even goed voor zitten, want bij het lezen van dit verhaal in The Guardian vielen we op de redactie haast van onze stoel. Carole Cadwalladr beschrijft hoe een groot deel van het mediageweld achter zowel Trump als de Brexit terug te leiden is tot de belangen van één man: Robert Mercer. Deze miljardair, die een fortuin verdiende bij IBM en het hedgefonds Renaissance Technologies, houdt er allerlei interessante hobby's op na. Zo was hij een van de grootste donors aan de presidentscampagne van Donald Trump en heeft hij een denktank die zich bezig houdt met klimaatscepticisme. Dat niet alleen: Mercer was ook een belangrijke investeerder in Breitbart. Deze rechts-georiënteerde website is inmiddels het populairste politieke medium op zowel Twitter als Facebook.
De grootste onthulling zit 'm echter in de bezigheden van Cambridge Analytica, Mercer's kleine bedrijfje dat zich bezig houdt met data-analyse. Wat heet: de core business van Cambridge Analytica is 'psyops' — het beïnvloeden van publieke opinie ten behoeve van strategische doelen, veelal via de (digitale) media. De diensten van Cambridge Analytica hebben namen als 'election management strategies' en 'messaging and information operations' en zijn 25 jaar lang geperfectioneerd in landen als Pakistan en Afghanistan. Wat blijkt nu: deze zelfde technieken blijken prima te werken in Groot-Britannië en de Verenigde Staten. Een bloedstollende longread en een ijzersterk staaltje onderzoeksjournalistiek.
Een interview met de man van 'het bonnetje'
Bas Haan van Nieuwsuur mag de beste onderzoeksjournalist van Nederland worden genoemd. Niemand wist meer bewindspersonen ten val te brengen dan hij. Zijn onthullingen over het 'bonnetje van Teeven' kostten twee ministers, een staatssecretaris en een Kamervoorzitter de kop. In dit interview in de Volkskrant spreekt hij over zijn werkwijze. Over het tijdrovende handwerk — aanbellen bij tientallen personen om op zoek te gaan naar een klokkenluider bijvoorbeeld — dat échte onderzoeksjournalistiek vergt. En het gaat natuurlijk over het grote en kleine liegen dat in Den Haag inmiddels geïnstitutionaliseerd is. Tot aan de premier aan toe.
Nederlandse belangen op de oceaanbodem
Deze week in het FD: Een interessant artikel over de diepzeemijnbouw, waar Nederlandse bedrijven een grote rol in blijken te spelen. Bedrijven als IHC en Damen ontwikkelen robots of zijn toeleverancier van anderen. De reden voor deze snelgroeiende markt is de behoefte aan grondstoffen, onder andere voor elektrische auto's en zonnepanelen, zo schrijft het FD: 'De verwachte snelle ontwikkeling van de groene economie (elektrische auto’s, windmolens, zonnepanelen) leidt de komende decennia tot een groeiende vraag naar grondstoffen als lithium, kobalt, nikkel, zink, koperen zeldzame aardmetalen als neodymium en dysprosium.'
Milieuorganisaties als Greenpeace willen echter een verbod op alle vormen van diepzeemijnbouw, 'zolang alle zeehabitats, biodiversiteit en ecosysteemfuncties niet goed beschermd zijn'. Bovendien zijn er nog voldoende kansen om grondstoffen op andere manieren te winnen., aldus de milieuorganisatie.
Hack peer reviews, red de wetenschap
Het systeem van anonieme peer review wordt opgeschud. Website Wired schrijft over neurowetenschapper Niego Kriegeskorte, die overtuigd is van openbare peer review van wetenschappelijke publicaties. Een van de manieren waarop Kriegeskorte (ook wel 'de Edward Snowden van peer review' genoemd) te werk gaat, is het toeschrijven van de auteurs met de vraag of ze hun paper online willen zetten — in plaats van te wachten tot een wetenschappelijk tijdschrift of journal dat doet. Zeer ongebruikelijke praktijken; toch is dit de toekomst van peer review, want het zorgt voor een open, eerlijker en intensiever debat.
Trump gokt, bluft en wint meestal
Trouw (via Blendle)
Trouw brengt een gesprek met onderzoeksjournalist en Trump-watcher David Cay Johnston. De man volgt Trump als 29 jaar een schetst een ontluisterend beeld van de president. Zo zijn er volgens Johnston 3500 rechtszaken tegen hem aangespannen. De reden: Als zakenman had Trump er een handje van om facturen niet te betalen, als ze zodanig laag waren dat zijn schuldeiser zich realiseerde dat procederen meer zou kosten dan opbrengen.
Trump heeft volgens Johnston ook banden met de maffia en oplichters. Hij wist een zaak van een bevriende crimineel door de rechtbank van Maryanne Trump, zijn zus te laten behandelen. Volgens Johnston is Trump's grootste zwakte dat hij geen grenzen kent. Het oordeel is dan ook simpel: de journalist acht Trump ongeschikt voor een publieke functie.
De 'Russische invloed' in Washington: het draait allemaal om deze man
The Guardian licht Sergey Kislyaks doopceel. Kislyak (66) is de ambassadeur van Rusland in Washington. Na Trump's voormalige veiligheidsadviseur Michael T. Flynn, die moest opstappen in verband met ongeoorloofde contacten met deze Russische diplomaat, wordt nu Attorney General Jeff Sessions in verband gebracht met Kislyak. Wie is deze Oekraïner, die al onder Gorbatsjov carrière begon te maken?
Private equity aast op Europese voedingsbedrijven
De overnamepoging van 3G en Warren Buffett van Unilever mag dan gestrand zijn, ze heeft de Europese voedingsindustrie wakkergeschud. De productportfolio’s van Europese bedrijven die zogenoemde fast moving consumer goods produceren zitten vol met slecht presterende onderdelen. Die zouden met leveraged buy outs — uitkopen met geleend geld — verzelfstandigd en gecombineerd kunnen worden tot nieuwe, veel beter presterende bedrijven, constateert Bloomberg. En dat is niet alleen het geval bij Unilever, maar ook bij Nestlé en Reckitt bulkt het van de hapklare brokken waar krachtige financiële private equity partijen brood in zien. De verdere concentratie van productgroepen, zoals broodsmeersels of diepvries producten, is volgens de schrijvers van deze Bloomberg-column een kwestie van tijd. Dankzij schaalvoordelen zijn de rendementen, nu gemiddeld rond de 16 procent, op te krikken naar een Kraft-Heinz-niveau van 23 procent. De overnamepoging heeft er toe geleid dat in elke bestuurskamer van Europese voedingsgiganten de portfolio nu tegen het licht wordt gehouden.
De Saudi’s gaan op reis en nemen mee...
... Vier Boeing 747’s, twee Boeing 777’s, een Hercules, twee limousines, twee liften, een persoonlijke troon en een entourage van ruim 1500 mensen. Dat is hoe de 81-jarige koning Salman van Saudi-Arabië deze maand door Azië rolt op zijn handelsmissie.
Sinds afgelopen woensdag zijn de Saudi's in Indonesië. De lokale economie daar krijgt in ieder geval alvast een kleine impuls van de Saudische handelsmissie; volgens een vrachtbedrijf zijn er met de ‘bagage' van ruim 500 ton 572 werknemers in de weer.
Deze bedrijven werden stinkend rijk van de crisis
Niet bij iedereen heeft de krediet-crisis windeieren gelegd. Een aantal audit- en consultancybedrijven heeft flink verdiend aan de crisis en het oplossen ervan. Het oligopolie van de ‘big 4’ accountant-bedrijven — Deloitte, EY, KPMG en PwC — was aan de ene kant betrokken bij het auditen van banken om aan de andere kant te worden ingehuurd voor de redding van diezelfde banken, nadat bleek dat de boeken toch niet op orde waren.
Het hele rapport van TNI is hier te lezen.
Open source corruptie opsporen in Bosnië
‘Verhoog voor criminelen de kosten om zaken te doen’. Het leitmotiv van de onderzoeksjournalisten van de Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) is aansprekend. Ergens op een onbekend adres in Sarajevo runnen ze de “People’s NSA” — een verwijzing naar de Amerikaanse veiligheidsdienst. Hackers en datajournalisten zuigen openbare dataregisters leeg, maken koppelingen en speuren naar opvallende red flags op het gebied van corruptie. Dit vanuit het besef dat corruptiezaken vaak via openbare bronnen opgespoord kunnen worden. Het bewijs daarvoor leveren ze regelmatig: zo wisten ze in 2014 onder meer een gigantische witwasoperatie – zo’n 20 miljard dollar — via Moldavische rechters te onthullen. En vorige maand legden ze een omvangrijke wapenhandel bloot tussen Kroatië en Saoedi-Arabië. In een youtube-filmpje geven de journalistieke NSA-ers een kijkje achter de schermen.
