© Matthias Leuhof
7
MIN
Winst maken met nieuws levert steeds minder op in Vlaanderen, zo blijkt uit gelekte cijfers over de grootste nieuwssite daar. Een Zwitserse auteur stelt voor om helemaal te stoppen met nieuws lezen, maar dat blijkt ook geen goed doordachte oplossing. Beter is het misschien om een groep journalisten een voorselectie te laten maken van de interessantste artikelen van de afgelopen week. Waarvan akte.
Als je vriendinnen drugs verkopen en scooters stelen
Judith Spanjers – Gealarmeerd door hulpverleners start de gemeente Amsterdam een campagne gericht op vaak nog minderjarige meisjes die slachtoffer zijn van uitbuiting en seksueel geweld. Margalith Kleijwegt deed journalistiek onderzoek en sprak met meisjes en hun ouders. ‘Ik heb acht hulpverleners. Dat is echt te veel.’ Het is een indrukwekkend verhaal over de invloed van social media en de worsteling in hun leven.
‘Brave meisjes denken na,’ legt een geïnterviewd meisje uit, ‘en doen geen gekke dingen. Ik ben, net als mijn vriendinnen, impulsief. Gaandeweg merk je dat je vrienden crimineel zijn, ze verkopen drugs, ze stelen scooters. Je denkt dat je er makkelijk weer uit kunt komen, maar dat is niet zo.’
Ouders roepen hun kinderen vergeefs tot de orde, weten niet hoe om te gaan met de sterke wil van hun dochters en voelen zich machteloos als ze zien hoe groot de invloed van de sociale media is. Schaamte en gebrek aan vertrouwen in reguliere instanties weerhoudt ze er vaak van om op tijd hulp in te roepen, en voor ze het doorhebben is het te laat. Ouders staan vaak ambivalent tegenover hulpverlening, ingrijpen van buitenaf, zeker als het om in hun ogen vijandige – ‘straks pakken ze m’n kind af’ – instituties als jeugdzorg gaat.
Eerste CumEx-daders moeten fors betalen
Siem Eikelenboom – Wie nog even dacht (of hoopte) dat het eerste Duitse CumEx-proces met een sisser zou aflopen, komt bedrogen uit. Op 5 februari bepaalde de rechtbank in Bonn vooruitlopend op het uiteindelijke vonnis dat zeven verdachten gezamenlijk 400 miljoen euro moeten ophoesten.
In dit eerste grote proces staan twee Britse beurshandelaren, Martin S. en Nicholas D., en vijf financiële instellingen terecht: de New Yorkse bank BNY Mellon, Hansainvest, het Franse Société Générale en de M.M. Warburg Gruppe en haar fondsdochter Warburg Invest. FTM heeft uitvoerig over het CumEx-schandaal bericht. CumEx-handel is een vorm van aandelenhandel waarbij banken en handelaren bij de Duitse fiscus meerdere malen dividendbelasting terugvroegen, terwijl die belasting maar een keer was afgedragen.
Op de 35e zittingsdag van dit megaproces deelde rechtbankvoorzitter Roland Zickler mee dat de verdachten het geld moeten terugbetalen dat ze met hun dubieuze praktijken in de periode 2006-2011 hebben verdiend. De Duitse Warburg Bank verdiende in die periode 169 miljoen euro. Daarnaast leverde de CumEx-handel van twee van haar fondsen ook nog eens 109 miljoen op. Inmiddels zijn ook de twee grootaandeelhouders van deze bank, Christian Olearius en Max Warburg, als verdachten aangemerkt. Tot einde 2019 maakten zij deel uit van de raad van commissarissen van Warburg. De twee hebben altijd volgehouden dat hun en hun bank niets te verwijten valt. Daar denkt de Bonner rechtbank dus anders over.
Welke verdachte welk deel van de 400 miljoen moet gaan betalen, is nog niet duidelijk. Het proces in Bonn gaat verder. In de loop van februari zal de officier van justitie met de eis tegen de zeven verdachten komen.
Hoe de EU de Brexit kan overleven
Peter Hendriks – In een uitgebreide analyse belicht de Brit Charles Grant, de directeur van het Centre for European Reform, de toekomst van de Europese Unie zonder het Verenigd Koninkrijk. Zijn conclusie is dat als Duitsland en Frankrijk er niet in slagen om goed samen te werken, het blok uit elkaar zal spatten.
Die goede samenwerking ligt niet zonder meer voor de hand. De afgelopen 15 jaar zijn de verhoudingen tussen de twee landen moeizaam geweest. Dat heeft volgens Grant veel te maken met de kracht van de Duitse economie. Duitsland bleef zeker na 2010 doorstomen en Angela Merkel werd zodoende de grote leider van de EU.
Die onevenwichtigheid is iets verbeterd sinds Emmanuel Macron aan de macht is, maar Macrons plannen om de EU te hervormen vielen niet in goede aarde bij de Duitsers. De Duitsers zijn namelijk best tevreden met de manier waarop de EU nu functioneert. Het heeft ze immers veel economisch succes gebracht. Macron daarentegen ziet grote problemen aan de horizon en vreest dat de EU totaal zal worden overschaduwd door de VS en China.
Grant noemt in zijn stuk nog een aantal punten waarop Duitsland en Frankrijk wezenlijk anders denken. Hij sluit af met te zeggen dat het tijd is dat de grote twee hun verschillen oplossen en hun rol als leiders van de Unie beter vervullen.
Maffia en politici misbruiken ‘die rotsubsidies’
NRCHandelsblad / De Standaard / EUobserver
Peter Teffer – NRC Handelsblad publiceerde afgelopen week een reeks artikelen van De Standaard over fraude met EU-landbouwsubsidies, waar opnieuw een ontluisterend beeld naar voren komt.
Uit Sicilië komt de inschatting dat ‘zo’n 60 procent’ van de jaarlijks bijna 4 miljard euro aan inkomenssteun ‘in verkeerde handen valt’. Volgens aanklager Pasquale Pacifico is de pot met gemeenschapsgeld een ideale bron van inkomsten voor de maffia. ‘De risico’s zijn minimaal, er hoeft nauwelijks geweld te worden gebruikt, en de kans op een celstraf is verwaarloosbaar,’ zegt hij.
Ook Slowakije is bekend met het fenomeen fraude met landbouwsubsidies door de maffia, iets waar de in 2018 vermoorde onderzoeksjournalist Ján Kuciak onderzoek naar deed. Maar journalist Andrej Ban vertelt dat lokale Slowaakse boeren niet zozeer naar de maffia wijzen, maar naar Lubica Roskova, een voormalige volksvertegenwoordigster van de links-populistische regeringspartij Smer-SD. Omdat de lokale controledienst zijn werk niet deed, kon Roskova landbouwsubsidies krijgen voor grond waar helemaal geen landbouw op werd bedreven: een vliegveld, parkeerplaatsen en een industriegebied.
Daarnaast profiteren vooral grote bedrijven van het systeem van directe inkomenssteun, die per hectare landbouwgrond wordt verdeeld. Van de 400 miljoen euro per jaar die naar Slowakije gaan, komt 94 procent terecht bij 18 procent van de bedrijven. Oligarchen doen er alles aan om hun grondgebied te vergroten: ‘een ongelijke oorlog om land [..] tussen groten en kleintjes.’ Maar zelfs onder de groten bevinden zich boeren die te maken krijgen met intimidatie en rechtszaken. Frantisek Oravec, een boer met 2.200 hectare land, heeft het dan ook helemaal gehad met die ‘rotsubsidies’.
Omdat nationale autoriteiten vaak zelf niet genoeg doen om fraude met EU-geld te bestrijden, komt er een Europees openbaar aanklager. De 46-jarige Roemeense die deze klus moet klaren, Laura Kovesi, vertelde echter afgelopen week aan EUobserver dat ze slechts vier onderzoekers tot haar beschikking krijgt. Met zijn vijven moeten ze 3.000 zaken onderzoeken. In de EU-landen zelf moeten lokale aanklagers worden vrijgemaakt, maar ook daar hapert het. Volgens Kovesi stellen sommige lidstaten alleen ‘part time aanklagers’ beschikbaar.
‘De Probleem Groep’: meester-manager Van Thillo loopt toch nog een krasje op
Joost Ramaer – Bijna had de Vlaamse mediatycoon Christian Van Thillo zijn loopbaan officieel kunnen afsluiten als een van de beste managers en ondernemers van Europa. Bijna – ware het niet dat een week eerder informatie boven water kwam die juist die kwaliteit in twijfel trekt.
Op woensdag 5 februari maakte Van Thillo onverwachts bekend dat hij per 1 maart zal terugtreden als ceo van wat tot voor kort De Persgroep heette. Bijna 31 jaar leidde hij het concern waarvan hij ook eigenaar is. In Vlaanderen bouwde hij een losse verzameling oubollige bladen en verouderde drukkerijen uit tot een modern dagbladbedrijf, dat de structurele neergang van de papieren krant veel beter wist te pareren dan zijn grotere Nederlandse collega’s. Door twee van die slome reuzen over te nemen – PCM (2009) en Wegener (2015) – werd hij de grootste dagbladuitgever van Nederland.
Onderweg voegde hij de Vlaamse commerciële omroep VTM aan zijn bedrijvenpalet toe. De facto runde De Persgroep de zender al jaren; met geduld en volharding wist Van Thillo in 2017 ook zijn laatste mede-aandeelhouder uit te kopen. De transformatie tot multimediaconcern kreeg zijn beslag in de naamsverandering tot DPG Media. Onderweg werd de onderneming vele malen groter en bleef hij goed rendabel, ondanks het verval van de krant.
En nu blijkt ineens dat het niet goed gaat met de Vlaamse tak van DPG. Met name met de VTM gaat het slecht. Het online onderzoeksplatform Apache begon eind januari een serie artikelen onder de plagerige titel ‘De Probleem Groep’. De Vlaamse online luis-in-de-pels van de machthebbers in België heeft de hand weten te leggen op ‘meer dan dertig interne verslagen van de [Belgische – red.] ondernemingsraad van DPG’.
Bij VTM lopen vooral de inkomsten uit reclame op lineaire televisie hard terug. ‘Televisie zou zonder de digitale inkomsten en de inkomsten uit distributie verlieslatend zijn,’ zo citeert Apache uit de OR-verslagen. De interne kwartaalcijfers van eind september voorspellen voor heel 2019 een daling van de bedrijfswinst (Ebit: Earnings Before Interest and Taxes) met 35 procent, van 28 naar 19,5 miljoen euro. De digitale inkomsten, uit reclame en on-demandbetalingen, groeien wel hard, maar vallen in absolute zin voorlopig nog in het niet bij de omzet uit lineaire tv.
Digitalisering en digitale verdiensten vormen probleemkind nummer twee. DPG heeft weliswaar het NU.nl van België in handen met hln.be, de digitale pendant van zijn papieren krant Het Laatste Nieuws, de Telegraaf van België. Maar de grootste en drukst bezochte nieuwssite van het land verdient nog nauwelijks aan de circa half miljoen unieke bezoekers per dag. Slechts 2 procent van die online lezers betaalt voor de ‘premium content’ op hln.be.
Extra pijnlijk voor de meester-manager Van Thillo zijn de bevindingen van Oege Boonstra en Meindert Landsmeer, de twee Nederlandse consultants die hij VTM liet doorlichten. Hun adviesbureau 3Rivers is gespecialiseerd in de ‘transformatie van tv-bedrijven’. VTM kampt niet alleen met dezelfde mediarevolutie als de kranten. De omroeporganisatie wordt ook domweg slecht gerund. Volgens 3Rivers ligt de omzet per werknemer ‘aanzienlijk onder het gemiddelde’ in de commerciële tv-sector, en is de winstgevendheid ‘een kwart lager’ dan gebruikelijk.
Een ton voor een dagje werken in de Duitse politiek
Dennis l’Ami – Thomas Kemmerich, die zich na steun van de extreemrechtse Alternative für Deutschland tot premier van de Duitse deelstaat Thüringen mocht kronen, heeft die positie al weer verlaten. Na felle kritiek uit het hele land, inclusief opmerkingen van bondskanselier Angela Merkel, dat hij zou helpen het AfD salonfähig te maken, besloot Kemmerich de handdoek in de ring te gooien.
Hij kan echter direct door naar een winkel om een nieuwe te kopen, want hij krijgt mogelijk bijna een ton mee voor het dagje ‘werk’. Zolang niemand anders de opengevallen plek opvult, heeft Kemmerich recht op wachtgeld, inclusief verschillende vergoedingen voor zijn familie. Het totale bedrag komt neer op 93.004 euro. Dat is een flinke stapel handdoeken.
Hoofdpijninterview met professor die het ook allemaal niet zo goed snapt ontkracht
Ties Joosten – Plop. Plop. Plopperdeplopperdeplop deed mijn Twitter-tijdlijn. Een hoogleraar had in een krant een paar kritische noten gezet bij het Nederlandse klimaatbeleid en – nou ja – da’s koren op de molen van (een deel van) mijn bubbeltje.
Ik dus lezen. Zin 1: ‘Het besluit om alle huizen van het gas af te halen is een grote fout van het kabinet.’ Aaargh! Direct voel ik een migraine opkomen. Want er is helemaal geen ‘besluit’ om ‘alle huizen’ van ‘het gas’ af te halen. Tot 2030 is het de ambitie om 1,5 miljoen gebouwen te isoleren, verduurzamen en aardgasvrij(-ready) te maken. Dat is echt iets anders.
Na nog wat halve waarheden en gebabbel gooide ik het artikel geërgerd terzijde. Zo niet Henri Bontenbal. Op Twitter zet hij in een draadje de grootste misvattingen van de professor uiteen.
Da’s fijn, want zo wordt toch nog de broodnodige nuance geboden. Ik kon het niet opbrengen. Maar als dit artikel de afgelopen week nu ook in jouw bubbel opkwam, dan raad ik je van harte aan even Bontenbals reactie te lezen.
Stoppen met nieuws lezen is vooral een keuze voor het eigen geluk
Arjan van der Linden – Rolf Dobelli leest al 10 jaar het nieuws niet meer en schreef daar een boek over. De inhoud van zijn betoog laat zich samenvatten als ‘hoogopgeleide westerse man ontdekt de keerzijde van eigen nieuwsverslaving’.
Wat blijkt: elke tien minuten je telefoon checken om te kijken wat er nu weer is gebeurd, is niet de beste manier om te leren hoe de wereld in elkaar zit. En zeker, het is het vreemd dat een gebeurtenis die op een drukke nieuwsdag misschien niet eens in de krant was verschenen op een slow news day de wereld overgaat. Interessante gespreksstof.
Maar Dobelli heeft het continu over de vraag: wat doet nieuws met mij? Hij lijkt zich er niet bewust van te zijn dat veel mensen er niet consequentieloos voor kunnen kiezen het nieuws aan zich voorbij te laten gaan, en dat die mensen erbij gebaat zijn als er ook anderen zijn die het nieuws volgen. Groene-redacteur Joost de Vries ziet dat wel, haarscherp zelfs, en legt in dit artikel de vinger op de zere plek.
