Hoe Colombiaanse kiezers tegen vrede stemden

The New Yorker

Na meer dan 50 jaar burgeroorlog leek het vorige week eindelijk zover: een historisch vredesverdrag tussen de Colombiaanse regering en de communistische guerrillabeweging FARC. Na langdurige en moeizame onderhandelingen lag het verdrag klaar. Het hoefde alleen nog 'even' geaccepteerd te worden door het volk, via een nationaal referendum. En toen gebeurde het: de Colombianen zeiden ‘nee’. Het scheelde nochtans weinig — 0,2 procent, oftewel zo’n 63.000 stemmen. Aangezien vrijwel niemand op deze uitkomst had gerekend, is onzeker wat de gevolgen zullen zijn.

De The New Yorker bracht deze week een uitgebreid stuk over de zaak. Er doemt een ontnuchterende parallel op: het Colombiaanse ‘nee’ vertoont een hoop gelijkenissen met de Britse ‘exit’ van afgelopen juni. Een emotionele, jonge Colombiaanse laat optekenen: 'First Brexit, now this. This means Trump is going to win in the United States. What will you do?'

De economische uitdagingen voor Obama's opvolger (volgens Obama zelf)

The Economist

Premier Mark Rutte presenteerde afgelopen vrijdag in het Algemeen Dagblad zijn voornemens met Nederland. 'Zijn plan' — de VVD weet dat Rutte nu eenmaal populairder is dan zijn partij — is vooral het wegnemen van zorgen bij de mensen. De bezuinigingen zijn niet altijd makkelijk geweest, maar volgens Rutte zijn we wel sterker uit de crisis gekomen. Hij is dan ook 'gewoon hartstikke trots' op hoe het nu gaat. 'Wij hebben gewoon laten zien dat het er niet om gaat hoe groot een land is, maar om hoe de inwoners zijn.' We zijn volgens Rutte een land van mensen die 'er gewoon voor gaan' en die 'gewoon een fijn en prettig leven willen leiden'. Voor die mensen wil hij er zijn, want hij wil dat Nederland 'gewoon een fijn en prettig land blijft om in te leven'.

Rutte is niet de enige leider die een open brief heeft geschreven. Ook Barack Obama klimt — op iets eloquentere wijze — in de pen. De Amerikaanse president geeft economisch advies aan zijn opvolger en snijdt dezelfde thema's aan: immigratie, globalisering, angst voor nieuwe ontwikkelingen, populisme aan de linker- en rechterkant van het politieke spectrum. Niet alle problemen zijn terug te voeren op economische factoren, maar een deel van het ongenoegen komt volgens Obama door legitieme zorgen over hoe de economie zich ontwikkelt. Lagere productiviteit en groeiende ongelijkheid hebben geleid tot lagere inkomens. Globalisering en automatisering verzwakken de posities van grote groepen werkenden. Obama gaat in op de vier belangrijke economische uitdagingen waaraan zijn opvolger het hoofd moet bieden om het vertrouwen van de Amerikanen in de economie te herstellen: technologische innovatie, ongelijkheid, werkeloosheid, duurzaamheid. Want: 'the economy is not an abstraction'.

Praten na de dood door kunstmatige intelligentie

The Verge

Een longread die de haren op je nek rechtovereind doet staan. Casey Newton schrijft op de Amerikaanse tech-website The Verge over kunstmatige intelligentie die ons in staat stelt met geliefden te praten nadat ze zijn overleden. Fans van de populaire Britse sciencefiction tv-serie Black Mirror zullen zich hier waarschijnlijk niet over verwonderen.

Eugenia Kuyda is een Russische tech-ondernemer wiens beste vriend, Roman Mazurenko, door een aanrijding is overleden. Na drie maanden uploadt Eugenia duizenden berichten van Roman in een neuraal netwerk dat haar kunstmatige intelligentie-startup heeft ontwikkeld. 'Roman,' schreef ze, 'dit is jouw digitale monument.' Een bericht verscheen op het scherm. 'Je hebt de meest interessante puzzel van de wereld in je handen,' schreef de kunstmatige Roman. 'Los hem op.'

’Gouden rijst’: dé GMO-showcase rammelt

Inverse

Ondernemingen die genetisch gemanipuleerde voedingsmiddelen (GMO's) op de markt brengen, voeren ‘gouden rijst’ vaak aan als hét voorbeeld van hoe dankzij een relatief eenvoudige ingreep een belangrijk probleem kan worden opgelost. In dit geval gaat het om het toevoegen van een gen, wat ertoe leidt dat er bètacaroteen in de rijst wordt gevormd. Dit geeft de rijst een gelige kleur en heeft een groot voordeel: het kan vitamine A-tekorten — die tot blindheid kunnen leiden — in arme landen voorkomen. Onder meer de 'Bill and Melinda Gates Foundation' heeft er honderden miljoenen in gestoken.

Als er niet zoveel antiwetenschappelijk verzet was tegen GMO’s, was dit probleem allang opgelost, zeggen voorstanders. Dat er zoveel ondervoeding is, wijten zij aan die tegenstand. Nu is er inderdaad enige vooruitgang geboekt op het gebied van vitamine A-deficiënte, maar is dat wel dankzij deze rijst? Dat vraagt het cultureel-wetenschappelijke blog Inverse zich in een genuanceerd artikel af. Gouden rijst heeft zeker goede eigenschappen, maar het is geen wondermiddel, zoals GMO-bedrijven beweren.

Hoe ziet onze toekomstige arbeidsmarkt eruit?

Social Europe

Een interview met Ryan Avent, columnist bij The Economist en auteur van het boek The Wealth of Humans: Work, Power, And Status in the twentyfirst Century. In het vraaggesprek met Social Europe, een Britse website waarop artikelen over economie, politiek en werkgelegenheid worden gepubliceerd, betoogt Avent dat er alle reden is om bezorgd te zijn over de ontwikkelingen op dat gebied. Hij stelt dat door automatisering en robotica veel banen zullen verdwijnen zonder dat die allemaal vervangen zullen worden.

'Robots staken niet!' zegt Avent. Vooral laaggeschoolde arbeidskrachten zullen de dupe zijn. Maar ook de middenklasse: dat komt omdat gek genoeg de productiviteit achterblijft ondanks alle technologische ontwikkelingen. Er heerst een kloof tussen vraag en aanbod. Er is namelijk een enorm overschot aan goedkope arbeidskrachten, maar hun koopkracht staat onder druk. Een (universeel) basisinkomen geeft wel geld (al denkt Avent dat dit niet te financieren is), maar geen zingeving of sociale contacten. De oplossing? Avent weet het niet, maar hij heeft wel enkele beleidsprioriteiten: loonsubsidies, investeringen door overheden in infrastructuur en bedrijfsinvesteringen die banen creëren.

Amsterdamse zorgen over Airbnb krijgen aandacht in Engeland 

The Guardian

Na een Tegenlicht-uitzending van drie weken geleden, besteedt nu ook de Engelse krant The Guardian aandacht aan de verstorende effecten van woningverhuur-website Airbnb op het binnenstedelijke landschap van Amsterdam. Zo'n 22.000 woningen en kamers in Amsterdam staan regelmatig op Airbnb beschikbaar als verkapte hotels. Woordvoerder Bernard D’heygere zegt dat Airbnb de 'langste en sterkste partnerschap van alle steden in de wereld' heeft met Amsterdam, en dat Airbnb 'geld stopt in de zakken van normale Amsterdammers'.

Daartegenover staat dat de binnenstad zich steeds meer toespitst op toeristen (de groenteboer moet het afleggen tegen de zoveelste fietsverhuurder), en dat woningprijzen exorbitant stijgen. Veel verhuurders houden zich ook niet aan de regels betreffende het maximum aantal toegestane verhuurdagen. Om dit tegen te gaan heeft Amsterdammer Sito Veracruz het platform 'Fairbnb' opgezet, dat juist een positief effect zou moeten hebben op de binnenstad.

Politieke spelletjes ontnemen 90-jarige stemrecht

The Nation

Stel, je bent 90 jaar oud en hebt sinds 1948 gebruikgemaakt van je stemrecht, maar ineens voldoe je niet meer aan de wettelijke criteria voor een stempas. Het overkwam de Amerikaanse Christine Krucki, wier verhaal is opgetekend door opinietijdschrift The Nation.

Krucki is inwoner van de Amerikaanse staat Wisconsin, waar sinds enige tijd verscherpte identificatieregels gelden voor kiezers. De hoogbejaarde vrouw en haar dochter meldden zich verschillende malen bij het Amerikaanse Department of Motor Vehicles (DMV), dat over de toewijzing van stempassen gaat. Maar de ambtenaren aldaar bleken niet te vermurwen waardoor Krucki voor het eerst sinds 1948 een (voor)verkiezing aan zich voorbij moest laten gaan. Saillant detail: ze beschikt over een geldig paspoort.

De 90-jarige is bepaald niet de enige die te maken krijgt met de gevolgen van de wetswijziging in Wisconsin. Al langere tijd wordt er geklaagd dat de nieuwe regels het voor kiezers veel moeilijker maken om zich te registreren. Bovendien blijken ambtenaren bij de verschillende afdelingen van het DMV zeer slecht op de hoogte van de nieuwe identificatieregels.

Grootste tegenstander van de tabaksindustrie in België doet een boekje open

HUMO (via Blendle)

Met een brandende sigaret wil hij liever niet op de foto. Luk Joossens van de Belgische Stichting tegen Kanker is de luis in de pels van de tabakswereld in zijn land. In zijn boek De tabakslobby in België schrijft hij over de strijd die hij al sinds de jaren '70 voert. Joossens begon daarmee in een tijd waarin niet iedereen was overtuigd van de schadelijke effecten. 'Wie te veel water drinkt, ziet er ook slecht uit,' zei een staatssecretaris ooit. Nu gaat de discussie over de verhoging van de verkoopleeftijd naar 18 jaar en plain packeging.

Joossens geeft politici een veeg uit de pan. Hij heeft er heel wat meegemaakt die op het pluche opeens een heel ander standpunt innemen over tabak dan daarvoor. Politieke spelletjes wegen bij alle partijen zwaarder dan de volksgezondheid, stelt Joossens. Toch is hij ondanks alles niet fanatiek anti-roken: 'Ik ben alleen fanatiek tegen de industrie.'

Hoe water big business werd

The Guardian

Water is booming. Over de afgelopen twee decennia is water in flesjes de hardst groeiende markt in de drankensector. De omvang van de wereldmarkt werd in 2013 geschat op 157 miljard dollar. Naar verwachting stijgt dat cijfer in 2020 naar 280 miljard dollar. Hoe kan het dat een simpel product als water zoveel geld oplevert? In een longread gaat de Engelse krant The Guardian op zoek naar een antwoord. Is water in flesjes het ultieme voorbeeld van ronkend kapitalisme waarin een gratis product met een hoop marketing duur op de markt wordt gezet, of zit er meer achter?

Nieuwe crash op de beurs aanstaande? Het model zegt van wel, maar geloven moeten we het niet

The Wall Street Journal

Een populair model dat de waarde van beurskoersen analyseert, geeft aan dat de aandelen op de Amerikaanse beurs veel te hoog worden gewaardeerd. Het model, dat is bedacht door Nobelprijswinnaar Robert Shiller, heeft het in het verleden vaak bij het rechte eind gehad. Shiller voorspelde een crash in 2000 en was een van de weinigen die al in 2005 riep dat de huizenmarkt een bubbel was.

Het model, CARP-ratio of cyclically adjusted price-earnings, gaat uit van verdiensten van bedrijven over een periode van 10 jaar. Goede en slechte jaren corrigeren elkaar zo. De CARP-ratio staat nu op 27, ongeveer dezelfde waarde als in 2007 voor de crisis en ver boven het gemiddelde van 20. Een nieuwe crash lijkt dus aanstaande. Toch ligt het volgens The Wall Street Journal niet zo eenvoudig. Het model gaat namelijk uit van bepaalde boekhoudkundige regels en die regels zijn nu net aangepast. Volgens de Amerikaanse krant is de CARP-ratio daardoor kunstmatig hoog.