7
MIN
De Amerikaanse verkiezingsstrijd kent revolutionaire trekjes, het wespennest Air France KLM, de risico’s van haastige wetgeving en hoe tientallen journalisten miljonair worden. Verder: ECB bestuurders zijn de voortdurende kritiek zat, In Memoriam Wim Brands, wat maakt teamwork succesvol? Tot slot: de lange tenen van Erdogan, de Panama Papers, de filantropen van New York en een ‘must read’ van filosoof John Gray.
Amerikaanse verkiezingsstrijd met revolutionaire trekjes
In de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen is iets opmerkelijks aan de hand. De winst van Hillary Clinton wordt schijnbaar vanuit het niets serieus bedreigd door de 74-jarige Vermontse senator Bernie Sanders. En niet via de gebruikelijke lastercampagnes die de Amerikaanse verkiezingen normaal gesproken domineren, maar op keiharde inhoud. Pak de banken aan, vecht voor de middenklasse en stop met het knielen voor de wensen van het grootbedrijf, zegt Sanders. Bovendien: zijn stemgedrag gedurende de afgelopen decennia en het gebrek aan financiering door zakelijk Amerika laat zien dat hij het meent. Sanders maakt gehakt van Clinton in debatten door te wijzen op haar nauwe banden met het Amerkiaanse grootkapitaal, haar steun aan zaken als de Irak-oorlog, handelsverdragen NAFTA en TTP en haar duurbetaalde speeches bij grootbanken. Het leverde Sanders in de voorverkiezingen tot nu toe een aantal onverwachte overwinningen op, en als dat op 19 april in de voorverkiezing van New York ook gebeurt (de staat die Hillary Clinton ooit in het Congres vertegenwoordigde) is hij een heel serieus gevaar voor Clinton.
Met name jonge stemmers zijn de ‘Clinton-dynastie’ zat. De campagne richt zich nu dus volop op het bewerken van die groep kiezers en dat levert uiterst interessant leesvoer op. Het populaire magazine Rolling Stone, traditioneel gezien van grote invloed op de jonge kiezer, koos ervoor om Hillary Clinton te steunen. Maar Rolling Stone-journalist Matt Taibbi — een soort Amerikaanse Joris Luyendijk, en zo mogelijk nog populairder dan het magazine zelf — schreef afgelopen week een regelrechte steunbetuiging aan Bernie Sanders. Daarmee haalde hij de argumenten van zijn hoofdredactie pijnlijk onderuit, en zette hij Hillary Clinton te kijk als een sell-out die zo diep met het systeem vergroeid is dat ze niet eens kan zien dat ze deel is van het probleem in plaats van deel van de oplossing.
Het wespennest Air France-KLM
Topman Alexandre de Juniac vertrekt komende zomer bij de Frans-Nederlandse luchtvaartmaatschappij Air France-KLM. Hij wordt voorzitter van de internationale brancheorganisatie van luchtvaartmaatschappijen IATA (International Air Transport Association). Doorgaans betreft dit voorzitterschap een functie voor mensen die aan het einde van hun carrière gekomen zijn. Een reden voor zijn vertrek is niet genoemd. De Juniac werkte pas drie jaar bij het bedrijf. Naar een opvolger wordt naarstig gezocht.
Dit betekent twee dingen. Eén: de geplande hervormingen bij de Franse tak van het bedrijf worden waarschijnlijk op de lange baan geschoven. Twee: KLM betaalt hoogstwaarschijnlijk voor de salarisverhoging van de nieuwe topman van de moedermaatschappij. Immers, de bezuinigingen bij KLM gaan gewoon door. Het concern heeft aangekondigd dat er ruim drieduizend vaste arbeidsplaatsen zullen verdwijnen.
Haastige wetgeving gevaar voor rechtsstaat
Een inzending van een van onze leden
In Binnenlands Bestuur aandacht voor de bedreiging van onze rechtsstaat, niet van buitenaf maar van binnenuit. De waarschuwing komt niet van een kritische buitenstaander, maar van de Raad van State (RvS). Die maakt zich namelijk grote zorgen over de afnemende kwaliteit van wetgeving. De wens tot snelle besluitvorming en het verwerven van politiek en bestuurlijk draagvlak prevaleren steeds vaker boven een deugdelijke juridische toetsing. De waarden van de rechtstaat dreigen sluitpost te worden in het streven naar resultaat, snelheid en draagvlak.
Deze waarschuwing uit de RvS in zijn afgelopen dinsdag gepresenteerde jaarverslag 2015. Juridische en praktische bedenkingen gaan steeds minder zwaar wegen dan vaak moeizaam bereikte overeenstemming. Dit wordt versterkt als afspraken met maatschappelijke of politieke partijen worden vastgelegd in onder meer bestuursakkoorden, aldus de RvS. Als resultaat en overeenstemming belangrijker zijn dan rechtswaarborgen en rechtseenheid in wet- en regelgeving, leidt dit ‘onvermijdelijk’ tot een toenemende confrontatie van recht en maatschappelijke dynamiek voor de rechter. In het artikel wordt nader ingegaan op onder meer. het gevaar van bestuurlijke experimenten die dienen als sluiproute en die de rechtszekerheid aantasten; het gevaar van burgerlijke ongehoorzaamheid; het verlies aan vertrouwen in de wetgever; het gevaar dat het recht van de sterkste steeds meer gaat prevaleren; het gevaar dat burgers steeds minder bereid zullen zijn wetten en regels na te leven.
Hoe tientallen journalisten multimiljonair worden
Dat journalistiek, en zeker onderzoeksjournalistiek, geen vetpot is, weet iedereen. Maar dat geldt niet voor de tientallen journalisten die mede-eigenaar zijn van oil-price reporting agency Argus Media. Er zijn overnamegesprekken gaande met een grote investeerder die het bedrijf waardeert op 1,3 miljard dollar. Die gesprekken bevinden zich thans in een eindstadium, aldus persbureau Reuters.
Ondanks de vrije val van de olieprijzen en andere grondstoffen, was er veel belangstelling om het bedrijf te kopen. Meer dan zestig potentiële kandidaat-kopers hadden zich gemeld bij de eigenaren. Dat zijn de familie Nasmyth en de werknemers, onder wie veel journalisten.
ECB bestuurders zijn voortdurende kritiek zat
Toenemende irritatie bij de bestuurders van de Europese Centrale Bank (ECB) over de aanzwellende kritiek op hun beleid. Ze zijn het zat om telkens als kop van jut te dienen, omdat anderen — lees: regeringsleiders en politieke kopstukken — hun verantwoordelijkheden niet (willen) nemen.
Normaal gesproken zijn centrale bankiers de kalmte zelve, maar tijdens een conferentie in Frankfurt, afgelopen donderdag, liepen de gemoederen hoog op. De Belgische hoofdeconoom van de bank, Peter Praet, reageerde als door een wesp gestoken op de toenemende kritiek van vooral Duitse economen, die hem verweten het geld ‘waardeloos’ te maken met het ECB-beleid. ‘Dank u, dan neem ik dat geld wel,’ was de reactie van de Belg.
Voor vriend en vijand is het duidelijk dat de ECB aan het eind van haar mogelijkheden is gekomen om de economieën van de eurozone te stimuleren. Ook duidelijk is dat het bestuur intern verdeeld is over de vraag welke instrumenten er nog ingezet kunnen worden. Sommigen, waaronder genoemde Praet en de president van de Italiaanse centrale bank, Ignazio Visco, overwegen om helikoptergeld in te zetten. Andere bestuurders zijn daar mordicus tegen.
In Memoriam: Wim Brands
Inzending van één van onze leden
Op 4 april is radio- en televisiemaker Wim Brands op 57-jarige leeftijd in zijn woonplaats Amsterdam overleden. Wim Brands was dichter en radio- en televisieman. De afgelopen elf jaar was hij iedere zondag op tv met VPRO Boeken, een baken voor de lezer en liefhebber van boeken in de breedste zin van het woord. ‘Voor mij bestond de zondagmorgen uit artikelen van FTMS lezen en VPRO Boeken met Wim Brands kijken. Vandaar als eerbetoon aan Wim Brands deze inzending naar FTMS. Met hierbij verwijzing naar een aantal uitzendingen over boeken en thema’s die ook met regelmaat bij FTM terugkomen.’ Wim Brands:
(1) in gesprek met: Joris Luyendijk (1971) over zijn boek over de Londense City Dit kan niet waar zijn.
(2) in gesprek met filosoof Hans Schnitzler over zijn boek Het digitale proletariaat. Over hoe gevaarlijk het is als onze gegevens op straat liggen (vanaf 15.30).
(3) in gesprek met Herman de Regt en Hans Dooremalen, twee filosofen, over hun boek Het snapgevoel. Over recent neuropsychologisch onderzoek dat steeds vaker een verschil maakt tussen kennis en het gevoel van kennis. Over het idee dat u iets snapt, maar dat niet altijd klopt en waar dat vandaan komt (vanaf 14.45).
Slimmer, sneller, beter
360 Magazine (via blendle)
Waarom zijn sommige teams succesvol en falen andere hopeloos? Internetgigant Google zocht het uit en komt met verrassende conclusies. Uit data-onderzoek bij de internetgigant bleek dat er geen enkel vast patroon viel te ontdekken in het succes of falen van teams. ‘Bij Google zijn we goed in het vinden van patronen, maar hier waren geen duidelijke patronen,’ zei personeelsmanager Abeer Dubey. Daarom zette het bedrijf Project Aristoteles op, om beter inzicht in de succesfactoren te krijgen.
Je zou kunnen denken dat de ‘sterke teams’ succesvol waren omdat de leden ervan slimmer waren — dat groepsintelligentie misschien niets meer was dan de bij elkaar opgetelde individuele intelligentie van de afzonderlijke teamleden — maar dat bleek niet te kloppen. Eén van de andere conclusies uit de onderzoeken was: als je een team middelmatige krachten neemt en je leert ze op de goede manier met elkaar werken, zullen ze dingen doen die een superster nooit voor elkaar zou krijgen. Wat zijn dan de key factors voor succesvolle samenwerking? Die liggen meer voor de hand dan je zou denken.
De kilometerslange tenen van Erdogan
Dit is helaas geen 1-aprilgrap. De Duitse komiek Jan Böhmermann bracht op 31 maart jongstleden een satirisch gedicht over de Turkse president Erdogan ten gehore op de Duitse televisie, waarin hij hem zowel een ‘pervers persoon’ als een ‘geitenneuker’ noemde. Dat viel niet in goede aarde bij het Turkse staatshoofd. Er ontstond een diplomatieke rel over. Resultaat: Het Duitse openbaar ministerie onderzoekt nu of zowel Böhmermann als de verantwoordelijke ZDF-programmadirecteuren kunnen worden vervolgd wegens het beledigen van een buitenlands staatshoofd. Ze riskeren een celstraf van vijf jaar.
Het is niet de eerste keer dat de Turkse autoriteiten de Duitsers tot de orde roepen. Enkele weken geleden zond een andere omroep — NDR — een satirisch liedje uit over Erdogan en plaatste de video op haar site. Die video-opname werd echter op last van Erdogan verwijderd van de NDR-website. De gebeurtenissen hebben in Duitsland tot een fel debat geleid over vrijheid van meningsuiting.
'Panama' mag, dus wat houdt ze tegen?
NRC Handelsblad (via blendle)
Joris Luyendijk, bekend van zijn interviews met Londense zakenbankiers, bespreekt de ophef die is ontstaan door de recente onthullingen van grootschalige belastingontwijking door de rijken der aarde, bekend onder de naam Panama Papers, verwijzend naar de belastingroute via Panama. Of belastingontwijking goed of slecht is, is irrelevant. Het is legaal. Punt. Luyendijk legt aan de hand van voorbeelden uit hoe het leven van betrokken advocaten, accountants en bankiers er uit ziet.
Er is nauwelijks ethisch besef en het is niet echt de soort omgeving waarin je moreel geladen vragen gaat stellen. Een veelgehoorde reactie van betrokkenen is dan ook: ‘Alles wat ik doe is legaal, dus wat is precies het probleem?’ Dezelfde redenering gaat op voor de bedrijven die de mazen van de wet opzoeken om hun klanten zo min mogelijk belasting te laten betalen, aldus Luyendijk.
De miljonairs van New York willen meer belasting betalen
Opvallend bericht in de Washington Post, zeker in het licht van de belastingontwijking van de Panama Papers. Een groep van 51 miljonairs uit de staat New York heeft in een open brief om belastingverhoging voor zichzelf gevraagd. De rijke Amerikanen, onder wie filantroop Steven C. Rockefeller en documentairemaakster Abigail Disney, maken zich zorgen over de armoede in New York. Ze willen graag een financiële bijdrage leveren aan de bestrijding van armoede, beter onderwijs en een betere infrastructuur.
Terrorismebestrijding vergt sterke staat
360 Magazine (via blendle)
Opnieuw haalde filosoof John Gray de voorpagina van The New Statesman met zijn opiniestuk 'The Age of hyper-terrorism' over de islamitische terreuraanslagen in Parijs en Brussel. In navolging van de politiek filosoof Thomas Hobbes (1588-1679) pleit Gray voor een sterke staat om de gevaren van het mondiale terrorisme in te dammen. De taak om de openbare veiligheid te handhaven rust op de schouders van nationale regeringen, de enige instituties die beschikken over het vermogen hun burgers veiligheid te bieden.
De naïeve linkse gedachte dat vrijheid zich over de wereld verspreidt, heeft ervoor gezorgd dat westerse samenlevingen zich niet realiseren hoe kwetsbaar ze zijn. Door mislukte staten te creëren, heeft het Westen de anarchistische regio’s mogelijk gemaakt waarin terreurbewegingen als IS gedijen. De vraag waar het om draait is wat het grootste kwaad is. Niet de moderne staat, maar de zwakte van die staat vormt momenteel de grootste bedreiging van onze vrijheid, betoogt Gray, zich beroepend op de inzichten van Hobbes. ‘De droom van Schengen om mensen vrij te laten reizen in een Europees continent zonder grenzen, is een fatale klap toegediend. Maar Hobbes kan ons niet bevrijden uit een situatie waarin we het doelwit zijn geworden van mensen die dood en verderf verheerlijken,’ aldus Gray.
