Varken in een stal
© ANP
Follow The Money selecteert
Investeerders luiden de noodklok over antibiotica, bezorgdheid over politieke ontwikkelingen in Polen, de innige band tussen Clinton en Goldman en het concept van een ‘EU-dimensie’ in het onderwijs. Verder: de ‘Dutch connection,’ een 'fittie' tussen twee internationale kranten en de ongekende dreiging van IS voor Europa. Tot slot: negatieve rentes zijn volgens het IMF oké, de vrijheid van meningsuiting staat onder druk, volgens een Zwitserse klokkenluider zit de CIA achter de Panama Papers en Kelder pleit voor belastingtransparantie.
Investeerders luiden noodklok over antibiotica
Een grote groep internationale investeerders en hedgefundmanagers heeft aan de bel getrokken over het veelvuldige gebruik van antibiotica in diervoedsel. Kippen- en varkensfokkers mengen uit voorzorg op grote schaal antibiotica door het voer. Ze willen zo voorkomen dat de dicht opeen gepakte dieren ontstekingen oplopen doordat ze wondjes krijgen. Echter, door dat veelvuldige gebruik van antibioten worden veel bacteriën resistent. Die resistentie is veel groter dan de nieuwe antibiotica kan bijbenen.
De investeerders vrezen dat deze ontwikkeling nadelig is voor de algemene volksgezondheid, en financiële gevolgen zal hebben voor hun belangen in de voedingsmiddelenbranche en de farmasector. Ze dringen er bij de grote mondiale fastfoodketens als McDonald‘s en Domino's Pizza op aan om hun toeleveranciers hierop aan te spreken.
Investeerders bezorgd over politiek in Polen
Sinds het aantreden van de nieuwe Poolse regering in oktober vorig jaar, maken internationale investeerders en politieke analisten zich zorgen over de stabiliteit van de zesde grootste EU-economie. De regeringspartij Prawo i Sprawiedliwość (Recht en Rechtvaardigheid) geldt als sterk conservatief, nationalistisch en eurokritisch. Investeerders weten nog niet goed wat voor vlees ze in de kuip hebben en kijken vooralsnog de kat uit de boom.
De investeerders zijn met name bezorgd over de toenemende staatscontrole over de media en het rechtssysteem. Voorheen wisten ze waar ze aan toe waren, maar stabiliteit is nu ver te zoeken. 'One of the great advantages of doing business in Poland had been that you could rely on a stable and predictable political landscape that was pro-business,' aldus Ben Habib, managing director van First Property Poland. De belastingverhoging voor de banken- en retailsector baart de investeerders zorgen. Kredietratingbureau Fitch verlaagde afgelopen januari de rating van Polen naar BBB+.
De hechte band tussen Clinton en Goldman
Longread van Simon Head, Associate Fellow aan de Rothermere American Institute in Oxford en Scholar bij het Institute for Public Knowledge van de New York University, over de banden van de Clintons met zakenbank Goldman Sachs. Schafte Bill de Glass-Steagal Act af, die samengaan van retail en zakenbankieren verbood, zijn vrouw en presidentskandidate Hillary geeft duurbetaalde speeches voor Goldman. De inhoud ervan blijft echter geheim.
De bedenkelijke rol die de Goldman-bankiers speelden tijdens de crisis van 2007-2008 met hun hypothekenderivaten-casino — de firma is recent veroordeeld tot het betalen van een boete van 5 miljard dollar, 4,4 miljard euro — zou een waarschuwingssignaal moeten zijn voor Clinton. Haar geloofwaardigheid staat op het spel door deze innige banden met de bedrijfstop van Goldman, aangezien zij haar achterban ervan wil overtuigen dat ze het grootkapitaal en de machtige zakenbanken op Wall Street wil aanpakken. Head laat zien dat de banden tussen de Clintons en Goldman teruggaan tot 1991 en schetst een verontrustend beeld van belangenverstrengeling.
Het concept van een 'Europese dimensie' in het onderwijs
Zittingsdocument voor het Europees Parlement met een verslag over het leren over de EU op school.
In de toelichting op het document staat te lezen dat de Europese Unie (EU) momenteel voor ongekende uitdagingen staat. De EU heeft de afgelopen paar jaar te kampen met een ernstige economische en financiële crisis. De sociale en politieke gevolgen ervan hebben geleid tot twijfels over de instellingen en gemeenschappelijke waarden van de Unie, waaronder het begrip 'Europese identiteit'. Daar wil Brussel dus wat aan doen: het vergroten van de EU-dimensie in het onderwijs.
De ‘Dutch Connection’
Trouw (via Blendle)
Ecuador ging in 2000 failliet, en het land kreeg toen de dollar in plaats van de locale sucre als munt. De economie verbeterde echter niet. Sterker, het land balanceert weer op de rand van de afgrond. Ecuador kan zelf geen dollars bijdrukken en dus geen eigen monetair beleid voeren. Ook loopt het land miljoenen aan belastinginkomsten mis: miljoenen dollars worden op behendige en soms frauduleuze wijze weggesluisd. Vooral via Nederland.
Ecuadoraanse miljonairs als Juan Gonzalez Portés en Leonardo Guarderas gebruiken ‘Dutchland’ als bestemming voor hun bedrijfswinsten. Het gaat om veel geld: zo’n honderd miljoen dollar per persoon. Oxfam Novib, een organisatie die streeft naar een rechtvaardiger wereld zonder armoede, stelt dan ook dat Ecuador lijdt onder deze kapitaalvlucht richting Nederland. Oxfam stelt verder dat het toezicht op de trustkantoren die dergelijke constructies faciliteren onvoldoende is. ‘Zij werken mee aan illegale constructies en brengen daardoor schade aan in ontwikkelingseconomieën,’ aldus Francis Weyzig, beleidsadviseur bij Oxfam Novib.
De Ecuadoraanse fiscus heeft inmiddels laten weten een onderzoek te gaan instellen naar personen en bedrijven die voorkomen in de Panama Papers.
‘Fittie’ tussen Financial Times en Handelsblatt
De Britse krant Financial Times haalde in een opiniestuk, getiteld 'Germany should keep its hands off the ECB', hard uit naar de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble. Deze had eerder kritiek geuit op het beleid van de centrale bank, die hij verweet vooral de belangen van Zuid-Europa te dienen. Het stuk in de FT schoot het Duitse Handelsblatt, bij monde van hoofdredacteur Kevin O'Brien, echter in het verkeerde keelgat. Gaan nu ook al internationale kranten ruzie maken met elkaar over de vraag wat het monetaire beleid moet zijn van de Europese Centrale Bank en het begrotingsbeleid van de eurzone?
O'Brien begint zijn tirade als volgt: ‘As many people who care about business and finance know, the Financial Times of London is printed on peach-colored paper each day. But today’s issue could have been printed on black paper. At least, that is the color the pot calls the kettle. In a editorial shot-across-the-bow at the German finance minister, Wolfgang Schäuble, the venerable newspaper accuses the fiscal conservative of being “not just wrong in principle, but unwise in practice” for daring to criticize the easy-money policies of the European Central Bank, the Frankfurt-based guardian of the euro currency.'
Wat volgt is een schoolplein-achtige reactie in de trant van ‘wat je zegt ben je zelf’. Kostelijke lectuur voor de liefhebber.
Ongekende terroristische dreiging van IS in Europa
Het Amerikaanse ministerie voor Binnenlandse Veiligheid, Homeland Security, waarschuwt Europa voor meereizende jihadisten die met de vluchtelingenstroom vanuit Syrië het continent binnenkomen. Volgens de Amerikanen zijn de Europese veiligheidsdiensten nauwelijks in staat om die dreiging het hoofd te bieden. ‘De terroristische dreiging van IS in Europa is ongekend en overweldigend,’ citeert De Volkskrant het comité.
Het aantal aanslagen dat is voorkomen, is gestegen van 13 in 2014 tot 22 vorig jaar. Het comité citeert het hoofd van de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst. Die zegt dat ’we dit jaar herhaaldelijk hebben gezien dat terroristen het land zijn binnengekomen als verkapte vluchtelingen. Dit is een feit waar veiligheidsdiensten mee te maken hebben.’
Negatieve rente wordt normaal
In een policy paper schrijven IMF-economen Jose Viñals, Simon Gray, en Kelly Eckhold dat negatieve rente, NIRP (Negative Interest Rate Policy), niet alleen maar nadelen, maar ook voordelen heeft. ‘We support the introduction of negative policy rates by some central banks given the significant risks we see to the outlook for growth and inflation,’ schrijven de economen.
Men erkent weliswaar dat hiermee 'onbevaren wateren' bereikt worden omdat negatieve nominale rentes een nieuw fenomeen zijn, maar desondanks concludeert men dat er een monetaire stimulans van uitgaat om de vraag aan te jagen en bij te dragen aan de belangrijkste doelstelling van een centrale bank: het zorgen voor prijsstabiliteit. Al zijn er grenzen aan de mate waarin en de duur waarmee negatieve rentes worden gehanteerd.
Hieronder een lijst met centrale banken die al negatieve rentes rekenen.
Overigens is niet iedereen het met de zienswijze van de IMF-economen eens. Volgens de bekende hedge fund manager van Black Rock, Larry Fink, ondermijnt negatieve rente juist de bestedingen van consumenten.
Merkel staat vervolging komiek toe
Vrijheid van meningsuiting is een van de voornaamste Europese kernwaarden. Toch komt die steeds meer in het gedrang onder invloed van de islamitische cultuur. Neem de zaak van de Duitse satiricus Jan Böhmermann. Die nam de Turkse president Erdogan op de hak in een gedicht waarin hij hem onder andere een ‘geitenneuker’ noemde. Dat was tegen het zere been van Erdogan, die persoonlijk aangifte deed tegen de komiek en van de Duitse regering eiste dat ze Böhmermann wegens smaad zou vervolgen. De actie van Erdogan riep heftige reacties op en het debat over (de grenzen aan) de vrijheid om te zeggen wat je vindt, laaide overal in Europa op.
Afgelopen vrijdag maakte de Duitse bondskanselier Angela Merkel bekend, dat Böhmermann vervolgd zal worden.
Klokkenluider: CIA zit mogelijk achter Panama Papers
Inzending door een van onze leden
De belangrijkste klokkenluider in de geschiedenis inzake financiële schandalen is Bradley Birkenfeld. Hij was het die de regering van de VS informeerde over de belastingontduiking van Amerikaanse burgers via de Zwitserse bank UBS, en zijn onthullingen legden de basis voor het opheffen van het al ruim een eeuw bestaande bankgeheim in Zwitserland.
Bradley Birkenfield is minder opgetogen over de onthulling dan je van een klokkenluider zou verwachten. In een exclusief interview aan het Amerikaanse CNBC zegt hij te betwijfelen of er bij de Panama Papers daadwerkelijk sprake is van een onthulling door anonieme klokkenluiders. Hij acht het namelijk denkbaar dat de onthullingen het werk zijn van Amerikaanse inlichtingendiensten. Hij vindt het onder andere opvallend dat voornamelijk landen in opspraak zijn geraakt die een gespannen relatie hebben met de VS. Verder merkt hij in het interview op dat het bedrijf Mossack Fonseca ook in zijn tijd als bankier in Zwitserland al bekend was als onderdeel van routes voor belastingontwijking, maar dat het relatief gezien maar een kleine speler was — en is.
Belasting betalen is geen privékwestie
'Fiscale nomaden zijn niet vast te nagelen. Hoe zorg je ervoor dat ze wel hun fair share betalen? Raak ze op hun meest gevoelige plek ná de portemonnee: hun reputatie.' Ondernemer en voormalig hoofdredacteur Quote Jort Kelder reageert in de NRC op alle commotie die is ontstaan naar aanleiding van de Panama Papers over belastingontwijking. Volgens verantwoordelijk staatssecretaris Wiebes 'is het spel uit' voor de zwartspaarders en belastingontwijkers. Kelder is daar sceptisch over: 'Ja, voor Nederlaners wellicht, maar of de Zuid-Europese elites die hun duiten al naar Zwitserland, Singapore of de Kaaimaneilanden hebben gebracht, onder de indruk zijn van onze kordate bewindsman … wat denkt u zelf, excellentie?'
Kelder: 'Leuker dan de Panama Papers wordt het niet, maar zullen we het vermoeiende debat over belastingen iets makkelijker maken? Laten we het laatste taboe slechten: openbaarheid van belasting betalen.' Hij geeft alvast zelf het goede voorbeeld.
Dit artikel krijg je cadeau van Follow the Money.
Diepgravende onderzoeksjournalistiek kost tijd en geld. Steun ons enword lid
