6
MIN
Frankrijk is een geschonden land, de fouten van de Turkse coupplegers, Chinese pakketbezorger lost complex wiskundeprobleem op en Go Lesbos! Verder: de prijs van een kopje koffie toen en nu, moeten er nu wel of niet referenda komen? Plus: waarom we niet bang hoeven zijn dat machines onze banen inpikken. Tot slot: een revolutionaire uitvinding van de TU-Delft, het imperium van de Brenninkmeijers en wat moeten we met mensen die ons rechtssysteem niet willen erkennen?
Frankrijk: een geschonden land
Waarom is de haat van IS voor Frankrijk zo groot? Aan de radio gekluisterd in een klein dorpje in Frankrijk, geeft MO-columnist Geert Van Istendael een verklaring. 'Wat het land nu doormaakt, is de tegenpool van gering,' schrijft hij. Waar de mensen op de markt of bij de groenteboer het vooral hebben over de heerlijke delicatessen die het land voortbrengt, staan de kranten bol van de aanslagen en spuit de radio onophoudelijk berichten en commentaren de huiskamer in.
De Fransen hebben, met hun nadruk op laïcité, religie en staat duidelijk van elkaar gescheiden en dat zint de aanhangers van IS niet. Hetzelfde geldt voor de vrijheid van meningsuiting en la belle vie. De westerse manier van leven verwerpt IS expliciet. ‘Al heel lang broeit in de Franse voorsteden de haat. Al heel lang stapelt in de Franse voorsteden de woede zich op. Tienduizenden bewoners van de voorsteden willen allang geen deel meer uitmaken van de grote republiek. En nu bezorgt IS hun het gedroomde model om hun woede bot te vieren op hun buren,’ aldus Van Istendael.
‘De coupplegers in Turkije deden zo ongeveer alles verkeerd’
Trouw (via Blendle)
Interview met 73-jarige Amerikaanse politicoloog en 'coup-expert' Edward Luttwak over de recente gebeurtenissen in Turkije. Op 26-jarige leeftijd schreef hij zijn inmiddels even beroemde als controversiële debuut Coup d'Etat: A Practical Handbook, waarin hij nauwkeurig uitlegt hoe je het beste een staatsgreep kunt voorbereiden en uitvoeren. Hij heeft geen goed woord over voor Erdogan en de coupplegers: de eerste vanwege zijn politieke beleid, de laatsten vanwege hun amateurisme, tekent Trouw op.
Volgens Luttwak heeft Erdogan het Turkse leger ernstig en meermaals geprovoceerd. Zo liet hij enkele generaals op dubieuze gronden arresteren; hij wilde dat de Syrische president Assad vertrok, maar die bleef gewoon zitten; hij maakt heibel met Israël en Amerika, landen die groot respect genoten bij de Turkse legertop en schopte tegen de NAVO aan. Maar de belangrijkste reden van het verzet was de ontmanteling van de seculiere staat, zoals die was opgezet door de geestelijk vader van het moderne Turkije: Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938), tevens inspiratiebron van de Turkse krijgsmacht.
Luttwak geeft aan wat er wel had moeten gebeuren om de coup tegen Erdogan te laten slagen. Tipje van de sluier: die aanbevelingen liggen meer voor de hand dan je zou denken. Maar ook Erdogan moet uitkijken, zegt de coup-expert, als deze de verkeerde beslissingen neemt, zouden de militairen zich weleens definitief tegen hem kunnen keren. ‘In ieder geval zien we nu echt het definitieve einde van het secularisme en de democratie. Dit heeft gevolgen voor de democratie, want die gaat niet samen met de islam. Het voortbestaan van Turkije als geheel staat op het spel,’ aldus Luttwak.
Chinese postbode lost wiskundig probleem op
De Chinees Yu Jianchun, werkend voor een pakketbezorger, heeft een creatieve oplossing gevonden voor het complexe probleem van Carmichael getallen (hier uitleg). Carmichael-getallen zijn belangrijk omdat ze voldoen aan de priemtest van Fermat, terwijl zij geen werkelijke priemgetallen zijn. Ze spelen een belangrijke rol in de computerwetenschap en informatietechnologie. Yu, die nog nooit een college hogere wiskunde of getallenleer heeft gevolgd, vertelde dat hij 'een passie voor getallen' had en al zijn vrije tijd besteedde aan het vinden van een oplossing van dit probleem. Zijn oplossing verbaasde wiskundigen die vonden dat zijn bewijs veel efficiënter was dan de traditionele bewijsvoering. 'Het is een zeer creatieve oplossing,' aldus Cai Tianxin, een wiskunde professor aan de Zhejiang University.
Het duurde overigens acht jaar voordat de bekende wiskundigen de ingezonden brieven van Yu serieus namen.
Go Lesbos!
Aangrijpend relaas van Griekenland-correspondente Ingeborg Beugel: ‘Op Lesbos lijkt na de stroom vluchtelingen alles weer rustig en schoon. Maar de bewoners zijn getraumatiseerd en de toeristen keren niet terug.’ Deze longread verhaalt van een falend EU-beleid op álle fronten: van vluchtelingen tot het austerity-beleid, opgelegd door Brussel, dat de werkloosheid alleen maar verder omhoog joeg, in plaats van extra btw-inkomsten op te leveren. ‘Dát (die btw-verhoging naar 24 procent, red.) was als een doodvonnis voor ons, een soort EU-executie,’ zegt een hoteleigenaar op Lesbos.
Niet alleen de door Brussel opgelegde bezuinigingen eisen hun tol, ook de stroom vluchtelingen die vorig jaar het eiland overspoelde. Het verhaal geeft een onthullend inkijkje in de wereld van grote hulporganisaties, waarvan de lezer niet vrolijk wordt. 'Types in dikke auto’s', zegt een gefrustreerde hulpverlener van het eerste uur. De meeste mensen willen eigenlijk niet meer praten. Met het onderwerp ‘vluchtelingen’ moet het maar eens afgelopen zijn, het is allemaal voorgoed voorbij, dát moet nu de boodschap zijn aan de wereld, lees: toeristen. En het onderwerp ‘Erdogan’ is taboe, schrijft Beugel.
Inflatie: de kopje koffie-index
Mooie grafiek in de grootste krant van Silicon Valley. Wie in de pre-eurotijd had beweerd dat het heel gewoon zou worden om meer dan zes gulden voor een kopje koffie te betalen, zou voor gek zijn versleten. The Mercury News laat zien dat koffie op dit moment weliswaar prijzig is, maar historisch gezien niet heel duur. Let wel, het gaat hier om Amerikaanse prijzen en de prijs van de grondstof koffie wordt vooral bepaald door de oogst, maar de koffieprijzen geven toch een aardig en vergelijkbaar beeld van de geldontwaarding die ook hier sinds de jaren zestig heeft plaatsgehad. Zo kostte een kop koffie in 1967 0,36 dollarcent. Wordt dat bedrag gecorrigeerd voor inflatie, dan is dat omgerekend $2,63, niet veel meer dan de $2,70 die een kop koffie nu gemiddeld kost. Vergelijk dat eens met 1977, toen je $1,51 kwijt was voor een koffie. Gecorrigeerd voor inflatie zou dat nu neerkomen op $6,28.
Referenda: aanvulling representatieve democratie of niet?
en
Er is de laatste tijd veel te doen over het functioneren van de democratie, vooral in de Europese Unie. Volksraadplegingen worden door de een gehaat en door de ander gewenst, afhankelijk aan welke zijde van het politieke spectrum waarin men zich bevindt. Voorstanders van referenda wijzen naar Zwitserland als succesvoorbeeld, maar tegenstanders vinden het een ondermijning van de representatieve democratie.
De Volkskrant laat beide kampen aan het woord. Een van de tegenstanders is Ton Zwaan, voormalig onderzoeker NIOD/Universiteit van Amsterdam. Hij vindt dat de Brexit en het Oekraïne-referendum aantonen dat het houden van referenda volksverlakkerij is. 'Onzin,' vindt Frank van Dalen, voorzitter van stichting Politieke Academie. Het argument dat een referendum vooral aan onderbuikgevoelens appelleert, is volgens hem een vals argument. Burgers in heel Europa laten zien goed met referenda om te kunnen gaan, volgens Van Dalen. Het Oekraïne-referendum is daar niet in de laatste plaats een voorbeeld van. Oordeelt u zelf wie van de twee de beste argumenten levert.
Waarom we niet bang moeten zijn dat machines onze banen inpikken
Longread van Tim O'Reilly over de opkomst van robotica en machine learning in het dagelijks leven. Geen wonder, zo zegt hij, dat de potentiële invloed ervan op de arbeidsmarkt een belangrijk onderzoeksobject is en reden geeft tot bezorgdheid. Maar we hoeven helemaal niet bang te zijn dat robots onze banen inpikken. Sterker, technologische ontwikkelingen breiden juist de menselijke capaciteit uit. We realiseren ons onvoldoende dat er talloze nieuwe banen worden gecreëerd die alleen met behulp van technologie gedaan kunnen worden.
O'Reilly haalt econoom Louis Hyman aan die zegt dat als we bang zijn voor technologische vernieuwing, we juist veel kansen mislopen om bestaande problemen op te lossen. ‘It’s our responsibility as entrepreneurs and technologists to rethink what is possible! Technology lets us rethink the very structure of how we do things,’ zo voegt hij er aan toe.
Revolutionaire uitvinding TU-Delft
Een miljoen gigabyte in een geheugen zo groot als een zandkorrel. Een revolutionaire uitvinding van de TU Delft en IBM maakt het mogelijk. Afgelopen week werd hun onderzoek gepubliceerd in Nature Nanotechnology. ‘In theorie zouden we met deze capaciteit alle boeken die de mensheid ooit heeft geschreven kunnen bewaren op één postzegel,’ zegt onderzoeksleider Sander Otte. Onder diens bezielende leiding hebben de Delftse onderzoekers nu voor het eerst een systeem ontwikkeld met een groot aantal enkelatomige bits. Hun geheugen bevat 8128 bits (1 kilobyte) en is slechts 96 bij 126 nanometer groot – ongeveer een duizendste van de dikte van een haar. In theorie zou het geheugen een toren van cd-romschijven van twee kilometer hoog kunnen reduceren tot een kubus van 0,1 millimeter in doorsnee.
Het gaat nog jaren duren voordat grote techbedrijven deze methode kunnen gebruiken om data op te slaan op atomaire schaal, omdat het systeem nog wel enkele praktische tekortkomingen heeft. Het werkt nu bijvoorbeeld alleen bij een temperatuur van -196 °C. Bij een hogere temperatuur gaan de atomen samenklonteren. Daarnaast is het geheugen bijzonder langzaam.
De vuile handen van C&A-familie Brenninkmeijer
De vermogende, katholieke familie Brenninkmeijer, waarvan de wortels in het Duitse stadje Mettingen liggen, gaf de historicus Mark Spörer opdracht om wetenschappelijk onderzoek naar de familiehistorie laten doen. Het resultaat is meer dan een poging om met het oorlogsverleden in het reine te komen, schrijft het Financieele Dagblad. Op basis van handgeschreven bedrijfsnotulen, jaarverslagen, brieven en archiefmateriaal construeert Spörer een intrigerend relaas over de opkomst en expansie van het ruim anderhalve eeuw oude familiebedrijf van oprichters Clemens en August Brenninkmeijer.
De Brenninkmeijers emigreerden in 1841 naar het Friese Sneek en hebben sinddsdien hun C&A-winkels over heel Europa verspreid, zie onderstaande afbeelding.
Het artikel biedt een aardig inkijkje in de manier waarop de Brenninkmeijers hun zakenimperium hebben opgebouwd. De huidige topman van C&A, Maurice Brenninkmeijer, noemde het gedrag van de Duitse tak van de familie shockerend en ongehoord.
Mislukte staatsgreep in Turkije is niet werk van Gülenbeweging
Johan Leman, voormalig voorzitter van het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding (CGKR) kent de Gülenbeweging goed en zit de gelijknamige leerstoel aan de KU Leuven voor. Desondanks behoudt hij naar eigen zeggen kritische afstand tot die mystiek-politieke stroming. 'Turkse militairen haten Fethullah Gülen,' stelt Leman. Tegelijkertijd vindt Leman het verontrustend dat Turken zich in België laten leiden door Erdogan. Leman roept politici in België dan ook op om duidelijk stelling te nemen tegen de invoering van Turkse problemen in de Belgische samenleving.
RTLZ-presentator Roderick Veelo uitte een soortgelijke bezorgdheid en stelde een relevante vraag: ‘Wat moeten we met de mensen voor wie ons rechtssysteem niet het hunne is?’
