Follow the Money schreef afgelopen vrijdag dat de hoofd accountants van zowel PwC als KPMG voorstander waren van het afschaffen van de geheimhoudingsplicht. PwC's Michael de Ridder zei afgelopen donderdag dat het goed zou zijn om de geheimhoudingsplicht af te schaffen. 'Die heeft eigenlijk heel weinig waarde meer.' Marc Hoogeboom van KPMG noemde het afschaffen tegenover Follow the Money een reële optie. In een reactie aan de vaksite accountant.nl nuanceerden beiden hun eerdere uitlatingen. Ze zijn niet voor het geheel afschaffen van de geheimhoudingsplicht, maar zouden deze wel graag willen oprekken om transparanter naar buiten te kunnen treden over wat accountants doen en met welke dilemma's ze worstelen. 'Geheimhouding daar ben je aan gehouden als accountant,' zegt Marc Hoogeboom, hoofd van de accountantstak van KPMG en lid van de raad van bestuur onder andere tegen accountant.nl. 'Maar soms heb je als accountant toch behoefte om informatie te delen uit het controledossier die je verkrijgt als onderdeel van de jaarrekeningcontrole. [...] Die behoefte komt voort uit de roep om transparantie en aanspreekbaarheid door de maatschappij rond ons vak. Daarmee zit je precies op het spanningsveld tussen klantbelang en het belang van het maatschappelijk verkeer. Wat je als accountant ook zou willen vertellen, je mag niet.' Vorige week startte hoogleraar Marcel Pheiffer van Universiteit Nyenrode met een ingezonden stuk in het Financiëele Dagblad van afgelopen donderdag de discussie over de geheimhoudingsplicht. Hij hekelde de excuses die accountants vaak gebruiken om niets te hoeven zeggen over hun vak. 'Accountants wijzen op de geheimhoudingsplicht. Ik ben het daarin maar ten dele met hen eens. Met name of die plicht juist geen obstakel is om op anonieme basis of op geaggregeerd niveau te rapporteren.' Of zoals Paul Steman van Mazars vorige week tegen Follow the Money al zei: 'De geheimhoudingsplicht wordt door accountants vaak gebruikt als schaamlapje om niets te hoeven zeggen.'

'Wat je als accountant ook zou willen vertellen, je mag niet'

Pheiffer pleitte in zijn artikel ook voor het doen van onafhankelijk onderzoek naar de 'successen en missers' van accountants. Zij zouden gegevens moeten vrijgeven die nu nog 'onder het mom van geheimhouding' voor wetenschappers verborgen blijven.  Onderzoek is volgens Pheiffer alleen onafhankelijk als het wordt uitgevoerd door wetenschappers die geen directe banden hebben met de beroepsgroep, bijvoorbeeld door ook partner te zijn bij een accountantsfirma. Dat zijn er maar weinig. Pheiffer is met de Tilburgse hoogleraar Jan Bouwens een van de enige echt onafhankelijke hoogleraren.

Luisteren

Ook PWC nuanceert de uitlatingen die hoofd accountants Michael de Ridder eerder deed. 'Als je een debat voert over alle facetten van het accountantsberoep, dan kun je de verplichte geheimhouding niet achterwege laten,' aldus woordvoerder Meint Waterlander tegen accountant.nl. 'Zonder geheimhouding heb je meer mogelijkheden om te informeren over belangrijke onderwerpen uit ons vak.' Hij vindt het echter wel belangrijk te benadrukken dat PwC open staat voor discussie. 'We hebben deze overweging uitgesproken, maar geen stelling genomen. Als PwC staan we er blanco in. In deze fase van de discussie over de toekomst van het accountantsberoep, is het belangrijk dat we luisteren naar wat iedereen vindt.'

'het is belangrijk dat we luisteren naar wat iedereen vindt'

Het is afwachten hoe de discussie zich verder gaat ontwikkelen. Marcel Pheiffer laat weten dat hij blij is dat de discussie nu in ieder geval  gevoerd wordt. Ook Pieter Lakeman, zeer kritisch volger van accountants was blij verrast door de ontboezemingen van de PwC en KPMG voormannen. 'Goed om te lezen dat ze nu eindelijk enigszins open staan voor discussie. Dat geeft me nog een heel klein beetje hoop dat het misschien ooit nog goed gaat komen.' Lakeman was zo nodig nog meer verrast over de andere ontboezeming die Hoogeboom tegenover Follow the Money deed. 'Ik vond het goed om te zien dat ook de controleplicht door Marc Hoogeboom ter discussie wordt gesteld. Ik pleit daar zelf al jaren voor en hoop dat ook hierover eens een serieuze discussie gevoerd gaat worden.'