
© Lisa van Casand
Financieel journalist Jeroen Smit: ‘De prijs van klimaatverandering, die we niet wilden meerekenen, komt nu drie keer zo hoog terug’
Jeroen Smit is journalist en auteur van boeken die stuk voor stuk belangrijke momenten in de geschiedenis van het Nederlandse bedrijfsleven markeren. Zijn laatste boek ‘Het grote gevecht & het eenzame gelijk van Paul Polman’ biedt de grondstof voor een gesprek over de ziel van het kapitalisme en hoe bedrijven bij kunnen dragen aan een betere wereld.
27 Bijdragen
Niek Jansen 9
Citaat:
‘ Bedrijven als Unilever doen zich graag voor als duurzaam, maar de realiteit is heel anders. Ondanks mooie commitments en vrijwillige initiatieven van de industrie, gaan ontbossing en bosbranden keihard door. Ze liggen op ramkoers met het klimaat. De tijd van vrijwillige initiatieven van bedrijven is voorbij. Wij roepen de Europese Unie op om versneld een Europese bossenwet aan te nemen. Zodat alle risicoproducten, inclusief palmolie, die op de Europese markt komen, vrij zijn van ontbossing.”
En dat is dus ook Polman van Unilever, die hier als een soort van verlichte geest wordt besproken in de podcast.
“Doing well by doing good”, wat zijn lijfspreuk is zoals blijkt in het gesprek.
Ik denk dat je dat niet (alleen) aan het bedrijfsleven moet overlaten, maar dat zou de overheid zich meer moeten aantrekken, die minder ondergeschikt is aan de korte termijn belangen van aandeelhouders , marktwerking en beursberichten.
Zou het bijv. niet mogelijk zijn om producten die met palmolie zijn gemaakt gewoon te verbieden in de verkoop om daarmee bij te dragen aan de redding van het regenwoud in Sumatra en het leefgebied van orang oetans?
Of:
“Greenpeace pleit al geruime tijd voor een stevige EU-bossenwet, die bedrijven moet verplichten om bosvernietigers uit de keten van bijvoorbeeld soja, vlees en palmolie te weren. Traceerbaarheid en transparantie van de keten zijn daarbij essentieel. Certificering kan niet gebruikt worden als kader voor het naleven van deze nieuwe wet, vindt Greenpeace, aangezien de systemen te veel beperkingen en zwakke punten kennen. Op dit moment buigt de Europese Commissie zich over zo’n wetsvoorstel, dat in juni 2021 wordt verwacht”.
Jammer dat in het gesprek met Jeroen Smit de mooie ideën van ex-ceo van Unilever Polman niet aan dit concrete voorbeeld werden getoetst.
Eric Smit 11
Niek JansenNiek Jansen 9
Eric SmitGelukkig was dit niet het enige onderwerp in het gesprek dat je had met Jeroen Smid dat zeker interessant en boeiend was om te beluisteren.
Eric Smit 11
Niek JansenNiek Jansen 9
Eric SmitEric Smit 11
Niek JansenArthur Venis 3
Eric SmitJ.W.A. Renssen 1
Eric Smit 11
J.W.A. RenssenWietze van der Meulen 6
J.W.A. Renssenhttps://www.sciencemag.org/news/2021/07/un-climate-panel-confronts-implausibly-hot-forecasts-future-warming
Op dit moment is de zeespiegelstijging zo'n 20 cm per eeuw in Nederland. Dat door 16 cm "waterstijging" en 4 cm "landzakking". Tot dusver is m.i. ook nog geen tendens zichtbaar dat die stijging sneller gaat. Wat de toekomst gaat brengen is daarmee nogal ongewis zou ik zeggen.
Het gemak waarmee verwachtingen tot waarheid worden opgetuigd (waarbij dan wordt er ook nogal frequent wordt ingehaakt op de meest ongunstige verwachtingen) is inderdaad nogal zorgelijk (en alsof er geen andere problemen bestaan).
Jan Bertels 1
Wietze van der MeulenWietze van der Meulen 6
Jan BertelsJeroen van der Smissen 3
J.W.A. RenssenNiek Jansen 9
En ondanks alle mooie praatjes van Polman c.s. ,incl. Eric en Jeroen, doet Unilever het slecht wat het gebruik van z.g. ‘gecertificeerde’ (duurzame) palmolie betreft, zelfs in vergelijking met andere multinationals, zoals te lezen is in volgend artikel:
https://www.evmi.nl/nieuws/wwf-rangschikt-voedselproducenten-op-palmoliebeleid
“Een van de bedrijven die zijn doelstelling volgens het WWF nog niet heeft gehaald is ‘duurzame koploper’ Unilever, die een van de grootste gebruikers van palmolie is. Dat bedrijf scoort een toch magere 14,8 op een schaal van 22. Net als veel andere leden van de RSPO nam Unilever zich voor om in 2020 alleen gecertificeerde palmolie in te kopen, maar het bedrijf heeft dat nog maar voor zo’n 69% waargemaakt. Grootgebruiker Nestlé heeft eveneens de 100% nog niet gehaald: slechts 48% van de palmolie is gecertificeerd, al scoort het bedrijf wel beter dan concurrent Unilever doordat de inkoop zich richt op een duurzamer soort certificering. Hoge scores worden toegekend aan onder meer Mars, Ferrero en FrieslandCampina, die alleen duurzaam gecertificeerde palmolie inkopen. Van de Nederlandse bedrijven die in de lijst staan, krijgen Superunie, Ahold en Farm Frites middelmatige scores, terwijl Jumbo, Aviko en Jacobs Douwe Egberts laag scoren”.
Kortom, verwacht geen wezenlijke veranderingen vwb duurzaamheid vanuit de bedrijven zelf maar dwing ze af vanuit de overheid, politiek en burgeracties. Jeroen ziet dat vooral in het heffen van wereldwijde belastingen op multinationale ondernemingen, waarin zij op hun duurzaamheid worden afgerekend.
Het pensioenfonfs ABP geeft het goede voorbeeld in Papua, weliwaar onder massale druk, :
https://www.oneworld.nl/lezen/achtergrond/pensioenfonds-abp-stopt-met-omstreden-palmolie-investering/
Jan Bertels 1
Niek JansenJ- Laros 1
Niek Jansen 9
J- Laros“ Dan zorg je toch gewoon dat je geen palmolie binnenkrijgt?’, zul je misschien denken. Dat is lastig als je weet dat deze olie in zestig procent van de producten die we in onze boodschappenkar stoppen verwerkt zit. In margarine, ijs, pindakaas, chocolade, soep, kant- en klaar maaltijden en eigenlijk in bijna alle bewerkte producten. Het beste advies is daarom: kook zelf met onbewerkte producten. Dan kies je zelf wat je eet. Vergeet ook de shampoo, crème en zeep uit je badkamer niet, als je deze olie helemaal wilt mijden. Ook daar zit vaak palmolie in verwerkt. Inmiddels zijn er ook meerdere producten op de markt die wel palmolievrij zijn”.
Het gaat dus niet alleen om ‘shampoo in kleine flesjes’, J.Laros.
Overigens geen woord in het gesprek met Jeroen Smit over de ongezondheid van palmolie van Unilever en de nutteloosheid ervan in veel producten, waar niemand om vraagt.
Maar er zijn ook goede alternatieven voor palmolie:
https://milieudefensie.nl/red-het-regenwoud/palmolie-slechte-en-goede-alternatieven
Vincent Huijbers 9
Hoe zijn de Deltawerken van de grond gekomen? Hoe is Flevoland gecreëerd? Ik ben niet geboren in die tijd maar mij lijkt de energie waarmee toen een collectieve prestatie tot stand werd gebracht dé uitdaging van deze tijd. Met een individualistische (of beter geëmancipeerde) samenleving lijkt die energie moeilijker te bundelen. Tegengestelde belangen en groeiende ongelijkheid maakt dat de energie alleen maar meer verspreid. Met energie bedoel ik de moeite die we willen nemen om ergens geld in te steken of aan te commiteren.
Hoe neem je iedereen mee? CEO's de ruimte inschieten zodat zij beseffen dat er wat moet gebeuren impliceert dat we door producten of consumentisme geleid worden in deze tijd. Economische groei en koopkracht bepalen de spreadsheets van de overheid waardoor ook de volksvertegenwoordiging aan het bedrijfsleven gebonden lijkt. Deze gedachte stemt pessimistisch maar toch lijkt het bedrijfsleven ook de nieuwe Deltawerken in gang te kunnen zetten.
Wie had in 2007 met de eerste introductie van de iPhone kunnen bedenken dat deze hele wereld zou veroveren? Het valt op dat de mobiele telefoon vrijwel in alle uithoeken van de wereld gemeengoed is geworden. Zelfs in armere gebieden.
Wie had gedacht dat mensen wereldwijd voor de deur zouden gaan liggen voor het nieuwste exemplaar? Consumentisme lijkt daarmee dus een potentiële energie te bevatten die ook collectief aangewend kan worden voor grote veranderingen. Tesla is hiervan ook een voorbeeld. Een hype of reclame lijkt voor vele dat verhaal en inhoud te geven die nodig is om in beweging te komen. Het 'oranje- gevoel' is misschien nog onze enige collectieve drijfveer.
Het is misschien wrang dat dit niet (meer?) vanuit een collectief idee lijkt voort te komen en meer vanuit oppervlakkige individuele drijfveer. Toch denk ik dat we de kans niet onbenut moeten laten.
Arthur Venis 3
Vincent HuijbersDat brengt mij op een paar zaken waar ik me in het gesprek nogal aan stoorde, en dat is wanneer Eric Smit het heeft over de Telegraaf-lezers en later, preciseert hij dat nog tot “de gehaktballeneters”. Ik denk dan, zo dus niet. Het geeft wel een interessant inkijkje in zijn kader. Jammer, maar tegelijk veelzeggend.
Vincent Huijbers 9
Arthur VenisHet doet de discussie tekort. Zo'n eenvoudig en strak omlijnde groep mensen aanwijzen gaat voorbij aan complexiteit van het probleem.
Zo eet ik wel gehaktballen maar lees ik niet de Telegraaf. Maar als hij toevallig in een krantenbak ligt pak ik hem gerust op en vervolgens lees ik FTM.
De hele maatschappij is er op een of andere manier bij betrokken: uit onverschilligheid, onvermogen, onwetendheid en in alle mogelijke combinaties. En ik vraag me af of de urgentie in het dagelijkse leven van veel mensen überhaupt beklijft: kijk om je heen. Vandaar dat ik het fascinerend vind dat commerciële bedrijven wél maken dat je voor de winkel gaat liggen of tot middernacht de online pre-sale afwacht. Je zou de urgentie moeten combineren met het verlangen dat we kennelijk hebben om wat te 'willen' hebben.
Arthur Venis 3
Vincent HuijbersNu vraag ik me nog steeds dagelijks hardop af of we een dergelijk groot systeem als het klimaat überhaupt richting afkoelen kunnen sturen. Ik twijfel daar ten zeerste aan. Het is een cyclisch systeem dat beweegt tussen extremen: van een volledig met ijs bedekte aarde tot een volledig ijsvrije aarde. En alles daartussen.
Zijn we als mensheid niet ietwat arrogant dat wij dat “wel even zullen regelen”? Ik zou denken dat we ons moeten voorbereiden en aanpassen. En dieper moeten nadenken over de oplossingen en de gevolgen van die oplossingen.
Als de marketingafdeling van Unilever zou kunnen helpen om dat besef bij mensen onder de hersenpan te krijgen zou dat mooi zijn. Maar of Unilever daar wat aan kan verdienen? Ze zouden wel goed doen. Dat dan wel.
Roland Vanderschaeghe 4
Tim De Heer 4
Roland Vanderschaegheben wellerdieck 4
Martine Brackel 1
Een gelijkzijdige driehoek waarin oorzaak-gevolg wordt doordacht m.b.t. heden en toekomst, impact op komende generaties, natuur, alles wat ons bindt en verbindt en wij niet boven staan (al wil ons ego dat graag) edoch een onderdeel, niets meer en niets minder. Daarvoor geheel response-able zijn.
Vanaf de school dit onderwijzen, idee en impact.
Vb: Electrische auto: lijkt ideaal, wie draait echter op voor de vervuiling en watertekort n.a.v.delving op die lokale plaatsen? Daar kan geen plant meer groeien.
Van harte hoop ik op een 1+1=>3 in de zeer nabije toekomst.
Het gaat niet over jou
Het gaat niet over mij
Het is de plus
Dan klaren we de klus
Ik + jij = maatschappij
Martine Moos
Wouter de Valk
Is de schijnbare tegenstelling die zich tussen polmans ideële doelstellingen en het winststreven van Unilever misschien vergelijkbaar met het traditionele verschil tussen het Rijnlandse model en Angelsaksische model?