De gezaghebber zette zich in om een vergunning te regelen voor hotel Chogogo, eigendom van een bevriende ondernemer. Die legde een illegaal strand aan dat een gevaar voor het koraal vormt, maar Rijna beloofde hem alsnog een vergunning en werkte handhaving tegen. Daarnaast is Rijna’s partner, Masoumah Hosseini, betrokken bij een onderneming die zonder natuurvergunningen langs de kust heeft gebouwd. Dat toonde Follow the Money begin deze maand aan.

De eilandsraad riep Rijna dinsdagavond ter verantwoording in een raadsvergadering die tot in de vroege ochtend duurde. De raad nam twee moties aan; Follow the Money kon die inzien. De eerste motie, die unaniem werd aangenomen, eist een onderzoek, uit te voeren door afvaardigingen van alle fracties in de eilandsraad. De griffie krijgt opdracht een verordening op te stellen die dat regelt. De tweede motie – die steun van de coalitie kreeg – roept op om Rijna gedurende het onderzoek, maximaal twee weken, op ‘non-actief’ te stellen.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) bevestigt tegenover Follow the Money dat de eilandsraad een onderzoek van twee weken instelt naar het handelen van de gezaghebber. Zijn plaatsvervanger Nolly Oleana neemt de taken van gezaghebber waar. ‘Het gaat om een lokale verantwoordelijkheid van de eilandsraad, vergelijkbaar met een gemeenteraad,’ aldus een woordvoerder. ‘We volgen de situatie.’

‘Mensen moeten Rijna uitleggen wanneer iets niet-integer is. Hij herkent geen red flags’

Beide moties noemen de publicatie van Follow the Money als aanleiding. FTM toonde aan dat vergunningverlening en handhaving op Bonaire niet goed functioneren. ‘Als er een rijke ondernemer langskomt’ worden natuur- en milieuregels ‘ineens aan de kant geschoven’, zei voormalig hoofdofficier van justitie Bote ter Steege tegen Follow the Money. Uit documenten en gesprekken met (voormalig) ambtenaren en bestuurders blijkt dat het eilandbestuur vergunningen er doorheen drukt of handhaving tegenhoudt.

Edison Rijna speelt daarin een centrale rol. ‘Mensen moeten Rijna uitleggen wanneer iets niet-integer is. Hij herkent geen red flags,’ aldus een anonieme hoge ambtenaar bij de lokale overheid, het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB).

Dat kan gebeuren dankzij een angstcultuur binnen de lokale overheid: ambtenaren die opdrachten van bestuurders niet uitvoeren zijn ‘de vijand’, zei een voormalige hoge ambtenaar. Meerdere oud-ambtenaren die weigerden te buigen, zijn om die reden ontslagen of werden op de werkvloer door collega’s geïntimideerd.

Rijna liet in een publieke reactie op het onderzoek van Follow the Money weten dat hij ‘de suggestie dat ik bij mijn handelen privébelangen zou laten meewegen’ verre van zich werpt. Hij benadrukt ‘naar eer en geweten het belang van de Bonairiaanse samenleving te hebben gediend’ en dat te willen blijven doen.

Zijn vriendin Masoumah Hosseini kopte in een opiniestuk in het Antilliaans Dagblad ‘beschadigd’ te zijn door FTM’s onderzoek. ‘Ik ben meer dan alleen de partner van de gezaghebber. Ik ben een burger en een ondernemer die haar hele leven lang haar eigen brood heeft verdiend. Dat is wat ik nu ook doe. Niets meer en niets minder,’ besloot zij haar betoog.

Uit het onderzoek bleek dat Hosseini als adviseur werkt voor het luxe restaurant Ocean Oasis, dat zonder vergunningen een kunstmatig strand, een duikschool en een steiger aanlegde. Hosseini vertegenwoordigt eigenaar Jeroen van Stralen in mailcontact met de lokale overheid en presenteerde eerder dit jaar diens uitbreidingsplannen aan haar partner, de gezaghebber. Ook op de locatie van de uitbreiding is begonnen aan de bouw van een kunstmatig strand, wederom zonder vergunning.

Edison Rijna was niet direct bereikbaar voor commentaar.