
Heen en weer met het vliegtuig naar Zuid-Frankrijk is net zo duur als een retourtje Terschelling. Hoe kan dat? Lees meer
Uit ons onderzoek blijkt dat de luchtvaart ondersteund wordt met talloze subsidiestromen vanuit gemeenten, provincies, ministeries en de Europese Unie. 'Mainport' Schiphol krijgt talloze fiscale en economische voordeeltjes, waar vooral buitenlandse passagiers van profiteren. De economische meerwaarde hiervan lijkt beperkt.
Ondertussen explodeert de vraag naar vliegreizen, omdat vliegtickets door al die voordeeltjes aan de luchtvaartindustrie spotgoedkoop zijn. Dit heeft gevolgen voor het klimaat: terwijl andere sectoren minder CO2 gaan uitstoten, stijgt de CO2-uitstoot in de luchtvaart. En natuurlijk stijgt ook de uitstoot van fijnstof en zitten omwonenden in de herrie.
Cold case: hoe een topman van de KLM de staat een poot uitdraaide
Explosieve toename van CO2-uitstoot door luxevluchten, Greenpeace wil verbod
Veel meer privévluchten dan voor corona, vooral naar Europese vakantiebestemmingen
Drukte op Schiphol levert onveilige situaties op
Wanneer vertelt Schiphol dat Nederland deze zomer niet op vakantie kan?
Geen plan, toch een besluit: Maastricht Aachen Airport blijft open
Kabinet zet dure traditie voort: de KLM redden zonder achterliggend plan
Gore grond en dubieuze belangen, Limburgse politici vellen oordeel over vliegveld Maastricht
De KLM misleidt haar klanten over CO2-compensatie
Podcast | Het onhoudbare bedrijfsmodel van de KLM
De coronapandemie zet de wereld op zijn kop. Wie betaalt de rekening? En wie profiteert? Lees meer
Het virus SARS-CoV-2, beter bekend als het coronavirus, dook eind 2019 op in de Chinese provincie Hubei. In een paar weken tijd veroorzaakte het een epidemie, waarna het zich over de rest van de wereld verspreidde. Begin maart 2020 verklaarde de World Health Organisation de ziekte tot een pandemie en gingen landen wereldwijd 'op slot'.
Met het coronavirus is een crisis van historische proporties ontstaan, niet alleen medisch, maar ook economisch. In de vorm van steunfondsen en noodmaatregelpakketen werden bedrijven wereldwijd met vele miljarden op de been gehouden.
Waar met geld gesmeten wordt, liggen misbruik en fraude op de loer. Daarom volgt FTM de ontwikkelingen op de voet. Wie profiteert van de crisis? En welke oplossingen dienen welke belangen?
Minister Conny Helder laat mondkapjesdebat in verwarring ontaarden
20 miljoen mondkapjes van Sywert van Lienden gaan definitief de verbrandingsoven in
Corona en belastingtrucs maken van Pfizer het meest winstgevende bedrijf van Nederland
Viruswaarheid van Willem Engel lijkt uitgeraasd, waar blijft het binnengehaalde kapitaal?
Zes brandende kwesties na het rapport van Deloitte over de mondkapjesdeal
Hoe het gerucht over de vermeende corruptie van Jaap van Dissel de wereld werd ingeholpen
Sywert van Lienden maakte veel meer winst op mondkapjes dan hij het ministerie vertelde
Blijvende Q-koorts krijgt nog minder aandacht dan post-covid
Van zwarte lijst naar chief security: de onwaarschijnlijke carrièreswitch van een ict-criticus
Ministerie van VWS maakt van openbaarmaking corona-documenten een jarenlange opgave
© Rob Cloosterman
Gratis geld, en nog laat KLM haar flexwerkers spartelen
De KLM vroeg, en kreeg, van de Europese Unie tot 5 miljoen euro om haar ontslagen werknemers weer aan een baan te helpen. Ook de flexwerkers op en rond Schiphol hadden bij hun ontslag gebruik kunnen maken van die subsidieregeling. Als de luchtvaartmaatschappij zich tenminste wat van hun lot had aangetrokken.
De KLM is de grootste ontvanger van NOW-steun in Nederland. Die subsidiepot vergoedt het grootste deel van de loonkosten van een bedrijf dat door de pandemie in de problemen is geraakt. De bedoeling is dat werkgevers hun mensen met vaste en flexibele arbeidscontracten kunnen doorbetalen en in dienst houden. Op die manier probeert de overheid zo veel mogelijk banen te redden.
Ondanks de 1,2 miljard euro NOW-steun die de KLM samen met dochterbedrijf Transavia inmiddels kreeg, reageerde het bedrijf op de coronacrisis door direct 3450 flexwerkers en uitzendkrachten naar huis te sturen. Vrijwel uitsluitend laagopgeleid grondpersoneel dat fysiek zwaar werk doet tegen een minimale beloning.
‘Slecht signaal’
De ontslaggolf leidde in de Tweede Kamer tot discussie. Minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees sprak aanvankelijk van een ‘slecht signaal’.
KLM reageerde op de crisis door direct duizenden flexwerkers naar huis te sturen
Koolmees zei ‘te hopen en te verwachten’ dat de KLM haar flexwerkers in dienst zou houden. Twee dagen later was hij van mening veranderd: ‘Het is een moeilijke situatie’, zei de minister toen. ‘Maar ik begrijp het wel.’
In de maanden daarna bleek ook het vaste personeel zijn baan niet zeker. Eerst kregen ze een vrijwillige ontslagregeling aangeboden (een vergoeding ter hoogte van maximaal achttien maandsalarissen) waarvan ruim tweeduizend mensen gebruikmaakten. In volgende rondes werden vaste krachten met gedwongen ontslag naar huis gestuurd.
Bij dergelijke grootschalige reorganisaties probeert een onderneming doorgaans met vakbonden een ‘sociaal plan’ af te sluiten voor het personeel dat eruit moet. Daarin worden dan afspraken gemaakt over zaken als een ontslagvergoeding, en begeleiding bij het zoeken naar een andere baan. Zo’n sociaal plan kost natuurlijk geld en het ontslaan van werknemers met een vast contract is dan ook niet gratis.
Europese subsidiepot
Begin juni maakte het Europees Parlement echter bekend dat het sociaal plan van de KLM met maximaal 5 miljoen euro wordt gesubsidieerd uit het ‘Fonds voor aanpassing aan de globalisering voor ontslagen werknemers’ (EFG). De hulp voor ontslagen KLM’ers komt dus grotendeels uit een Europese subsidiepot.
In december 2020 had de KLM – in samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken – het Fonds geld gevraagd om ontslagen werknemers te kunnen helpen bij onder meer beroepsoriëntatie, financieel advies, opleiding en coaching. Per ontslagen werknemer gemiddeld een kleine 7.000 euro, waarvan het EFG 60 procent vergoedt.
Met die subsidieaanvraag is iets vreemds aan de hand, zo blijkt. In de eerste plaats worden daarin vakbonden als de FNV genoemd als partners waarmee over subsidiëring overlegd zou zijn. Navraag leert dat de FNV van niets wist. ‘Uiteindelijk moesten wij via het Europees Parlement vernemen dat deze aanvraag er lag’, zegt Joost van Doesburg van FNV. ‘Wij zijn nooit partners geweest.’
Met de subsidieaanvraag is iets vreemds aan de hand
Ten tweede valt op dat de KLM alleen een aanvraag indient voor het ontslag van personeel met een vast contract. De voorwaarden van het Europese subsidiefonds staan echter een veel bredere groep toe: alle mensen die vanwege de pandemie hun baan verliezen – als de KLM voor hen tenminste ook een aanvraag zou doen, en dat deed ze niet.
Dit betekent dat ook het laaggeschoolde grondpersoneel – van wie sommigen zich jarenlang voor de KLM hebben ingezet – een vergoeding van duizenden euro per persoon voor beroepsoriëntatie en cursussen had kunnen krijgen.
Ook het laaggeschoolde grondpersoneel had een vergoeding van duizenden euro kunnen krijgen
Volgens de KLM is voor hen geen subsidie aangevraagd omdat ‘de uitzendbureaus de regie hebben ten aanzien van de afspraken met bonden voor de flexibele schil en de kosten die hier eventueel mee gemoeid zijn.’ Maar de flexibele schil van de KLM bestond slechts voor een deel uit uitzendkrachten – de luchtvaartmaatschappij heeft ook de eigen werknemers met een tijdelijk of nulurencontract de wacht aangezegd.
Bovendien stellen de voorwaarden van het EFG iets anders: iedereen die de regie neemt en werklozen helpt zich voor te bereiden op een nieuwe toekomst, kan daar subsidie voor aanvragen. In Estland wordt bijvoorbeeld een EFG-subsidie uitgekeerd aan alle mensen die hun baan verloren zijn door terugval van het internationale toerisme, ook de laaggeschoolde en de parttime- en seizoenswerkers zonder vast contract.
Aangewezen partij
Omdat de KLM veruit de meeste werknemers met ontslag stuurde, was de luchtvaartmaatschappij hier de aangewezen partij om de regie te nemen en voor alle flexibele medewerkers subsidie aan te vragen.
Ook Schiphol had die rol op zich kunnen nemen en een aanvraag kunnen indienen, waardoor werknemers op en rond de luchthaven met een uitzendbaan of nulurencontract geholpen zouden kunnen worden.
Schiphol heeft een dergelijke aanvraag tot dusver echter evenmin ingediend. De luchthaven zegt dat het informatie heeft ingewonnen bij onder meer de vakbonden FNV en CNV, en dat op basis van die informatie geconcludeerd is dat de subsidieregeling 'verouderd, administratief bewerkelijk en complex is’.
‘Onzin,’ reageert Joost van Doesburg van FNV. Volgens hem baseert Schiphol zich op voorwaarden uit 2010, die inmiddels al driemaal zijn herzien. ‘Nadat Schiphol de actuele voorwaarden kreeg opgestuurd, bleef het stil,’ zegt hij.
Europarlementariër Agnes Jongerius (PvdA) is teleurgesteld over de gang van zaken. In een brief aan Schiphol-directeur Dick Benschop schrijft ze: ‘De aanvraag die nu is ingediend voor de oud-werknemers van KLM helpt 1851 mensen. Nu zijn er de afgelopen maanden op Schiphol veel meer mensen ontslagen (...). Wij vragen ons daarom dan ook af waarom er niet een aanvraag is ingediend voor de schoonmakers, de bagage-afhandelaars, de beveiliging en andere mensen die werkzaam zijn op Schiphol.’
FNV’er Van Doesburg ergert zich aan de lakse houding van zowel Schiphol als de KLM. ‘Alle risico's worden bij de laagstbetaalde werknemers gelegd. Zij vangen de klappen op als het misgaat. Zelfs dan is de luchtvaartmaatschappij niet bereid om een helpende hand toe te steken, niet eens nu daar ook nog eens gratis geld voor beschikbaar is. Dit geeft goed weer hoe ze over hun flexibele schil denken: het zijn mensen die je naar goeddunken kunt inzetten en bij het grofvuil kunt plaatsen.’
Met medewerking van Peter Teffer.
28 Bijdragen
Daniel Lopes 1
Maatregelen om bedrijven te steunen heeft alleen zin als het tijdelijk is en als het bedrijf levensvatbaar is na de crisis. De hele maatschappij draait nu om Corona besmettingscijfers die niets zeggen over het sterftecijfer of bezetting van intensive care bedden. Corona is over in de zin dat we weten wat het inhoudt, het nooit compleet over zal gaan en het beheersbaar is zonder de hele maatschappij te ontwrichten. Terug naar de orde van de dag. Ik maak me al geen zorgen meer over Corona maar des te meer over de waanzin die de meerderheid van de bevolking niet schijnt te zien en de totalitaire staat die steeds meer vormt krijgt. Onderdeel van die waanzin is te denken dat de Centrale Banken ons voorzien van gratis geld (dat lijkt alleen nu maar even zo) en dat we bedrijven betalen om improductief te zijn die toch kapot gaan als we de maatschappij op slot houden.
Pieter Jongejan 7
Daniel LopesEen belangrijke voorwaarde voor succesvol speculeren is dat het geleende geld voor speculanten gratis blijft. Zo niet dan stokt de geldgroei en kunnen we een liquiditeitscrisis met hogere rentetarieven verwachten. Dit verklaart waarom banken terughoudend zijn met het verstrekken van krediet aan particulieren en kleine bedrijven.
De coronacrisis kwam als geroepen (al dan niet man made door partijen die daar groot financieel voordeel bij hebben) net als de klimaatvrandering en de green deal. Deze zorgen ervoor dat overheden onder het mom van rampbestrijding de overheidsschulden in de afgelopen 2 jaar enorm hebben kunnen opvoeren.
Deze overheissteun is uiteraard niet gratis, maar gaat ten koste van een sterke geldontwaarding, die betaald wordt door de kleine man/vrouw met een klein epnsioentje en een kleine depositorekening bij de banken.
Opvallend is dat FTM niet meer schrijft over dit actuele onderwerp, terwijl de Nederlandse bevolking de meeste schade ondervindt van dit krankzinnige monetaire beleid. DNB, regering, Tweede Kamer, Nederlandse economen en pers zwijgen over het onrecht dat vooral Nederlandse burgers wordt aangedaan. Tranen en grote krantenkoppen bij de moord op Peter R. de Vries maar geen woord over de geldmoord, die -plaatsvindt door "gratis" geld te verstrekken aan KLM/Air France.
Erwin de Waard 6
Pieter JongejanJan Ooms 10
Daniel LopesZeker wel. Voor Schiphol dus wél. Het terugbetalen wordt aan de NL-bevolking overgelaten, maar voor de organisatie Schiphol is het wel degelijk gratis!
Jeroen van Beek 2
Daniel Lopesben wellerdieck 4
Als dat überhaupt al geen perversiteit is als je ziet waar het met de wereld naar toe gaat.
Joost Versteegh 4
ben wellerdieckben wellerdieck 4
Joost VersteeghAndré Ockers 1
Alex Vis 3
André OckersRobert Voorhoeve 4
Gezien de zeggenschap structuren v KLM en Schiphol, zal de enige plek waar bijsturing kan plaatsvinden wel de Tweede Kamer zijn. Gezien het moloch VVD/CDA dreigt een debat zonder enig zichtbaar resultaat.
Heeft FNV v Doesburg alternatieve benaderingen ontwikkeld. Ik meen dat ik hem onlangs bij Buitenhof zag. Flinke vent, leek me !
Succes met veel, robert
Gerard van Dijk 6
Jan Ooms 10
Gerard van DijkVoorbeeldje: In 2020 is tijdens de coronacrisis en de lockdowns het aantal miljonairs in Nederland met maar liefst 214.000 (ja u leest het goed: tweehonderd en veertien duizend!!) toegenomen.
Dat kan natuurlijk alleen maar als er ergens anders wordt bezuinigd, gestolen, vermarkt, belasting wordt ontdoken, etc. Kortom wanneer er neoliberaal wordt 'geschonken' of geroofd!
https://www.youtube.com/watch?v=ZIcZrN3nXYQ (op 3:15)
https://www.volkskrant.nl/economie/gaan-alle-baten-van-de-herstelplannen-uiteindelijk-toch-naar-de-miljonairs~b41aff71/
(Nooit werden in een jaar zoveel miljonairs gecreëerd als in 2020, het jaar van de grote pandemie. Liefst 5,2 miljoen miljonairs kwamen er wereldwijd bij, waardoor het aantal nu is gestegen tot 56,1 miljoen, voor het eerst ruim 1 procent van de volwassen wereldbevolking.)
Inge 5
Jan OomsJeroen van Beek 2
Jan OomsVincent Huijbers 9
Gerard van DijkGoede vraag. Ik heb het idee dat het 'ons' geen zier kan schelen zolang ons luxe leventje maar geen strobreedte in de weg wordt gelegd. Ervaart u urgentie in uw omgeving over de grote thema's? Zie de afgelopen verkiezingsuitslag die had kunnen gaan over hoe de overheid met haar burgers om hoort te gaan. We propageren een welvarend land te zijn maar kleden de sociale zekerheid of verzorgingsstaat ondertussen uit. De vraag is dus misschien wel ten koste van wie en wat zijn wij welvarend?
Nico Janssen 7
Gerard van DijkJeroen van Beek 2
Nico JanssenPeter Frederiks 2
Deze niet-gesteunde mensen moeten zo snel mogelijk een andere baan zoeken en Schiphol resp. KLM links laten liggen. Misschien kunnen Pieter en Dick zelf de koffertjes in het vliegtuig plaatsen. Uiteraard tegen bijbehorend loon.
Nico Janssen 7
Peter FrederiksJeroen van Beek 2
Nico JanssenNico Janssen 7
Peter FrederiksJan Bertels 1
Peter FrederiksStoppen. Halt. Europa is hartstikke mooi. Gewoon met de trein.
John Janssen 4
Blijkbaar reageert vrind Benschop niet? Wat is daar dan de reden van? Kan het zijn dat deze groep ingehuurd is via derden? Moeten die derden dan de aanvraag voor deze hulp indienen?
Als het (ik mag hopen tijdelijk) falen van vrind Benschop alleen ligt aan het feit dat hij de materie complex en bewerkelijk vindt, is hij en zijn HR departement natuurlijk geen knip voor de neus waard. Dan laat ik de gradaties incompetent, non-integer en asociaal nog even voor wat ze zijn!
Jan Ooms 10
John JanssenJeroen van Beek 2
Jan OomsNico Janssen 7
Jan OomsMaarten Kroese 2