Alsof ze op een boxershort na naakt bij een gala gearriveerd waren, zo ongemakkelijk stonden de Nederlandse partytenten erbij tussen de fraaie, ecologisch verantwoorde landenpaviljoens op het Expo-terrein in Milaan. Wat zich aankondigde als een droomscenario om ons land als belangrijk voedingsland groots te presenteren, resulteerde in een Nederland onwaardige vertoning. Op 1 mei begon EXPO 2015, de grootste expo op aarde, een wereldtentoonstelling, rondom het thema 'Voedsel voor de planeet, energie voor het leven'. EXPO 2015 duurt nog tot 31 oktober 2015.

Expo-traditie

De aanbesteding van het expoterrein en de bijbehorende verkeersverbindingen van de naar schatting 11,4 miljard euro zijn niet zonder slag of stoot gegaan. Tja, Italië, zou je bijna automatisch zeggen. Publieke verontwaardiging over de omvang van de investeringen en vermeende betrokkenheid van de maffia ten spijt, is de expo geslaagd te noemen en daarmee zeer de moeite waard om met de hele familie te bezoeken. Er worden dan ook meer dan 40 miljoen bezoekers verwacht, uit de hele wereld.

Zicht op de avenue met Italiaanse streekproducten en -gerechten (Eataly)

Er bestaat een lange expo-traditie, die terug terug te voeren is tot de eerste 'Great Exhibition of the Works of Industry of all Nations' in het Londense Hyde park, in 1851. Deze eerste expo werd bezocht door zes miljoen mensen, een derde van de gehele Engelse bevolking in die tijd!

Opzet van de expo: de meest belovende technologieën en uitvindingen tonen aan een groot publiek

Opzet van de expo: de meest belovende technologieën en uitvindingen tonen aan een groot publiek, om een culturele uitwisseling te faciliteren rond een centraal thema en om duidelijk te maken met welke de collectieve uitdagingen de mensheid wordt geconfronteerd.

Cultuur, creativiteit, voedselbronnen, voeding

De organisatie van EXPO 2015 meldt de bezoeker dat deze wereldtentoonstelling de relatie tussen cultuur, technologie, innovatie, traditie, creativiteit en voeding en voedingspatroon blootlegt. De thema’s 'voedselbronnen' en 'voeding' worden gepresenteerd tegen een achtergrond van nieuwe wereldwijde scenario’s en opkomende problemen, met een primaire focus op het recht op gezonde, veilige en voldoende voeding voor alle inwoners van de wereld.

De uit 180 duizend metalen onderdelen bestaande bijenkorf van het Engelse paviljoen

De mensheid staat voor een enorme uitdaging om schijnbaar tegenstrijdige voedingsproblemen op te lossen. Aan de ene kant zijn er de ondervoede mensen (ongeveer 870 miljoen in de periode 2010-2012) en aan de andere kant zijn er diegenen die sterven aan de gevolgen van het eten van verkeerde of teveel voeding (er stierven 2,8 miljoen mensen door overgewicht in de periode 2010-2012). Om het nog erger te maken, gooien we jaarlijks 1,3 miljard ton voedsel weg. Voor het oplossing van deze problemen zijn bewuste politieke keuzes nodig, onderbouwd door een visie.

De Engelse bijenkorf is een “soundscape” en wordt met geluid en duizend LEDs aangestuurd vanuit bewegende bijen in een bestaande bijenkorf in het VK

Het lijkt vanzelfsprekend dat Nederland als klein, dichtbevolkt en belangrijk landbouwland zo'n visie heeft. En dat zo'n land, ondersteund door technologie, de ontwikkeling van een duurzame levensstijl maximaal stimuleert, om zo een natuurlijke balans te vinden tussen beschikbare duurzame voedingsbronnen en de consumptie van gezonde voeding. Met andere woorden: de thema’s behorend bij 'duurzame voeding' passen uitstekend bij Nederland als vooraanstaand voedingsland en bieden een uitgelezen kans om de voedingskennis van bijvoorbeeld Wageningen Universiteit en de vele R&D afdelingen van Nederlandse voedingsbedrijven internationaal te profileren. Een voor de hand liggende gedachte voor een land waar de voedingssector een belangrijk deel van het bbp voor zijn rekening neemt.

Schoorvoetend

Maar nee. Bijna had Nederland geschitterd door afwezigheid. Ondanks het thema 'duurzame voeding' en het feit dat 144 andere landen zich al in een vroeg stadium hadden aangemeld, zag visionair Den Haag weinig heil in een deelname en onthield in al haar wijsheid financiële steun. Op de valreep is het niet zo ver gekomen.

Pas eind 2014 besloten enkele heldere geesten toch nog een 'paviljoen' te bouwen

Pas eind 2014 besloten enkele heldere geesten toch nog een 'paviljoen' te bouwen. Bij het aanschouwen van het Nederlands tentenkamp aangevuld met 'foodtrucks' is het duidelijk dat dat een fractie heeft gekost van het voor 19 miljoen euro door de staat gesubsidieerde EXPO 2010 paviljoen in Shanghai. Het geheel steekt schril af tegen de imposante bouwwerken en groots gepresenteerde visies van onze buren en mede-voedingslanden Duitsland, Engeland, België,  Frankrijk en Italië. Italië als gastland pakt groots uit met zijn rijke regionale keukens en chef-ambassadeurs, Eataly en de Slow Food Movement. Frankrijk toont fier haar schitterende culinaire cultuur en producten, Engeland trekt met flair en op een prachtige, kunstzinnige wijze aandacht voor de rol van de bijen in de voedingsketen en België laat zien dat er een duurzame toekomst ligt in wilde planten, insecten en in aquaponie verbouwingsmethoden, waarin vis- en planten gekweekt worden in een symbiotisch systeem.

Een voorbeeld van aquaponie in het Belgische paviljoen

Zonder visie geen toekomst

Hoe komt het dat de Nederlandse overheid geen visie heeft op zoiets belangrijks als duurzame voeding? Het schijnt in Den Haag bon ton te zijn geen visie te hebben. Is regeren niet vooruitzien? Wie het begrijpt, mag het zeggen.

Visie geeft zicht op de toekomst van ons land

Visie geeft zicht op de toekomst van ons land. Een visionair, ambitieus beeld van wat een land wil zijn inspirereert en zet aan tot actie. Een beeld, wel te verstaan, dat is gebaseerd op de wereld van nu en de kansen in de toekomst voor de bedrijven en inwoners van dit land. Er is in Nederland niets mis met de ambities van de duurzame voedingondernemers en hun visie op een duurzame toekomst. Hopelijk gaat het kabinet ook snel beseffen dat visie en duurzaamheid hand in hand gaan. Juist om onze welvaart te kunnen vasthouden en verbeteren is een visie van de overheid op hoe we stevige fundamenten kunnen leggen voor Nederland als duurzaam voedingsland onontbeerlijk. Verbonden door de juiste nationale visie hebben wij juist alles in huis om uit te groeien tot mondiaal gidsland.   Openingsfoto: Een als hippe food truck verklede “oer-Nederlandse” snack bar.