
Nederland kampt met een groeiende woningnood. Wie profiteert? En hoe lossen we dit op? Lees meer
Nederland kampt met een groeiende woningnood. Honderdduizenden trekken naar de steden en de verantwoordelijke gemeenten lukt het niet om genoeg te bouwen om dit op te vangen. Dat die binnenlandse migratie eraan zat te komen was al heel lang bekend. Waarom zijn stadbesturen niet veel beter voorbereid op deze trend? Heeft de regering steken laten vallen? Wie profiteren van de trend? Wat zijn de oplossingen?
Tientallen grote bouwlocaties door klimaatverandering ongeschikt voor woningbouw
De Rotterdamse Pompenburgflat moet wijken voor wolkenkrabbers
In memoriam: de verhuurderheffing – afscheid van een neoliberale wensdroom
Oude huurwoning krijgt vaak de sloopkogel, maar renovatie is de nieuwe trend
Corporaties bezitten 101 miljard euro en huurders worden steeds armer
Hoogleraar renovatie: ‘Jaarlijks duizenden goede woningen slopen in ruil voor nieuwbouw is idioot’
Kabinet smijt geld over de balk om woningbouw te stimuleren
VVD dwingt met hervorming huurtoeslag kleinere sociale woningen af
Grote projectontwikkelaars slaan hun slag in de woningcrisis
De stoere taal van Hugo de Jonge lost de woningcrisis niet op
Bunkyo, woonwijk in Tokio. © Zhipeng Ya
Waarom zijn grote steden altijd dure steden?
Vrijwel alle steden die groeien worden duurdere steden om in te wonen. Dat is geen anomalie maar een economische wetmatigheid. Maar dat betekent dat meer nieuwbouw – waar nu iedereen om roept – populaire plaatsen waarschijnlijk alleen maar nóg duurder maakt. Alleen in Tokio lijkt deze wet niet op te gaan. Welke les kunnen we leren van de Japanner?
Is extra nieuwbouw de oplossing voor onze woonarmoede en ongelijkheid? Follow the Money liet eerder zien dat de (vermeende) schaarste aan huizen niet de oorzaak is van duur wonen.
Het probleem is eerder de ‘koopkrachtigheid’ aan de vraagkant, die woningen steeds duurder maakt en die wordt opgepompt door hypotheekgroei, lage rente, erfenissen, belastingvrij schenken voor rijke ouders, en de overwaarde van de doorstromer op zijn oude huis.
Hoe hoger de prijzen, hoe meer mensen daardoor te besteden hebben.
En is het niet op een eerste huis, dan botvieren ze hun koopwoede desnoods op tweede huizen. Want, dirty little secret: er staan inmiddels al 441.000 woningen leeg, mede doordat mensen er een tweede huis op nahouden. Opvallend: juist in de duurste gebieden, waar de leegstand een stuk hoger is dan het gehanteerde tekortcijfer van 279.000 woningen.
Bouwen als een gek?
Bijbouwen is dan dweilen met de kraan open. Vooral ook omdat bij al die leegstand – en een inmiddels dalend woningtekort – de prijzen de afgelopen maanden gewoon bleven doorstijgen. Waarmee bewezen is dat ons woonprobleem aan de vraagkant zit, en niet aan de aanbodkant.
Dossier
Dossier: de Nieuwe Woningnood
Nederland kampt met een groeiende woningnood. Waarom zijn overheden niet beter voorbereid? Wie profiteren, en wat zijn de oplossingen?
Dit alles wil niet zeggen dat er niet ook met het aanbod van alles beter kan. Maar dat is een andere kwestie. Het punt is dat we de werkelijke behoefte niet uit de prijzen moeten afleiden.
Er is een prima gedocumenteerd, goed aangetoond mechanisme dat beschrijft waarom kopen én huren duurder wordt naarmate de stad groeit: het zogenaamde agglomeratie-effect, het verschijnsel dat mensen en bedrijven samenklonteren in de nabijheid van infrastructuur, handel en werkgelegenheid. Wat we hier nu meemaken – groei van de stad gepaard gaand aan stijgende prijzen – is niets bijzonders. Dat is overal en altijd.
Hoe groter, hoe duurder
Matthijs Korevaar, econoom en woningmarktonderzoeker aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, legt het zo uit: in gebieden waar woningtekorten zijn doordat de economie groeit, stijgen de woonlasten. Maar dat is niet erg: de mensen verdienen er ook veel, in lijn met de economische groei die weer nieuwbouw en stedelijke verdichting uitlokt waardoor zogenaamde positieve agglomeratie-effecten optreden.
Dan komen er nog meer nieuwe mensen waardoor – ondanks het nieuwe woningaanbod – de schaarste en hoge prijzen in stand blijven. Geen probleem, want de mensen verdienen er ook naar. Er ontstaat, kortom, een positieve dynamiek waarbij duur, klein en dicht bij elkaar wonen en geld verdienen elkaar opzwepen. Denk Manhattan, Singapore, Vancouver.
En als de huren stijgen, moeten we dan niet als een gek gaan bouwen? Nee, júist niet
Kortom: bijbouwen maakt wonen niet per se goedkoper. Het is een gewoon waar te nemen economische theorie dat dat níet zo is.
Maar dan Tokio. In tegenstelling tot vrijwel alle andere wereldsteden waar flink wordt gebouwd, stijgen de huren er nauwelijks. De huur voor een tweekamerappartement is al tien jaar rond de 1.000 dollar.
Bewijst Tokio dat bijbouwen dan wél helpt tegen duur wonen? Dat is tenminste wat ook veel Nederlandse economen beweren, dat Tokio laat zien dat je met ongebreidelde woningbouw de woonlasten laag houdt.
Of is daar misschien toch wat anders aan de hand?
Sprookje Tokio
De liberale Wall Street Journal was er als de kippen bij met een verklaring: Tokio kent weinig bouwrestricties, je krijgt er zo een vergunning om te bouwen. Het verlenen van vergunningen werd er zelfs overgelaten aan private consultants. Daar ging deze krant natuurlijk helemaal van watertanden: overheidsbeleid is geprivatiseerd.
Moeten we dan door Tokio de theorie van het agglomeratie-effect verwerpen? Ik denk het niet.
Ten eerste is de leegstand in Tokio ondanks die bouw niet gedaald. Dit sluit aan bij de observering dat de vraag naar woningen onverzadigbaar is op plekken waar iedereen wel wil wonen. En dat de échte vraag – namelijk hoeveel yen kun je neerleggen voor een woning – van iets heel anders afhangt. Namelijk van monetair-economische omstandigheden.
De koopkrachtige vraag naar huizen bestaat grotendeels uit woningfinanciering. De grafiek van Japanse private schulden geeft een indicatie dat die koopkracht de laatste tijd flink is ingesnoerd. Het ligt voor de hand dat een deel van het goedkoop blijven van woningen komt omdat mensen simpelweg minder kunnen lenen.

Toegegeven, je kunt dit ook op zijn kop zetten. Misschien zijn mensen minder hoeven gaan lenen omdát wonen goedkoper wordt. Dit soort dilemma's van oorzaak en gevolg maakt het analyseren van wonen als economisch fenomeen zo razend lastig.
Maar voor Japan is goed te beargumenteren dat minder financiering de oorzaak is, omdat het land al decennia op de terugweg is uit een financieringsgedreven vastgoedbubbel die tot 1990 alle voorstellingsvermogen te boven ging. Op het hoogtepunt was het zo gortig dat alleen al de grond onder het keizerlijk paleis in Tokio evenveel ‘waard’ was als alle vastgoed in de staat Californië.
Bijbouwen maakt wonen niet per se goedkoper, het is een waar te nemen economische theorie dat dat níet zo is
Wie een huis wilde kopen, tekende niet alleen een hypotheek op zijn eigen leven maar tevens op dat van de kinderen én kleinkinderen. Drie generaties lang keihard werken om een hypotheek af te lossen met een looptijd van maar liefst honderd jaar.
Best knap van de Japanners dat ze die financierings- en vastgoedbubbel in de decennia daarna gecontroleerd konden laten leeglopen, terwijl de echte economie rustig door pruttelde en de private schulden geleidelijk afnamen.
Niet dankzij maar desondanks
Tegen die financieel-economische achtergrond is het logisch dat woonlasten daalden. Er was sprake van een decennialange deflatie van schulden en grondprijzen. Reëel gezien zijn huurprijzen eigenlijk wel degelijk gestegen. Want huren bleven op peil terwijl banken en verzekeraars enorm moesten krimpen en afschrijven op schulden.
Je kunt het verhaal van de Wall Street Journal dus beter omdraaien: ondanks de bouwwoede zijn de woonlasten niet gezakt.
Voor Japan als geheel kun je daar nog de remmende factor aan de vraagkant aan toevoegen dat de bevolking krimpt sinds het jaar 2000. Aan arbeidsimmigratie doen ze er simpelweg niet – bij ons juist dé reden waarom de woningbehoefte mogelijk nog verder stijgt.
Een signaal dat duur wonen ook in Japan als geheel vooral een financieel fenomeen was, en weinig te maken had met een fysiek gebrek aan woningen: de leegstand bleef bestaan, zowel tijdens de opbouw als tijdens het leeglopen van de bubbel.

En de huurprijzen dan? Het is goed om naar beide prijzen te kijken, maar in de praktijk staan koop- en huurprijzen natuurlijk niet los van elkaar. Het zijn communicerende vaten. Omdat bewoners de keuze hebben. Maar ook beleggers in vastgoed zullen bij lagere aanschafprijzen én met een hele lage rente, toekunnen met een lagere huur.
Tokio is een interessant geval, maar niet door de stagnerende huren. Gezien de bijzondere omstandigheden falsificeert Tokio niet de ‘wet’ dat grote steden meestal dure steden zijn.
De hypothese dat extra nieuwbouw in een stad die hot is goed is voor de economie, maar niet voor de woonlasten, blijft overeind. Voor Nederland is de les dat nieuwbouw fijn is voor mensen die daarmee een gewenste woning kunnen vinden, maar we moeten niet verwachten dat wonen er goedkoper door wordt.
'Hoe ik toch huisjesmelker werd - over woonarmoede en ongelijkheid' (maart 2021, uitgeverij Wereldbibliotheek) van Hans de Geus is genomineerd voor het beste politieke boek van het jaar.
55 Bijdragen
Alex Hoen 4
Mentor Palokaj 6
Alex Hoen[Verwijderd]
Mentor PalokajMentor Palokaj 6
[Verwijderd]Mike Vis 3
Mentor PalokajMentor Palokaj 6
Mike VisMaar de "appartementen en gezinswoningen, worden niet beinvloed door de HRA" van Wouter is te kort door de bocht.
Chris van Put 4
Hoe hebben ze dat uiteindelijk gerealiseerd?
Lees ik niet goed of is het geen specifiek beleid geweest?
Erwin de Waard 6
Chris van PutDit moet welhaast een decennialange zeer zware tijd geweest zijn voor diegenen die de hoge hypotheekleningen al afgesloten hadden. Immers hun yen werd wel meer waard door de deflatie maar hun hoge hypotheekschuld werd ook steeds groter.
Het lijkt me dat deze deflatie beleid was in Japan. De deflatie werd in ieder geval ondersteund door de bevolkinskrimp in Japan.
Hans de Geus 1
Chris van PutJohannes Asfaw
Chris van PutErwin de Waard 6
Johannes AsfawIn dat geval was het positieve dat de huizenkoper minder geld kwijt was aan rente en aflossing als hij het huis mocht kopen voor minder geld. Niet zo positief is dat het maar helemaal de vraag is of hij het beoogde huis mocht kopen voor de lagere prijs.
Voor de huizenverkoper was het in ieder geval minder positief , hij kreeg minder geld voor zijn woning en bleef mogelijk achter met een restschuld of de woning werd helemaal niet verkocht. De vraag is of hij zijn huis wel kon/wilde verkopen voor de lagere prijs.
Hypotheekverstrekkers kregen te maken met meer mensen die niet aan hun verplichtingen konden voldoen en moesten hun verlies nemen.
Johannes Asfaw
Erwin de WaardBert Bouma 1
En nog een vraag: bij zoveel leegstand (ook hier, ik zie het in mijn omgeving in de vrije sector) en tegelijk woningnood, moet er dus een enorm reservoir aan mensen zijn die bij ouders of andere familie wonen, of in (soms illegale) onderhuur op een zoldertje, die simpelweg niet genoeg te besteden hebben om die leegstaande woningen tegen de gevraagde prijzen te betrekken. Dus leegstand doet de prijzen niet dalen, ook niet op termijn?
Alfons Seelen 2
Bert BoumaJoop Luster 3
Bert BoumaMentor Palokaj 6
Joop LusterIvana Cace
Joop LusterJohannes Asfaw
Bert BoumaCo Stuifbergen 5
Bert BoumaDat zou in Nederland een verstandige stap zijn
Alfons Seelen 2
Een bijkomend nadeel is, dat om wonen voor iedereen mogelijk te maken, Nederland het systeem van sociale huur in stand moet houden. Zo staan mensen jaren op wachtlijsten, kunnen alleenstaanden die net boven de inkomensgrens zitten, amper een woning betalen. In Duitsland en België bestaan er wel betaalbare huurwoningen, zonder sociaal huursysteem en zonder wachtlijsten, voor iedereen toegankelijk. Er bestaat simpelweg een vrije keuze om goedkoper te wonen. In Nederland noemt men dat echter "scheef wonen".
Ik ben blij dat dit narratief van meer bouwen als voornaamste optie om woningen betaalbaar te houden hier deels wordt doorgeprikt. Dit narratief speelt natuurlijk bouwend Nederland in de kaart, terwijl vastgoedbezitters en beleggers niet worden geraakt. Dat lijkt me een duidelijke politiek gemotiveerde keuze, geen onvermijdelijke enige optie.
Johannes Asfaw
Alfons SeelenMike Vis 3
Alfons SeelenOvergens is er een heel leuk bijkomend voordeel voor een stijgende woningprijs voor de overheid: je BBP groeit zonder dat je er echt iets voor hoeft te doen. De heren politici kunnen dus mooie sier maken met "groei" die er feitelijk helemaal niet is.
G. Verbaas 3
‘er staan inmiddels al 441.000 woningen leeg, mede doordat mensen er een tweede huis op nahouden.’ Bron? Bedoeld u voor recreatie (is geen reguliere woning) of beleggingspand wat wordt verhuurd?
‘Aan arbeidsimmigratie doen ze er simpelweg niet – bij ons juist dé reden waarom de woningbehoefte mogelijk nog verder stijgt.’ Dit is wel een erg boute uitspraak. Sinds 2e wereldoorllog is er al structureel woningtekort. Mijn vader kon in 1965 al geen huurhuis krijgen, laat staan kopen. Prognoses en aannames kloppen blijkbaar structureel niet.
Sinds neo liberale beleid is dit alleen maar verergerd met als dieptepunt het de crisis in 2008 met een volledige bouwstop.
Daarnaast zijn de woningcorporaties in een hoek gedrukt (mede veroorzaakt door financieel wanbeleid) met de verhuurdersheffing met als eindspel het volledig terugtrekken van de Den Haag uit woningbouwbeleid. Met trots is door Blok geroepen dat er er geen ministerie van volkshuisvesting meer is.
De prijsstijgingen van woningen en huren zijn geholpen door de lage (ECB) rente. Bovendien is er geen enkele belemmering (bijna faciliteren) voor opkopen en duur verhuren van woningen van woningbouwcorporaties door investeringsmaatschapijen en 2e, 3e, 4e woning aankopen door particulieren/beleggers. De starters op de woningmarkt hebben het nakijken.
Kijk waar we nu staan. Een rijk land met 1e, 2e en 3e woningen voor de beter bedeelden in NL en kinderen die geen huis kunnen kopen, maar met z’n 4en in een woning zitten a 900 huur per maand per persoon.
We kunnen vergelijkingen trekken wat we willen, maar dit is toch echt Nederlands beleid.
Hans de Geus 1
G. VerbaasRobert Schipperhein 3
G. Verbaassquarejaw 5
Mike Vis 3
squarejawGeld dat eerder veilig op de bank stond wordt nu de markt op gedreven op zoek naar rendent. En vastgoed is traditioneel een veilige haven. Ik ben bang dat de echte boeman dus nog een stapje hoger is en uit europa komt.
squarejaw 5
Mike VisMike Vis 3
squarejawIk herinner mij Arno Wellens die op een onderzoek wees waarin wordt gewezen op de demografische en criminele gevaren die woningnood met zich mee brengen. Als opgroeiend kind probeer je wat, schop je tegen wat, rebeleer je en komt uiteindelijk "tot rust". Dat doe je omdat je een toekomst wilt. Huisje, boompje, beestje. Je gaat t huis uit, mag je eigen leven daarin opbouwen, krijgt verantwoordelijkheid en hebt perspectief als je je "braaf" gedraagd. Een woning is een onmisbare en cruciale schakel in dat proces. Als je die weg haalt en het perspectief vernietigd heb je een hele giftige mix. Waarom zou je je dan nog gedragen? Opsluiten? Dan heb ik iig een eigen stekkie. Perspectief ontnemen door opsluiten? Dat hadden ze toch al niet. Als straffen hun afschrikwekkende werking verliezen dan is het hek van de dam.
Karel 1
Mentor Palokaj 6
KarelVerbieden is onhandig, je kan beter prikkels gebruiken. Bijv 20% extra overdrachtsbelasting voor bedrijven en of tweede huizen.
Gerard van Dijk 6
Al voor de Corona ging het al heel goed met de aandelen en de woningmarkt. Direct met de Coronacrisis, waardoor veel mensen thuis zitten en werkeloos werken kwam de economie pas echt op stoom. Blijkbaar zitten we nu in de Gouden Eeuw, nog nooit is het zo goed gegaan. De aandelen en huizenprijzen stijgen als nooit van tevoren.
In hoeverre kan je van een vrije markt spreken als de geldhoeveelheid oneindig is?
Echter, wanneer je gaat kijken naar landen als Venezuela, Zimbabwe en vele Zuid Amerikaanse landen. Waar regelmatig hyperinflatie is. Ook daar zie je dat het zeer goed toeven is op de huizen en aandelenmarkt. Terwijl we in het westen alleen gevaar zien wanneer de aandelen en woningen sterk in waarde zien dalen we de crisis ervaren. Zou het kunnen dat een beurskrach er voorlopig niet in zit? Dat het vele geld bijdrukken heeft geleid tot "gratis geld" en daardoor de prijzen onbeperkt kunnen stijgen? De prijzen op de woningmarkt koop/huur word niet meegerekend als inflatie. De huren en prijs van de woningen kunnen ongelimiteerd stijgen zonder dat dit invloed heeft op de officiële koopkracht. Een Orwelliaanse politieke woordenspel.
Volgens mij zal dit uiteindelijk leiden tot hyperinflatie waar de aandelen- en woningmarkt hier een voorbode van zijn. Op een gekke manier loopt lijkt nu alles spaak te lopen. Terwijl veel MKB'ers en veel arbeidskrachten hard geraakt zijn en mogelijk nog steeds zonder werk zitten. Stijgen tegelijkertijd de lonen en grondstoffen. In de media word uitgelegd waarom alles duurder word. Maar ondertussen stijgen de kosten veel harder dan die enkele procenten van loon- en grondstoffen. Hoever/lang kunnen ze onze verwachtingen nog temperen van deze grote onevenwichtigheden?
Gerard van Dijk 6
Er zijn al ideeën over hoe dit zal gaan. Het CBDC (Centrale Bank Digital Currency) centraal geleid door het BIS (Bank of International Settlement) om het hele geldsysteem naar dit digitale systeem te integreren? Met deze aantrekkelijke digitale currency kan er straks eerst hoge rentes worden verleend om het geldsysteem binnen te halen. Daarna zal men overgaan op een houdbaarheidsdatum van de spaargelden. Het geld kan dan verdwijnen, dus je zal het moeten besteden. Daarmee kan de BIS de bestedingen verder aansturen. Tegelijkertijd kan men dan ook veel hogere negatieve rente gaan rekenen, omdat je verder nergens met het geld heen kan.
Wie denkt dat dit een reeële opties is waar het naar toe gaat?
Dit systeem maakt alle burgers armer. De elite, tw. de politiek, multinationals en banken zullen hier de lachende derde zijn. Er lijkt daarnaast ook een samenwerking te zijn tussen WEF (World Economic Forum) met hun uitspraak: "you own nothing and will be happy"? Stellen zij een nieuwe vorm van communisme voor? En andere partijen met uitspraken als: "There is a closing window of opportunity" of "The great reset". Wat word hiermee bedoeld?
Hans van Swoll 5
Welke begrippen? Huren en kopen. Volgens mij twee totaal verschillende zaken. Volgens mij staat er nergens geschreven noch voorgeschreven dat legale inwoners van een land een woning in bezit moeten (!) hebben. Dit betekent, voor mij, dat hoge koopprijzen, met andere woorden hoge eigendomsprijzen, nooit een onderdeel van een discussie over landelijke woningnood kunnen zijn of over overheidsmaatregelen daarvoor. Mijn mening: als mensen een woning op hun naam willen hebben is dat puur hun probleem als een overheid zich daarmee wil bemoeien kan dat nooit met het argument zijn dat ze iets aan betere volkshuisvesting wil doen.
In mij optiek heeft spreken over volkshuisvesting altijd iets te maken met het beschikbaar hebben van voldoende huurwoningen of huurprijsvorming. Al het andere zoekt iedereen maar zelf uit en kan geen overheidsprobleem zijn.
Om een voorbeeld te geven van de warwinkel, waar ook Hans de Geus zich aan bezondigt, het volgende citaat uit zijn artikel: In tegenstelling tot vrijwel alle andere wereldsteden waar flink wordt gebouwd, stijgen de huren er (Tokyo) nauwelijks. Deze zin gooit hij er uit als afdoende bewijsvoering nadat hij daarvoor een ellenlang verhaal heeft gehouden waarom hoge koop-prijzen in andere steden normaal zijn. Tja.
-zie vervolg-1-
Hans van Swoll 5
Nou vind ik Hans de Geus toch meer bezig als promotor voor zijn boek, waar ik overigens niet doorheen kom en onverklaarbaar toegestaan door het management van FTM, dan dat hij een onderbouwd betoog kan voeren. Hoe kun je met droge ogen volhouden dat er geen sprake is van woningnood als de zoon van de buurman als 18-jarige tenminste 10 jaar op een wachtlijst moet staan voor hij überhaupt in aanmerking kan komen voor een huurwoning, is mij een raadsel.
Zeker als je ook nog eens verondersteld wordt te kunnen tellen. Immers tot vandaag schijnt het aantal inwoners van Nederland te groeien met circa 170.000 per jaar (sinds 1900 groeit de bevolking met 10% per jaar(!)). 190.000 individuen zijn nog geen huishoudens. Bij die 190.000 zitten getrouwde stelletjes, vrijgezellen, baby's, verloofden, bruidjes, dus over het aantal huishoudens - mensen die graag een eigen voordeur willen - moeten we een schatting maken. Ik schat dat zijn 85.000 potentiële huishoudens (ik kan slecht schatten). Bij een geregistreerde oplevering aan bruto nieuwbouw over 2020 van 63.000 (54.000 in 2021, verwacht de rijksoverheid) komen we in 2020 al 85.000 - 63.000 = 22 .000 huizen te kort. En in 2021 85.000 - 54.000 = 31.000 woningen Let op de nieuwbouw is bruto. Voor netto moeten daar nog de gesloopte woningen vanaf. Tel daar het bestaande tekort bij op en je begint te begrijpen waarom mensen het sinds de Tweede Wereldoorlog hebben over woningnood.
Maar Hans de Geus ontkent elke vorm van woningnood, leutert vrolijk verder, is echter wel zo slim om er zijn voordeel mee te doen door huisjesmelker te worden. En gelijk heeft 'ie want dit probleem gaan we inderdaad de eerste 30 jaar (schatting) niet meer oplossen. Noch met bouwen, noch met financiële maatregelen want tekort, is nu eenmaal tekort.
En, ik heb het dan uitsluitend over woningen die je kan huren.
Vincent Huijbers 9
Hans van SwollOverheidsbeleid lijkt er vooral op gericht om eigen woningbezit te bevoordelen ten koste van huren. Hypotheekrenteaftrek wordt keurig meegenomen in je maximale leencapaciteit. Met de huidige rente is wat je maximaal kunt lenen nog verder opgerekt. Banken nemen hiermee geen risico heeft de kredietcrisis ons geleerd. Een tweede of derde woning kopen om te verhuren is dus lucratief.
Aan de andere kant maakt de overheid reclame voor buitenlandse beleggers om te investeren in Nederlandse huurwoningen. Corporaties worden gereduceerd tot hofleverancier van goedkope sociale huurwoningen en ontheven van een bredere taak: betaalbare woningen aanbieden. Waarbij de verhuurdersheffing een prachtig voorbeeld is van beleid dat corporaties het redden van banken meefinancierden. In Nederland stroomt de rivier wel degelijk de berg op.
Je kunt je ook afvragen of er wel een 'woningmarkt' bestaat? In ieder geval niet een die volgens de belofte tot betere en betaalbare woningen leidt. Heeft het beleid tot nu toe niet vooral de 'betaalbaarheid' en indirect door overwaardering de 'kwaliteit' verlaagd? Ook vraag ik me af wat het voor een buurt doet wanneer een woning verwisseld wordt alsof je een nieuwe auto koopt? Ik zie hier mensen een huis huren als tussenstation voor een koopwoning: deze woningen zijn een soort wachthuisjes waar weinig aan gedaan wordt.
Het huidige overheidsbeleid lijkt er mij vooral op gericht om de suggestie van een markt in stand te houden in plaats van een bredere politieke taak: leefbare, betaalbare wijken mogelijk maken.
Hans van Swoll 5
Vincent HuijbersBovendien stoort u zich op geen enkele manier aan mijn pleidooi om de discussie over 'huurwoningen' en 'koopwoningen' strikt te gescheiden te houden . Ik geef toe, dat laatste is kennelijk ook heel ingewikkeld want wordt door niemand gedaan , zelfs niet door de 'beleidsmakers'.
Wat betreft uw argumentatie in uw 1e alinea. U schrijft: "wanneer een woning gekocht wordt om vervolgens te verhuren is er wel degelijk een link tussen koop en huur".
a/ heb ik nergens beweerd dat er geen link is tussen koop en huur; b/ elke woning die gebouwd wordt voor verhuur moet nu eenmaal betaald worden. Ook woningen van woningbouwverenigingen zijn ooit betaald.
Met andere woorden uw argument vind ik niet erg doorslaggevend en geen relatie hebben met mijn mening dat bij volkshuisvesting onze overheid zich primair moet bemoeien met huurwoningen en pas secundair en terzijde met koopwoningen, wat u terecht noemt de woningmarkt. Met andere woorden als iemand het met u heeft over de woningmarkt kan het uitsluitend gaan over woningen in eigendom voor zelfbewoning. Volkshuisvesting, is in mijn ogen, het beleid dat moet leiden tot de mogelijkheid van iedereen een dak boven zijn hoofd: een woning kunnen huren. Liefst morgen.
Als wij het over bovenstaande verdeling niet eens kunnen worden dan voeren we gesprekken zoals die al sinds 1945 gevoerd worden door Jan en Alleman en die leiden tot de onoplosbare spraakverwarring waarin we nu leven.
Vincent Huijbers 9
Hans van SwollWonen en grond is een verdelingsvraagstuk (geworden?) waarbij de politiek in Nederland een oneerlijk speelveld heeft gecreëerd. Als grond voor een bouwproject beschikbaar komt vindt er een uitruil plaats hoe deze verdeeld gaat worden waarbij rendament het belangrijkste argument is.
De afhankelijkheden die nu worden gecreëerd zoals de waardering van het onderpand en de hypotheek kan alleen met pijn worden gecorrigeerd. Banken nemen die pijn zeker niet dus zijn de 60% woningeigenaren aan bod. Ziet u deze mensen voor afschaffing van de hypotheekrenteaftrek stemmen? Ziet u een woning met een huur van €1200,- de komende jaren zakken? Zal een investeerder vrijwillig verlies nemen op zijn rendement? En corporaties zijn al helemaal aan de kant gezet om een rol van betekenis te vervullen.
Vincent Huijbers 9
Het blijft mij verbazen hoe een welvararend land zo'n asociaal beleid kan voeren over wonen.
Wat is dan die welvaart? Nederlanders hebben een hoge private schuld waarvan een groot deel hypotheekschuld. De Nederlandse Bank heeft herhaaldelijk aangegeven dat vooral de financieringsruimte zorgt voor de prijsstijgingen op de woningmarkt. In hoeverre worden woningen nu daardoor overgewaardeerd? En wat zijn daarvan de risico's? Wat gaan de prijzen doen als woningen (verplicht?) verduurzaamd moeten worden? Is het onderpand, bijvoorbeeld een oude corporatiewoning uit 1970 zonder noemenswaardige verbeteringen dan nog wel de vraagprijs €260.000,- waard? En de waardering van nieuwe te bouwen huizen? Die lopen keurig in pas met de huidige prijzen. Wordt hier ook echt meerwaarde gecreeerd?
Door wonen tot een economische belegging te reduceren zijn we denk ik vergeten wat de waarde van wonen is. Ook de maatschappelijke scheiding tussen kopers en (sociale)huurders doet je afvragen ten koste van wie en wat we welvarend willen zijn.
Hans van Swoll 5
Vincent Huijbers-vervolg antwoord op Vincent Huijbers -
…. Overigens, ander onderwerp, ben ik het met u eens als u stelt dat het overheidsbeleid voornamelijk gericht is op het stimuleren van het eigen woningbezit.
Nederland was ooit een echt huurdersland. D.w.z. dat het percentage huurwoningen van het totale woningbestand ruim boven de 70% lag. Het hebben van een hypotheek (het huis met een zilveren randje) was eigenlijk een verholen schande. Om onduistere reden vond de PvdA/KvP-overheid die verhouding koopwoningen/huurwoningen ongunstig voor de samenleving en is de stimulatie van het eigen woningbezit begonnen met de introductie van de hypotheekrente-aftrek.
Net zo gedoemd te mislukken als de AOW-financiering, maar dat mocht niet bommen. 'Après nous le déluge', nietwaar?
Vincent Huijbers 9
Hans van Swollwww.cpb.nl/sites/default/files/publicaties/download/economische-effecten-van-aanpassing-fiscale-behandeling-eigen-woning.pdf
www.cpb.nl/sites/default/files/omnidownload/CPB-Achtergronddocument-30juni2016-Politiek-economische-analyse-van-groei-en-beperking-hypotheekrenteaftrek.pdf
Hans van Swoll 5
Vincent HuijbersImmers mijn standpunt is dat de Nederlandse overheid al die officiële inwoners heeft goedgekeurd. Dan vind ik het ook een overheidstaak om te zorgen dat al die toegelaten inwoners kunnen wonen in een huis waar ze niet 10 jaar voor op een wachtlijst hoeven staan. Ik vind ook dat elkeen, bij aanvang van de huur, tenminste een zelfde percentage van zijn netto inkomen kwijt moet zijn aan huurpenningen. Ik vind ook dat jaarlijkse huurvehogingen een gotspe zijn. Er is geen enkele spaarder die van zijn bank de rente verhoogd ziet met de inflatie. Daar is het eens afgesproken, altijd afgesproken. Zo moet het ook met het basisbedrag van de huur, exclusief de reserve voor onderhoudskosten.
Als je een systeem rigoureus wilt veranderen zal dat niet gaan zonder allerlei opgewaaid stof en individuele onrechtvaardigheid. Echter, we gaan het niet rigoureus veranderen, het loopt gewoon krakend vast.
Overigens, leuke links, maar waar ziet u me voor aan? De eerste download bevat 85 pagina's onderzoekstaal en de 2e 30 pagina's.
Overigens, verstandig dat u uw reactie voor deze heeft weggehaald.
Vincent Huijbers 9
Hans van SwollZoals ik aangaf zijn koop en huur niet meer los te zien. Ook sociale huur is gereduceerd tot een economisch probleem in plaats van huisvestingsprobleem.
Over de punten die u aanhaalt ben ik net zo eens (en verontwaardigd dat we dat hier niet voor elkaar hebben). Alleen in een politiek klimaat dat kopen subsidieert, de vrije huursector zijn gang laat gaan en corporaties de nek om wil draaien zijn betaalbare woningen voor iedereen nog ver weg.
Mijn vorige reactie is overigens gewoon ingeklapt.
Hannie Groen 5
Vincent Huijbers 9
Hannie Groenhttps://www.rtlnieuws.nl/economie/artikel/4379151/overheid-lokt-buitenlandse-huizenbeleggers-leidt-tot-hogere-huur
Het is onbegrijpelijk dat alle voorspellingen van de negatieve gevolgen door de overheid worden genegeerd. Het lijkt wederom een voorbeeld van dat de overheid verder van de burger is af gaan staan. Een 'markt' faciliteren heeft prioriteit boven betaalbare goede huisvesting als doel stellen. Of beter: er wordt steeds vanuit gegaan dat de 'markt' dit gaat bewerkstelligen. Ik ben benieuwd hoe dit wordt gezien vanuit de huidige situatie waar precies het tegenovergestelde realiteit is.
Hannie Groen 5
Vincent HuijbersGigi Bakker 3
Erwin de Waard 6
Gigi BakkerAls u de lijn in het artikel volgt heeft het aantal asielzoekers geen invloed.
Daar staat dat er een leegstand is van 441.000 en een huizentekort van 279.000. Er zijn dus genoeg huizen. Daar wordt de prijsstijging niet door verklaard.
De stijging van huishuren en koopprijs hangt sterk samen met de mogelijkheden van de mensen om geld te lenen of te krijgen vlgs het artikel. In Japan konden mensen niet méér geld lenen of krijgen dat heeft de prijsstijging tot staan gebracht.
Gigi Bakker 3
Erwin de WaardErwin de Waard 6
Gigi BakkerZolang het in NL mogelijk is om nog meer geld te lenen on woningen aan te kopen zullen de prijzen stijgen. Er zullen dan meer 2e woningen gekocht worden met leegstand , naast mensen die geen huis kunnen vinden , en hoge verhuurprijzen.
Gigi Bakker 3
Erwin de WaardVincent Huijbers 9
Erwin de Waardhttps://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5005741/leegstand-90000-huizen-woningnood-cbs-cijfers
Martijn Maas
Eveline Bernard 6
Moet 'gedaald' niet zijn: 'gestegen'?
Erwin de Waard 6
Eveline BernardHet zijn waarnemingen: er is veel gebouwd in Tokyo en leegstand is niet gedaald. Dit wijst erop dat agglomeratie effect ook nog in Tokyo opgaat. ( veel mensen in een stad trekt nog meer mensen, dus de bijgebouwde huizen zijn zo gevuld). Dit in tegenstelling tot de stelling in WallstreetJournal dat wonen niet duurder is geworden door bouwen dat zou in tegenspraak zijn met agglomeratie effect.