Heineken in de schappen van een supermarkt in Moskou, 10 maart 2022

Het is oorlog in Europa: met de Russische invasie van Oekraïne is voor het eerst sinds 1968 een Europees land binnengevallen. Welke gevolgen heeft dit conflict voor Nederland en Europa? Lees meer

Het is oorlog in Europa: met de Russische invasie van Oekraïne is voor het eerst sinds 1968 een Europees land binnengevallen. Welke gevolgen heeft dit conflict voor Nederland en Europa?

In dit dossier zoeken we uit wat de geldstromen van en naar Rusland ons vertellen. We analyseren de rol die Nederland speelt in het schaakspel van de Russische machthebbers en schatrijke oligarchen – van Groningen, de Zuidas tot en met Den Haag.

86 artikelen

Heineken in de schappen van een supermarkt in Moskou, 10 maart 2022 © Alexander Sayganov / SOPA Images/Sipa USA

Nu écht weg uit Rusland, kondigt Heineken aan

1 Connectie

Organisaties

Heineken
9 Bijdragen

Na onze onthulling afgelopen vrijdag dat Heineken – anders dan in veel mediaberichten werd beweerd – helemaal niet weg is uit Rusland, kondigt de bierbrouwer vandaag aan het land echt te zullen verlaten. Voorlopig gaan de productie en belastingafdracht aan Poetin nog wel door. Concurrent en marktleider Carlsberg nam dezelfde beslissing.

Heineken heeft vandaag aangekondigd Rusland de rug toe te keren vanwege de oorlog in Oekraïne. De bierbrouwer concludeert dat het Russische dochterbedrijf ‘niet langer duurzaam of rendabel is in de huidige omstandigheden’ en biedt het volgens een persbericht te koop aan. De brouwer verwacht 400 miljoen euro op de activiteiten in Rusland te moeten afschrijven.

In de transitieperiode gaat de productie in de zeven Russische brouwerijen wel door, laat Heineken weten, ‘om de veiligheid en het welzijn van de werknemers te garanderen en om het risico op nationalisatie zo klein mogelijk te maken’. Het brouwbedrijf garandeert de salarissen van de naar eigen zeggen 1800 Russische werknemers tot eind van dit jaar.

Heineken gaat niet in op de vraag of er potentiële kopers zijn – op dit moment ligt een grote investering in Rusland niet voor de hand – en wat de maximale duur is van de transitieperiode. ‘We hopen dat het zo snel mogelijk gaat,’ laat een woordvoerder weten. Of de verkoop ook doorgaat als Rusland en Oekraïne voor het eind van die periode vrede sluiten, is onbekend.

Voorlopig blijft het Russische dochterbedrijf daardoor belasting betalen aan het bewind van president Vladimir Poetin, die een groot deel van de inkomsten besteedt aan de oorlog in Oekraïne.

Vrijdag onthulde Follow the Money, op grond van interne bronnen, dat meer dan 80 procent van de productie en verkoop van Heineken in Rusland gewoon doorgaat. Topman Dolf van den Brink had op 9 maart aangekondigd niet langer Heinekenbier in Rusland te zullen produceren, wat veel media uitlegden als een complete productiestop. Meer dan dertig andere biersoorten die onder Heineken vallen, waaronder Amstel en Affligem, werden (en worden) nog wel geproduceerd in Rusland, wat intern tot bezwaren leidde.

Kort na de verklaring van Heineken, dat naar eigen zeggen minder dan 2 procent van zijn omzet in Rusland behaalt, nam concurrent Carlsberg vandaag een vergelijkbare beslissing. Voor de Deense brouwer is dat een zware klap: Rusland behoort tot de belangrijkste markten van het bedrijf, dat volgens eigen berichtgeving 8400 werknemers in dienst heeft in het land. In 2021 draaide Carlsberg een omzet van bijna 900 miljoen euro in Rusland en boekte het een winst van ruim 90 miljoen.

De Deense brouwer maakte verder bekend dat eventuele winst uit de huidige productie volledig ten goede zal komen aan humanitaire hulp aan Oekraïne. Heineken antwoordde niet op de vraag naar wie eventuele Russische winst tijdens de oorlogsperiode zou vloeien, maar maakte eerder wel bekend geen financieel voordeel uit Rusland te willen halen.

De aankondiging van Heineken en Carlsberg om hun Russische dochterbedrijven af te stoten is ingrijpend in vergelijking met veel andere bedrijven die zich de afgelopen weken terugtrokken uit Rusland. Multinationals als McDonald’s, Ikea en Starbucks hebben hun vestigingen gesloten en wachten af of er betere tijden aanbreken. Ook bedrijven met lokale fabrieken, zoals Renault en Volkswagen, hebben hun productie opgeschort maar geen verkoop aangekondigd.