Heineken is gisteren teruggekomen op twee eerdere verklaringen. De bierbrouwer erkent nu dat zijn Russische dochteronderneming niet volledig losstaat van het moederbedrijf in Amsterdam én dat het hoofdkantoor vooraf instemde met de introductie van een deel van de 61 nieuwe producten die Heineken Rusland vorig jaar lanceerde. Het bedrijf schrijft dit in een nieuwe verklaring en een lijst met negentien ‘vragen en antwoorden’. 

Eerder verklaarde Heineken dat het management in Rusland volledig op zichzelf stond en handelde zonder steun van het moederbedrijf. Dat was op 23 februari, twee dagen nadat Follow the Money onthulde dat de bierbrouwer zijn belofte had verbroken om niet langer in Rusland te investeren vanwege de oorlog tegen Oekraïne. Die verklaring heeft de multinational inmiddels offline gehaald, maar is nog wel te vinden op de site van het Business & Human Rights Resource Centre.

Het hoofdkantoor geeft nu ook toe dat het goedkeuring gaf voor de lancering van nieuwe varianten van Amstel

Gisteren meldde Heineken: ‘We gaan nu de volgende fase in waarin we de activiteiten in Rusland loskoppelen om ze in staat te stellen onafhankelijk van Heineken te opereren ter voorbereiding op de overdracht aan een nieuwe eigenaar.’ Die loskoppeling heeft dus nog niet plaatsgevonden.

Heineken geeft ook toe dat het hoofdkantoor instemde met de lancering in Rusland van nieuwe varianten van Amstel (Amstel Fresh, Amstel Extra en Amstel Natur Wild Berries), wat het bedrijf eerder eveneens ontkende. Die instemming was nodig omdat Amstel een internationaal merk is, schrijft Heineken: ‘In dit geval vereisten lanceringen gerelateerd aan internationale merken de goedkeuring van het wereldwijde team, terwijl lanceringen van lokale merken ter beoordeling waren van het lokale Russische team.’ 

De brouwer laat verder weten dat de Russische dochteronderneming niet alleen veel nieuwe producten lanceerde, maar ook een groot aantal van de markt haalde. Netto zijn er zestien producten bij gekomen, aldus Heineken.

Heineken meldt zich niet te herkennen in ‘het negatieve beeld dat geschetst is’ en biedt excuses aan voor de onduidelijke communicatie: ‘Er bestaat geen twijfel over onze belofte: we zullen Rusland verlaten. We erkennen dat we eerder duidelijker hadden moeten zijn over de noodzaak om nieuwe producten te introduceren en de vragen die hierover worden gesteld zijn begrijpelijk. We realiseren ons dat dit tot onduidelijkheid en twijfel heeft geleid over onze belofte om Rusland te verlaten. Hiervoor bieden wij onze excuses aan.’

Waar Heineken eerder sprak van ‘verminderde activiteiten’ in Rusland, meldt het bedrijf nu dat de afzet gelijk bleef. 

Maar volgens officiële cijfers van de overheidsorganisatie Rosalkogolregulirovanie klopt dat niet: van de top 3-brouwers in Rusland was Heineken de enige die in 2022 meer bier verkocht dan een jaar daarvoor: de verkoop steeg met 0,4 procent naar 9,4 miljoen hectoliter. Heineken gaf geen antwoord op de vraag van Follow the Money of het over andere cijfers beschikt dan de Russische toezichthouder.

‘Als het echt zo ingewikkeld is, waarom slaagden andere bedrijven er wel in om weg te gaan?’

Concurrent Carlsberg zag in dezelfde periode een daling van 4,7 procent en ook AB InBev, dat in Rusland samenwerkt met de Turkse partner Efes, verkocht vorig jaar 2 procent minder drank.

Heineken kreeg de afgelopen weken veel kritiek omdat het producten lanceerde als alternatief voor merken die wel van de Russische markt zijn gehaald, zoals Royal Cola voor Pepsi en Coca Cola, en Black Sheep voor Guinness. Op die kritiek ging het bedrijf niet in. 

‘De investeringen in Rusland blijven de gemoederen intern bezig houden, vooral in Nederland,’ zegt een manager van Heineken. ‘De directie beweert dat de situatie zeer ingewikkeld is, maar in werkelijkheid is dat niet zo. Als het echt zo ingewikkeld is, waarom zijn sommige bedrijven er dan maanden geleden wel in geslaagd het goede te doen en weg te gaan?’

De manager: ‘Het is goed dat we ons druk maken over het welzijn van onze 1800 Russische werknemers, maar de levens van miljoenen Oekraïners zijn belangrijker. Er zijn tienduizenden doden gevallen en Heineken financiert nog steeds de agressor. En wij blijven ons vooral inspannen om het financiële verlies zoveel mogelijk te beperken. Dat stelt me zeer teleur.’