
Op 21 maart stemt Nederland over de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, in de volksmond ook wel de Sleepwet genoemd. Moet ik voor of tegen zijn, vraagt Harry Lensink zich af. Voor Follow the Money gaat hij op zoek naar het antwoord.
Referendum: dit is het plan-B van Rutte
Het sleepwetreferendum is eigenlijk overbodig (maar ga toch maar stemmen)
Veiligheid of privacy? Dit is wat je écht moet weten over het sleepwetreferendum
Sleepwettest: slechts 1 op de 400 mensen weet hoe de Wiv werkt
Ik weet wat ik ga stemmen op 21 maart (maar het was een verdomd lastige keuze)
Wie controleert de Nederlandse spionnen?
Hé, wat moet die spion in mijn smartphone?!
Kamer kiest voor uitgesproken Sleepwet-voorstander Ronald Prins als controleur geheime diensten
Wat doet de geheime dienst met al die data?
Big Brother will be watching – of valt dat wel mee?
© ANP/Rob Engelaar
Help! Wat moet ik vinden van de nieuwe spionagewet?
Op 21 maart stemt Nederland over de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, in de volksmond ook wel de Sleepwet genoemd. Moet ik voor of tegen zijn, vraagt Harry Lensink zich af. Voor Follow the Money gaat hij de komende weken op zoek naar het antwoord.
Sinds 1 november zit ik met een probleem. Die dag liet de Kiesraad weten dat meer dan driehonderdduizend Nederlanders hun handtekening hebben gezet en dat er een referendum komt over wat officieel de ‘Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten’ (Wiv) heet. Ook ik mag straks dus zeggen wat ik wil.
Maar wordt het ja of nee? Wie moet ik geloven, de privacy-huggers of de veiligheidsprofeten? Krijg ik bloed aan mijn handen als ik tegen stem? Kunnen terroristen dan hun goddelijke gang gaan in Nederland? En als ik ja zeg tegen wat tegenstanders de Sleepwet noemen, ben ik dan medeverantwoordelijk voor de opmaat naar een enge surveillancestaat?
Want dat zijn de stellingen die de kampen hebben betrokken: veiligheid versus privacy. Het lijkt een opgeklopte controverse, een drogredenering in de geest van George W. Bush: ‘Wie niet voor ons is, is tegen ons.’ Probeer dan als aanhanger van de radicale nuance maar eens de juiste keuze te maken.
Ja of nee?
De Wiv doorgronden, ga er maar aanstaan. Als je wilt, kun je jezelf volslagen suf lezen. Online krioelt het van de Sleepwet-betogen, van schreeuwerige pamfletten tot slaapverwekkende juridische verhandelingen. Om van de officiële stukken nog maar te zwijgen: de Memorie van Toelichting bij de wet telt 366 pagina’s. Je kunt je natuurlijk ook beperken tot het terugkijken van Zondag met Lubach of het invullen van de kieswijzer van Bits of Freedom – om vervolgens overtuigd met het rode potlood ‘tegen’ aan te kruisen.
Ik heb besloten het zelf uit te zoeken. De afgelopen weken heb ik me ingelezen en afspraken gemaakt. Ik ga praten met voor- en tegenstanders van de wet. Met de mensen van Bits of Freedom, met parlementariërs, met historici, ondernemers, ex-generaals en oud-spionnen. En natuurlijk met de AIVD zelf: wat hopen de ‘spooks uit Zoetermeer’ dat de Wiv hun brengt? En wat is dat nieuwe wondermiddel eigenlijk, die vermaledijde ‘onderzoeksopdrachtgerichte interceptie’? Waarom mogen de diensten straks onderschepte metadata drie jaar bewaren? Kan die data zomaar worden gedeeld met buitenlandse zusterorganisaties? En wie houdt in de gaten of het allemaal netjes en volgens de wet gebeurt? Uit die berg vragen wil ik proberen de essentie te destilleren, om erachter te komen wat er daadwerkelijk op het spel staat. Of het ja of nee moet worden.
Raar werk
Maar eerst de lange aanloop naar de Wiv. Bakkeleien over hoe spionnen wel en niet mogen opereren, is al zo oud als de geheime diensten zelf. Daarover ben ik gaan praten met de Leidse universitair docent Constant Hijzen. Hij heeft als historicus de geschiedenis van de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten uitvoerig bestudeerd. ‘Wat me opvalt is dat het debat zelden gaat over de bestaansreden van de diensten,’ zegt hij. ‘Waar hebben we zo’n geheime dienst nu precies voor?’ Hijzen wijst erop dat de AIVD en zijn voorgangers nooit zijn opgericht om evident ‘gevaarlijke’ individuen op de korrel te nemen; dat domein wordt door politie en justitie bestreken, voor zover er strafbare feiten in het spel zijn. Een belangrijke taak van de AIVD is altijd geweest het onbekende gevaar tijdig te kennen. Daartoe bestudeert de dienst zogenaamde fenomenen, zoals extremisme, om daarbinnen antidemocratische en staatsgevaarlijke individuen en organisaties in het vizier te krijgen. Hijzen: ‘Ze proberen tijdig te waarschuwen voor iets wat wij als samenleving catastrofaal zouden vinden als het daadwerkelijk zou gebeuren: een militaire aanval, een staatsgreep of terroristische aanslag. Toen in 1919 de Centrale Inlichtingendienst werd opgericht, was dat omdat we bang waren dat de revolutie in Nederland zou uitbreken.’
Dat het schuurt, weet de Nederlandse overheid zelf ook wel
Dat is raar werk, geeft Hijzen toe. ‘De staat mengt zich namelijk wel degelijk in het leven van burgers die geen revolutionair, terrorist of extremist zijn.’ Dat is volgens de Leidse historicus het logische uitvloeisel van de ‘waarschuwingsopdracht’: ‘Om een kleine club “gevaarlijke” figuren in het oog te krijgen, verzamelen de diensten informatie over een grotere groep ongevaarlijke burgers die niet van een strafbaar feit worden verdacht. Daarmee gebeurt niets, totdat er aanwijzingen zijn die gecombineerd voldoende reden vormen om bijvoorbeeld een telefoontap in te zetten.’
Dat het schuurt, weet de Nederlandse overheid zelf ook wel. ‘Effectief functionerende inlichtingen- en veiligheidsdiensten maken, door gebruik te maken van hun ingrijpende bevoegdheden, namelijk per definitie inbreuk op grondrechten, waaronder de privacy’, schrijft de regering in de toelichting bij de nieuwe Wiv. Het is een lastige, vaak onmogelijke discussie, want als burgers komen we nauwelijks iets te weten van de modus operandi, die als staatsgeheim is bestempeld.
De essentie van spionage
Die inherente geheimzinnigheid is de rode draad in het onbehagen. Het leidde in de jaren zeventig en tachtig tot de discussie of de diensten niet beter konden worden opgeheven, vertelt Hijzen. Dat werd nooit serieus overwogen, maar de suggestie werd meermaals gedaan. ‘Hans van Mierlo, toenmalig D66-fractievoorzitter en de latere minister van Defensie, vond dat als het niet lukt om het inlichtingenwerk aan het Wetboek van Strafrecht te relateren, dat dan maar de stekker eruit moest.’ Dat argument ziet de historicus terug in de huidige Wiv-discussie: de onschuldige burger is de dupe. Diensten kunnen maar beter gericht achter mogelijke daders aan gaan. ‘Maar dan snap je de essentie van het inlichtingeninstrument niet goed. Het gaat in dit werk niet om verdachten. Dat is het terrein van de opsporingsinstanties. Deze diensten stoppen wij als samenleving ieder jaar geld toe om mogelijke gevaren tijdig in beeld te krijgen.’
Voor het bestaansrecht van het spionnenambacht is het prettig als er een zichtbaar gevaar dreigt
De discussie is van alle tijden en zet weinig zoden aan de dijk, constateert Hijzen. ‘We zijn als maatschappij blijkbaar bang genoeg voor mogelijke terroristische of militaire consequenties om te accepteren dat een instituut zonder verdenking en vervolging systematisch gegevens over ons verzamelt.’ Dat blijft wringen in de democratische rechtsstaat, maar de diensten bestaan nog steeds.
Daarbij is het voor het bestaansrecht van het spionnenambacht natuurlijk wel prettig als er ook een duidelijk zichtbaar gevaar dreigt. Decennialang zijn dat de Russen geweest, maar met het einde van de Koude Oorlog moesten de diensten op zoek naar een nieuwe vijand. En snel, want er werd aan hun poten gezaagd. PvdA-minister Ien Dales (Binnenlandse Zaken) vroeg al vrij kort na de val van de Muur in 1989 aan Arthur Docters van Leeuwen of de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) niet moest worden opgeheven en premier Lubbers maakte in 1992 een einde aan de Inlichtingendienst Buitenland (IDB). BVD-Diensthoofd Docters van Leeuwen zette in een paar jaar tijd een volledig vernieuwd concept van de veiligheidsdienst neer. Op vragen uit het parlement zei de BVD nu te werken aan de bestrijding van georganiseerde misdaad en drugshandel, de proliferatie van kernwapens en de handhaving van de integriteit van het openbaar bestuur. Deze taken lijken met terugwerkende kracht een gezochte raison d’être, met als gevaarlijk bijverschijnsel dat de spionnen in het vaarwater kwamen van politie en Openbaar Ministerie.
'De hele wereld wordt afgeluisterd'
Hoe dan ook, de Nederlandse spionnen hadden nieuw houvast nodig. Ook juridisch. De post-Sovjet-tijd vroeg om herinrichting van hun wettelijke basis. In Den Haag werkten ambtenaren eind jaren negentig een voorstel uit voor de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. Dat gebeurde vooral omdat Europese rechters vonden dat Nederland te weinig expliciet in de wet had verankerd wat de diensten wel en niet mochten. Net als nu leidde de nieuwe wet tot verontruste reacties. ‘Alle discussie over de wenselijkheid van het inrichten van een geheime dienst dreigt doodgegooid te worden met verwijzingen naar de nieuwe bedreigingen,’ schreven critici eind 1998 in Het Parool. ‘We moeten hierdoor echter niet verblind raken.’
Terwijl de Nederlandse regering de Wiv in de steigers zette, werd op het internationale toneel ondertussen pijnlijk duidelijk hoe onze bondgenoten opereerden. Begin deze eeuw kwam naar buiten dat de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland de handen ineen hadden geslagen en onder de naam Echelon wereldwijd massaal (ether)communicatie tussen overheden, bedrijven en burgers afluisteren.
‘De hele wereld wordt afgeluisterd’, kopten de kranten in Nederland en Tweede Kamerleden sprongen gelijk in de alarmstand: dit tartte de burgerrechten! Die verontwaardiging leidde tot sneren van deskundigen. ‘Het zou ook zinvol zijn als Nederlandse parlementariërs nog eens kritisch kijken naar wat in eigen land aan wetgeving op stapel staat, met name de Wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten,’ schreef Ben de Jong van het Amsterdamse Oost-Europa Instituut in 2001 in het Parool. ‘Die zal Nederlandse diensten ruimere bevoegdheden geven voor afluisteren en andere inbreuken op de privacy van eigen burgers. [..] Waarom horen we daar niemand over en wel over dat schimmige Echelon, dat toch volkomen buiten ons bereik ligt?’
Opnieuw is de analogie met het heden opvallend. Nieuwe wet, nieuwe bevoegdheden, inbreuk op de privacy – de kritiek had zomaar afkomstig kunnen zijn uit een recent opiniestuk.
De Patriot Act
En toen vlogen er twee vliegtuigen in de torens van het New Yorkse World Trade Center. Als één gebeurtenis het denken over ‘speciale bevoegdheden’ voor geheime diensten heeft doen kantelen, dan wel 9-11. De Amerikanen trapten uiteraard af, met hun Patriot Act, die een maand na de aanslag van kracht werd. Daarmee kregen de diensten in de VS allerlei nieuwe mogelijkheden om de eigen bevolking te screenen en ook – bevriende – buitenlandse mogendheden af te luisteren.
‘De realiteit is dat deze bevoegdheden – en meer – in Nederland nu al aan de BVD zijn toegekend in de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV),’ schreef niemand minder dan Lodewijk Asscher in NRC Handelsblad, oktober 2001. ‘De BVD krijgt onder meer de bevoegdheid “niet-kabelgebonden communicatie” op te vangen en te analyseren.’
De latere PvdA-minister was op dat moment onderzoeker aan het Instituut voor Informatierecht (Ivir) van de Universiteit van Amsterdam en sprak in zijn betoog de Haagse parlementariërs aan: ‘Het is te hopen dat de volksvertegenwoordiging zich noch door de haast van het kabinet, noch door oorlogspsychose laat leiden. De strijd tegen het terrorisme moet gevoerd worden binnen de grenzen die de Grondwet stelt, en met de bevoegdheden die de BVD thans heeft. Volmaakte veiligheid is een mythe. Een te sterke reactie, ten koste van de privacy, vormt een bedreiging van de democratische rechtsstaat.’
In de roep om reactie, vergelding en preventie was privacy verworden tot een non-issue
De observatie van Asscher woei weg in de post-Nine-Eleven-storm. In de roep om reactie, vergelding en preventie was privacy verworden tot een non-issue. In mei 2002 werd de eerste Wiv van kracht en ging de BVD verder als de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Met meer geld en meer mogelijkheden. Medewerkers mochten vanaf dat moment ook in computerbestanden van burgers kijken en hun brieven openen.
Zeker na de moord op Theo van Gogh (2004) en de terroristische aanslagen in Spanje (2004) en Engeland (2005) werd elke tegengeluid over vermeend geschonden burgerrechten de kop ingedrukt. ‘Privacymuren zijn voor een belangrijk deel geslecht,’ zei CDA-justitiewoordvoerder Sybrand Buma in 2006 tegen NRC Handelsblad. En daar was hij – toen ook al – blij mee. ‘We komen uit een samenleving waarin privacy te veel op een voetstuk werd geplaatst. Dat kon niet zo blijven.’
Remmende voorsprong
Mede dankzij de zeloten van Al Qaida was de Wiv zonder veel hobbels van kracht geworden. Toch bleek de nieuwe wet, die eind jaren negentig was geschreven, al snel last te hebben van remmende voorsprong. Dat de AIVD nu ook computerbestanden mocht doorzoeken, was mooi, maar dat bleek in de loop van het decennium volgens de dienst zelf volstrekt ontoereikend.
De opstellers van de Wiv hadden namelijk geen rekening gehouden met de exponentiële technische en technologische ontwikkelingen. Communicatie verliep steeds meer online en via realtime tools, social media verdrong het telefoonverkeer en data werden opgeslagen in de cloud in plaats van op de harde schijf van de desktop. Het meeste digitale verkeer gaat tegenwoordig via de kabel en dat is een groot probleem voor de AIVD en MIVD: ze mogen niet zomaar kabelgebonden communicatie onderscheppen. Dat kan onder de huidige Wiv alleen als er een gericht onderzoek loopt naar een zogeheten target, terwijl de diensten juist onbekende netwerken in kaart willen brengen om toekomstig gevaar op tijd te kunnen onderkennen. Daarvoor willen ze van grote groepen burgers de communicatie kunnen onderscheppen.
De handicap van de diensten leidde er in 2012 toe dat de Tweede Kamer vroeg om een evaluatie van ‘tien jaar Wiv’. Een commissie onder leiding van oud-topambtenaar Stan Dessens deed vervolgens onderzoek. Een jaar later waren ze eruit: eind 2013 oordeelde de commissie dat de diensten ook de kabel in moeten kunnen. ‘Techniekonafhankelijke interceptie’ heet dat in het jargon. Tot vreugde van de AIVD en MIVD: eindelijk zouden ze met de wet in de hand online kunnen meeluisteren en -kijken. Als de diensten die bevoegdheid krijgen, moet de controle wel worden verstevigd, voegde Dessens er in één adem aan toe.
Edward Snowden
Terwijl Dessens had nagedacht over hoe het verder moest met de Nederlandse spionnen, was de internationale inlichtingenwereld compleet in shock geraakt. In het voorjaar van 2013 gooide klokkenluider Edward Snowden de bedrijfsgeheimen van de Amerikaanse National Security Agency (NSA) op straat. Het bleek dat de VS op mega-schaal burgers afluisterden, met alle mogelijke middelen, gevat in het omineus klinkende programma Prism. Zelfs bondgenoten als de Duitse regering ontsnapten niet aan de datahonger van de NSA.
In de lawine aan publicaties die volgde, kwamen ook de Nederlandse diensten in beeld
In de lawine aan publicaties die volgde, kwamen ook de Nederlandse diensten in beeld. De AIVD bleek te hebben ingebroken op servers van internetfora om daar gegevens van deelnemers te onderscheppen en in Somalië had de MIVD telefoonverkeer afgeluisterd en gedeeld met de NSA. Echt pijnlijk werd het toen toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk moest erkennen dat de Nederlandse satellietschotels in Burum 1,8 miljoen metadata hadden onderschept en gedeeld met de Amerikanen ‘in het kader van terrorismebestrijding en militaire operaties in het buitenland’.
Net als 9-11 waren de Snowden-onthullingen een game changer. Maar deze keer sloeg de pendule naar de andere kant uit. De ongekende vorm van massasurveillance veroorzaakte ontsteltenis en verontwaardiging. Er ontstond een nieuwe, kritische discussie over de bescherming van online burgerrechten en de rol van veiligheidsdiensten.
Gevecht om de Wiv
Zo kwamen de kampen tegenover elkaar te staan. Enerzijds is er onder de toenemende dreiging van internationaal terrorisme een verregaande samenwerking ontstaan tussen de AIVD, MIVD, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, politie en Openbaar Ministerie, met een grote behoefte aan het vergaren en uitwisselen van informatie, die wordt gesteund door een politieke meerderheid. Aan de andere kant is het bewustzijn gegroeid dat een toegestane, ongecontroleerde onderschepping van gegevens kan leiden tot een onverzadigbare datahonger bij overheidsinstanties.
In die arena wordt het gevecht om de Wiv gevoerd. In de periode die voorafging aan de wetsaanname heeft een bonte stoet opponenten en critici al gaten geschoten in het wetsvoorstel. Het verzet is manifest en eclectisch: van de Raad van State tot de Partij voor de Dieren, en van Bits of Freedom tot Google. Toch zeiden de Tweede en Eerste Kamer vorig jaar ja tegen de Wiv, waarbij suggesties van buiten maar mondjesmaat zijn meegewogen. De planning was om de wet per 1 januari 2018 te laten ingaan. Wie zich nog wil verzetten, moet maar naar de rechter stappen. Dat zal ook zeker gebeuren, liet de oppositie weten.

Misplaatste opluchting
Basta. In Den Haag haalden de ambtenaren van betrokken ministeries opgelucht adem. De wet was vernieuwd en zonder veel kleerscheuren door het parlement geloosd. Het bleek misplaatste opluchting. Een groepje van vijf Amsterdamse studenten onderzocht afgelopen zomer de mogelijkheid om de wet te stoppen via een referendum. Hun Sleepwet-initiatief kwam van de grond en begon te vliegen toen het VPRO-programma Zondag met Lubach in de uitzending van 1 oktober de Wiv over de hekel haalde. De impact van het kijkcijferkanon bleek bepalend: op 9 oktober hadden de initiatiefnemers al genoeg handtekeningen opgehaald om de overheid tot een volksraadpleging te dwingen.
De invoering van de Wiv is inmiddels uitgesteld naar 1 mei 2018. Maar eerst mag elke stemgerechtigde Nederlander op 21 maart, gelijktijdig met de gemeenteraadsverkiezingen, voor of tegen de Wiv stemmen.
Ik ga dat doen. Maar wat? Nog geen idee. Dat komt wel. Volg me maar.
39 Bijdragen
Chris Eikelboom 4
Desondanks ben ik vooral tegen deze wet. Ik kan me goed voorstellen dat de AIVD meer rechten en mogelijkheden zouden moeten krijgen omdat de communicatie steeds meer via andere 'kanalen' gaan. Maar dit kan een regelrecht gevaar zijn wanneer deze middelen tegen de burgers gebruikt gaan worden.
Turkije, Rusland, Israel zijn een goed voorbeeld waarbij het snel misbruikt wordt om journalisten, critici of politieke tegenstanders te weren. Waarbij de democratie en de rechtsstaat regelrecht de prullenbak in gaat. Puur om deze reden ben ik al tegen dit voorstel.
Privacy is ook belangrijk maar hier is bijna niks meer tegen te doen. De hoeveelheid data wat voor 'commercieel' belang verzameld wordt is enorm. De Wiv is maar een 'amateur' vergeleken met deze grote monsters.
Ik zou het meer waarderen als AIVD onderzoek doet naar 'cyberterrorisme' of 'cybercrime'. De economische en maatschappelijke schade is velen malen groter bij z'n aanval dan een idioot met een mes/geweer.
Wanneer ze een lek vinden zouden ze dit direct moeten melden. Alleen dat doen ze niet vanuit eigen belang. Met als gevolg dat dezelfde lek in ons eigen land - of erger in landen zoals Rusland, Turkije of Israel - compleet misbruikt wordt tegen de bevolking.
Sterker nog. Er is nu een meldplicht waarbij organisaties een 'lek' bij de AP moet melden. Wat als de AIVD een lek vindt bij FTM. Ik vraag mij af of ze dit dan ook netjes melden of dat ze er voor kiezen achter de hand te houden voor 'potentiële toekomstige' verdachten. Waardoor mensen die anoniem willen blijven enorme risico's kunnen lopen.
j.a. karman 5
Chris EikelboomZoals in het artikel staat zijn dat organisaties bedoeld om bedreigingen (privacy impact) in te perken.
Het kromme in de anti overheid beveiligingstaken is dat we allemaal beschermd willen worden maar geen beschermers wensen te hebben. Een tegenspraak waar je uit moet zien te komen.
HeRo 7
Meer duidelijkheid is zeer welkom
Op dit moment ben ik ook tegen. En voor diverse redenen.
Naar mijn inziens zijn er al genoeg mogelijkheden, maar loopt meestal fout door menselijk falen.
Bij 90% van de aanslagen is het achteraf vaak weer hetzelfde;
- We hadden de daders al in het vizier.
- Daders waren al bekend in een ander land, maar er was verzuimd om een informatie te delen, of om ontvangen informatie te lezen.
Daarnaast wordt het natuurlijk al lang gedaan. De Nederlandse veiligheidsdienst mag het niet Nederland, maar is niet gebonden aan wetten in een ander land. En andersom. Dus fijn delen deze informatie.
Als belangrijkste reden voor mij is de onbetrouwbaarheid van de overheid. Zoals Lubach verwoorde, wordt de wet met een terreurschwalbe gebracht. Maar tot hoever weten we wat ze verder gaan doen met de data, nu en in de toekomst. En bij welke commerciele partijen komt de data te liggen. De garantie van de overheid dat dit "natuurlijk" niet gebeurt is voor mij geen dubbeltje waard.
j.a. karman 5
HeRoZoals de waard is vertrouwd hij zijn gasten.
Welke echte onderbouwing heb je?
C. Hulzebosch 3
bram de Jeu 4
Deze schrijft over:
"Grote angsten
Het blijkt dat mensen vooral bang zijn voor de 'grote' gevaren als terreur, neerstorten in een vliegtuig of vermoord worden, terwijl de statistische kans dat je dat overkomt zo klein is dat je net zo goed mee kunt gaan doen aan de loterij.
Risicoperceptie heet dat, en die zorgt voor wel meer gevoelens die worden ontkracht door data, maar waar mensen toch bij zweren. Zoals je kon verwachten zijn mensen nog steeds het bangst voor wat ze niet kennen of begrijpen."
Precies de retoriek die de politiek de komende tijd in de media zal ventileren: Inspelen op onze angst.
Terwijl in werkelijkheid er geen echt gevaar aanwezig is.
Als Nederland zou stoppen met:
1 wapenhandel ;
2 het achternalopen van oorlog zuchtig Amerika;
En eens beginnen met
3 zelf eens onderzoeken wie de Russen zijn;
4 hoe steekt de wereld geopolitiek in elkaar;
5 stel je de vraag: waarom zou een "terrorist" (vrijheidsstrijder) zich zelf willen opofferen en ons als laatste daad willen beschadigen;
6 Wees respectvol naar andere landen en culturen en bekijk zaken ook eens vanaf hun kant;
7 bedenk: wie ben ik (Nederland) om over anderen een mening te hebben. Laat staan te ventileren.
Dan zal het in Nederland NOG veiliger worden. Maar hebben we ook gelijk heel veel vrienden er bij !
Jammer dat de politiek dit alles, in mijn optiek, in de weg staat.
Ludovica Van Oirschot 15
bram de Jeuguido 42
bram de Jeusquarejaw 5
Matthijs 11
squarejawJe deelt misschien wel een vakantie kiekje op Facebook. Maar dat je vreemd gegaan bent en een geslachtsziekte opgelopen hebt waarvoor je nu medische hulp zoekt, deel je niet.
Als de AIVD straks alle data met een sleepnet bij elkaar graait, heb je die keuze niet. En staat alles in allerlei databases waar je geen controle over hebt.
squarejaw 5
MatthijsMaartenH 10
squarejawFerdi Scholten 5
MaartenHFacebook is hiermee vergeleken een peuleschil.
MaartenH 10
Ferdi ScholtenFerdi Scholten 5
MaartenH"We will access, disclose and preserve personal data, including your content (such as the content of your emails, other private communications or files in private folders)"
Installeer maar eens zoiets als wireshark en analyseer het netwerkverkeer, trek dan je eigen conclusies. Ik heb dit al vaker laten zien bij mensen die alles uit hadden gezet. Op de achtergrond werd de inhoud van pc gewoon op een laag pitje weggesluisd naar Microsoft servers.
Alleen als je een betaalde Windows versie koopt (Pro, Enterprise) kun je het echt uitzetten.
MaartenH 10
Ferdi ScholtenFerdi Scholten 5
MaartenHDiagnostic data collection is datgene waar mijn eerdere quote ook naar verwijst, hier valt volgens microsoft dus ook persoonlijke informatie onder (met als voorwendsel om deze te onderzoeken zodat ze toekomstige versies meer op jouw persoonlijke gebruik kunnen toespitsen). Zoals ook in dit artikel vermeld, alleen officieel uit te zetten in de betaalde versies.
MaartenH 10
Ferdi ScholtenAt Basic we collect only data necessary to keep Windows devices up-to-date and secure. Basic data includes information about the device itself, the proper function of Windows and Microsoft Store updates, and basic error data.
j.a. karman 5
Ferdi ScholtenDat gezever van: "het is fout want ik snap het niet" is nu net de houding die je niet moet willen.
Ferdi Scholten 5
j.a. karmanBovendien maakt Microsoft er zelf ook geen geheim van en staat het niet voor niets letterlijk in de EULA die je voor de installatie zelf goed moet keuren.
Dat bijna niemand deze leest en maar klakkeloos aanneemt dat het okay is, daar kan ik ook niets aan doen. Zie voorgaande quote die je volledig letterlijk mag nemen, want dat is exact wat Microsoft doet en geeft ze daarom juridische afdekking, aangezien je er zelf toestemming voor hebt gegeven.
Microsoft bepaalt letterlijk zelf welke informatie ze willen gebruiken, en dat is inclusief je persoonlijke data. Dat het lastig aan te tonen is ben ik met je eens, het meeste gaat encrypted.
j.a. karman 5
Ferdi ScholtenJa uitzondering ik lees EULA's en dat doe ik met achtergronden en daarbij maak ik keuzes. Als systeembeheer gooi je dat zaakje van intern naar buiten toch gewoon dicht met daarbij een ITIL proces met een geteste uitrol validatie op risico's impact van de rest.
De meest rare situaties zie je echt aan de serverkant met alle andere grote externe leveranciers die het voor het zeggen hebben. Die hebben veel te vaak direct en niet altijd gecontroleerd overal toegang toe. Sleepnet net eens nodig, even een doosje omruilen.
Voor die certificering van wil ik nog wel opmerken dat ze door werkgevers vereist worden maar je tevens kwetsbaar maken voor de macht van leveranciers. (tja het geld inkomen etc).
Pas in de praktijk met jaren ervaring leer je wat er echt speelt als je je onafhankelijkheid kunt behouden.
Matthijs 11
MaartenH[Verwijderd]
Matthijs 11
Sluit me aan bij de anderen die al gereageerd hebben: ben persoonlijk tegen verdere uitbreiding van de mogelijkheden van AIVD. Bescherming van data en communicatie van burgers is een groot goed in een vrije rechtsstaat. Daar moet je uiterst voorzichtig mee omgaan.
Het is ook een afweging van risico's. In hoeverre zijn terroristische aanslagen echt te voorkomen met het op grote schaal verzamelen van gegevens? Tot nu toe is het bewijs hiervoor twijfelachtig. Tegelijkertijd vormt het op grote schaal verzamelen van gegevens en inbouwen van middelen om dat te doen ook een risico: die databases met gegevens kunnen ook gehackt worden of op andere manieren op straat komen te liggen. De tools en zwakheden die de veiligheidsdiensten gebruiken, komen misschien in verkeerde handen.
Ludovica Van Oirschot 15
petros 4
Diny Pubben 9
In mijn optiek zou dat een aparte referendum vraag moeten zijn, medische gegevens horen niet op straat. Hier zijn huisartsen, specialisten horig gemaakt aan de ondoordachte techniek.
Ze horen ook niet opgeslagen in de VS.
Tjeenk Willink schreef er al over, NL slecht in de praktijk, dat is urgent en in wezen een politiek probleem. Beschrijf die zorg misstanden hier al jaren.
Daarnaast heeft de Raad van State wel een paar kritische vragen bij de inlichting en veiligheidsdiensten.
https://www.raadvanstate.nl/adviezen/samenvattingen/tekst-samenvatting.html?id=421
Maar de toetsingcommissie inzet bevoegdheden gaat minder dan part time werken. Kan er met mijn pet niet bij, wat stelt dat voor?
https://cyberwar.nl/d/20171004_NRC-advertentie-vacature-voorzitter-en-leden-TIB-commisie-Wiv20xx.gif
Data is macht en de EU is NL voorop, te afhankelijk van Silicon Valley.
Marla Singer 7
Kortom er is geen echt toezicht op de AIVD. Dat ze stinkend hun best doen ben ik van overtuigd maar in hoeverre ze zich bewust zijn van welke grenzen de burgers hebben tegen hun eigen grenzen ben ik niet zo van overtuigd.
De sleepwet is voornamelijk een politiek 'dingetje'. Na Snowden weten we in hoeverre geheime diensten met gegevens omgaan en hoeveel er uitgewisseld wordt. Daar wil Nederland dus ook meer aan meedoen maar dan zullen ze zelf ook met onze gegevens gebruiken als ruilmiddel.
Dan gaan er voor politici meer deuren open en wordt het onderhandelen op het internationale toneel ineens stukken makkelijker.
Je zou ook kunnen zeggen dat een algemene sleepwet niet zou mogen maar je per geval zou moeten kijken hoe groot net je gebruikt. In de praktijk blijkt in andere landen dat net eerder te groot is dan passend in de context.
Het is dan ook vrij duidelijk dat goed toezicht dat pragmatisch uitgevoerd wordt en ook overzichtelijk moet zijn voor rechters die daar beslissingen over nemen. De huidige wiv wet voldoet daar absoluut niet aan want het heeft boterzachte voorwaarden als het om toezicht gaat.
Dat de techniek niet stilstaat is overduidelijk. Dat de samenleving daar ook in meegroeit is begrijpelijk. Maar dan wel op een bewuste manier waarbij de voordelen en risico's tegen elkaar worden afgewogen op basis van pragmatiek ipv politiek.
j.a. karman 5
Met de kruidenier als plaatselijke bank en geldschieter wist een ieder in de eigen buurt veel van elkaar. Daar hoorde ook het onderling bijstaan en helpen bij. Dat lijkt volledig omgedraaid te zijn.
Ik hoor daar niets over en dat is bevreemdend bij dit onderwerp.
De constatering in het artikel dat de bvd en de politie justitie door elkaar gehaald wordt zie ik ook. Dat is iets wat me niet bevalt.
Wat de wet WIV nu precies inhoud en voor wie dat voor wat dan betekent dat mis ik.
Heel benieuwd wat er uit gaat komen en welke konderbouwde argumenten er komen.
Update:
Ik ben maar eens door de memoire van toelichting gegaan. Nog niet diepgaand maar wel geheel afgelopen.
Wat me opviel is de verwijzing naar het wrr rapport big data in de samenleving. Die heb ik ooit ook geheel doorgewerkt.
Van dat onderwerp weet ik dat bij BOF er weinig van begrepen wordt en hun enige reactie is angst uitdragen.
Alleen dat onbegrip over wat dat nu inhoud maakt mij een tegenstander van de tegenstanders.
Sjoerd Nelissen 6
Inge 5
Velen vrezen "verkeerde handen"; is het niet zo dat "verkeerde handen" toch wel weten te verkrijgen wat ze zouden willen, regardless...?! Zorgen dat we uit verkeerde handen blijven is dan wel zo handig...?!
Edward 2 4
Respectievelijk op 11 juli 2017 en 14 februari 2017?
Wim Verver 5
"Ja wat wij als samenleving catasrofaal vinden."
Nou daar hebben we de AIVD niet voor nodig. De financiële staatgreep door het ratificeren van het European Stability Mechanism afgekort ESM is catastrofaal voor onze Nederlandse samenleving. Daar is geen geen aanval of terrorist aan te pas gekomem. Enkel ons demissionaire kabinet Rtte 1 en consorten. Ook staatsgevaarlijk is het kado doen van 1,4 miljard dividend belasting,wat bij nadere berekeningen 31 tot 44 miljard blijkt te gaan bedragen, elk jaar weer.
Pål Jansen 1
Psychiaterron 5
Die beeldcultuur wekt de suggestie op van veiligheid, geslotenheid en voorspelbaarheid maar die daarnaast de druk die voortdurend ontstaat door de confrontatie met het andere (vreemde en onvoorspelbare) ontkent.
Die scheiding veroorzaakt een leegte die ook bepalend kan zijn voor een politiek die de macht relativeert en draaglijk maakt in een democratie. Die druk, die leegte wordt nu opgevuld door angst, controle en beheersing. Het referendum kan een signaal afgeven dat die leegte op een andere wijze moet worden ingevuld. Oh ja en denk niet dat wanneer u niets te verbergen hebt u ook niet bang hoeft te zijn, een veelvuldig misbruikt argument van de overheid. U heeft heel wat te verbergen....en wanneer de datahonger leidt tot een toevallige profiling van u als burger op basis van onnauwkeurige algoritmen, dan heeft u een groot probleem.
Uw medische gegevens zijn al niet veilig voor zorgverzekeraars, die kunnen uw dossiers al inzien op basis van vage indicaties. Laten we niet angstig worden voor het onbekende rondom ons en ons gezond verstand gebruiken.
Edmond Muller 7
Theo van Ingen 4
Ja dan kan de wet dus per 1 mei ingaan. Of heb ik dat weer verkeerd gezien?
Wim Verver 5
ben ik bevreesd dat die sleepwet als doel heeft het tegen het volk te gebruiken in paats van tegen terroristen.
Het kan gaan zoals met defensie. Zien we alle oorlogen in de wereld dan blijkt het heden ten dage altijd te gaan om burgeroorlogen. Die dan weer bestreden worden met gelden van diezelfde burgers.
Er blijken grote veranderingen op stapel te staan te gevolge van het mislukken van het ECB beleid. De bail out van het kapitaal moet na 10 jaar alsnog voltrokken worden. Dat zal grote onlusten veroorzaken.
willem Broekhuis 6
Al- Qaida is opgericht door de CIA. Met een vooropgesteld doel! 9/11 is een opzet van de VS geweest om overal op " terroristen" te kunnen jagen. Net als ISIS is opgericht door de CIA. Jarenlang heeft de VS geld en wapens geleverd aan Al- Qaida en ISIS.
Dit heeft geleidt naar de oorlogen in Afghanistan, Libië, Irak en Syrië. IS is ontstaan in Irak omdat daar de Soennieten werden vervolgt door Al- Maliki, de toenmalige president van Irak, door de VS in het zadel gezet.
Het uiteindelijke doel van deze oorlogen is de Soennieten en de Sjiieten tegen elkaar op te zetten. Saoedi Arabië tegen Iran als grote slagroompunt op de oorlogstaart!
Terroristen hebben contact met elkaar zonder dat de AIVD daar kan inbreken. Er is een behoorlijk groot netwerk van "terroristen" in Europa.
Het bewijs hiervoor is dat alle geheime diensten beweren dat de aanslagplegers in het vizier van diensten waren en toch een aanslag konden plegen.
Er zijn verschillende manieren om via internet te communiceren zonder dat een ander hier in kan breken.
Omdat de VS en de NAVO aanvallen pleegt in de bovengenoemde landen plegen terroristen aanslagen. Zij noemen zichzelf geen terroristen, maar vrijheidsstrijders. Net als de Taliban, toen ze voor de VS de Russen uit Afghanistan verdreven, vrijheidsstrijders waren. Nu ze zelfstandig hun strijd voortzetten zijn het terroristen.
We kunnen er dus van uitgaan dat de AIVD wel informatie wil verzamelen, maar niet over terroristen.
Het zijn de gewone onschuldige burgers die nog meer vrijheid moeten inleveren. En dat heeft ook weer een reden!!!