Het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid) is een beetje te succesvol geworden. Nadat Nationale Nederlanden er vorig jaar een grote zeperd haalde, is de woekerpolisaffaire voor deze verzekeraar weer helemaal opgebloeid. Mede dankzij het Kifid slijpen diverse claimclubs de messen en is het aantal zaken bij de geschillenbeslechter sterk toegenomen. De verzekeraars zijn zich kapot geschrokken. Die dachten tot voor kort dat die woekerpolisaffaire wel zo'n beetje afgelopen was, maar nu begint-ie weer opnieuw. Nota bene geholpen door het klachteninstituut dat zij zelf hebben opgericht en dat zij financieren. Dat kan toch niet zo doorgaan?

Grote kanonnen

En inderdaad, dat kan ook niet. Een klant van Aegon met een 'Koersplan' kreeg eind oktober te horen dat de claim die hij vorig jaar indiende verjaard is, wat betekent dat er geen inhoudelijke beoordeling plaatsvindt. Dit was niet zomaar een zaakje van een consument. Nee, Aegon had ter verdediging de grote kanonnen van stal gehaald van het schreeuwend dure kantoor Allen&Overy. Advocaten mochten de claim van een paar duizend euro lek schieten met verweren van vele tientallen pagina's dik. Aegon doet dat natuurlijk niet voor niets. De Stichting Koersplandewegkwijt behaalde na een lange strijd vorig jaar een klinkende zege bij de Hoge Raad, vanwege de hoge kosten van zo'n Koersplan, met weer nieuwe claims als gevolg. Maar die zaak ging slechts om de hoge kosten van de bijbehorende overlijdensrisicoverzekering, terwijl de klager bij het Kifid vindt dat er veel meer mis is met het product. Een stuwmeer van gelijksoortige zaken wacht nog op behandeling.

'Verzekeraars zouden zich bijvoorbeeld niet moeten verschuilen achter mogelijke verjaring van claims'

Volgens de Geschillencommissie van het Kifid had de klager zijn claim dus eerder moeten indienen. Wat schreef de minister van Financiën ook alweer aan de Kamer over de rol van het Kifid eind 2011? 'Op die manier kan bij iedere individuele klant recht worden gedaan aan zijn situatie. Ook in het flankerend beleid is daar aandacht aan besteed. […] Verder zouden verzekeraars zich bijvoorbeeld niet moeten verschuilen achter mogelijke verjaring van claims.' Let op: dat 'flankerend beleid' voor het afhandelen van de schade van woekerpolissen, is beleid van de verzekeraars zelf, zoals afgestemd met Financiën. Het recht zou zijn 'beloop' krijgen. 2011 is gelukkig lang geleden en wie herinnert zich nog een uitspraak van een minister? De Geschillencommissie kennelijk niet. Verjaring is in procedures heel vaak een twistpunt; op zich niet gek want je kunt nu eenmaal niet eindeloos wachten met het indienen van claims. In geval van schadevergoeding staat daar maximaal vijf jaar voor. Maar in deze zaak is het wel opmerkelijk dat Kifd het verweer van Aegon honoreert – zeker in de wetenschap welke belangen er op het spel staan.

Zicht op schade

De consument in kwestie had weliswaar al in 2005 geklaagd over zijn Koersplan, maar pas in 2012 werkelijk zicht gekregen op de schade en hoe het product in elkaar stak, zoals hier en hier uitvoerig betoogd. Bovendien was er voor die tijd geen duidelijkheid over zijn compensatie, die voortvloeit uit de beruchte schikking met Aegon en nadien als fopspeen is ontmaskerd. De 'compensatiebrief' met uitleg over de hoogte van schadevergoeding is pas in 2011 naar klanten toegestuurd. Toen pas was helder in hoeverre de compensatie te kort schiet. Het Kifid zelf heeft meerdere malen geoordeeld dat verzekeraars niet snel een beroep op verjaring toekomt en ging er net als de minister lange tijd vanuit dat het recht zijn beloop moest krijgen. Criterium voor verjaring was niet de bekendheid van de consument met enig nadeel van de polis, maar bekendheid met de geschonden zorgplicht van de verzekeraar. Punt is nu juist dat het lang heeft geduurd voordat precies duidelijk werd hoe verzekeraars kosten aan de polis onttrekken en wat de schade is, ook omdat ze daar zelf niet transparant over zijn. Koersplandewegkwijt heeft er acht jaar over geprocedeerd!

Onbegrijpelijk

In dit licht is het onbegrijpelijk dat het Kifid zich er zo gemakkelijk vanaf maakt. Die had de klacht gewoon moeten beoordelen en zich niet moeten verschuilen achter duurbetaalde juridische trucage. Waarmee de vraag urgent is geworden: hoe onafhankelijk is het Kifid?