Mijn ‘vriend’ Arnon Grunberg bereed gisteren weer met veel verve een van zijn stokpaardjes: gij zult Europeaan zijn of gij zult niet zijn. Hij insinueerde dat de partij waar ik voor op de kieslijst sta als het om Europa gaat niets meer of minder is dan een handlanger van Wilders. De uitkeiler luidde: ‘Een stem voor Marianne Thieme is een stem voor de PVV.’

En uiteraard had Grunberg daarvoor een aantal Godwins nodig. De EU vergeleek hij met de Weimarrepubliek: ‘Niet ideaal, beter dan wat er vroeger was.’ De suggestie is duidelijk: wie zich tegen de EU keert, heult met de tegenstanders van democratie en weldenkendheid.

Nog onsmakelijker werd het in de volgende alinea. Daar insinueerde onze nationale bard dat de Partij voor de Dieren, net als in de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw de Duitse communistische partij, haar Europese ‘destructiedrift’ — Grunbergs kwalificatie van het Europa-standpunt van Marianne Thieme — krijgt ingefluisterd door Moskou.

Het is een veelgebruikte tactiek van het radicale midden, waar Grunberg een exponent van is: scheer de goed beargumenteerde kritiek op het ontspoorde Europese project, afkomstig van partijen als de Partij voor de Dieren, over één kwam met het EU-verhaal van de neo-nationalisten van de PVV. Op die manier kun je al die gefundeerde kritiek op voorhand diskwalificeren en hoef je er niet meer op in te gaan.

Morele redenen

Welke kritiek dan precies? Nou, dat de Europese Unie een gapend democratisch tekort kent, om te beginnen. Dat Brussel een van de grootste lobbycampussen ter wereld is geworden. Dat de euro is verworden tot een macro-economisch keurslijf dat Griekse burgers offert op het altaar van een overmoedig monetair experiment. Dat de Europese Commissie jarenlang willens en wetens ‘dieselgate’ onder de pet heeft gehouden. Dat de laatste Europese milieu- en natuurwetgeving alweer een kwart eeuw oud is en de laatste jaren steeds verder versoepeld is. Dat de interne markt een koevoet is geweest om publieke diensten te privatiseren, arbeidsmarkten te flexibiliseren en de economische macht te verschuiven naar het grootbedrijf. Dat de EU vrijhandelsverdragen sluit met landen als Oekraïne, waar de corruptie welig tiert en werknemersrechten en dierenwelzijn met voeten worden getreden voor wat grijpstuivers aan exportopbrengsten. En dat er dus uitstekende morele redenen zijn om de Brusselse kat de bel aan te binden, zoals de Partij voor de Dieren al sinds 2005 in de Kamer en daarbuiten doet, daarover zwijgt Grunberg in alle talen.

Het is precies dit soort ‘voldongen-feitenpolitiek’ waar de Partij voor de Dieren zich tegen verzet 

Integratie of barbarij

Voor Grunberg is de EU ‘beter dan wat er vroeger was’. En daarmee suggereert hij dat er maar één mogelijkheid is: verdere integratie of de barbarij. Het is precies dit soort ‘voldongen-feitenpolitiek’ waar de Partij voor de Dieren zich met hand en tand tegen verzet — en die zo veel heeft bijgedragen aan het electorale chagrijn in Nederland.

Ik hoop dat Grunberg bereid is zijn slordig als realisme vermomde arrogantie eens af te werpen en de grote problemen waar de huidige EU mens, dier en milieu mee opzadelt eerlijk onder ogen durft te zien. Wie de Europese gedachte koestert, en dat doet de Partij voor de Dieren, kastijdt deze Unie. Maar ik vrees dat Grunberg zich zo heeft vastgebeten in zijn eigen kleine Europese gelijk, dat hij de in het oog springende problemen van de EU überhaupt niet wil zien. Het zou namelijk zo maar kunnen dat het alternatief voor meer EU niet barbarij is, maar meer soevereiniteit, meer democratie, meer mensenwelvaart en meer dierenwelzijn.