
In 2014 gingen er bijna 10 duizend bedrijven en personen failliet. De gevolgen zijn vaak groot: toeleveranciers moeten nog maar hopen dat ze een deel van hun facturen betaald krijgen, werknemers dreigen op straat te komen en de gefailleerde ondernemer moet lijdzaam toezien hoe de bedrijfspanden, voorraden en wagenpark met een beetje pech tegen executiewaarde worden verkocht. Alle hoop is gevestigd op de door de rechtbank aangestelde curator die de volledige regie in handen krijgt van het afwikkelen van het faillissement.
De curator krijgt op basis van de 120 jaar oude Faillissementswet vergaande bevoegdheden: van het ontslaan van personeel, de verkoop van het bedrijf, het starten van juridische procedures tegen de gefailleerde tot het gijzelen van een bestuurder die niet meewerkt.
Maar doet de curator zijn werk wel goed? Wat is de verhouding tussen de boedelopbrengst, die hij binnenhaalt en zijn eigen declaraties (die ten laste van dezelfde boedel plaatsvinden). En wie houdt er toezicht op curatoren? Dat zóuden rechters-commissarissen moeten zijn, maar die hebben het krankzinnig druk en ontberen kennis. Follow the Money zet in op deze kwestie die al tientallen jaren door de rechtspraak, politiek en journalistiek ongemoeid wordt gelaten. We nodigen u uit om uw kennis en ervaringen met ons en andere lezers te delen.
Verdachte van faillissementsfraude hoort strafeis: drie jaar
‘80 procent van de curatoren doet geen melding van faillissementsfraude’
Gebed zonder eind: de strijd tegen faillissementsfraude
FTM Audio - De bijna ongestoorde handel en wandel van faillissementsfraudeurs
De bijna ongestoorde handel en wandel van faillissementsfraudeurs
Waarom banken bij faillissementen altijd aan het langste eind trekken
Zo plukt de curator je als je bedrijf failliet gaat
FTM Audio - Dit is de schadelijkste wet van Nederland
Dit is de schadelijkste wet van Nederland
Schuldeisers draaien twee keer op voor faillissement kledingketen McGregor
Het vreemde geval van de vluchtende curator
Lege boedels zijn een nachtmerrie voor curatoren. Deze maand trachtte een curator zich via de rechter te verlossen van haar weinig lucratieve opdracht. Dat leidde tot een wanhopig gevecht in de insolventie-periferie. 'Het is een onzinnige actie, want zo’n faillissement kan beter bij gebrek aan baten worden opgeheven.'
Onzijdig karakter
Den Hollander’s slapende bv is op 10 februari failliet verklaard door de rechtbank Den Haag waarna advocate Jikke MacLennan-Bijen werd aangesteld als curator. Een paar dagen later stapt ze echter naar de rechter om het uitgesproken faillissement te vernietigen. Het motief: de 340,20 euro aan bezittingen is onvoldoende om haar salariskosten te dekken. De betreffende rechter plaatst op 11 maart een vraagteken bij deze actie. ‘De vraag die zich opdringt is of het instellen van verzet tegen een faillietverklaring niet op gespannen voet staat met het onzijdige karakter van de curator in een faillissement. […] Daarbij moet worden geconstateerd dat het verzet doen tegen evident lege faillissementen niet tot de in artikel 68 Fw [faillissementswet, red] omschreven taak van de curator behoort, terwijl voor de curator evenmin beroep tegen haar aanstelling is opengesteld.’ MacLennan-Bijen krijgt desondanks steun van de rechter, die verwijst naar de ‘brede rechtspraak’ waarin het belang van de curator wordt erkend ‘om verstoken te blijven van onverhaalbare salariskosten.’ De rechter oordeelt dat het uitgesproken faillissement na een maand alweer vernietigd wordt.Turbo liquidatie
De wederopstanding van Vooral Vaardig B.V. is mogelijk doordat - volgens de rechter - de eigenaar van Vooral Vaardig aannemelijk had moeten maken waarom hij zelf een faillissement heeft aangevraagd in plaats voor het meer voor de hand liggende turbo liquidatie. De rechter vond dat ‘het belang bij het doen van de eigen aangifte dient te prevaleren boven, of ten minste even zwaar heeft te wegen als, het belang van de curator om verstoken te blijven van niet-verhaalbare salariskosten.’ Er is sprake van zogeheten ‘misbruik van eigen aangifte’.'De rekening is buiten alle proporties, want de boekhouding van drie jaar past in één multomap'De rechter oordeelt bovendien dat de salariskosten van 3359,60 euro plus de faillissementskosten à 134,38 euor voor rekening moet komen van Vooral Vaardig. En daar dient een volgende probleem zich aan. ‘Het gekke is dat door de faillietverklaring onze rekeningen zijn bevroren, maar we zijn alleen nu niet meer failliet. Vooral Vaardig kán niet betalen,’ zegt Den Hollander. ‘De rekening is ook buiten alle proporties, want de boekhouding van drie jaar past in één multomap. Door die 100 pagina’s kun je zo heen fietsen.’ De ondernemer wil nu, in lijn met het oordeel van de rechter, de weg van een turbo liquidatie bewandelen.
Betaald uit de boedel
Deze patstelling vloeit voort uit de wijze waarop in Nederland het salaris van curatoren wordt betaald – direct uit de boedel. Het nadeel; als er sprake is van een lege boedel dan kan een curator fluiten naar een betaling, terwijl bij een grote boedel er meters gemaakt kunnen worden en er gefactureerd kan worden ten laste van de boedel. De kans op onbetaalde uren vormt één van de redenen waarom grote advocatenkantoren steeds vaker hun insolventiepraktijk opdoeken. Deze trend bespeurde de branchevereniging Insolad vorig jaar. Het is echter inherent aan een vermelding op de curatorenlijst waar rechters na een uitgesproken faillissement uit kunnen putten.'Het is heel sneu dat uren niet uitbetaald kunnen worden, maar ook dat hoort nu eenmaal bij het curatorschap'Rolef de Weijs, docent/onderzoeker insolventierecht aan de UvA, beschouwt het als een soort ondernemersrisico. ‘Net zoals een aannemer ook eerst vijf offertes moet indienen, waarvoor hij niet betaald krijgt, en pas daarna een offerte opstelt waaruit wel een betaalde opdracht voortkomt.’ Hij begrijpt de actie van de curator dan ook niet. ‘Ik vind het een onzinnige actie, want zo’n faillissement kan beter bij gebrek aan baten worden opgeheven. De curator moet er natuurlijk wel een paar uur insteken. Het is heel sneu dat die dan niet uitbetaald kunnen worden, maar ook dat hoort nu eenmaal bij het curatorschap.’
Bijdragen