
Tegen vrije handel tussen burgers, landen en continenten valt weinig in te brengen. Grote internationale vrijhandelsverdragen als CETA, TTIP en TiSA worden daarom uitonderhandeld. Maar ís bijvoorbeeld de Transatlantic Trade & Investment Partnership (TTIP) wel zo'n 'no brainer' als de voorstanders beweren? Het handels- en investeringsverdrag dat de EU en de VS nu onderhandelen levert, zeggen ze, nieuwe banen op. En het zou het mkb een impuls geven.
Klopt dat? Met vrijhandel heeft TTIP vooralsnog weinig te maken. Achter de gesloten deuren waar de onderhandelingen plaatsvinden, zijn nu lobbygroepen bezig hun belangen veilig te stellen. Er bestaan dan ook grote zorgen dat TTIP niet de belangen van de EU-burgers dient, maar vooral die van grote ondernemingen aan deze en gene zijde van de Atlantische Oceaan.
Die zorgen zijn terecht. Wat zijn bijvoorbeeld de gevolgen voor de kwaliteit van ons voedsel? Ons energiebeleid? Gaat de belastingbetaler straks opdraaien voor claims van Amerikaanse multinationals als we chloorkippen en -eieren uit onze schappen weren? Of als we kerncentrales sluiten?
Internationale vrijhandelsverdragen als TTIP, CETA en TiSA zijn complexe ondoorzichtige dossiers met mogelijk grote gevolgen. We Follow The Money – ook in Brussel.
Hoe Canada de Europese voedselveiligheid verwatert
De wereld bespreekt ISDS, critici vrezen betekenisloze hervormingen
Europese vrijhandelsverdragen: werk als wisselgeld
5 Vragen over het vrijhandelsverdrag tussen de EU en Japan
Tweede Kamer bepaalt: TTIP en CETA zijn geen controversiële onderwerpen
De econoom die het waagde aan TTIP te tornen
Hoe een halve huilbui ons aan CETA hielp
Trump stopt met handelsverdrag TPP, bedrijven bieden banen aan
Zeggenschap Tweede Kamer over Europese vrijhandelsverdragen stap dichterbij
CETA: Brussel staat lijnrecht tegenover... Brussel
Hoe de staat u van TTIP gaat overtuigen
Tijdens een bijeenkomst in het Amsterdamse Pakhuis de Zwijger op 24 augustus praatte een ambtenaar van BZ ongeruste burgers bij over TTIP. David Hollanders hoorde het aan, maar werd allerminst gerustgesteld: 'Van een aan perversie grenzende ironie is dat het Ministerie van Buitenlandse Zaken aan advocaten de opdracht gegeven heeft om de transparantie van het – geheime! – TTIP te doorvorsen.'
de staat sluit fiscale deals met multinationals en faciliteert belastingontduiking via bilaterale verdragenDie sluit fiscale deals met multinationals en faciliteert belastingontduiking via bilaterale verdragen. Het Ministerie van Buitenlandse zaken bestaat het om private advocaten op de ambassade van Kiev uit te nodigen om lokale oligarchen te verleiden tot belastingontduiking – of fiscale optimalisatie zoals dat in die kringen heet – via de Zuidas. Met andere woorden: bedrijven betalen nu te weinig belasting, niet te veel. En Nederland is onderdeel van dat probleem. 2. De onderhandelingsstukken zijn geheim, voor de burger althans, niet voor lobbyisten. Zelfs volksvertegenwoordigers mogen de stukken alleen inzien op de Amerikaanse ambassade, met inlevering van computers en telefoons. Waarom? Omdat Amerika dat zo wil. Zoals Van Reijen (Amsterdams gemeenteraadslid Groen Links) stelde: als dit de houding is van de Nederlandse onderhandelaars, dan moeten we ons hart vasthouden. 3. Er is een z.g. Investor State Dispute Settlement (ISDS), waar bedrijven de staat kunnen aanklagen als de laatste investeringen van de eerste zouden bedreigen. Investeringen moeten beschermd worden, zo vertelde de ambtenaar de toehoorders, net zoals mensen niet willen dat hun fiets gestolen wordt. De kwalijke suggestie is hier, dat investeringen nu geen bescherming zou worden geboden. Quod non.
er komt geen tribunaal waar de burger bedrijven kan aanklagen die belasting ontduiken, lak hebben aan arbeidswetten of het milieu vervuilenIntegendeel, investeringen worden zwaar gesubsidieerd, bijvoorbeeld door 'innovatiesubsidies', en bedrijven kunnen bij de Nederlandse rechter hun recht halen – of natuurlijk in Brussel en Den Haag politici bewerken of oud-politici kopen. Het ISDS-tribunaal waar bedrijven de staat kunnen aanklagen is een extra kanaal dat bevolkt wordt door advocaten. Wellicht dezelfde die in Kiev belastingfraude verdedigen. Omgekeerd wordt er geen tribunaal in het leven geroepen waar de burger bedrijven kan aanklagen die via de Zuidas belasting ontduiken, lak hebben aan arbeidswetten of het milieu vervuilen. 4) Van een aan perversie grenzende ironie is dat het Ministerie van Buitenlandse Zaken aan advocaten de opdracht gegeven heeft om de transparantie van het (geheime!) TTIP te doorvorsen. Wellicht zijn dat dezelfde advocaten die bedrijven helpen om staten te tillen bij hun dienstverlening aan belastingontwijkers. 5) Er zou slechts 30 procent van de zaken in de huidige ISDS – en (die er nu al mondiaal zijn) gewonnen zijn door grote bedrijven. Niet per se een geruststellend percentage, het is bovendien een halve waarheid. Het laat namelijk, zoals Van Reijen het noemde, het legislative chilling effect buiten beschouwing. Wet- en regelgeving zouden kunnen worden aangepast onder druk van mogelijke aanklachten. Dat dit geen theoretische mogelijkheid, maar een bestaande realiteit laat de zaak Hamburg zien, zoals uiteengezet door Geert Ritsema van Milieudefensie. Deze Duitse stad liet regels op kolencentrales vallen na een dreigende aanklacht.
Bijdragen