
Hoe zinnig is Schippers' miljoeneninvestering in zorginnovatie?
Om de zorg betaalbaar te houden, is volgens minister Schippers technologische innovatie uiterst noodzakelijk in deze sector. Bijna 500 miljoen euro wordt hiervoor vrijgemaakt. Maar hoe wordt dat geld eigenlijk ingezet?
Samen met het bedrijfsleven gaat het ministerie van Volksgezondheid flink investeren in technologische innovaties in de zorg. Zo maakt Schippers duidelijk in haar kamerbrief: ‘In de afgelopen jaren zijn er veel incrementele innovaties in de zorg geweest. Ik wil juist productinnovaties stimuleren en faciliteren die bijdragen aan de kabinetsdoelstelling van hogere kwaliteit van zorg tegen lagere kosten.’ Hiermee benadrukt de minister niet te gaan investeren in technische verbeteringen die ook meer kosten met zich meebrengen, maar juist in kostenbesparende vondsten.
Vrijspelen van werknemers en zelfredzaamheid
Naast investeren in de zogenoemde hoogcomplexe zorg, wil Schippers zich vooral gaan concentreren op automatisering in de laagcomplexe zorg. Bij hoogcomplexe zorg gaat het om innovaties als bijvoorbeeld het printen en kweken van organen. Met technologie in de laagcomplexe zorg doelt men op zorgmiddelen in huis in de vorm van bijvoorbeeld telemonitoring, e-health, mobiele klinieken, slimme apps en pleisters waarmee mensen zelf hun gezondheid kunnen meten. ‘Deze zijn cruciaal voor de kwaliteit van het leven van miljoenen mensen. Maar ze kunnen ook cruciaal zijn voor de betaalbaarheid van de zorg en het vrijspelen van werknemers voor andere taken. De focus moet verlegd worden: het gaat niet om wat de zorg kan aanbieden, maar om wat mensen nodig hebben om zelfredzaam te zijn om zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen’, aldus de minister.Samenwerking bedrijfsleven
Om dat doel te realiseren gaat de overheid nauw samenwerken met het bedrijfsleven. Van het totale te investeren bedrag van bijna 500 miljoen euro komt 127 miljoen van de overheid en 347 miljoen van het bedrijfsleven. Bij navraag gaat het voornamelijk om bedrijven en instellingen in de topsector Health Sciences & Life. Deze ‘topsector’, in het leven geroepen door het eerste kabinet Rutte, tracht een samenwerkingsverband te zijn van bedrijven, instituten, universiteiten en de overheid. De sector wordt aangestuurd door een zogeheten ‘topteam’. Daarin zitten twee mensen uit de medische industrie, een hoogleraar, een professor en een hoge ambtenaar van het ministerie.'De investeringen moeten zich terugbetalen'‘Het is uiteraard de bedoeling dat de sector Life Sciences & Health een winstgevende sector is. Dat kan echter alleen als zij zich richt op kosteneffectieve zorginnovaties, want daar ligt de groeimarkt van de toekomst in Nederland en daarbuiten. Een bloeiende LSH-sector levert veel hoogwaardige werkgelegenheid op. De investeringen moeten zich terugbetalen in kosteneffectieve zorginnovatie en in bedrijvigheid,’ aldus een woordvoerder van het ministerie.
Vraagtekens bij de begroting
De hoop is straks minstens het geïnvesteerde bedrag weer terug te verdienen. Bart van Hulst is onderzoeker en econoom aan de Technische Universiteit Delft en doet momenteel onderzoek naar de doelmatigheid van de zorg, in het bijzonder de rol van innovaties daarbij. Hij is kritisch op de begroting. Van Hulst zet vraagtekens bij waar het geldbedrag vandaan komt en waar het precies naartoe gaat. De beloofde investering van de industrie blijkt namelijk niet om 347 miljoen harde euro's te gaan maar om inzet in natura: ‘Wanneer je kijkt naar wat deze bedrijven investeren, zie je dat het grotendeels gaat om investeringen “in kind” en dat is tricky. Dat gaat vaak over werkuren, gebruik van apparaten, productie en dergelijke. Dit is altijd erg moeilijk nagaan of een bedrijf daadwerkelijk uren vrijmaakt voor een bepaald project, of dat het een plan uitvoert dat ze toch al wilden uitvoeren.''Het gaat grotendeels om investeringen “in kind” en dat is tricky'Ook aan het geld dat minister Schippers heeft toegezegd, blijken haken en ogen te zitten: 'Als je kijkt naar waar het geld van de overheid naartoe gaat, zie je dat het grotendeels al bepaald is. Meest opvallend is dat ruim meer dan de helft naar Intravac en de academische zorg gaat. Intravac is een bedrijf dat vaccins produceert en ontwikkelt. Dit bedrijf staat nu nog onder bewind van de overheid maar de bedoeling is om dit te verzelfstandigen.' 'De tweede grote som gaat naar de beschikbaarheidsbijdrage academische zorg. Dit is opvallend omdat in het recente verleden juist op die post is bezuinigd.' Volgens Van Hulst is het de vraag op basis van welke criteria de bedragen zijn toegekend. Gaat het inderdaad om nieuw geld dat beschikbaar komt voor onderzoek, of is dit niet meer dan een verzachting van eerdere bezuinigingen?
Health deals in aantocht
Het plan van de overheid is om in ieder geval het bedrijfsleven te stimuleren waar nodig. Naar eigen zeggen gaat Schippers 'knelpunten' oplossen. Hierbij gaat het volgens de Rijksoverheid om aanpassen van regel- en wetgeving en het verminderen van administratieplicht. Dit wordt in de toekomst kortgesloten in een Health Deal: een afspraak tussen overheid en bedrijven en andere partijen, gebaseerd op het idee van de Green Deals. Een Green deal is precies hetzelfde maar dan gaat het om een afspraak met een duurzame insteek. De eerste Green Deal werd in 2011 gesloten, voor de eerste Health Deal wordt het waarschijnlijk dit jaar. Het digitale loket waar voorstellen ingediend kunnen worden opende minister Schippers vorige week maandag. Volgens het nieuwsbericht van de Rijksoverheid is dit een nieuwe vorm van samenwerking tussen publieke en private partijen. Welke plek onafhankelijke instituten en universiteiten in deze samenwerking hebben, is niet duidelijk.Samenwerking is nog niet optimaal
Volgens Govert Gijsbers, expert bij TNO, gaat de samenwerking tussen universiteiten, instituten, bedrijven en de overheid in het kader van het topsectorenbeleid in de praktijk nog traag. ‘Je hebt te maken met enorm veel belangen die heel ingewikkeld zijn. Daarnaast hebben instituten als TNO te maken met een behoorlijke bezuiniging op overheidsbijdrage.’innovatie-econoom: 'Je moet goed opletten: bedrijven slagen er veelal in de kosten te socialiseren en de winsten te privatiseren''Verder moet je goed opletten wie wat betaalt en hoe de kosten en baten verdeeld worden. Volgens de bekende innovatie-econoom Mariana Mazzucato slagen bedrijven er veelal in de kosten te socialiseren en de winsten te privatiseren. Door de overheid gefinancierd onderzoek van universiteiten en instituten wordt door een bedrijf gebruikt om een product op de markt te zetten. Vervolgens wordt het door de overheid vaak weer aangeschaft tegen hoge prijzen waardoor in principe dubbel betaald wordt.’
Sensoren en beeldzorg
Luc de Witte is in ieder geval enthousiast dát er geïnvesteerd wordt in technologie in de zorg. Eerder was De Witte werkzaam als arts, maar nu is hij hoogleraar technologie in de zorg bij Maastricht Universiteit. ‘Technologie is een verrijking en kan het werk een stuk efficiënter maken. Er zijn zoveel ontwikkelingen gaande. Bijvoorbeeld de uitvindingen die ervoor zorgen dat je op afstand in de gaten kan worden gehouden. Daardoor kan een patiënt veel eerder naar huis. Dat gebeurt ook in de thuiszorg. Ouderen kunnen langer thuis blijven wonen. Voor de hoogst noodzakelijke hulp komt er een verpleegkundige aan de deur: zorg in huis. Ook dat kan nog beter: verpleegkundigen kunnen een ritje besparen door straks contact te hebben via een beeldscherm. ‘Of dat verschraling is van het menselijk contact? Dat ligt eraan. Technologie hoeft niet "in plaats van", het kan voor "erbij" zijn. Sensoren en beeldzorg kunnen in geval van nood sneller signaleren als het niet goed gaat met de patiënt. Als techniek "in plaats van" wordt gebruikt, is het niet de schuld van de techniek dat banen verdwijnen, maar de schuld van het beleid.’'Het is niet de schuld van techniek als banen verdwijnen, maar van het beleid'Juist daarop wil Schippers wel de focus leggen. Het moet betaalbaar blijven. Schippers: ‘Inzet op kostenbeheersing is geen rem op medisch technologische innovatie, maar juist een prikkel om tot innovaties te komen waarbij de wens van de patiënt wordt gehoord en waarbij productinnovatie samengaat met procesinnovatie.’
Meer vraag
Maar, het teruglopen van kosten is geen natuurlijk gevolg van het investeren in efficiënte uitvindingen, waarschuwen econoom Van Hulst en onderzoeker Gijsbers. ‘Schippers heeft gelijk dat er qua kostenefficiëntie nog veel te behalen valt, maar ik weet niet of ze dat op deze manier gaat oplossen,’ zegt Van Hulst. ‘Je moet goed kijken naar de oorzaken van kostenstijgingen. In een periode van twaalf jaar zijn de zorgkosten verdubbeld in ons land. Bijna vijftig procent is toe te schrijven aan verruimde indicaties, groei van aantal patiënten, intensievere behandelingen en inzet nieuwe technologie. Nieuwe technologie zorgt in de goede gevallen voor efficiëntie in handelen maar niet voor kostenbeheersing.''Wanneer iets efficiënter gaat, dan wordt de productie vaak ook opgeschroefd''Opvallend is de verruiming van indicaties, die telkens optreedt binnen een zorginstelling waar iets nieuws wordt geplaatst. Wanneer iets efficiënter gaat, dan wordt de productie vaak ook opgeschroefd. Een voorbeeld is een cataractoperatie (staaroperatie). Deze behandeling is steeds efficiënter geworden, onder andere door gebruik te maken van cataractstraten. Hierdoor is het mogelijk om meer patiënten te behandelen in minder tijd. Met als gevolg een ruimere indicatie, dat wil zeggen patiënten behandelen die daarvoor eerder niet in aanmerking kwamen. De kosten van de behandeling zijn wel gedaald, maar dat is niet hetzelfde als kostenbeheersing.’ Gijsbers heeft onderzocht hoe kosten en kwaliteit in de zorg zich tot elkaar verhouden en is het met Van Hulst eens. ‘Er zit een grote praktijkvariatie in het toepassen van bepaalde behandelingen. Je hebt, paradoxaal genoeg, kostenbesparende innovaties die de zorg duurder maken. De productiviteit en de kwaliteit voor de patiënt nemen toe maar ook het aantal behandelingen groeit. Daar hangt een prijskaartje aan.’
24 Bijdragen
John Jansens
industrie, een hoogleraar, een professor en een hoge ambtenaar van het
ministerie."
Een hoogleraar IS toch een professor?
De "hoge ambtenaar" is per defenitie een faciliteiten-leverancier voor het bedrijfsleven tegenwoordig...toch?
En "de medische industrie"?
Die bestaat uit gifmengende pillendraaiers en winst-vertién(néé:verDUIZEND)voudigers...toch?
John Jansens
John JansensKo Pernicus
Ja - goed dat hier eens op gewezen wordt. Telemonitoring - daar hebben ze positieve ervaringen mee opgedaan in het Oosten des lands. Dat gaat zeker helpen.
http://www.skipr.nl/actueel/id13929-meavita-negeerde-bedenkingen-bij-beeldtelefoon.html
Maar even serieus - je zou toch geen economen nodig hebben die je het verschil tussen kosten en uitgaven moeten uitleggen??? Maar, het is blijkbaar nodig. Politici die zo in newspeak blijven hangen - kosten besparen en kwaliteit verbeteren (= met hun 2000 indicatoren per ziekenhuis)... Vindt ik het een goede zaak dat dit artikel tenminste probeert te verduidelijken - een behandeling efficienter??? Dan gaan er belangen meespelen om dan maar meer mensen toe te laten... om de omzet op peil te houden. En ja - daar sta je dan met je innovatie.
Ko Pernicus
Ko Pernicusjefcooper
Ko Pernicusde burger
Kan iemand uitleggen hoe dit (privatiseren van winsten) precies werkt en welke individuen hier dan rijk van worden?
OliSpeller
de burgerpieter
Sowieso is de farmaceutische industrie iets wat de staat in de meeste gevallen goedkoper en beter kan dan de markt. In Cuba zijn de kosten maar 5% van hier en is de zorg in handen van de staat. Toch is de gezondheidszorg daar nagenoeg even goed als hier, afgaande op de kindersterfte, levensverwachting e.d.
MvdB
pieterjefcooper
Ergens 1993 werd ik aan een knie geopereerd.
Vlak voor uit het ziekenhuis gestuurd te worden kreeg ik les in traplopen met krukken.
Mijn vrouw reed me naar huis, ik kon inderdaad op de achterbank zitten, met het geopereerde been dwars.
Thuis moest ik één trap op, halverwege kreeg ik het idee dat ik het niet zou halen.
Een half jaar geleden haalde een ambulance me op, de huisarts kon niet komen.
Om me van de verdieping af te halen zou de brandweer ingezet moeten worden, kosten, zo werd mij medegedeeld, E 2400.
Die kosten interesseerden me op dat moment geen lor, wel dat het weer langer zou duren.
Ik strompelde dus één trap af.
Leuk, die beeldschermen.
jefcooper
jefcooperMijn verklaring ligt al bij m'n huisarts.
Helaas menen gristenen dat ook ongelovigen moeten lijden.
MvdB
jefcooperHeeft God (onder welke naam dan ook) niet altijd álle mensen laten lijden? Van jong tot oud dan.
jefcooper
MvdBpubben
jefcooperjefcooper
pubbenDaarna begreep ik eindelijk iets van de man.
frits
jefcooperjefcooper
fritsDe heidense geloven hebben nog het meest mijn sympathie, respect voor elkaars goden.
Lijden, ik zie er niets in, mijn ouders ook niet.
Beide zijn door euthanasie aan hun eind gekomen.
Peteur
fritsMvdB
jefcooperTechniek en mogelijkheden zijn sindsdien enorm verbeterd. Kan toch heel nuttig zijn als je de trap niet meer haalt, zeker als je geen partner hebt.
jefcooper
MvdBEen piefje aan een kettinkje aan haar hals, één druk, en een alarm ging ergens over.
Binnen bereik van het kastje in de woonkamer kon er dan gepraat worden.
Het alarm werkte buiten tot een 30 meter, dan geen conversatie.
Tegenwoordig moet dat ook heel gemakkelijk kunnen, elke draadloze huistelefoon doet het ook.
MvdB
"Ziektekostenverzekering ingezet als medicijn tegen armoede"
http://www.findinet.nl/news/bedrijfsvoering/wetenswaardigheden/ziektekostenverzekering-ingezet-als-medicijn-tegen-armoede/
pubben
RichardBanLvMI
Dat heet nou <i>corporatisme</i>. Een bedrijfsleven dat uit is op corporate welfare van de overheid en een verzorgingsstaat die samen met de grote verzekeraars en big pharma zowel patiënten als artsen op het tweede plan manoeuvreert, nee, het is geweldig, <i>"we're all fascists now."</i>
Of je het nu "links" of "rechts" noemt; "fascisme" of "socialisme" (het verschil is hier al marginaal), dat is lood om oud ijzer. Collectivisme blijft collectivisme. Het is de lelijke vogel die kan blijven vliegen door een linker- en een rechtervleugel.
bos