Banken, of liever gezegd de verantwoordelijken bij banken, blijken totaal ongevoelig voor kritiek. Zij en hun organisaties komen vrijwel zonder consequenties weg met rentemanipulatie, met misstanden bij bijzonder beheer en met de misselling van rentederivaten.

Dat geldt tevens voor hun bonus- en salarispraktijken en al wat dies meer zij. Dat komt volgens mij doordat banken stelselmatig iedereen van zich afhankelijk gemaakt hebben. Zelfs uitingen van maatschappelijke verontwaardiging brengen geen veranderingen van enig belang teweeg. Dat mag niet langer worden geaccepteerd als een 'fact of life'. Door stelselmatig stenen om te keren en structureel de newspeak van bankiers publiekelijk te ontmaskeren kunnen zij ter verantwoording worden geroepen. Alleen zo kunnen misstanden aan de kaak worden gesteld.

Aangezien de banken politici, maatschappelijke organisaties, adviseurs, klanten en media tot hun horigen hebben gemaakt, vraagt dat echter wel lef. En doorzettingsvermogen.

Overal tentakels

Banken beschikken over ongezond nauwe banden met toezichthouders

Met hun tentakels hebben banken overal vingers in de pap. Zo leveren ze bijvoorbeeld zeer belangrijke bijdragen aan VNO-NCW en MKBNederland, zowel financieel als via het innemen van bestuursposten. Ze zijn direct betrokken bij de wetgevende macht en trachten ambtenaren en politici als het ware te gijzelen. Ze beschikken over ongezond nauwe banden met toezichthouders. Media hebben ze verslaafd gemaakt aan advertentie-inkomsten en bedrijven en particulieren volgestopt met schulden. Verenigingen en brancheorganisaties, van topsportorganisatie tot klaverjasclub, stuk voor stuk zijn zij voor hun continuïteit mede afhankelijk gemaakt van de goodwill van banken. Iedereen is daarom bang om de financiële of persoonlijke relatie met bankiers op het spel te zetten. En daar maken die bankiers op grote schaal misbruik van. Gewoon, omdat het kan.

Lobby

Banken manipuleren de publieke opinie via lobbywerk en met schier oneindige budgetten. Die bancaire manipulatie is deze week weer eens overduidelijk zichtbaar geworden. Het is heus geen toeval dat daags voor de derivatenhoorzitting in de Tweede Kamer uit alle hoeken en gaten ineens informatie over rentederivaten naar buiten is gekomen. Hier is precies hetzelfde scenario gevolgd als in april 2015 rondom de toenmalige hoorzitting over bijzonder beheer. Van een persbericht van ondernemersvereniging ONL tot de aanbevelingen van de AFM en met als klap op de vuurpijl de allereerste resultaten van het Kifid. De nu gepresenteerde oplossingsrichting, waar banken wél over mogen meedenken maar vertegenwoordigers van mkb’ers en hun eigen onafhankelijke materiedeskundigen niet, levert ondernemers die schade lijden alleen maar langere wachttijden op.

Chris Buijink, voorzitter van de o, zo machtige lobbyclub van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), laat deze week in het fd optekenen: 'Banken hebben steeds gezegd dat als blijkt dat de dienstverlening in het verleden tekort is geschoten, de betrokken ondernemer een passende oplossing zal worden aangeboden; dat blijft onverminderd het uitgangspunt'. Dat is typisch weer zo’n opzichtige poging om via newspeak de publieke opinie te beïnvloeden. Dat tekortschieten is namelijk al lang klip en klaar geworden. Ondanks de suggestie die banken wekken laten zij het regelmatig liever op voor de klant te belastende rechtszaken aankomen. Zo trachten zij er onderuit te komen fouten toe te moeten geven en problemen inderdaad in het klantbelang passend op te lossen.

Wat doet de klant?

Publieke confrontatie vereist lef, een onafhankelijke opstelling én samenwerking

Een ding is volstrekt helder. Zolang politici, vertegenwoordigers van ondernemers en consumenten en de media zich financieel afhankelijk van banken blijven gedragen, zal niets veranderen. Slechts wanneer bij misstanden luid op de trom geroffeld wordt en de onderste steen bovenkomt, kunnen verantwoordelijken uiteindelijk op deze misstanden worden afgerekend. Daar ligt een grote verantwoordelijkheid voor journalisten. Datzelfde geldt voor de klanten van banken en hun adviseurs. Die moeten vaker bereid zijn om hun ongenoegen zelf openlijk kenbaar te maken én om met de voeten te stemmen. Niet, zoals nu, volop klagen achter de rug van bankiers, maar ze publiekelijk confronteren. Dat vereist lef, een onafhankelijke opstelling én samenwerking. Dat moet structureel veranderen om niet tot in de eeuwigheid lijfeigenen te blijven. Slaven van bankiers.