
Ruimte is een schaars goed in Nederland. Wie trekt in deze strijd aan het langste eind? Lees meer
We willen natuur en recreatie, maar er moeten ook woonwijken en energiecentrales worden gebouwd. De stikstofcrisis dwingt tot het maken van scherpe keuzes. Wie trekt in deze strijd aan het langste eind? En wie delft het onderspit? In dit dossier trekt Follow the Money het land in om dat te onderzoeken.
In de strijd om openbare ruimte gaat het vaak om ontwikkelingen waar veel (belasting-)geld mee gemoeid is. Bij wie komt dit geld terecht? Wordt het in dienst van de samenleving besteed? Het is regelmatig moeilijk te controleren. Bovendien is de openbare ruimte van ons allemaal: hoe meer die onder druk komt te staan, des te belangrijker het is om een vinger aan de pols te houden hoe deze wordt ingericht.
Podcast | Waar gaan we huizen bouwen?
Tientallen grote bouwlocaties door klimaatverandering ongeschikt voor woningbouw
Strafrechtelijk onderzoek naar hotelstrand richt zich ook op de bestuurders van Bonaire
Boeren profiteren met meer dan een half miljard euro van vrijstelling OZB
Vijfde keer uitstel Omgevingswet dreigt na negatief ICT-advies
Door Den Haag aangestelde gezaghebber van Bonaire laat illegaal de kust volbouwen
Ambtenaren kunnen waarschuwen wat ze willen, de Omgevingswet moet een goednieuwsshow zijn
Hugo de Jonge wil de verroompottisering van Nederland niet stoppen
Waterexpert over klimaatverandering: ‘Als we nu niet vooruit denken, moeten we later te veel doen in te korte tijd’
Bouwplannen VVD-Kamerlid sluiten naadloos aan op lobby van speculanten
Nederland kampt met een groeiende woningnood. Wie profiteert? En hoe lossen we dit op? Lees meer
Nederland kampt met een groeiende woningnood. Honderdduizenden trekken naar de steden en de verantwoordelijke gemeenten lukt het niet om genoeg te bouwen om dit op te vangen. Dat die binnenlandse migratie eraan zat te komen was al heel lang bekend. Waarom zijn stadbesturen niet veel beter voorbereid op deze trend? Heeft de regering steken laten vallen? Wie profiteren van de trend? Wat zijn de oplossingen?
Tientallen grote bouwlocaties door klimaatverandering ongeschikt voor woningbouw
De Rotterdamse Pompenburgflat moet wijken voor wolkenkrabbers
In memoriam: de verhuurderheffing – afscheid van een neoliberale wensdroom
Oude huurwoning krijgt vaak de sloopkogel, maar renovatie is de nieuwe trend
Corporaties bezitten 101 miljard euro en huurders worden steeds armer
Hoogleraar renovatie: ‘Jaarlijks duizenden goede woningen slopen in ruil voor nieuwbouw is idioot’
Kabinet smijt geld over de balk om woningbouw te stimuleren
VVD dwingt met hervorming huurtoeslag kleinere sociale woningen af
Grote projectontwikkelaars slaan hun slag in de woningcrisis
De stoere taal van Hugo de Jonge lost de woningcrisis niet op
Hugo de Jonge bezoekt een bouwplaats in zijn nieuwe functie als minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening in januari 2022. © Lex van Lieshout / ANP
De stoere taal van Hugo de Jonge lost de woningcrisis niet op
Hugo de Jonge wil meer regie over de woningbouw. Het model waarbij de centrale overheid zich niet bemoeit met de woningmarkt, maar alles overlaat aan lagere overheden en de vrije markt, heeft gefaald. Van ministeriële aanwijzingen tot onteigeningen: welke instrumenten heeft de minister om de regie weer in handen te krijgen?
- ‘De regie nemen’ is het mantra dat Hugo de Jonge heeft omarmd om de woningcrisis op te lossen. Dit betekent in de praktijk het volgende:
- 1: Het ministerie zal de Omgevingswet gaan inzetten om bij provincies en gemeenten af te dwingen dat er gebouwd wordt, waar nodig zelf knopen door te hakken over woningbouwlocaties, en vaker dan voorheen onteigeningsprocedures te starten.
- 2: De Wet regie volkshuisvesting moet ervoor zorgen dat er voldoende betaalbare woningen worden gebouwd en dat financiële en procedurele belemmeringen worden weggenomen.
- 3: Onder de noemer ‘werken als één overheid’ gaat het Rijk zich actiever met de bouwplannen van provincies en gemeenten bemoeien.
- Het is niet waarschijnlijk dat met deze 'regie' de door het kabinet beoogde 900.000 te bouwen woningen tot 2030 zal worden gehaald. Op een aantal grote obstakels heeft de minister simpelweg geen invloed.
‘Ik ben de eerste VVD’er die een heel ministerie heeft doen verdwijnen!’ Dat zei Stef Blok (VVD) op 6 oktober 2017 in een interview met het Financieele Dagblad. De toenmalige minister van Wonen in Rutte II, meende dat als gevolg van een aantal rigoureuze maatregelen die hij had doorgevoerd, de markt de woningtekorten kon oplossen. Het tegendeel bleek het geval: de problemen op de Nederlandse woningmarkt zijn juist groter geworden, terwijl de overheid toekeek. In een periode van vijf jaar is de kijk op de rol van de centrale overheid op de woningmarkt echter totaal omgeslagen. Regie door de regering is nu het toverwoord.
Bloks liberaal-ideologische vergezicht was bij nader inzien niet realistisch. Zijn verhuurderheffing op sociale woningen bleek een enorme rem op de sociale woningbouw te zetten. Ook in de andere segmenten van de woningmarkt was het particuliere initiatief niet in staat om de tekorten op te lossen. Rutte IV moet nu hard ingrijpen om de enorme tekorten te helpen oplossen. De doelstelling: 900.000 woningen bouwen in tien jaar.
Bloks opvolger in Rutte IV, Hugo de Jonge (CDA), zit nu dus op een diametraal andere koers dan zijn liberale voorganger. In een interview van 4 april 2022 met De Telegraaf spreekt de minister over de regie pakken. Bijvoorbeeld door alle gemeenten een minimum van 30 procent sociale woningen op te leggen. Of door met dwang bouwlocaties aan te wijzen. De Jonge: ‘Als er te lang discussie is over of de geschiktheid van een locatie, kan het nodig zijn om vroeg of laat een knoop door te hakken.’
Daadkrachtig
Je kunt denken dat De Jonge met dit soort ingrepen doelt op bijzondere gevallen. Bijvoorbeeld op het plan voor Eemvallei Stad in Flevoland, waarover projectontwikkelaars in de clinch liggen met de provincie en gemeenten. Of de Utrechtse polder Rijnenburg. Al jaren wordt gesteggeld over de vraag of dit vooral een energieweide moet worden, of dat woningbouw centraal moet staan.
Maar helaas: dit zijn geen bijzondere gevallen. Door het hele land zijn voorbeelden te vinden van potentiële bouwlocaties die niet vrijkomen door politieke tegenstellingen.
De Jonges woorden klinken daadkrachtig, maar wat betekenen ze precies? De regie pakken is nog niet zo eenvoudig in een systeem als het Nederlandse, waarin allerlei partijen vaak jarenlange procedures voeren voordat een stuk grond bebouwd kan worden. Het bestuur van de openbare ruimte is complex geregeld en belanghebbenden hebben bij nieuwe plannen het recht om in beroep te gaan. Dat recht kan niemand – ook het kabinet niet – zomaar opzij schuiven.
Waar ligt nu precies de ruimte voor minister De Jonge om de regie te pakken? Hoe kan hij dwang uitoefenen of aanwijzingen geven om het woningtekort op te lossen?
Omgevingswet biedt weinig nieuws onder de zon
De woordvoerder van Hugo de Jonge die het onderwerp ‘regie’ onder zijn hoede heeft, verwijst bij vragen van Follow the Money in eerste instantie naar pagina 50 van het Programma Woningbouw. ‘Hier staat onder het kopje Wetgeving precies wat er op dat gebied staat te gebeuren.’
De informatie in het document blijkt nogal summier. Om te beginnen is het de bedoeling dat het kabinet ‘daar waar nodig de instrumenten van de Omgevingswet zal inzetten om ervoor te zorgen dat het Rijk, de gemeenten en de provincies hun verantwoordelijkheid nemen op het terrein van de volkshuisvesting.’ Met andere woorden: de gemeenten en provincies moeten hun afspraken nakomen. Dat klinkt misschien vanzelfsprekend, maar onder de vorige kabinetten Rutte hadden afspraken meer het karakter van: ‘We gaan ons best doen en we zien wel of het lukt.’
De Omgevingswet is een wet die beoogt de wirwar van wetten en regels over de ontwikkeling en het beheer van de leefomgeving te vereenvoudigen door deze alle onder te brengen in één wet. Met het van kracht worden van de nieuwe wet op 1 januari 2023, vervallen tientallen wetten en regels op het terrein van water, lucht, bodem, natuur, gebouwen en cultureel erfgoed. Projectontwikkelaars, grondbedrijven en overheden zullen voortdurend met de Omgevingswet te maken hebben.
Het is de bedoeling dat de wet vergunningsprocedures versnelt (van 26 naar 8 weken), deze eenvoudiger maakt en meer ruimte voor participatie en maatwerk biedt. Kortom: alles moet gestroomlijnder gaan verlopen. Voor de uitvoering van de wet is een zeer uitgebreid softwareprogramma ontwikkeld. Dat wordt echter nu al als veel te ingewikkeld beoordeeld en de introductie is al een aantal maal uitgesteld. Softwarespecialisten die bij de ontwikkeling van het programma betrokken waren houden rekening met grote aanloopproblemen.
Follow the Money publiceerde op 8 maart een kritisch artikel over de Omgevingswet die volgens toonaangevende juristen veel geld kost, maar niets oplost.
Welke nieuwe instrumenten die de minister nu nog niet heeft, biedt de Omgevingswet precies? Bar weinig, zo blijkt. Het ministerie laat weten dat het onder de Omgevingswet mogelijk is voor de centrale overheid om met zogeheten instructieregels en instructiebesluiten invloed uit te oefenen op de inhoud van omgevingsplannen. Precies hetzelfde is ook al mogelijk onder de huidige Wet ruimtelijke ordening. Weinig nieuws onder de zon dus.
Een verschil is wel dat de inzet van deze instrumenten onder de Omgevingswet niet meer beperkt is tot ruimtelijke ordening, maar dat de minister ze nu ook kan toepassen op de rest van de leefomgeving. Zo kan er vanaf 2023 bijvoorbeeld dus ook een instructie worden gegeven dat een wijk aardgasvrij moet worden.
Nog een nieuwe wet
Behalve de Omgevingswet is er nog een nieuwe wet in de maak die De Jonge moet helpen: de Wet regie volkshuisvesting. Deze wet moet regelen dat er in het land voldoende (betaalbare) woningen worden gebouwd.
Na jaren van afwezigheid zit het ministerie weer aan tafel bij de woningbouwdiscussie
En bovendien dat de woningbouw wordt versneld: een ambtelijke term voor het wegnemen van financiële en procedurele belemmeringen. Het ministerie zegt daarover: ‘Soms kunnen procedures worden verkort door beroepszaken gecoördineerd te behandelen. In bepaalde gevallen stelt de wet een beslistermijn voor de rechter.’
Werken als één overheid
Volgens het ministerie betekent regie nemen overigens niet dat er van bovenaf wordt bepaald wat er gaat gebeuren. ‘We maken bestuurlijke afspraken over wat ieder zijn deel wordt in de realisatie van de woningbouwopgave. Met de provincies spreken we af hoeveel er wordt gebouwd, hoeveel daarvan betaalbaar is, en in welk tempo er gebouwd wordt. Vervolgens vragen we de provincies om die afspraken met de gemeenten in regionaal verband door te vertalen.’
Kortom: na jaren van afwezigheid zit het ministerie weer aan tafel bij de woningbouwdiscussie. De lagere overheden krijgen hiermee opeens een supervisor boven zich, die de voortgang van het werk controleert. Wordt de situatie daarmee vergelijkbaar met die tijdens de Vinex-periode? Peter Boelhouwer, hoogleraar Housing systems aan de TU Delft, vindt van niet. ‘Van een volledige restauratie van de situatie ten tijde van de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening is geen sprake. Toen werd veel meer gewerkt met subsidies.’
In het nieuwe systeem blijven de gemeenten en provincies de eerste verantwoordelijken om ervoor te zorgen dat er voldoende bouwlocaties zijn. Het Rijk kan een rol spelen als er bij het verwerven van grond een impasse optreedt en er een knoop moet worden doorgehakt. Het optreden van De Jonge bij het conflict tussen de gemeente Alphen aan de Rijn en provincie Zuid-Holland over de bebouwing van de Gnephoekpolder is daar een mooi voorbeeld van. Hij heeft de twee partijen opgedragen er voor de zomer uit te komen, anders hakt hij de knoop door.
Dat doorhakken van de knoop kan met een zogeheten aanwijzing. Daarmee kan de minister een bestemmingsplan herzien of opnieuw vaststellen. Voor de lagere overheden is het dan slikken of stikken.
Onteigening wordt eenvoudiger
Het meest vergaande instrument dat de overheid heeft om controle op de woningbouw uit te oefenen, is grondonteigening. Dat ligt gevoelig in een samenleving waarin privébezit heilig is. Onteigening wordt echter een stuk eenvoudiger als het eenmaal onderdeel is van de Omgevingswet. Een onteigening gebeurt nu nog bij Koninklijk Besluit, maar na invoering van de wet kan een bestuursorgaan (de gemeenteraad, de provincie, het waterschap of het Rijk) dit zelf doen. De minister ziet onteigenen nog steeds als laatste redmiddel, maar is wel van plan sneller en vaker onteigeningsprocedures voor woningbouw op te starten.
‘Of de zaak echt veel sneller gaat lopen waag ik te betwijfelen’
Volgens De Jonge hebben veel gemeenten de neiging om eindeloos door te gaan met hun pogingen om tot een verkoop in goed overleg te komen, ook als allang duidelijk is dat er geen beweging meer in zit. ‘Dat pleit ervoor dat overheden het proces van minnelijke verwerving goed voorbereiden en de onteigening aanzeggen op het moment dat aan alle zorgvuldigheidsvereisten is voldaan,’ laat zijn woordvoerder weten. Het Rijk zal desgewenst juristen beschikbaar stellen voor het begeleiden van onteigeningsprocedures door gemeenten of provincies.
Het onteigenen van grond is absoluut niet nieuw. Voor de Betuwelijn werd bijvoorbeeld op grote schaal onteigend. Vaak gaat het ook om weinig spectaculaire oppervlaktes. Zo werd vorig jaar in Monnickendam door de gemeente Waterland 1294 vierkante meter onteigend voor woningbouw en in de gemeente Wester-Koggenland 2315 vierkante meter onteigend, eveneens voor woningbouw. Het onteigenen staat al jaren op een zeer laag niveau. In 2021 waren er nog geen 20 onteigeningen. De overheid wil het middel agressiever inzetten. Bij onteigening krijgt de eigenaar de volledige marktwaarde vergoed.
Obstakels
Gaan al deze maatregelen ook echt effect sorteren? Peter Boelhouwer, hoogleraar Housing Systems aan de TU Delft, is sceptisch. ‘De maatregelen van de minister zullen zeker helpen, maar of de zaak echt veel sneller gaat lopen waag ik te betwijfelen.’
Volgens Boelhouwer is gebrek aan ambtelijke capaciteit de belangrijkste horde bij de woningbouw. Daarnaast is financiering een probleem. ‘De oplopende hypotheekrente en stijgende bouwkosten zetten de koopprijzen onder druk. Dit probleem zal in de toekomst alleen maar groter worden. Daarbij eist de minister dat tweederde van de nieuwe koopwoningen een prijs onder de grens van de Nationale Hypotheekgarantie moet hebben. Dat maakt het nog lastiger om de gebiedsontwikkeling financieel rond te krijgen.’
Maar er zijn meer obstakels. Boelhouwer stelt dat de meeste tijd verloren gaat met de planvoorbereiding. Daarop hebben de maatregelen van de minister geen invloed. Ook de stikstofproblematiek en de aanloopproblemen met de introductie van de Omgevingswet kunnen voor vertragingen zorgen.
Concluderend kunnen we stellen dat De Jonge weliswaar voortvarend en luidruchtig bezig is, maar dat er te veel belangrijke aspecten van de woningbouw zijn waarop hij simpelweg geen invloed heeft. De krappe ambtelijke capaciteit, de problemen met het financieren van grondontwikkeling en de hoge bouwkosten: het zijn allemaal problemen die een enorme rem op de bouwproductie zetten, en die niet met ‘centrale regie’ worden opgelost. Ondanks alle goede bedoelingen is het onwaarschijnlijk dat de 900.000 woningen die het kabinet tot 2030 zegt te willen bouwen er zullen komen.
98 Bijdragen
Johan Meijdam 1
Neem die 30% sociale huurwoningen. Veel projectontwikkelaars en gemeenten willen er zo weinig mogelijk bouwen. In gemeente Midden-Delfland werd bijvoorbeeld via een slimme VVD-motie 15% sociale huurwoningen al (meer dan) genoeg bevonden (door alle fracties met uitzondering van de PvdA). Gelukkig greep de provincie in, maar dit soort aankondiging helpen wel een "norm" te stellen.
Vincent Huijbers 9
Google even:
'Met hugo de jonge is de volkshuisvesting weer helemaal terug'
Beeldvorming.
Hans van Swoll 5
Vincent HuijbersOverigens, wil hij de trap wel op? Volgens mij heeft de fotograaf de leuning en de heelingshoek van de trap nodig om er een dynamisch/krijgshaftig beeld van te maken.
Raaskallen.
Vincent Huijbers 9
Hans van SwollEen alternatieve (cynische) lezing kan zijn dat hij naar boven wil. Zijn blik is duidelijk naar boven gericht, zijn voet staat al op de eerste trede... maar zijn arm zit hem in de weg.
Het roept de vraag op waarom een politicus zichzelf op deze manier wil/laat portretteren: beeldvorming. En gezien de serieuze problemen die er zijn vind ik dat belachelijk. Want het communiceert naar mij: ik ben meer met mijzelf bezig.
Hans van Swoll 5
Vincent HuijbersAlex Hoen 4
Hans van SwollHans van Swoll 5
Alex HoenUw woningzoekende kinderen kunt u wellicht helpen via een door u af te sluiten lening waarmee ze ergens in Nederland een 80 keer te dure opstal kopen. Maakt niet uit wat, komt vanzelf goed want het woningprobleem is inde afgelopen 70 jaar niet opgelost en zal de komende 70 jaar niet opgelost. Overigens, geldt dat voor de hele wereld. Niet zo extreem als in Nederland, maar toch. Dus zeg tegen uw kinderen dat ze zo snel mogelijk ergens een griebus moeten kopen die ze met uw hulp kunnen betalen en laat ze svp niet nadenken of dat het wel waard is.
Het enige argument wat ik hanteer is: raak ik er ook weer vanaf en tegen welke prijs. Elk ander argument geldt niet meer in NL. Nooit meer.
Alex Hoen 4
Hans van Swoll* ethisch-moreel kompas dat niet op hol slaat zodra er een storm op komst is
Hans van Swoll 5
Alex Hoen'moedwillig kiezen voor een carrière in de politiek ipv aan de Zuidas'. Dat zou betekenen dat die 150 napraters individueel iets zouden kunnen. U denkt dus werkelijk dat al die diploma's politicologie, sociale geografie, geschiedenis, internationale betrekkingen, etc. een kans op een baan aan de Zuidas zouden hebben gemaakt?
Laat ik nou denken dat de meesten niet eens in staat zouden zijn om een fietsverhuurbefrijf te runnen.
Alex Hoen 4
Hans van SwollHans van Swoll 5
Alex HoenAll right. Dan verschillen wij van mening.
John Janssen 4
Positief kijkend, zie ik nu hier een Minister die zegt dat de regie weer snel terug moet naar de overheid, gesteund door diverse wetswijzigingen, om de gierend oververhitte woningmarkt open te breken en zorg te dragen voor voldoende woningen. Deze Minister wil zelf de kopen doorhakken mocht een Gemeente en/of Provincie talen c.q. dwarsliggen.
Misschien heb ik het gemist, maar dan hadden we toch wel ondertussen een 'Beginsel
Nota Volkshuisvesting' moeten zien. Met in ieder geval een X aantal Hot Spots waar de Minister XK woningen neer wilde zetten. Een summier onderbouwing waarom op die aangegeven plaatsen, en hoppa, de betreffende Gemeenten kunnen aan de slag. Vinger aan de pols van het Ministerie voor het voortgang proces, en ziedaar we zijn op weg.
Als Hugo net zo goed kon bouwen als dat hij kan spreken/debatteren, zou ik er het volste vertrouwen in hebben. ZOU!!
Hetty Litjens 6
Henriet Veen 1
Hetty LitjensJohn Janssen 4
Hetty LitjensMaar kijk eens goed om je heen qua nieuwbouw. Hoeveel daarvan gaat de lucht in? We hebben meer x vierkante meters in Nederland om te bebouwen, toch? MEER doen met de beperkte meters.
En juist, de groot stampende olifant is de kamer is toch wel het feit dat we blijkbaar VOL zitten. En dat terwijl er hoe langer hoe meer BIJ komen.
Maar de hoop dat ambtelijk Nederland dit op gaat lossen gaat wel verloren, als het eenvoudige verlengen van een tijdelijke vergunning voor noodopvang(Ter Apel) niet kan worden gerealiseerd en een maand later men buiten onder een dekentje mag slapen. bv Nederland anno 2022!
A.M.A. Ehren 2
John JanssenHoezo vol ? Vol met politici die de grenzen willen sluiten, maar niet vertellen hoe je dan aan personeel moet komen om huizen te bouwen en aan een vergrijzende bevolking thuiszorg te bieden.
Hoezo vol ? Vol met industriële productie van dierenvlees (overgrote deel voor de export) met zoveel stikstof dat woningbouw fors wordt belemmerd.
Hans van Swoll 5
Hetty LitjensNederland is vol. De inwoners klotsen over de rand. Hè, eindelijk iemand die dat ook vindt.
Vraag. Wat stelt u voor om te doen doen met: alle nieuwe geboorten?
Vraag. Wat stelt u voor om te doen doen met: alle gezinshereniging?
Vraag. Wat stelt u voor om te doen doen met: alle nieuwe asylaanvragen?
Hans van Swoll 5
Hetty LitjensLia 4
Hetty LitjensMaar of Nederland 'vol' is wat betreft woonruimte? Objectief: Nederlanders wonen - gemiddeld! - erg riant:
"Gemiddeld hebben we hier 65 vierkante meter huis per persoon.
Daarmee wonen we een stuk ruimer dan Duitsers, die zo’n 46 vierkante meter per persoon hebben.
Een Brit moet het gemiddeld met 44 vierkante meter doen."
https://decorrespondent.nl/12375/over-deze-oplossing-voor-de-woningnood-hoor-je-nooit-iemand/2545901906625-48bfddfa
Het is meer een kwestie van (niet) willen verdelen dus...
Wietze van der Meulen 6
LiaLia 4
Wietze van der MeulenVoor de leefbaarheid van ons best wel dichtbevolkte landje, klimaat etc. vind ik het niet handig om vol in te zetten op nóg meer woonruimte bijbouwen, terwijl er zoveel m2 niet of nauwelijks gebruikt worden.
Wim Stam 1
Hetty LitjensBert Bouma 1
De overheid moet het dus gewoon weer zelf gaan doen - in Amsterdam was er ooit een Gemeentelijk Woningbouwbedrijf. Geld lenen is nog steeds goedkoop, zeker voor overheden, expertise is meer dan voldoende te vinden bij de Woningbouwcorporaties.
Zijn we gelijk af van al die klagende ontwikkelaars en investeerders dat ze het allemaal niet meer 'rondgerekend' krijgen - en dus wel hele goeie voorwaarden moeten krijgen om nog iets te willen ontwikkelen: korting op de grondprijs en clausules waardoor alles wat er nu als middenhuur gebouwd wordt over 20 jaar toch weer naar de vrije - the sky is the limit - sector mag. Dweilen met de kraan open, kortom.
En gewoon niet meer doen, dus.
Een huis is geen gewoon product, geen investeringsobject, en wonen is een recht, met voor de overheid een grondwettelijke zorgplicht.
Aan de slag, Hugo. Zonder winstoogmerk.
Lia 4
Bert BoumaHans van Swoll 5
Bert BoumaIk wil graag één opnerking van u van mijn stokpaardje voorzien.
"voor de overheid een grondwettelijke zorgplicht". Dus laat de overheid zich beperken tot 1 ding. Huurwoningen. Elke inwoner met een Nederlands paspoort een dak boven zijn hoofd.
Die mensen in hun koopwoning worden al genoeg gepamperd met hun hypotheekrente-aftrek.
A.M.A. Ehren 2
Hans van SwollEn... hoe lager je inkomen, hoe meer subsudie versus: hoe hoger je inkomen, hoe meer hypotheeksubsidie... absurd !
Hans van Swoll 5
A.M.A. EhrenTja, allemaal korte termijn denken. Net zoals de invoering van de AOW en de Kinderbijslag om niet-verder-dan-hun-neus-denkende kiezertjes (PvdA, KvP) te lokken.
Hoe het daarmee verder gaat? Over de AOW hoeft u waarschijnlijk niet lang na te denken
Joop Luster 3
Bert BoumaHenriet Veen 1
Jelle Suiker 1
Hans van Swoll 5
In mijn optiek is het simpel. Wij, Nederlandse gemeenschap richten een centraal bestuursorgaan op. Onze overheid. Die moet dingen doen die we als individu niet kunnen. Onder andere zorgen dat toegestane leden van die gemeenschap een dak boven hun hoofd krijgen, kunnen wonen. Kunnen wonen is volgens mij iets totaal anders dan een woning in eigendom hebben. Kunnen wonen is dat ik, als ik het huis uit wil omdat ik een baan heb, omdat ik ga samenwonen, ergens een huis kan huren. Een huurhuis kan vinden. Volgende maand, over 6 maanden, volgend jaar, voor mijn part. Maar niet over 20 jaar! Wat dit betreft ben ik het volmondig eens met @Bert Bouma, hiervoor.
Ik heb geen idee waar het mis is gegaan, maar in mijn optiek dient de overheid zich uitsluitend te bemoeien met huurwoningen. Iedereen met een Nederlands paspoort moet in Nederland een woning kunnen huren. In elke prijsklasse. Als de overheid daar niet voor kan zorgen, moet het aantal houders van een Nederlands paspoort vermnderen.
In mijn ogen is het volstrekt ridicuul en is de Nederlandse samenleving zo ontspoord als je, in arren moede, moet overwegen een huis te moeten kopen om maar te kunnen wonen. Beschamende samenleving.
En wat die koop woningen betreft. Een koopwoning als oplossing voor iemands woningbehoefte, daar maak ik bezwaar tegen en daar ben ik dan ook mordicus tegen.
Ik heb niets tegen bezit van een huis. Maar laat dat lekker uitzondering blijven. Voor excentrieken.
Het is inmiddels al zo ridicuul en gemeengoed geworden dat we zelfs praten over een starterswoning. En dat voor iemand die het huis uit wil en net een baan heeft. Die kan tegenwoordig niet huren! Nee die is, door onze overheid nota bene, voorbestemd om een starterswoning te kopen.
Gertjan Van Mook
Hans van SwollWanneer falende politici/lobbyisten eindeloos mogen blijven zitten of gewoon weer op n andere post geplaatst worden blijft t hier dweilen met de kraan open.
Hans van Swoll 5
Gertjan Van MookHet is kennelijk niet zo moeilijk om het beter te doen. Als u zegt dat zelfs de Belgen het al beter kunnen.
Geintje. Flauw. Sorry.
Jan Ooms 10
Hans van SwollIn Noord-Korea hebben ze daar al enkele decennia ervaring mee…
Ik bedoel maar te zeggen dat zo’n centraal bestuursorgaan zich ook bep. privileges gaat toe-eigenen net zoals dat ook bij andere bestuursorganen gebeurt. En wanneer dit centraal mogelijk wordt zijn we binnen de kortste keren een Noord-Korea.
Niet alle mensen deugen en gelegenheid maakt de dief!
Hans van Swoll 5
Jan OomsMijns inziens zegt het iets over mensen indien die bij de woorden 'centraal' en 'bestuursorgaan' dieect associaties krijgen met enge landen, zoals Noord-Korea.
Ik weet niet hoe u de overheid in Nederland definieert, maar zowel de overheid zelf als ik noemen het gewoon centrale overheid en dat is helaas een bestuursorgaan.
Niettemin sta ik open voor een andere terminologie, dus kom maar op met verbeteringen.
Joop Luster 3
Hans van SwollHet instellen van erfpacht met een inflatie-gerelateerde middellange looptijd voor alle nieuwbouw. Geen verkoop van ons gemeenschappelijk tafelzilver, de grond. Ze mogen die alleen van 'ons', huren. Gedurende langere tijd gaan we de grond weer terugbrengen in gemeenschappelijk bezit.
Beperk gedurende een aantal jaren het onnodig verbouwen van bestaande woningen. Alleen nieuwbouw helpt ons het tekort terug te dringen. Er is momenteel, alleen al voor de nieuwbouw, een grote behoefte aan bouwvakkers. Een schande dat 'we' een hele generatie bouwvakkers de laan hebben uitgestuurd en daarmee kunstmatig de schaarste hebben laten ontstaan.
Al het verbouwen, van toch al niet levensloopbestendige woningen, leidt tot nóg levensloop ON-bestendiger woningen.
Vanwege duurzaamheid, in alle aspecten, zet in op zonne-passieve en levensloopbestendige woningen.
Sloop, vooral als het niet bouwtechnisch 'noodzakelijk' is, woningen als er niet eerst vervangende nieuwbouw er voor is. Wachtlijsten wegwerken moet de hoogste prioriteit hebben.
Hans van Swoll 5
Joop Luster100%, helemaal mee eens, zeker wat die bouwvakkers betreft.
Dank.
Hans van Swoll 5
Joop LusterIedereen timt tegen zijn hoofd als ik het opper, maar ik pleit voor een Autoriteit Territorium, of zoiets.
Een overheidsdienst diee aalle grond van Nederland bezit.
Grond in privé bezit kan niet meer. Idioterien als De Domeinen worden met de grootst mogelijke spoed onteigend.
Het is te gek voor woorden dat degenen die eerder geboren zijn eerder aan de beurt komen en voordeliger kunnen beschikken over grond. Zoals 500 jaar geleden in de VS. Je plantte een paar piketpaaltjes en zei: "dit is mijn grond en iedereen die iets anders beweert schiet ik overhoop".
Ik heb jaren in Bergen NH gewoond en hele stukken strand en kust waren privé eigendom van één familie. Er schijnen nog steeds stukken Nederlandse grens in handen te zijn van particuliere families.
Weg ermee.
Waarom tolereren we die krankzinnigheid nog?
Lia 4
Hans van SwollLia 4
Joop LusterToevoeging: totdat de ergste woningnood opgelost is, nieuwbouw alléén nog in de vorm van levensloopbestendige straten.
Geen nieuwe straten vol standaard eengezinswoningen-met-vijf-zes kamers, maar eengezinswoningen afwisselen met (altijd goedkopere!) twee- en driekamerwoningen en hier en daar een gezamenlijk logeerkamer- en hobbyruimte woning. Zodat mensen desgewenst binnen de straat kunnen verhuizen.
Joop Luster 3
LiaEn Lia, geloof maar niet dat verhuurders/projectontwikkelaars gaan bouwen en met elkaar concurreren om huurders te lokken met 'kom bij mij huren/kopen! Mijn woning is goedkoper én beter!'
Hoewel concurrentie 'normaal' zo zou moeten werken zoals bij veel consumptie artikelen doet ze dat in een woningmarkt zeker niet. Een aardige mate van schaarste is immers veel comfortabeler :(.
Lia 4
Joop LusterAnders geformuleerd: zolang de wachttijd voor een bed langer is dan een nacht, en zolang de wachttijd voor een kamer langer is dan een maand en zolang de wachttijd voor een passende woning langer is dan twee jaar.
Tot die tijd geen vergunningen meer voor nieuwe straten vol eenvormige eengezinswoningen. Alleen voor straten waarin minstens de helft van de woningen is opgesplitst in één-, twee- en driekamerwoningen.
En helemaal eens dat de projectontwikkelaars die straten niet uit zichzelf voor ons gaan bouwen want dat gaat ten koste van de schaarste. De overheid moet hier zelf in investeren.
Daarbij: voordat we meteen de bouwmachines van stal halen, eerst bedenken dat er nu heel veel woonruimte ongebruikt staat: niet alleen kamers bij die empty nester, maar ook al die die duizenden tweede huizen, leegstaande winkelpanden, woningen die wachten op een expat die de hoofdprijs betaald waardoor de leraar elke dag een uur extra moet forensen, etc.
Als je nu gaat bijbouwen, zonder eerst de financiële prikkels voor de huizenbezitters+banken en tegen onderhuur+woningdelen aan te pakken, dan verhoog je alleen het gemiddelde aantal m2 per Nederlander terwijl je niets doet aan de woningnood.
Vincent Huijbers 9
Hans van SwollNa de Tweede Wereldoorlog kwam de gedachte in zwang dat eigenwoningbezit bijdroeg aan de ‘woonbeschaving’ en emancipatie. Het zou bevorderlijk zijn voor verantwoordelijkheidsgevoel, spaarzin, properheid en de gezinsstabiliteit.
Dit artikel geeft ook een lezenswaardig overzicht:
https://sargasso.nl/de-twee-oorzaken-van-de-wooncrisis-en-over-opsluiting-in-de-vrije-huurmarkt/
Veel lijkt uit ideologie voort te komen.
Hans van Swoll 5
Vincent HuijbersIs ook allemaal heel leuk hobbyisme. Maar de overheid heeft één van zijn belangrijkste taken aken daarmee verzaakt. De kans voor elke inwoner met een Nederlands paspoort om naar rato van zijn werkinkomen een dak boven zijn hoofd te krijgen.
Hoezo grondrecht?
Robert Vos
Hans van SwollUw opmerking dat iedere Nederlander recht heeft op een betaalbare woning staat me trouwens wel aan, maar dit kan enkel door solidariteit bereikt worden. Wanneer we opkomen voor de rechten van de ander en de ander opkomt voor de rechten van ons.
Het bezitten van een huis is een groot goed, wanneer men huurt dan is men een groot gedeelte van zijn salaris kwijt. Als je dit in een hypotheek stopt ben je eigenlijk alleen de rente kwijt, wat een stuk minder is dan bij huur. Dit komt omdat je het in je huis stopt die je bij verhuizing kan verkopen, mits er voldoende woonhuizen zijn.
Wanneer je huurt in de prive sector dan ben je een groot gedeelte van je salaris kwijt aan iemand die volgens de wet geen werk hiervoor verricht. Niet om mensen extra inkomsten te misgunnen die één of twee huizen verhuren, maar huisbazen met complete portfolios aan huizen zijn parasieten in onze samenleving.
Ze dragen niet bij aan de economie, ze nemen koopwoningen uit de markt en nemen vervolgens beslag op een groot gedeelte van de salaris van de verhuurder, zonder dat ze hier wettelijk werk voor hebben verricht. Alleen als die aangepakt worden kunnen we weer een normale woningmarkt hebben.
Dus hou op met het passen van Nederlanders aan de markt en pas de markt aan aan de Nederlanders. En accepteer de Nederlanders zoals ze zijn in plaats van het afnemen van hun paspoorten.
Hans van Swoll 5
Robert VosWeet u, mijn oomerking komt voort uit de rekenkunde. Die zegt dat a x b net zoveel is als b x a. Met andere woorden kun je het aantal huizen niet aanpassen aan je aantal inwoners dan zul je het aantal inwoners aan moeten passen aan het aantal huizen.
Over de uitvoering van dit laatste heb ik niet serieus nagedacht. Feitelijk omdat ik dit niet een serieus uitvoerbare optie vindt. We zorgen maar dat het opgelost wordt, zoals de situatie nu is!
De rest van uw betoog vind ik te warrig om op in te gaan en doe ik daarom niet, bovendien wil ik niet eens praten over koopwoningen in relatie tot woningbehoefte. Bovendien kunt u ruim voldoende van mijn visie kennis nemen in al mijn andere bijdragen hier.
Robert Vos
Hans van SwollWat goed dat u nog de vermenigvuldigingslessen van de basisschool kan herinneren en kan herproduceren, knap hoor! Volgende keer wel even nadenken over wat dat maatschappelijk impliceert wanneer u maatschappelijk commentaar levert.
Ik heb het een en ander van uw visie gelezen, en ik vind het oprecht interessant maar mijn kritiek is als volgt:
Huisvesting is een eerste behoefte van de mens en om dit aan een centrale bureaucratie over te laten dan geef je die enorm veel macht over de inwoners.
Een huis bezitten is waardevoller dan hetzelfde huis huren. Je hebt meer zeggenschap over het huis en je hebt een waardevol bezit die je kunt verkopen.
Wie mag het geld ontvangen?
U merkt terecht op dat het te lang duurt tot men een huurwoning zit en u heeft het aan het juiste eind dat dit wanbeleid is van de nederlandse regering.
Mijn analyse is echter dat er een bewuste schaarste is aan woningen die de prijzen opdrijven waardoor de gewone burger hoge kosten draait en ander leed ervaart zoals langere wachttijden. Dit om investeerders een hoger rendement te geven.
Een centrale bureaucratie die woningen maakt naar de behoefte van de bevolking zou een gigantische stap in de juiste richting zijn, maar dan met voornamelijk koopwoningen zodat de burger meer persoonlijk bezit heeft, in plaats van onder de duim van de staat leeft.
Hans van Swoll 5
Robert VosHiermee kom ik wel heel ver van het onderwerp, hoewel het er wel mee te maken heeft.
Het is mijn stellige mening dat homo sapiens onbeschoft en arrogant bezig is. Homo sapiens is de enige evolutiesoort die zorgt voor overbevolking en wel zodanig dat andere evolutiesoorten het leven op deze planeet onmogelijk wordt gemaakt zodat ze uitsterven. Homo sapiens zorgt, vanwege die aantallen, er voor dat het leefklimaat voor andere evolutiesoorten sterk verslechterd. Kortom, omdat homo sapiens begiftigd is met een goed ontwikkeld verstand zou je mogen verwachten dat ze die onbeschofte houding zou inzien en er iets aan zou doen. Niets is minder waar. We blijven maar doorfokken en deze planeet overwoekeren. Tot de wal het schip keert.
Gezien voorgaande zienswijze ben ik dus absoluut niet van zins om mijn standpunten over het aantal Nederlanders te veranderen. Hoogstens zal ik nog voorzichtiger zijn met de uiting daarvan, al was het alleen maar om mensen zoals u, die denken dat de bomen tot in de hemel blijven groeien, niet van hun poezieachtige wereldbeeld af te helpen.
Ad. koopwoningen.
Ik heb niets tegen koopwoningen tot het moment dat ze worden betrokken als mogelijke (deel)oplossing van het woonprobleem. Dan ben ik mordicus tegen.
Als wij accepteren dat elk toegestane Nederlander (hetzij door geboorte, hetzij door opteren voo Nederlandeschap) het recht heeft op een dak boven zijn hoofd, dan hebben onze leiders daarvoor maar te zorgen! De enige manier om daarvoor te zorgen is voldoende huurwoningen creëeren.
Waarom huurwoningen? Omdat je de huur vast kunt stellen zonder naar de stichtingskosten te kijken. De gemeenschap kan bijvoorbeeld besluiten om woningen te verhuren om niet, zonder rendementseisen. Dat gaat met koopwoningen absoluut niet. Vandaar dat ik vind dat onze overheid, vanaf vandaag, zich uitsluitend bezig moet houden met huurwoningen. 'Elke Nederlander een betaalbaar dak boven zijn hoofd' is anders gedoemd te mislukken.
Aloysius 1
Hans van SwollDát vergt visie en brengt enorme kosten met zich mee. B.v. inkrimpen van steden.
Hans van Swoll 5
AloysiusHoe iemand kan bedenken dat niet-Nederlanders Nederlandse grond en Nederlandse opstallen in bezit mogen hebben.
Zoals gezegd heb ik jarenlang in Bergen NH gewoond, Daar bevindt zich een oud oorlogsmonument het zgn 'Russenmonument'. De ondergrond van dat monument is Russische grond.
Laat ik het zo zeggen, ik ben het met al uw opmerkingen eens. Hoe gekker, hoe dwazer moet het nog worden?
Hans van Swoll 5
Nou ben ik allerminst een fan van Hugo de Jonge, integendeel. ln mijn ogen een van de meest ideeëloze figuren die minister van Huisvesting zouden moeten zijn, maar helaas ben ik ervan overtuigd dat de huidige woningnood, niet op zijn bordje kan worden geschoven.
Ik persoonlijk vind dat onze overheid zich uitsluitend en alleen bezig moet houden met huurwoningen en wel zodanig dat iedere Nederlander te allen tijde een keuze heeft uit een huurwoning. Klaar, af. Amen, uit.
Ik lees in het artikel dat Stef Blok de ziener was die met welwillende goedkeuring van 150 academici in de Tweede Kamer het ministerie van Volkshuisvesting opdoekte. Ik lees ook dat iedereen nog gewoon een baan heeft en dat niemand het raar vindt dat iemand die zo visieloos is, nog steeds een leidinggevende functie in Nederland kan uitoefenen,
Na de Tweede Wereldoorlog (1945) is er woningnood. Nu is woningnood een Interessant woord, maar ik vind dat we wel even moeten definiëren wat we daaronder verstaan.
Ik definieer woningnood als het moment waarop de woningbehoefte van een modaal verdienende Nederlander groter is dan 24.
Met andere woorden woningnood is geen tekort aan woningen in het algemeen, maar een tekort aan huurwoningen. Ik ben het daarom eens met FTM's Hans de Geus, 9 -04-2021, die zich in zijn artikel afvraagt of Nederland echt zit te wachten op 900.000 nieuwe woningen.
… zie vervolg …)
Hans van Swoll 5
Het andere begrip, woningbehoefte, definieer ik, als het aantal maanden dat het duurt om een huurwoning te vinden voor een Nederlander met een modaal inkomen.
Woningbehoefte voor bijstandsgerechtigden laat zich uitdrukken in het aantal maanden dat het duurt om een huurwoning te vinden voor een Nederlander met een bijstandsuitkering. Enz., enz.
Woningbehoefte voor Amsterdammers is daarom anders dan woningbehoefte voor Delfzijlers of Maastrichtenaren.
Op dit moment is de randstedelijke woningbehoefte voor modaal, waarschijnlijk 240 maanden. Dus ruim boven de door mij gestelde 24. Dan is er volgens mij sprake van woningnood.
Om nu terug te keren naar het begin van mijn betoog, dat het niet Hugo de Jonge is. Toen ik, in Amsterdam, in 1960, op zoek ging naar een huurwoning kwam ik op een wachtlijst. Toen, in 1960 (ruim 3 generaties geleden) duurde het al minstens 48 maanden voor je in aanmerking kwam voor een huurwoning. Dus ook toen al was er sprake van woningnood.
Omdat wij maar wat kletsen en omdat wij niet zuiver denken, hebben wij toegestaan dat achtereenvolgende regeringen dat feit verdoezeld hebben met koopwoningen. In die shit zitten we nu. Sterker, inmiddels is het beeld volledig troebel geraakt omdat we van mening zijn dat koopwoningen tot de 'woningmarkt' behoren en daardoor een deel van de oplossing kunnen vormen. Klets.
Iemands behoefte aan een dak boven het hoofd, is primair een huurwoning. Pas als dat in orde is gaat hi/zijj er misschien over denken om een woning, op de vrije markt, aan te schaffen.
We zijn de dingen door elkaar aan het halen, met gevolg dat de oplossing veraf is.
Joop Luster 3
Hans van SwollLia 4
Hans van SwollLia 4
Zijn jullie bekend met dit initiatief? https://www.st-soj.nl/
Stichting Statiegeld op Jeugd: onsympathieke naam, sympathiek initiatief: de gemeente helpt oudere huiseigenaren om hun huis te laten splitsen, zodat jongeren makkelijker woonruimte vinden en senioren makkelijker thuis kunnen blijven wonen.
Dit initiatief bestaat ruim twee jaar en zou een prima bijdrage kunnen leveren aan de woningnood onder jongeren en alleenstaanden, op de meest stikstof- en CO2-vriendelijke manier die de samenleving maar kan wensen.
Ik vroeg me dus af waarom ik hier nog nooit eerder van gehoord had, hoe is het mogelijk dat dit initiatief niet door honderden gemeenten omarmd is? Praktische hindernissen of Follow the money?
Hans van Swoll 5
Liaa/ Als die oudjes in een huurwoning wonen dan gaat de vlieger waarschijnlijk alhelemaal niet op.
b-1/ Als de oudjes in een koopwoning wonen speelt het aspect 'verkoopwaarde' een rol. Waarschijnlijk zijn er erfgenamen. Waarschijnlijk raken diie erbij betrokken.
b-2/ Als we gaan splitsen in een bewoond huis, dan vraagt u om bergen ongemak, stof, lawaai. Je moet wel heel idealistisch zijn wil je dat als oudere een paar maanden doorstaan.
b-3/ Stel dat de Stichting 2 woningen per dag kan tekenen en van aannemers kan voorzien. Stel dat de Stichting alle weekenden doorwerkt. Dan kan de Stichting 2x365 = 730 jonge mensen per jaar aan een woning helpen. Vindt u dat een prima oplossing van het woningnood probleem?
Overigens heb ik een vraag. Hoeveel woningen zijn er gesplitst in de afgelopen 2 jaar?
Mevrouw Eichhorn, dit is FTM, geen poezie-album.
Joop Luster 3
Hans van SwollLia 4
Hans van SwollWaarom ik denk dat dit een prima “bijdrage” kan leveren aan de woningnood?
Ten eerste omdat ik met u eens ben dat woningnood primair een kwestie is van te weinig huurwoningen.
Ten tweede omdat het niet alleen een probleem van woningzoekenden oplost, maar ook van woningbezitters (dat hoeven niet per sé “oudjes” te zijn) die nu te groot wonen en/of te eenzaam.
Wat uw andere opmerkingen betreft:
a) Als de woning een huurwoning is kan de huurder de woningbouwvereniging verzoeken om de woning op te splitsen.
b1) Het is aan de bewoner/huiseigenaar of die de erfgenamen erbij wil betrekken. Die erfgenamen zouden het ook heel prettig kunnen vinden als hun ouder in de laatste levensjaren wat meer aanspraak heeft.
b2) Als die bewoner daar na die drie maanden extra huurinkomsten plus aanspraak voor terug krijgt, neemt die dat ongemak misschien wel voor lief. Het is op basis van vrijwilligheid, nietwaar. Ik ben er voorstander van dat volwassenen die afweging voor zichzelf mogen maken.
b3) Stel dat dit initiatief breed wordt opgepakt door honderden stichtingen, dan kunnen er tienduizenden mensen aan woonruimte worden geholpen. Met behoud van groen ook nog.
Ja, dat zou ik een prima bijdrage aan het oplossen van de woningnood vinden.
Beter i.i.g. dan nog meer nieuwe dure eengezinswoningen, die onbetaalbaar zijn voor alle huishoudens onder anderhalf keer modaal (dus voor ca. 90 procent van de bevolking https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/inkomensverdeling)
En u hebt gelijk dat er de afgelopen jaren weinig woningen gesplitst zijn. De regelgeving zit nu in de weg, die bevoordeelt nu nieuwbouw, maar vooral: schaarste… FTM?
Hans van Swoll 5
LiaExcuses voor de neerbuigendheid. Zit er als oudlid van het Delfts Studenten Corps , waarschijnlijk muurvast ingebakken. Zal me proberen te gedragen.
Laat ik zo op uw toelichting reageren: ik geloof er totaal niet in, maar het spreekwoord luidt: nooit geschoten, altijd mis. Met andere woorden: alle beetjes helpen, dus er zou inderdaad meer bekendheid aan mogenworden gegeven. Te beginnen bij de ouderen bonden en de partij 50+.
Toelichting. Met ovrrlast bedoelde ik niet de langdurige overlast van huurders en andere mensen in je huis, maar de kortstondige overlast tijdens de verbouw. Bouwvakkers, dingen anders, ff. geen gas, ff geen water. spullen verplaatsen/weg doen.
Lia 4
Hans van SwollEn eens dat dit een oplossing is uit de categorie “alle beetjes helpen”, het zal zeker niet voor iedereen een optie zijn.
Uit uw andere reacties maak ik op dat onze ideeën over de woningmarkt niet eens zo heel ver uit elkaar liggen :-)
Joop Luster 3
LiaLia 4
Joop LusterWant dan zal het leeuwendeel van die nieuwbouwwoningen worden gekocht door mensen die ze kunnen betalen: als tweede huis of beleggingsobject.
De woningnood onder die snel groeiende groep die niet meer dan 600/m kan betalen zal er niet minder door worden. De leefomgeving daarentegen wel.
Vincent Huijbers 9
LiaMijn grootmoeder verhuurde als hospita een zolder aan studenten. Dat is een vrij flexibele oplossing omdat er na haar dood weer een gezin in kon wonen.
Langer thuiswonen van ouderen gebeurd al. Soms tot wanhoop van de mantelzorgers. Ik vraag me af of dat traject door jongeren begeleid moet worden.
Ja, ouderen 'bezetten' misschien een hele woning waar ze een groot deel van hun leven in hebben gewoond en voor hebben gewerkt. Maar het langer thuis wonen dat ik al verschillende keren heb gezien is van een andere orde als boodschappen doen en gezelschap. Dat vraagt om professionele begeleiding die er niet is.
Lia 4
Vincent HuijbersEr is gewoon op korte termijn heel veel goedkope woonruimte nodig.
Eens ook dat ouderen vaak blijven thuiswonen als ze dat eigenlijk niet meer kunnen, en dat je dat niet door zo’n huurder moet of kunt laten opvangen. Voor deze ouderen zouden eigenlijk de ‘bejaardenhuizen’ moeten terugkomen, compleet met eetzaal, conciërge, huisartsenpost, maatschappelijk werker etc.
Of nog beter, nieuwbouw van “Centraal Wonen”-achtige concepten, met veel kleine en middelgrote woningen door elkaar plus gemeenschappelijke voorzieningen, voor verschillende leeftijdsgroepen.
Zolang niet geregeld is, zou het goed zijn om losse verhuur van kamers te vergemakkelijken. Een hospita is niet ideaal, maar beter dan elke week bij een andere vriend op de bank.
Joop Luster 3
LiaMaar ik vermoed dat je nu met zoiets als onderhuur niet aan hoeft te kloppen bij je woningcorporatie. En ook de belastingdienst zal met een listig oog naar het gezamenlijk inkomen kijken wat er achter de voordeur binnenkomt. Een eventuele huurtoeslag zal achteraf terugbetaald moeten worden. In een koopwoning is dat allemaal heel wat lucratiever.
Lia 4
Joop LusterMaar huurtoeslag en uitkeringen worden afgeroomd en je onderhuurder raakt zijn inschrijftijd kwijt als hij bij je komt inwonen (dus kan de eerste tien jaar geen andere huurwoning vinden). Je moet dus wel echt zeker weten dat je het al die tijd samen uithoudt èn je loopt risico op een toeslagen-affaire. Ik begrijp wel dat de meesten er nu niet aan beginnen.
Trouwens van huizenbezitters begrijp ik het ook, want kostendelersnorm en huurbescherming werken niet mee.
Die hele woningnood is gewoon regelnood, gebouwen hebben we allang genoeg.
Als al die schaarste-bevorderende prikkels uit de regelgeving worden gehaald - dus als mensen geen geld meer toe hoeven leggen op een kleinere woning maar er juist geld mee kunnen besparen - reken maar dat die woningmarkt dan als een zonnetje gaat draaien :-)
Vincent Huijbers 9
LiaIk sta ook niet afwijzend tegen vernieuwende creatieve woonvormen. Maar ik heb mijn bedenkingen over de uitvoering. Daar schort het vaak aan.
Het is een soort wensdenken waarbij men twee problemen probeert te verenigen. Ouderdom en de bijkomende problematiek is een proces. Wat nu kan kan morgen niet meer. Wie houdt daar zicht op? Een student heeft hele andere behoeften.
We hebben er voor gekozen om het bejaardentehuis weg te bezuinigen en langer thuiswonen is dan een mogelijkheid: net zo lang tot het schrijnend wordt.
Hoeveel verschilt en studenthuis van een bejaardentehuis? Het voorziet een specifieke doelgroep van compacte woonruimte verbonden aan een gezamenlijk deel. Toch lijken we minder moeite te hebben met een studenthuis dan een bejaardentehuis. Terwijl beide een eigen rol kunnen hebben.
Lia 4
Vincent HuijbersIk zie ook weinig verschil tussen een studentenhuis en een bejaardenhuis. Behalve misschien dat een deel van de studentenhuizen wat luidruchtiger is ;-) hoewel lang niet allemaal. Rustige studenten en pas afgestudeerden met een drukke baan zouden prima in een complex met redelijk zelfstandige ouderen kunnen wonen.
Het lijkt me voor - laat ik zeggen - 25 plussers wel heel prettig om de discussies over afwas, WC-beurten en rondslingerende kranten achter je te kunnen laten (terzijde: het lijkt me voor 25 minners juist heel goed om die discussies een paar jaar lang wél te moeten voeren, misschien een mooi alternatief voor sociale dienstplicht ;) Dat is wat me aanspreekt van woonvormen als Centraal Wonen: dat je heel laagdrempelig samen kunt doen, maar dat je ook helemaal je eigen privacy kunt hebben wanneer je daar behoefte aan hebt.
Herald Brandsma
Tevens worden de nieuwbouw sociale appartementen voor vanaf rond €750/m (2 slaapkamers) verhuurd. Dat is nagenoeg onbetaalbaar als alleenstaande met het minimumloon (ik spreek niet voor mezelf).
Het lijkt net alsof Nederland is ingericht voor uitsluitend modale en hogere inkomens & HBO(+) opgeleide mensen. En het is net alsof de minder verdieners niet een goede woning mogen hebben.
Het valt mij sowieso op dat CDA en VVD zich vijandig opstellen jegens modaalminners.
John Janssen 4
Herald BrandsmaLia 4
Herald BrandsmaHet gekste vind ik dat die modaalminners een ruime meerderheid van de bevolking uitmaken. https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/inkomensverdeling
Hoe kan een democratie zoveel jaren lang beleid voeren zo overduidelijk tegen het belang van die grote meerderheid in?
Eveline Bernard 6
LiaDat is in strijd met de definitie van modaal: er zijn evenveel mensen die een inkomen erboven hebben als eronder.
Lia 4
Eveline BernardHerald Brandsma
LiaBetreft het laatste: Ten dele vanwege de gebrekkige mogelijkheden voor kiezers om zich uit te spreken zoals bij verkiezingen en referenda.
Verder heb je nog diverse lobbygroepen (commercieel, maar ook door burgers zelf).
Ik vind het vreemd dat we niet kunnen communiceren waarom we op iemand stemmen tijdens de verkiezingen in dit informatietijdperk.
Lia 4
Herald BrandsmaHet betekent gewoon dat die eengezinswoningen die nu gebouwd worden alleen betaalbaar zijn voor de 5 procent hoogste inkomens.
Tenzij je een heel grote zak geld van je ouders krijgt. Of van de koper van jouw huidige woning...
Verder ook eens, meer inspraak en uitwisseling door kiezers waarom ze op iemand hebben gestemd zou de democratie goed doen.
R. Eman 8
LiaIn regio Rotterdam bijvoorbeeld: koopwoning ca 45%; huurwoning private sector ca15%; huurwoningen corporatie ca 40%. Aldus heeft de private sector de meerderheid van de woningen in bezit.
https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2022/20/woningen-naar-eigendom-en-woz-regio-rotterdam-2021
Lia 4
R. EmanEen groot deel van die private sector woont nu zelf heel goedkoop (voor zover ik in mijn omgeving kan zien hebben huiseigenaren in het algemeen veel lagere maandlasten dan nieuwkomers in sociale huurwoningen).
Dus de groep die echt te lijden heeft onder het beleid is weliswaar te groot, maar (voorlopig?) nog lang geen meerderheid.
Dank voor uw bijdrage.
Joop Luster 3
Ik wil daarover opmerken dat zijn/hun zienswijze wel degelijk realistisch was.
Immers de sociale woningbouw, het woord zegt het al, moest de nek worden omgedraaid. Sociale volkshuisvesting ging immers hoofdzakelijk uit van stichtingskosten en beheerskosten.
In veel VVD-kringen was dat een doorn in het oog. Hun werd een verdienmodel onthouden !! Vaak had men het over 'de kosten van de sociale volkshuisvesting'. Maar dan bedoelen ze hun onthouden winsten. Het verzilveren voor hun, van dat wat van een ander was. In hun ogen was het oneerlijke concurrentie om mensen zo 'goedkoop' te huisvesten.
Peter Hendriks 7
Joop LusterAls beleggers fatsoenlijke woningen zouden kunnen bouwen tegen sociale huren, dan was het allemaal prima. Het echte probleem is dat door het neoliberalisme de lonen al 20 jaar stagneren en de koopwoningen onbetaalbaar zijn geworden. Het veroorzaakt armoede aan de onderkant. Dan heb je sociale huur en een heel circus van toeslagen nodig om alles draaiende te houden. Er gaat namelijk een te groot deel van de koek naar de aandeelhouders.
Lia 4
Peter HendriksOp deze site zie ik dat een kleine woning (100 m2) met goedkope afwerking (we praten over woningnood) ongeveer 200.000 kost.
https://www.academica.nl/artikelen/zelf-een-huis-bouwen-in-2021-prijzen-per-m2-m3-en-bijkomende-kosten
Dat is dan wel excl. bouwgrond, notaris etc., hoeveel zou dat kosten, nog eens 100.000? Totaal 300.000 euro.
Stel dat een appartement van 100 m2 evenveel kost als dat huis van 100 m2.
Als je zo'n appartement 50 jaar lang verhuurt voor 500 euro/maand, dan zijn de huuropbrengsten al 300.000. Ieder jaar dat je langer verhuurt is winst.
(Okee, je hebt af en toe een paar maanden leegstand of onderhoud, dus: vanaf 60 jaar maak je winst.)
Als je appartementen van 50 m2 bouwt en die voor 500 euro/maand verhuurt, maak je al eerder winst.
Verkoop aan het eind van de huurperiode is ook winst.
Dus: waarom zou bouwen onder de 1000/maand niet rendabel kunnen zijn?
Blijkbaar zie ik iets over het hoofd, is dat alleen het aandeelhoudersdeel of ook nog iets anders?
R. Eman 8
LiaMisschien dat u in de details wel iets over het hoofd ziet, maar in grote lijnen klopt het wel. Huurpijzen worden vaak vastgesteld op basis van de terugverdientijd van de investering. Ten tijde van de eerste sociale huurwoningen was er sprake van een zogeheten 50-jaars-regeling (=2%). Met de opkomst van de hypotheken voor koopwoningen brachten de banken deze tijd terug naar 30 jaar (=3 1/3%). In het huidige investeringsklimaat is dat al teruggebracht naar 10-15 jaar (=6-10%).
Lia 4
R. EmanDat is een logische verklaring (waarvoor dank!) maar dat is toch niet het hele verhaal?
Na 15 jaar is zo'n flat nog lang niet "op", die kan nog steeds langer worden verhuurd of worden verkocht. Blijkbaar kiest men ervoor om deze winst niet mee te rekenen, hoe kan dat?
R. Eman 8
LiaLia 4
R. EmanVincent Huijbers 9
Peter HendriksWaar is dat mis gegaan? In een van de rijkste landen van de wereld hebben we nergens geld voor over.
Hans van Swoll 5
Geachte heer Hendriks,
Dank voor uw artikel. En alke vorigen.
Dat onze overheid het al bijna 70 jaar hartstikke fout doet is zichtbaar.
Echter onze overheid heeft dat gedaan onder de welwillende goedkeuring van 150 academisch gevormde en democratisch gekozen Tweede Kamerleden.
a/ Bent u niet ook van mening dat al dat geweeklaag van het Nederlandse volk daarom erg hypocriet is?
b/ Bent u niet ook van mening dat het probleem onoplosbaar blijft zolang de Tweede Kamer blijft toestaan dat meer koopwoningen een deel van de oplossing is?
c/ Bent u niet ook van mening dat de meeste Nederlanders en alle Tweede Kamerleden al in een woning wonen waardoor de woningbehoefte van anderen een ver-van-mijn-bed-show blijft en elke urgentie mist?
d/ Bent u niet ook van mening dat veel geweeklaag komt van 'swipers' (mensen die al een bestaande koopwoning hebben) en gaat over de prijzen van hun toekomstige vervangende koopwoning en niet over de gerechtvaardigde woningbehoefte aan een huurwoning van jongeren?
Joop Luster 3
Hans van SwollHans van Swoll 5
Joop LusterDe kiezers hebben zonder uitzondering verheugd gereageerd op de invoering van de HRA, de hypotheekrenteaftrek. Er was nog nooit een huurder rijk geworden van zijn huurhuis, die kans kregen zij nu wel met hun koophuis. Er was geen één kiezer die oplette of de overheid zijn taak op het gebied van de vervulling van de woningbehoefte wel uitvoerde. Zij hadden ook totaal niet in de gaten dat al die koopwoningen eigenlijk huurwoningen moesten zijn. Kortom de niet-kopers werden gigantisch voor het lapje gehouden.
Er was ook niet 1 politieke partij die een punt maakte van de woningbehoefte op langere termijn en bijvoorbeeld zei: dezelfde hoeveelheid geld die we nu aan de HRA uitgeven moet ook besteed worden aan de bouw van huurwoningen.
Kortom u mag uw ouders schuldig verklaren.
Ook nu is er geen enkele politieke partij die in zijn verkiezingsprogramma spijkerhard heeft staan dat òf de HRA per direct afgeschaft moet worden, òf dat er net zoveel geld als aan de HRA wordt uitgegeven besteed wordt aan de bouw van huurwoningen.
Integendeel. De meederheid van de kiezers heeft schijt aan de problemen van hun kinderen en kindskinderen. Ze stemmen niet voor afschaffing van de HRA.
Uw kinderen, alle NL-kinderen zullen generaties lang geconfronteerd worden met het egoïsme en de hebzucht van hun opa's en oma's.
Vind ik.
Lia 4
Hans van SwollToch een kleine aanmerking: ik kan me van een jaar of tien geleden herinneren dat de HRA veel in het nieuws was. De KIEZERS van bijna alle politieke partijen (incl. VVD) waren in meerderheid voor aanpassen/afschaffen. Het waren de partijen zelf die anders beslisten: https://eenvandaag.avrotros.nl/amp/steun-voor-aanpak-hypotheekrenteaftrek-groeit/
A.M.A. Ehren 2
Als er sedert WO-II in ons land 1 vraagstuk is geweest dat oorzaak voor grote maatschappelijke ongelijkheid is geweest, dan is het wel het huisvestingsvraagstuk. Cruciaal was de uitkomst van de strijd tussen Van Agt en Den Uyl om de grondpolitiek. Vanaf dat moment, van "Geen woning, geen kroning" tot het opheffen van het ministerie van Volkshuisvesting en het opleggen van een "verhuurdersheffing" aan uitgerekend woningbouwcorporaties onder Rutte-Asscher, werd en wordt het Particulier Eigendom per definitie verheven boven het algemene, publieke belang van betaalbare huisvesting.
Sedertdien subsidieerde de overheid particulier woningbezit (premiekoopwoningen, hypotheekrenteaftrek, geen belasting op vermogen in woningen of op verhuurinkomsten), maar moest de lagere overheid als bewaker van het publieke belang machteloos toezien hoe eigenaren (waaronder veel boeren) en grondspeculanten zich t.b.v. woningbouwprojecten met een alsmaar toenemende marktprijs konden laten uitkopen danwel het soort te bouwen woningen konden dicteren.
Zodra de overheid verzaakt om als marktmeester op te treden, werkt de markt welhaast per definitie ten voordele van economisch sterkeren en hebben economisch zwakkeren het nazien.
Joop Luster 3
A.M.A. EhrenHans van Swoll 5
A.M.A. EhrenEn hoe nu verder?
A.M.A. Ehren 2
Hans van SwollMaar ja, dat zal dit kabinet niet doen. Want dan had het de HRA wel afgeschaft...
Peter Ravestein 4
A.M.A. Ehrenhttps://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/tweede-huis-forse-beleggingsportefeuille-het-nieuwe-kabinet-zit-goed-in-de-slappe-was~ba17c4c9/
Alex Hoen 4
A.M.A. Ehrendethmer 5
Er is simpelweg geen ruimte meer voor het beslag dat boeren op die ruimte leggen.
En ziet, plotseling is er bouwruimte zat.
Het zal wat kosten maar ben je van het ruimtelijk probleem verlost. De overheid wordt in beginsel eigenaar van de grond, maar kan de afrekening over een eeuw of zo uitsmeren. Grondprijs beheersbaar en bouw betaalbaar. Zorg voor goed openbaar vervoer en houdt dat in eigen beheer. Kom eindelijk eens terug van het bizarre neoliberale geloof en doe als overheid wat terug voor de belasting.
En vergeet niet dat heel wat woningen beschikbaar komen als de enorme kudde bejaarden het lootje legt en wat dat oplevert aan erfbelasting.
En de grootste opgave voor de politiek. Houdt eens op met de hijgerige zelfpromotie en ontwikkel een visie. Leg Rutte uit wat dat is en stuur hem in de wachtgeldregeling.
John Janssen 4
dethmerToen hem werd gevraagd aan het eind van zijn verhoor door de kamer commissie Toeslagenaffaire door Renske Leijten, "terugkijkend, zou u het weer hetzelfde doen", antwoorde een zelfverzekerde Rutte in een split second Ja! Dus ook een gebrek aan zelflerend vermogen.
En dat staat aan het roer van ons land, met als lerend navigator Hugo die te druk bezig is met zijn correcte outfit om te zien dat ze rechtstreeks op de klippen afvaren.
Nan 1
John Janssen