Meer vrijheid was misschien wel de belangrijkste belofte bij de introductie van marktwerking in de zorg. Vrijheid voor nieuwe aanbieders om te laten zien dat het beter kon en vrijheid voor de patiënt om zelf een zorgverlener te kiezen. Lees meer

Die vrijheid staat ter discussie. De zorgverzekeraars, als beheerders van de premiegelden, willen meer macht om te bepalen waar het aan uitgegeven mag worden en meer invloed om zorgverleners te sturen middels contractafspraken.

Artikel 13 van de Zorverzekeringswet (ZVW) bepaalt dat verzekeraars ook een vergoeding (van in de praktijk zo'n 80 procent van de prijs) moeten betalen wanneer een patiënt kiest voor een zorgverlener zonder contract. Daar wilden de verzekeraars graag van af. Minister Edith Schippers loodste vorig jaar een wetsvoorstel door de Kamer dat artikel 13 zo wijzigt dat verzekeraars niet langer verplicht zijn om die vergoeding te betalen. Daarmee kon de verzekeraar in feite bepalen welke zorgverleners economisch bestaansrecht houden en welke niet - en zou het een stuk makkelijker worden om in contracten vast te leggen hoe zorg precies verleend moet worden. Zorgverleners uit allerlei branches maakten zich zorgen over deze toename van macht van de verzekeraar en verzetten zich het afgelopen jaar heftig tegen de wetswijziging en zorgde in de Kamer bijna voor een kabinetscrisis en sneuvelde uiteindelijk in de senaat. Follow the Money publiceerde talrijke artikelen over dit proces. We laten het  daar niet bij zitten.

Follow the Money volgt de ontwikkelingen rond zorgverzekeraars op de voet en investeert in diepgaand onderzoek. Hieronder de resultaten van onze inspanningen.

44 artikelen

‘Ik heb het helemaal gehad met de arrogantie van mijn collega zorgverzekeraars’

De twee beeldbepalende figuren in de wereld van de zorgverzekeraars liggen op ramkoers. DSW-topman Chris Oomen laat Follow the Money weten helemaal klaar te zijn met het 'ego-spelletje' van branchevoorzitter André Rouvoet. 'Ik reageer niet op sms’jes van die man.'

Chris Oomen kwam vorige week maandag op kantoor en wilde zich inlezen in de laatste stukken van zijn branchevereniging, Zorgverzekeraars Nederland (ZN). 'Ik wilde weten wat er speelde, maar ik kreeg geen toegang meer', zegt de voorman de kleine zorgverzekeraar DSW. 'Toen we ZN belden, bleek dat ik op verzoek van Rouvoet [voorzitter ZN, Red] was geblokkeerd. Toen heb ik de vicevoorzitter [Ton van Houten, red] gebeld om te vragen of dat een bestuursbesluit was, of een privé-beslissing van Rouvoet. Nou, het was geen bestuursbesluit.' ZN erkent dat Rouvoet het besluit in zijn eentje heeft genomen. Eerder deze week bracht de NOS het nieuws dat Oomen geen toegang meer kreeg tot de bestuursstukken van ZN. Het is de zoveelste ronde in een al langer lopend conflict tussen Chris Oomen en ZN, dat onder leiding staat van oud-minister André Rouvoet. Maar waar het eerder over de inhoud ging, draait het nu om een intern besluit van Rouvoet om de informatiestroom naar Oomen af te knijpen. Oomen op zijn beurt, brengt ook zwaar geschut in stelling: hij suggereert openlijk om aangifte te doen van kartelvorming om een einde te maken aan de 'arrogante houding van de branchevereniging.'

'Hij kan zelf bellen, dat is een kwestie van fatsoen'

'Nadat ik wat had rondgebeld om te vragen hoe het nu zat met die blokkering, kreeg ik een sms’je van Rouvoet', vertelt Oomen. 'Daarin zei hij dat hij wel een toelichting kon geven op zijn besluit, als ik hem zou bellen. Ik reageer niet op sms’jes van die man. Als hij iets besluit, dan kan hij mij daar zelf over bellen, dat is een kwestie van fatsoen. Dat ik hem moet bellen is één groot ego-spelletje, daar doe ik niet aan mee.' DSW is de enige zorgverzekeraar die geen stoel heeft in het bestuur van ZN. 'Erin gaan zitten geeft de rest alleen maar een legitimering dat ik het met ze eens ben. Ik ga er niet in zitten, want ik houd altijd mijn eigen mening. En die geef ik ook ten beste, of ze het nou leuk vinden of niet', zei Oomen daarover in september tegen Follow the Money. 'Ze zouden het liefst iedereen erbij hebben, dat je het allemaal met elkaar eens bent. Maar dat is zo gevaarlijk.'
'Wij zetten coulance niet langer voort'
Volgens de branchevereniging was het 'coulance' van Rouvoet dat Oomen toch inzage kreeg in de stukken. 'Nu de heer Oomen enkele malen naar buiten toe heeft gecommuniceerd over interne vergaderingen en gesprekken en daarvan een vertekend en voor andere deelnemers niet herkenbaar beeld heeft gegeven, is dat aanleiding om deze coulance niet langer voort te zetten', stelde ZN. Oomen betwist dat het om vertrouwelijke informatie ging. 'Ik heb vorige week in de Tweede Kamer geciteerd uit een nota die is besproken in een commissie van ZN. Honderden mensen hebben die nota gezien. Dus dan moeten zij mij niet wijs maken dat het vertrouwelijke informatie is. Als er nou nog ‘vertrouwelijk’ boven had gestaan, dan hadden ze een punt gehad. Maar dit was gewoon openbare informatie.'

Half miljoen aan contributie

'Ik betaal contributie om de informatie te krijgen die mij toekomt', zegt Oomen. 'Ik ga geen contributie betalen voor iets dat ik niet krijg.' Zelf schat de topman dat DSW jaarlijks zo’n vijf tot zeven ton lidmaatschapsgeld betaalt aan de branchevereniging. Oomen geldt al jaren als het buitenbeentje onder de zorgverzekeraars. Zo schopt de DSW-topman bijvoorbeeld tegen de schenen van de Big-4 zorgverzekeraars (Achmea, VGZ, CZ en Menzis) die volgens hem 'too big to fail' zijn. Daarnaast is zorgverzekeraar DSW bekend door het feit dat hij altijd een week na Prinsjesdag de zorgpremie voor het komende jaar bekendmaakt, ver voordat de andere dat doen. 'Vorig jaar kon je nog enigszins rekenen, maar dit jaar is rekenen onmogelijk. Welkom in het gokhuis', zei Oomen vorig jaar tegen Follow the Money over de berekening van de zorgpremie.
'Ik heb er een hekel aan om geafficheerd te worden met de rest van de zorgverzekeraars, als zij gaan liegen'
De afgelopen maanden kreeg Oomen veel bekendheid doordat hij zich verzette tegen het afschaffen van de vrije artsenkeuze, iets waar de andere zorgverzekeraars juist voor zijn. Dat voorstel sneuvelde in de Eerste Kamer, maar er wordt geprobeerd om het voorstel een doorstart te laten maken. De DSW-topman zet grote vraagtekens bij de claim dat de afschaffing daarvan een miljard euro zou opleveren. ‘De vrije artsenkeuze levert helemaal geen geld op. Dat kost alleen maar geld. De argumenten voor de afschaffing kloppen gewoon niet, ze staan gewoon te liegen. Ik heb er een hekel aan om geafficheerd te worden met de rest van de zorgverzekeraars, als zij gaan liegen.’

'Verzekeraars willen ondoorzichtige markt maken'

Volgens Oomen willen de zorgverzekeraars de vrije artsenkeuze niet zozeer afschaffen om op kwaliteit te selecteren, maar om de markt ondoorzichtiger te maken. 'Het mooie van de basisverzekering is, dat die nu voor iedereen hetzelfde is. Dan kun je ze dus goed vergelijken op basis van bijvoorbeeld kosten of goede service. Maar de zorgverzekeraars zijn gebaat bij intransparantie, want dan kun je als verzekerde de verschillende polissen niet goed vergelijken en kunnen de verzekeraars doen wat ze willen. Daarom hebben verzekeraars aanvullende polissen die allemaal van elkaar verschillen. Ik vind het bezopen dat mensen nu de feestdagen doorbrengen met het vergelijken van polissen.’
DSW groeit met 15 procent
De dwarse opstelling van Oomen heeft DSW geen windeieren gelegd. Oomen bevestigt cijfers die de Volkskrant dinsdag publiceerde, dat DSW dit jaar is gegroeid van 458.000 naar 530.000 verzekerden, een groei van 15 procent. Oomen zegt 'alles nog eens rustig op een rijtje te zetten', voordat hij besluit al dan niet aangifte te doen van kartelvorming tegen zijn eigen branchevereniging. Volgens hem is DSW de enige zorgverzekeraar die zich netjes aan de geest van de zorgverzekeringswet houdt: dus zonder collectiviteitskortingen die uiteindelijk door anderen betaald worden, en zonder risicoselectie waarbij verzekeraars zich richten op relatief gezonde groepen zoals jongeren en hogeropgeleiden. 'En juist dat lid wordt uitgesloten van informatie. Dat noem ik kartelvorming. En dat is niet houdbaar. Ze kunnen arrogant gaan doen, maar de markt dwingt het af. Ze lopen vanzelf stuk op hun arrogantie. De samenleving gaat dit niet pikken.' Zorgverzekeraars Nederland laat weten niet te willen reageren op de uitlatingen van Oomen. 'De voorzitter van ZN vindt het niet aangewezen om via de media het gesprek met de heer Oomen te voeren', zegt de woordvoerder. Lees hier het interview dat Follow the Money in september had met Chris Oomen. Volg hier het dossier Vrije Artsenkeuze.