De Eerste Kamer stemde dinsdagmiddag met een nipte meerderheid tegen het voorstel om artikel 13 van de Zorgverzekeringswet te wijzigen. Het was PvdA-senator Adri Duivesteijn die zich samen met Guusje ter Horst en Marijke Linthorst in weerwil van de partijlijn van de PvdA aansloot bij het tegenkamp. Uiteindelijk werd het wetsvoorstel met een nipte meerderheid verworpen - de uitslag was 38 tegen, 33 voor en 4 senatoren hadden niet gestemd. Fractievoorzitter Marleen Barth vroeg aanvankelijk uitstel van stemming tot dinsdagavond aan en vervolgens een derde termijn, maar moest het met een uur stellen. De reden voor het uitstel was volgens Barth dat de PvdA er nog 'technische vragen' waren aan minister Edith Schippers. Vervolgens bleek tijdens de onderbreking van de vergadering overleg te zijn geweest met zowel Schippers als vice-premier Lodewijk Asscher en staatssecretaris Martin van Rijn. Delen van de zorgsector hebben de afgelopen maanden zware publieke druk opgeworpen tegen het wetsvoorstel. Met de wijziging van artikel 13 zouden verzekeraars geen vergoeding meer hoeven betalen voor zorg van een behandelaar die zij niet onder contract hebben in de medisch specialistische zorg en de GGZ. De keuze voor een zorgverlener door de verzekerde zou daar in effect mee beperkt worden. Vorige week meldden verschillende media al dat het wetsvoorstel erdoor zou zijn, dat het ineens van de baan zou raken is lijkt dus een verrassing. Het kabinet heeft er in ieder geval een probleem bij; de verhoudingen binnen de coalitie staan met de tegenstem van een PvdA-senator ineens onder hoogspanning. Minister Schippers is momenteel in overleg met premier Mark Rutte, meldt NOS.

Reacties

Zorgverzekeraars Nederland (ZN) laat weten teleurgesteld te zijn in de beslissing van de Eerste Kamer. 'Daardoor wordt zorgverzekeraars een belangrijk instrument onthouden om de komende jaren goed te kunnen sturen op de kwaliteit en doelmatigheid van zorg', staat te lezen in een verklaring op de site van de brancheorganisatie. ZN zegt zich nu te beraden op welke consequenties dat heeft. De Consumentenbond, een van de partijen die zich net als een kleine zeventig organisaties in de zorg had aangesloten bij een manifest tegen het wetsvoorstel, viert de beslissing op Twitter:   Ook de Vereniging Praktijhoudende Huisartsen, dat van de zomer nog een staking onder huisartsen organiseerde tegen de wetswijziging, reageert uitgelaten op het tegenstemmen van de Eerste Kamer. Collega-organisatie de Landelijke Huisartsen Vereniging - overigens geen ondertekenaar van het manifest - is eveneens content. Ger Jager, voorzitter van Stichting Handhaving Vrije Artsenkeuze, laat aan Follow the Money weten: 'Wij zijn natuurlijk blij met dit geweldige succes. Het bewijst dat de leden van de Eerste Kamer met hun hart hebben gestemd in plaats van volgens de partij-doctrine. De PvdA heeft zich zelfs van hun menselijke kant laten zien.' Jager had al namens 5.000 artsen gedreigd naar de rechter te stappen wanneer het wetsvoorstel erdoor zou komen. De stichting kwam met de wel vaker aangehaalde kritiek dat het wetsvoorstel om artikel 13 te wijzigen in strijd zou zijn met de Europese mededingingsregels. De Eerste Kamer vroeg daarom advies van de Raad van State op dit onderwerp, maar kreeg niet echt uitsluitsel. Dat de wetswijziging strijdig is met de Europese Patiëntenrichtlijn was ook vorige week in het debat nog een punt van zorg voor zowel voor- als tegenstanders.

Politieke druk werkt

'Natuurlijk is dit fantastisch nieuws,' laat DSW-directeur Chris Oomen weten aan Follow the Money. Oomen was vorige week nog aanwezig bij het debat over vrije artsenkeuze tijdens het aanbieden van het manifest tegen het wetsvoorstel aan de leden van de Eerste Kamer en protesteerde eerder al in de vorm van een open brief aan minister Schippers.

'Hiermee is de balans weer een klein beetje hersteld'

Oomen: 'Hiermee is de balans weer een klein beetje hersteld tussen verzekeraar, zorgverlener en patiënt. Het zorgt ervoor dat de verzekeraar niet eenzijdig overwicht op alle partijen krijgt. Dat is ook goed. Je ziet nu al zoveel variatie in polissen - en straks was het dan ook nog goed oppassen met nog een nieuwe polis waarin mogelijk ook niets aan ongecontracteerde zorg vergoed zou worden. Daar zit niemand op te wachten. Bovendien heeft geen enkele verzekeraar ooit beweerd of kunnen aantonen dat er, zoals minister Schippers zegt, een besparing zou worden gehaald met dit voorstel. Laat staan van 1 miljard.' De DSW-directeur denkt dat de publieke druk op de politiek een belangrijke factor is geweest bij het sneuvelen van het wetsvoorstel. 'En ik denk dat het ook een goed signaal is dat die publieke druk dus blijkt te werken. Ik kan me ook echt niet voorstellen dat politici en partijen er nou echt achter kunnen staan om hun eigen kiezers zoals in dit geval rechten te ontnemen.'