
Beeld door Chafer Machinery (via Flickr) © CC BY
Is al die ophef over RoundUp wel terecht?
Iedereen heeft wel een mening over RoundUp. Consumenten gruwelen van de naam alleen al, fabrikanten en boeren verdedigen het te vuur en te zwaard. Het ene jaar wordt het verboden en is het kankerverwekkend, het volgende jaar is er weer niets aan de hand. Follow the Money besloot alle twijfelachtige verhalen links te laten liggen en strikt naar de feiten te kijken: dit is wat we écht over RoundUp weten.
RoundUp is het meest gebruikte onkruidverdelgingsmiddel ter wereld. Sinds biotech-gigant Monsanto het middel 40 jaar geleden introduceerde, is het wereldwijde gebruik geëxplodeerd: van 3.200 ton in 1974, naar 825.000 ton in 2014. In de VS is tweederde van het totale volume allertijden, in de laatste tien jaar gespoten. En het gebruik stijgt nog steeds.
Hoge bomen vangen veel wind, zo luidt het cliché. Voor velen zijn de namen RoundUp en Monsanto dan ook synoniem met de wortel van alle kwaad. Dit maakt het weinig verrassend dat het middel vorig jaar bijna verboden werd voor consumenten. Staatssecretaris Wilma Mansveld had steun van een Kamermeerderheid, omdat het erop leek dat RoundUp kankerverwekkend is.
Maar dit jaar was het middel toch weer niet kankerverwekkend en mocht het van de Tweede Kamer in de schappen blijven staan. Toen hij nog staatssecretaris Economische Zaken voor de PvdA was, bepleitte Martijn Van Dam de terugkeer van het herbicide zelfs in Europees verband. Dat deed hij omdat RoundUp al sinds 2015 verboden is voor particulieren in Frankrijk.
De glyfosaat-infowars zijn in volle gang
Sinds afgelopen juli geldt dit verbod ook in België. Maar omdat België nu eenmaal België is, betekent zo’n gebruiksverbod daar geen verkoopverbod. Ondertussen wordt op Europees niveau komende week een compromisvoorstel verwacht. Daarin staat dat het middel nog vijf tot zeven jaar gebruikt mag worden binnen de EU.
Glyfosaat-oorlog
Of glyfosaat — het werkzame bestanddeel van RoundUp — nu wel of geen kanker veroorzaakt, blijft intussen een omstreden kwestie. Zo blijkt uit onderzoek van het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC, een organisatie die valt onder de Wereldgezondheidsorganisatie WHO) onder landbouwers in de VS bijvoorbeeld dat glyfosaat misschien non-hodgkinlymfoom veroorzaakt bij langdurige blootstelling. Die ziekte is echter aan zoveel factoren verbonden dat er geen sluitend statistisch bewijs is.
Er is wél bewijs dat glyfosaat kanker kan veroorzaken in laboratoriumdieren, maar dat kunnen tomaten uit blik ook. (Kanker)studies met lab-dieren zijn notoir niet-representatief en gevoelig voor randeffecten. In 1991 beoordeelde het Milieubeschermingsagentschap van de Verenigde Staten (EPA) daarom na een herevaluatie van de gedane muisstudies dat glyfosaat niet kankerverwekkend is voor mensen.
De glyfosaat-infowars zijn intussen in volle gang. Nieuw onderzoek van persbureau Reuters suggereerde dat het IARC in haar laatste glyfosaat-rapport alle aanwijzingen dat de stof géén kanker veroorzaakt, veranderd of geschrapt had. Dit onderzoek lijkt of zijn beurt echter weer uit de koker van de spindokters van Monsanto te komen. Ondertussen beïnvloedt Monsanto via indirecte sponsoring ook wetenschappelijke papers, zoals blijkt uit dit artikel in de New York Times.
In de glyfosaat-oorlog lijken alle middelen toegestaan
Aan de overkant van het front vind je, nota bene in peer reviewed artikelen, mensen die aan RoundUp min of meer alle ziekten die bestaan toeschrijven — van glutenallergie tot autisme. Michael Gove, de Britse staatssecretaris van milieu, voorspelde deze week zelfs een uitroeiing van alle bodemvruchtbaarheid binnen veertig jaar. Daarbij noemde hij niet expliciet RoundUp, maar de timing is opvallend. In de glyfosaat-oorlog lijken alle middelen toegestaan.
Glyfosaat en het milieu
De enorme, wereldwijde heisa rond RoundUp illustreert treffend hoe ‘chemonoia’ in de praktijk werkt. Maar het laat ook zien hoe antropocentrisch we over onze planeet denken. Want ondertussen spuiten boeren in heel Europa RoundUp over hun akkers alsof het water is. En dat heeft grote gevolgen — gevolgen die in de glyfosaat-oorlog onderbelicht blijven.
Voor de duidelijkheid: het middel scheelt de boeren een hoop extra werk — en de schappen van onze supermarkten moeten nu eenmaal gevuld worden, liefst met aantrekkelijke prijzen. Zonder RoundUp zouden onze akkerbouwproducten, van oregano en wortels tot brood en suikerbieten, voelbaar duurder zijn.
Omdat RoundUp makkelijk snelgroeiend onkruid verwijdert, hoeven boeren steeds minder te ploegen. Dit heeft als bijkomend voordeel dat de vruchtbare humuslaag en het bodemleven gespaard blijven. Bovendien neemt het waterbergend vermogen van de grond toe, omdat de bodem minder verstoord wordt.
Sommige monsters bevatten 3.000 keer meer glyfosaat dan in drinkwater is toegestaan
De reden dat RoundUp zo goed werkt, met andere woorden dat het zo makkelijk door planten wordt opgenomen, is dat het bijzonder goed oplosbaar is in water. Je moet dan ook niet gek opkijken dat je het via de bodem in gras, koeien, melk en uiteindelijk in Ben & Jerry’s-ijs terugvindt. In 2012 analyseerde onderzoeker Helene Horth in opdracht van Monsanto meer dan 75.000 oppervlaktewatermonsters uit heel Europa. Een derde van deze monsters bleek glyfosaat te bevatten, in concentraties van soms meer dan 300 microgram (μg) per liter. Voor drinkwater is de glyfosaat-norm in de EU maximaal 0,1 μg per liter.
57.112 van de 75.350 monsters werden daarnaast ook getest op AMPA, het meest stabiele glyfosaat-afbraakproduct; AMPA is ook schadelijk voor planten. Meer dan de helft van de monsters bevatten AMPA, in concentraties die soms hoger dan 200 μg per liter waren. Bepaalde monsters bevatten dus 2.000 keer meer AMPA dan toegestaan in het drinkwater, en 3.000 keer meer glyfosaat.
Dat RoundUp en afbraakproducten na een ‘x’-aantal keer de halfwaardetijd uit het milieu verdwenen zouden zijn, is wishful thinking. Glyfosaat en AMPA worden in hoge concentraties door de fijnste bodemdeeltjes geadsorbeerd en hebben in die vorm zo ongeveer het eeuwige leven. Dit geldt overigens voor meer pesticiden: DDT werd in 1973 in de ban gedaan, maar je vindt het nog altijd in de bodem.
Uit een door Wageningen Universiteit (WUR) geïnitieerde, eerder deze maand gepubliceerde studie naar ruim 300 bodemmonsters, genomen van landbouwgrond in tien Europese landen, blijkt dat bijna de helft glyfosaat en AMPA bevatte. AMPA-concentraties waren in sommige monsters 2.000 µg per kilogram grond. Er is op dit moment nog geen bodemnorm voor AMPA en glyfosaat, maar als we even een bodemdichtheid van 1.5 kg/liter aannemen, overschrijdt die AMPA-concentratie de drinkwaternorm 30.000 keer.
Glyfosaat en AMPA doden niet alleen planten: ze veranderen ook de bodem
Maar Glyfosaat en AMPA doden niet alleen planten. Ze veranderen ook de bodem, de basis voor alle plantengroei. Aardwormen worden er dik en lui van; schimmels groeien minder goed, waardoor de bodemvruchtbaarheid afneemt. Omdat de fijnste grondfractie effectief fungeert als een mechanisme voor trage afgifte van hoge concentraties RoundUp-resten, is dit een proces dat nog decennia nadat boeren gestopt zijn met spuiten door blijft gaan.
Volgens professor Violette Geissen van de WUR, mede-auteur van de Europese bodemstudie, worden aan fijne bodemdeeltjes gehechte glyfosaat en AMPA gemakkelijk door wind en water verspreid. Denk bijvoorbeeld aan de stofwolken die van land dat bewerkt wordt afkomen, en je snapt dat dit geen kleinschalig proces is. Die stofwolken waaien ook over onze natuurgebieden, die altijd wel ergens aan een landbouwgebied grenzen. In de Drentse bossen tref je volgens Geissen overal RoundUp-resten aan. Ze vindt het mede daarom niet verstandig om glyfosaat te blijven gebruiken in de landbouw.
Niet alleen het oppervlaktewater en de bodem zijn besmet. In 2014 liet een studie van Krüger et al. zien dat je niet alleen in koeien en konijnen, maar ook in mensen RoundUp-resten aantreft. Chronisch zieke mensen hadden bovendien meer glyfosaat-sporen in hun urine dan gezonde. Je zit dan wel met een kip-ei verhaal, dus het is beter om daar niet direct conclusies aan te verbinden.
Wat wél zeker is, is dat een tot 2009 als inert beschouwd bestanddeel van RoundUp, POEA, een zeepachtige substantie gemaakt van dierlijk vet, dodelijker is voor menselijke embryonale en navelstrengcellen dan het herbicide zelf. Een bevinding die de onderzoekers die erachter kwamen ‘verbazingwekkend’ noemden.
Hoeveel RoundUp wordt er gespoten?
In het oosten van Nederland is het gebruikelijk om graslanden te ‘resetten’ Men verstaat daaronder het volledig doodspuiten van weilanden met RoundUp, de boel onderploegen, en vervolgens opnieuw inzaaien met de meest eiwitrijke gras-variant — dit om de melkproductie van koeien te maximaliseren. Wilde akkerplanten verdwijnen hierdoor bij bosjes. Het proces is uitvoerig gedocumenteerd door natuurvorser Henk van Halm, onder meer in een artikel in Trouw in 2001. Wat de akkerplanten ook niet helpt, is dat voorafgaand aan het planten van gewassen in de lente, in heel Nederland ‘onkruid’ gedood wordt met een RoundUp-spuitrondje.
Er wordt vijf keer zoveel RoundUp gespoten in Nederland als het CBS meldt
Als we de verkoopgegevens van de Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie (Nefyto) van 2012 en gebruikscijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uit datzelfde jaar naast elkaar leggen, blijkt dat er vijf keer zoveel RoundUp wordt gespoten in Nederland als het CBS meldt. Voor 2012 meldt het CBS dat er 150.000 kg aan glyfosaat-houdende producten gespoten is; volgens Nefyto werd in die periode echter meer dan driekwart miljoen kilo RoundUp verkocht: daar zit een factor vijf verschil tussen. In theorie kan daarvan een deel doorverkocht worden naar het buitenland, maar het volgende jaar werd bijna net zoveel verkocht, dus je kunt ervan uitgaan dat vrijwel al dat RoundUp gebruikt is — en grotendeels in Nederland.
De vergelijking van de Nefyto-cijfers met die van het CBS werd in 2016 gedaan door Herman van Bekkem, campagneleider duurzame landbouw bij Greenpeace. Van Bekkem maakte hierbij gebruik van de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob). De discrepantie heeft een aantal oorzaken: de eerste is dat het CBS gras niet als gewas ziet. Daarom wordt het met RoundUp ‘resetten’ van grasland niet in de statistieken opgenomen. De tweede is dat het CBS boeren per gewas enquêteert over bestrijdingsmiddelen. Omdat onkruid ook ‘geen gewas’ is, wordt het RoundUp-lentespuitrondje ook niet in de CBS-statistieken opgenomen.
Ik sprak Maritza van Assen, directeur van Nefyto, over de cijfers van het CBS. Haar aanvullend commentaar: ‘Het CBS komt aan haar cijfers door te extrapoleren op basis van een jaarlijkse enquête. Door de opzet van deze enquête worden niet alle sectoren meegenomen. Er is daarnaast sprake van onderrapportage door telers. Die komen daardoor eleganter uit de bus. Bovendien is de enquête niet verplicht.’
Niet alleen Greenpeace en Nefyto constateren een verschil tussen de cijfers van het CBS en de realiteit. Drs. Jurgen Volz deed voor de Vereniging Van Rivierwaterbedrijven (RIWA) onderzoek naar het glyfosaat-gehalte van de Maas. Dat was in het verleden soms zo hoog, dat drinkwaterbedrijven stilgelegd moesten worden.
Het verdwijnen van onze akkerplanten is geheel op het conto van RoundUp te schrijven
Volz vindt het op basis van zijn onderzoeksresultaten ‘zeer waarschijnlijk dat ongeveer 40 procent van de AMPA-belasting van de Maas uit andere bronnen dan glyfosaat-afbraak afkomstig moet zijn, waarvan de grootste langs de Nederlandse Maas moeten worden gezocht.’ Aangezien ik niet geloof in chemische toverij, lijkt het me evident dat ook de metingen van Volz niet door het CBS gerapporteerd RoundUp-spuitgedrag registreren.
Effect op landbouw en natuur
Wikipedia omschrijft glyfosaat als een ‘niet-selectief systemisch totaalherbicide’. Met andere woorden: het doodt letterlijk alle snelgroeiende planten die het tegenkomt. De alomtegenwoordigheid van glyfosaat en AMPA in het milieu houdt daarom volgens zelfstandig toxicoloog Henk Tennekes, die ook de gevaren van neonicotinoïden bloot legde, indirect verband met het verdwijnen van driekwart van de insecten in de afgelopen dertig jaar.
Die ineenstorting heeft meerdere oorzaken. Schaalvergroting in de landbouw en het gebruik van pesticiden spelen mee, maar zijn niet de enige factoren. Ook het stikstofoverschot door overbemesting — waardoor wilde bloemen verdrongen worden door een monocultuur aan stikstofminnende planten — speelt een rol, net als het verdwijnen van nestelgelegenheid. Tennekes denkt echter dat het alomtegenwoordige RoundUp een grotere bijdrage levert aan dit proces dan we tot nu toe aannemen. Het kan dan ook zeker geen kwaad om die rol te onderzoeken.
In Drenthe heeft het jaarlijkse ‘resetten’ van het grasland al minstens één duidelijk zichtbaar effect: De hoeveelheid Weidevogels neemt sterk af. Omdat het dieet van deze vogels bestaat uit regenwormen en insecten, laat het zich raden wat met de populaties van deze dieren gebeurd is.
Je hoeft een organisme niet direct te doden om het langzaam uit te roeien
Uit een studie van Balbuena et al. uit 2015 blijkt dat bijen van glyfosaat in de war raken. RoundUp en afbraakproducten worden echter nog altijd als onschadelijk voor insecten beschouwd, omdat ze — in tegenstelling tot neonicotinoïden, waarvan bekend is dat ze flink schadelijk zijn voor insecten — in het lab en in de natuur insecten niet direct doden. Het verdwijnen van onze akkerplanten is echter geheel op het conto van RoundUp en aanverwante producten te schrijven.
De onderzoekers die de enorme teruggang in insecten constateerden, zijn voorzichtig over de oorzaak. Volgens een van de coördinatoren van de studie, hoogleraar ecologie Hans de Kroon van de Radboud Universiteit, ligt die in ieder geval niet bij veranderend klimaat of bij landschapsbeheer. Wat dan overblijft, is het gegeven dat onze natuurgebieden relatief klein zijn en midden in agrarisch landschap liggen. Met wat we nu weten over de eigenschappen en het gebruik van glyfosaat, is het aannemelijk dat RoundUp en zijn afrbraakproducten diep in onze door landbouwgrond omringde postzegeltjes natuur doorgedrongen zijn.
Je hoeft een organisme niet direct te doden, om het langzaam uit te roeien. Als je de planten waar het dier van leeft stelselmatig elimineert, werkt dat net zo goed.
Iedere ecoloog kan je vertellen hoe complex de natuur in elkaar zit. Het probleem van herbiciden en insecticiden is dat ze een delicate, miljoenen jaren oude symbiose van flora en fauna aantasten. Planten hebben insecten nodig voor de voortplanting; insecten hebben planten nodig als voedingsbron. Veelvuldig gebruik van glyfosaat, neonicotinoïden en andere pesticiden leidt tot een neerwaartse spiraal, die steeds meer planten en insecten laat verdwijnen.
Toen ik hem sprak, omschreef Tennekes het fenomeen als een ‘race to the bottom’: minder planten leidt tot minder insecten, en omdat insecten planten bestuiven, leidt dat weer tot minder planten, enzovoorts. Je kunt nu tegenwerpen dat er insecten zat zijn. Daar zit wat in: het Smithsonian spreekt van zo’n 10 kwintiljoen (10,000,000,000,000,000,000) insecten op de hele wereld. Als er maar een kwart van al die insecten overblijft, hebben we het nog het altijd over 2.5 kwintiljoen — best veel.
Biotech-giganten als Monsanto zijn niet de vijand
Maar die enorme aantallen vormen de basis van een van de de belangrijkste voedselketens in de natuur. Bijna 70 procent van alle vogels is insecteneter; het verdwijnen van driekwart van de insecten heeft nu al het instorten van de vogelpopulatie tot gevolg — een typisch voorbeeld van een bottom-up effect. En voor de duidelijkheid: we weten niet of het bij driekwart blijft.
Professor Geissen vertelde me dat ze aan een studie werkt waaruit blijkt dat je in 83 procent van de Europese landbouwgrond permanent geadsorbeerde pesticiden aantreft; soms wel 30 verschillende pesticiden in één stukje. Zo’n grondmonster leest als een staalkaart van wat we allemaal geprobeerd hebben: van DDT tot RoundUp, en alles ertussenin.
In 30 procent van de Europese landbouwgrond vind je nog steeds afbraakproducten van DDT. Er zijn op dit moment 2.000 verschillende pesticiden op de markt in Europa met 500 verschillende werkzame stoffen. Vele van deze middelen hechten decennialang aan de fijnste bodemfractie, en worden via water en wind traag afgegeven aan de omgeving. Wat het precieze effect daarvan is op planten, dieren en insecten in natuurgebieden, is onbekend.
Biotech-giganten als Monsanto zijn niet de vijand: ze zijn een onmisbaar onderdeel van onze moderne samenleving. De werkelijke vijand is het feit dat we te gemakkelijk denken over hoe de wereld in elkaar zit. Dat doe je als je met het vingertje wijst naar grote bedrijven als de NAM en Monsanto, terwijl je zelf wel lekker warm gedoucht hebt en met een warme prak op de bank zit. Maar ook als je RoundUp rond sproeit alsof het water is, en denkt dat dit geen gevolgen heeft voor het miljoenen jaren oude, delicate systeem dat onze natuur heet.
Addendum 5 juli 2018: In de paragraaf over boeren en Roundup stond onterecht dat Roundup een bodemherbicide is, en dat boeren in heel Europa hun trekkers dichtplakken. Dat laatste is slechts in beperkt delen van Europa zo. Dit heb ik gecorrigeerd.
115 Bijdragen
Uitgelicht door de redactie
Peter Zwitser 9
Ik begrijp de opwinding bij veel reacties over die laatste alinea niet zo (Monsanto is de vijand niet). En al helemaal niet de (vergaande) conclusies die daar soms aan worden verbonden.
Ik ben het met die alinea absoluut niet eens. Wat mij betreft is Monsanto de baarlijke duivel zelf. (Of in ieder geval één van de baarlijke duivels.)
Sam Gerrits denkt dat je Monsanto c.s. nodig hebt. Ik denk dat dat niet zo is. Maar dat maakt het artikel toch niet opeens slecht of zo? Dat artikel is toch nog steeds hartstikke kritisch richting Monsanto/Roundup? Op dat punt heeft Sam Gerrits gewoon 'n andere mening dan (veel) mensen hier. Nou en?
Ik begrijp zijn punt trouwens wel, denk ik. Persoonlijk denk ik dat je met bedrijven als Monsanto niets kunt beginnen. (En dat geldt voor meer (bijna-)monopolies.) Maar een alternatief heb ik ook niet. Ik heb het eigenlijk opgegeven, omdat ik niet zie hoe je ooit nog van Monsanto (en Google, en Microsoft, en Facebook, en...) kunt winnen.
Ik kan in ieder geval waarderen dat Sam Gerrits dat optimisme nog wel heeft, ook al heb ik dat niet meer. En ik hoop vurig dat hij gelijk blijkt te hebben en ik ongelijk en dat 'n bedrijf als Monsanto ooit wel fatsoenlijk gaat opereren.
Maar in het kader van dat uitstekende artikel vind ik dat hele meningsverschil eigenlijk volstrekt onbelangrijk. Het artikel wordt er geen steek minder kritisch door.
Roland Horvath 7
We moeten af van de meeste chemische middelen in de landbouw en overstappen op biologische middelen. Dat geldt ook voor ons lichaam. De meeste chemische medicamenten moeten er uit. Ondanks de tegenwerking en de dominantie van de Farma moeten de -darm- bacteriën onderzocht en toegepast worden. En bovendien zijn voedingssupplementen zoals vitaminen en mineralen nodig om tekorten weg te werken.
We ruïneren de natuur om ons heen en in ons lichaam. Terwijl we niet zonder kunnen. Het moet anders en dat zal zeer grote investeringen en zeer veel onderzoek vergen. Maar Roundup mag geen regel blijven maar moet uitzondering worden.
Jurriaan Hartog 2
Roland HorvathDit gaat stelselmatig ten koste van al het andere in hun universum.
De grootste willen zijn is dom, heel erg dom.
Niemand bestaat alleen, niemand is God. Control-freaks beseffen niet hoeveel zij eigenlijk aan hun onbewuste en hun onwetendheid te danken hebben. Het idéfix drijft hen, zijn dus ziende blind.
Het is tweede-chakra-masturbatie; machtswellust.
Dus is het nodig je minstens zo effectief en krachtig te manifesteren als de onwetende machtswellustelingen om je heen en duurzaam de kracht te kunnen weerstaan die zulke elementen kortstondig op jou kunnen uitoefenen in concurrentie met jou. Dat is weerbaarheid.
Die weerbaarheid kun je opbouwen met parallel lokaal geld, dat niet aan dezelfde volatiliteit is blootgesteld als de handel op de markten met globaal fungibel geld. Zoals je ook niet wilt dat jouw bloedbaan middels een infuus met allerlei onbekenden is verbonden is dat eigenlijk voor ons geld ook een best rare zaak.
Een andere goede metafoor is accu's in parallelschakeling. Als er een slechte tussen zit, gaan alle anderen in het systeem de slechte laden, die daardoor warmte en waterstof (knalgas) produceert, energie verspilt en gevaar oplevert. Multinationals zuigen als slechte accu's het leven uit de rest.
De metafoor van kanker werkt ook. Kanker is suikeroverschot in combinatie met hormonale onbalans zodat er ongereguleerde groei plaatsvindt. Je kunt je dieet aanpassen of je leefwijze minder stressvol maken. Of je kunt chemo toepassen, wat min of meer een equivalent van een militaire interventie is, in deze metafoor. Misschien tijd om buitenlandse investeringen eens in dit licht te bekijken, i.c.m. de absurde proxy-oorlogen die we zien.
Opdat we inzien dat een duurzaam uitgebate ecologische voetafdruk de belangrijkste maat is voor een gezonde economie
Roland Horvath 7
Jurriaan Hartog- De GMO zijn parasitaire wurgplanten.
- Nog één: De euro die alle munten doet afvloeien naar de overschotlanden als NL en DE. Geen transfer van rijk naar arm zoals die er is in ieder land door de inkomstenbelastingen de Sociale Zekerheid SZ. Geen 2e niet converteerbare munt in iedere lidstaat.
Wouter de Heij 5
Wouter de Heij 5
Gerbert 1
Wouter de HeijCoos 1
Chido Houbraken 1
Coos 1Peter Zwitser 9
Coos 1Maar je kunt toch niet in ernst dit artikel gunstig voor Monsanto noemen. Het geeft een uitgebreid overzicht van allerlei onderzoeken, waarvan het overgrote deel bepaald niet gunstig is voor Roundup/Monsanto.
Voor de goede orde: ik vind dat Roundup (en meer van dat soort middelen) onmiddellijk verboden moet worden.
Maar in een soort overzichtsartikel kun je bezwaarlijk alleen onderzoeken e.d. noemen, die maar één kant belichten. Prima als bijvoorbeeld Greenpeace dat doet, maar bij FTM verwacht ik toch echt meer journalistiek.
En zonder enig bewijs - althans je levert dat bewijs niet - beweren dat iemand door Monsanto wordt betaald, gaat dat niet 'n beetje ver?
Ferdi Scholten 5
Peter Zwitserhttps://www.baumhedlundlaw.com/toxic-tort-law/monsanto-roundup-lawsuit/monsanto-secret-documents/
Peter Zwitser 9
Ferdi Scholten"Deze man staat vast en zeker op de payrol van Monsanto/Bayer/Syngenta zoals driekwart van de "wetenschappers" aan de Wageningen universiteit."
In dit geval gaat het dus om déze schrijver persoonlijk. Terwijl dit toch 'n behoorlijk kritisch stuk is. Als je zo'n persoonlijke aanval op iemand doet, dan moet je daarvoor ook met bewijzen komen. Of op z'n minst sterke aanwijzingen.
Als dat achterwege blijft, dan vervuilen dit soort ongefundeerde beschuldigingen alleen maar de discussie.
Overigens staat ook in dit artikel zelf al dat Monsanto heeft betaald voor sommige onderzoeken. Mijn vraag blijft: waaruit blijkt dat Monsanto geld heeft gegeven aan Sam Gerrits om een kritisch artikel over Monsanto te schrijven?
(Overigens uiteraard een retorische vraag, want ik verwacht niet dat er een serieus bewijs geleverd gaat worden.)
Ferdi Scholten 5
Peter Zwitserkees laan 1
Peter ZwitserPeter Zwitser 9
kees laanAls je iets bedoelt als repressieve tolerantie of zoiets, of dat Sam Gerrits zogenaamd oppositie voert tegen Roundup, maar in werkelijkheid gecontroleerd, dan blijft mijn vraag: enig bewijs? Enige aanwijzing?
Je kunt natuurlijk net als de RAF of Stalin iedereen met een iets afwijkende mening afserveren door allerlei dubbele agenda's te suggereren, maar kom dan met bewijzen of aanwijzingen. (Ik heb de boeken die de RAF ooit heeft geschreven gelezen, dus ik weet waar ik het over heb.)
Mogelijk zit ik er helemaal naast, en in dat geval mijn verontschuldiging. Maar omdat je je vraag in deze draad stelt, bedoel je mogelijk zoiets.
Ik heb zelf ooit enige bekendheid genoten als anti-fascistisch onderzoeker. In die tijd was ik gelijktijdig anarchist, communist, fascist, nazi, betaald door het grootkapitaal, in dienst van de farmaceutische industrie, tegenstander van de wetenschap, en zo nog het een en ander. O ja, en Fred van der Spek had me omgekocht. Alles gelijktijdig. Volgens mijn therapeut bezat ik wel 300 verschillende persoonlijkheden! Sybil was er niets bij.
Oftewel: dat soort beschuldigingen zegt meer over degene die ze uit dan over de beschuldigde. In de ogen van radicaal linkse mensen ging ik niet ver genoeg, dus was ik 'n fascist. En in de ogen van nazi's het omgekeerde.
Ik bedoel maar: het discussieert iets makkelijker als 'n beschuldiging of suggestie wordt onderbouwd.
Maar mogelijk heb ik het helemaal mis en bedoel je iets heel anders. Dat hoor ik dan wel.
Niek Jansen 9
Peter ZwitserPeter Zwitser 9
Niek JansenMaar hier wordt specifiek de schrijver van dit artikel beschuldigd. Wat heeft dat te maken met de lobbyisten in Brussel?
Dit artikel is overwegend kritisch, op een - ook naar mijn mening - vreemde opmerking aan het eind na. Die opmerking is trouwens in allerlei reacties later nog behoorlijk genuanceerd: het is meer dat het niet zonder Monsanto kán volgens Sam Gerrits, dan dat hij Monsanto nou echt 'n leuk bedrijf vindt.
Waarom blijven mensen het goed praten dat, zonder enige onderbouwing, een schrijver hier wordt beschuldigd op de loonlijst van Monsanto c.s. te staan? Wat heeft dat met die lobby in Brussel (en ongetwijfeld ook in Den Haag) te maken?
Als iemand aanwijzingen heeft dat Sam Gerrits wordt betaald door Monsanto, is getrouwd met de dochter van de Nederlandse directeur, of wat dan ook, kom daar dan mee. En stop anders met het zwartmaken van iemand zonder daar enige onderbouwing voor te geven.
(En ja, ik ben inderdaad onderhand pisnijdig. Ik vind die gewraakte opmerking ook raar. Maar dat maakt van Sam Gerrits nog geen omgekochte huurschrijver.)
Niek Jansen 9
Peter ZwitserPeter Zwitser 9
Niek JansenMaar omdat je reageert in een draad die begint met de totaal niet onderbouwde beschuldiging dat de schrijver op de loonlijst van Monsanto c.s. staat, lijkt het me handiger om dit soort reacties niet in deze draad te zetten. Daarmee wek je - kennelijk onbedoeld - mogelijk de indruk van iets als 'waar rook is...'.
Overigens is de weerzinwekkende manier waarop Monsanto lobbyisten inzet, onderzoeken verdraait, enz., volgens mij niet alleen een artikel, maar 'n hele bibliotheek waard.
Maar dat staat dus los van dit uitstekende, grotendeels kritische artikel.
Sam Gerrits 3
Coos 1Niek Jansen 9
Sam GerritsEdmond Muller 7
Het punt blijft dat deze Glysofaat/AMPA troep super schadelijk is en dan kun je kiezen om daar mee te leven, of de oplossing toch ergens anders te zoeken. En dan kom ik toch uit op biologisch, betere voedselverdeling, meer diversificatie in gewassen, markttoegang voor boeren in ontwikkelingslanden, subsidie voor gewassen afschaffen en hogere prijzen voor voedsel (nu veel te goedkoop). Daar moet de oplossing worden gezocht; niet in het zoeken naar argumenten om iets wat totaal krom is, recht te praten.
Chido Houbraken 1
Edmond MullerPardon, om glyfosfaat aan te pakken. Toevallig zit dat ook in een product van Monsanto.
Sam Gerrits 3
Edmond MullerEdmond Muller 7
Sam GerritsIk vind je verhaal overigens heel sterk en informatief. Ik begrijp alleen niet waarom je op het eind nog zo'n nuancering moet opschrijven voor een bedrijf dat er werkelijk waar geen ene donder om geeft of het iets goed of slecht doet (als het maar geld oplevert en bij voorkeur elk jaar meer). En dat na een hele waslijst aan problemen, die toch wel heel serieus klinken. Je kunt die nuancering toch ook gewoon achterwege laten? Het probleem met dit soort nuanceringen is dat het afleid van het zoeken naar echte oplossingen.
Maarten Brons 7
Edmond MullerSam Gerrits 3
Edmond Mullerkees laan 1
Sam GerritsU probeert weg te komen met drogargumenten (wat sinds Rutte het debat is binnengeslopen).
Niek Jansen 9
Edmond MullerEr is genoeg voedsel in de wereld, voor de rijken alleszins..
David Smeets 1
Sam GerritsSam Gerrits 3
David SmeetsMartijn Savenije
Sam GerritsHet is klassiek (lees: ouderwets) wij/zij denken om er van uit te gaan dat Monsanto en consorten de grote boosdoeners zijn. De nuance aan het eind van het artikel legt de bal waar die hoort: bij onszelf. Wij kopen goedkoop voedsel. Wij zijn (de markt van) Monsanto.
henk spaan 1
Martijn SavenijeHeRo 7
Sam GerritsSam Gerrits 3
HeRokees laan 1
HeRoNiek Jansen 9
HeRoEn dat heeft dan tot gevolg dat het aantal kanker- en leukemiegevallen ongewoon groot is in de omgeving van de Monsanto teelt.
Annemiek van Moorst 11
Sam GerritsPS Ook ik had echt moeite met die laatste alinea. Terwijl ik het artikel supergoed vind, komt er een geforceerd einde dat in de lucht hangt.
Sam Gerrits 3
Edmond MullerTedje van Asseldonk, IEZ 9
Sam GerritsNiek Jansen 9
Sam GerritsSam, springt u nu ook al in de bres voor oliemaatschappijnen Shell en Exxon Mobil, want die exploiteren voor de NAM de gasvoorraden in Noord Nederland.
Bovendien, zoals blijkt uit bovenstaande link, liegen ze er op los door te beweren dat gasexploitatie een schone industrie is.
Tot het laatst hebben ze ook proberen te ontkennen dat die aardbevingen in Noord Nederland iets te maken hebben met hun gaswinning.
Dus blijven verketteren die criminele vervuilende industrien, zou ik zeggen, maar intussen hard blijven zoeken naar de exploitatie van niet-fossiele energiebronnen. Ook al gaat u mij nu verwijten dat ik dadelijk mijn auto voltank met Shell benzine en dank zij Shell ik nu mijn zieke moeder kan gaan opzoeken.
j.a. karman 5
Sam GerritsDe NAM jaren 50 iedereen blij er mee omdat het goedkoper en met minder persoonlijke tramalant af kon. Wie kan zich de kolenkit nog herinneren of het jaarlijks aanleggen van een stookhout voorraad. Met ijs op de enkele ramen bij vorst. Het zijn deze zelfde afnemers die wel het gemak willen maar de lasten en nadelen als iets van het ongrijpbare NAM zien.
Een volkstuintje is veel werk en was tot halverwege de jaren 50 vaak een noodzaak. De rest was een gemeenschappelijk vrieshuis de kruidenier in de buurt. Met monsanto gingen de productieprijzen voor voedsel lomlaag en een ieder ging naar de grootgrutter voor de prijs en het gemak. Nu gaan ze steen en been klagen omdat de prijs voor "prijs en het gemak" niet bevalt. Hadden ze het maar bij het volkstuintje en de boer als directe leverancier moeten houden.
Arjan van Muyen 3
Sam GerritsVerder denk ik dat de bedrijfsbelangen van de grote agro-jongens dusdanig groot zijn, dat deze hun eigen beeldvorming aardig kunnen vertroebelen. Verder hebben ze ook de financiele middelen om de beeldvorming van anderen, en de algemene besluitvorming te beinvloeden (lobby) en die gebruiken ze ook ten volle.
Het beeld wat ze pushen is dat natuur bevochten moet worden. Met bevechten in combinatie met de huidige krachtige tech schieten we onszelf in de voet, dus moeten we juist toe naar meer symbiotische relatie.
Dit symbiose beeld zullen de big agro boys met vuur en zwaard bestrijden. Natuur levert economisch weinig op , dus speelt geen direkte rol binnen het economisch model.
De combinatie van grote invloed & focus op eigenbelang (marktaandeel) maakt ze toch wel een behoorlijk verderfelijke invloed naar mijn idee.
Chido Houbraken 1
Ik ga er veelvuldig naar verwijzen in andere discussies over roundup/glyfosfaat.
Sam Gerrits 3
Chido HoubrakenWillem Verhoeven 5
Sam Gerrits 3
Willem VerhoevenWillem Verhoeven 5
Sam Gerritsj.a. karman 5
Willem Verhoevenkees laan 1
Sam GerritsNiek Jansen 9
Sam GerritsSam, hier een van de voorbeelden waarmee burgers van Argentinie de bouw van een zaadfabriek van Monsanto hebben kunnen tegen houden. En het zijn niet alleen de boeren en de gewone burgers maar zelfs de -'Dwaze Moeders van Plaza di Mayo' en een Nobelprijswinnaar Esquivel die zich daadwerkelijk ingezet hebben voor de stop van de bouw van die fabriek. En er zijn al veel effectieve protesten in Argentinie geweest tegen Monsanto, zoals te lezen is op de google pagina 'Monsanto en Argentinie', zowel mbt zijn zaadproduktie als tegen zijn bestrijdingsmiddel Round Up. Waarom lezen we niets over de ervaringen die de Argentijnen al hebben met Monsanto?
Zo machteloos is de burger dus niet tegen een agro-gigant als Monsanto is, maar van de politiek mogen we niet veel verwachten.
En dit allemaal dank zij, wat u geringschattend noemt, 'dit soort commentaar'.
Ook, zoals al eerder werd opgemerkt, heeft de WHO Round Up kankerverwekkend genoemd evenals het Intern.Gerechtshof te Den Haag.
Dus ik weet echt niet waar uw heilige onzekerheid betreffende de schadelijkheid van Round Up op gestoeld is en u hebt daarbij zelfs nog niet in uw beschouwing betrokken de gevaren van gmo's (genetisch gemodificeerde teelt) die onlosmakelijk verbonden zijn met Round-Up . Dat hebt u voor ons nog in petto, hebt u beloofd.
Niek Jansen 9
Willem VerhoevenPieter Jongejan 7
Het verbieden van glyfosaat heeft tot gevolg dat land- en tuinbouwproducten duurder worden. Maar is dat niet net wat de ECB, Brussel, de Fransen en de Amerikanen willen? Een hogere inflatie zou tot een daling van de te hoog opgelopen schulden leiden. Dus waarom verbiedt Rutte 3 glyfosaat niet in plaats van QE te accepteren en de BTW op arbeidsintensieve diensten te verhogen? En waarom stelt de oppositie niet voor om de belasting op schaliegas en andere fossiele brandstoffen te verhogen om de lagere inkomsten uit loonbelasting te compenseren? Dan krijg je toch ook een hogere inflatie en kun je stoppen met QE en bevorder je een duurzame economie en goed rentmeesterschap (zoals in de bijbel wordt aanbevolen).
Waarom hebben Frankrijk en België round up verboden en zijn de benzineprijzen in Frankrijk hoger dan in Nederland? Waarom kan het daar wel en in Nederland niet?
Is de verklaring dat de agrarische lobby, de financiële lobby en de fossiele brandstoflobby in Nederland veel sterker is dan in welk ander land ook?
[Verwijderd]
Pieter JongejanPieter Jongejan 7
[Verwijderd]Een hogere accijns leidt tot selectief autogebruik en tast de privacy niet aan. Het afschaffen van de wegenbelasting betekent een groot financieel voordeel voor lagere inkomens die vaak noodgedwongen op grote afstand van hun werk wonen. Rekeningrijden tast niet alleen de privacy van individuele burgers aan, maar vergt ook dure investeringen en onderhoud. Die extra kosten ontbreken bij een hogere accijns en het afschaffen van de wegenbelasting.
Martin van der Wiel 7
Pieter Jongejan"Het afschaffen van de wegenbelasting betekent een groot financieel voordeel voor lagere inkomens die vaak noodgedwongen op grote afstand van hun werk wonen."
Die rijden dus grotere afstanden. Betalen geen wegenbelasting meer, maar wel een (fors) hogere prijs per liter brandstof. Het voordeel?
Pieter Jongejan 7
Martin van der WielStel hij heeft een kleine goedkope auto (Twingo) met een wegenbelasting van 20 euro per maand (waarschijnlijk is het nog minder). Bij een verbruik van 1 op 10 (voor het gemak) verbruikt hij dus 200 liter benzine per maand voor woon/werkverkeer. De prijs van benzine moet dan met 20/200 ofwel met 10 cent omhoog om quite te spelen.
Het voordeel is dat hierdoor de inflatie omhoog gaat en de ECB kan stoppen met QE, waardoor er een eind komt aan het opdrijven van de aandelenkoersen door de ECB. Als alle eurolanden dit zouden doen lijden de benzinestations in de grensstreek geen schade. De producenten van schone zonne-energie krijgen hierdoor een extra push, wat goed is voor het milieu. Helaas is de lobby van de fossiele brandstofproducenten te sterk in Brussel om dit ingevoerd te krijgen. Wél één munt, maar niet één benzineprijs en dus gezeur over oneerlijke concurrentie in de grensstreek. Het gevolg is ondoelmatige belastingheffing, toenemende ongelijkheid en de invoering van een Europees leger, want dat blijkt plotseling wél te kunnen.
Martin van der Wiel 7
Pieter Jongejan"Als alle eurolanden.........."
Dat is één van de grootste problemen binnen de EU; de eenheid. Dat gaat dus niet gebeuren.
Pieter Jongejan 7
Martin van der WielDat dit niet gebeurt en dat dit niet op de politieke agenda staat van onze politieke partijen (van SP tot PVV), en de pers zich niet afvraagt waarom dit niet gebeurt, laat zien dat onze politieke partijen en onze pers onder curatele staan van machtige lobbygroepen of wellicht niet begrijpen hoe ze gemanipuleerd worden.
Sam Gerrits 3
Pieter JongejanPieter Jongejan 7
Sam GerritsDit soort commentaar is bedoeld voor politici, die de wetten maken waaraan Monsanto en onze boeren zich moeten houden en daarmee richting geven aan de technologische ontwikkeling.
Dit commentaar van waakzame burgers blijkt decentraal (bij mij in Zandvoort) te werken. De rechter heeft de waakzame burgers in het gelijk gesteld en de gemeente een dwangsom opgelegd als ze zich niet aan de regels houden. Wat op lokaal niveau kan moet ook op nationaal en uiteindelijk ook op internationaal niveau kunnen. .
Een wedervraag :
Denkt u dat Monsanto, onze boeren en onze nieuwe minister van landbouw uit de CU zich uit vrije wil zullen houden aan het niet vergiftigen van onze bodem ofwel aan goed rentmeesterschap, zoals de opdracht uit de bijbel luidt? Ik denk van niet. Ik denk dat ook bij de christelijken de drang tot overleven (niet-failliet gaan en aan de macht komen en blijven) groter is dan zich houden aan de bijbelse opdracht.
Daarom zijn waakzame burgers nodig om ze bij te sturen met dit soort commentaar.
Ik begrijp best dat het voor de nieuwe minister van landbouw geen gemakkelijke opgave zal zijn om het landbouwgif verboden te krijgen gelet op haar achterban. Maar uiteindelijk zal het wel moeten. Vergelijk het met de vervanging van antibiotica door bacteriofagen ofwel van een algemeen middel dat veel kapot maakt en tot resistentie leidt door een specifiek middel, dat weinig of geen schade veroorzaakt.
Niek Jansen 9
Sam GerritsMaar dat advies zal ongetwijfeld positief uitvallen, omdat het mede gebaseerd is op het advies van de European Food Safety Authority. En die EFSA baseert zijn advies ook weer op onderzoekresultaten van het belanghebbende Monsanto zelf.
En die macht van multinationals zal in de toekomst alleen maar groter worden, omdat Nederland braaf meehuppelt met z.g. vrijhandelsverdragen zoals TTIP, CETA en TISA.
Monsanto is ook een belangrijke donor van de Clinton Foundation en voor de verkiezingsfondsen van Obama en Hillary, dus de lobby zal internationaal daardoor alleen maar geintensiveerd worden.
M.a.w. je moet wel met verschrikkelijk harde bewijzen komen om Round Up te verbieden als schadelijk voor mens en milieu. En of dat schadelijk is zal Monsanto een zorg zijn. Ze produceren met even veel plezier napalm en Agent Orange , zoals gebleken is tijdens de Vietnam oorlog.
Dus uiterst wantrouwen en waakzaamheid is geboden; op dat vooroordeel hebben wij als burgers recht .
En bij onzekerheid over de mogelijke schade van pesticiden aan mens en milieu moet verbod volgen en er is duidelijk genoeg onzekerheid over.
Stravidarus 6
Sam GerritsHerman van Vliet
Sam GerritsRonald Pleij
Sam Gerrits 3
Ronald PleijHans Hörchner 1
Ronald PleijHeel veel zaken die worden benoemd 'tegen Monsanto' zijn namelijk al bij het grote publiek bekend.
Maar door een aantal bizarre alinea's wordt door Sam Gerrits getracht de lezer op het verkeerde been te zetten.
Neem deze alinea
quote
Hoge bomen vangen veel wind, zo luidt het cliché. Voor velen zijn de namen RoundUp en Monsanto dan ook synoniem met de wortel van alle kwaad. Dit maakt het weinig verrassend dat het middel vorig jaar bijna verboden werd voor consumenten. Staatssecretaris Wilma Mansveld had steun van een Kamermeerderheid, omdat het erop leek dat RoundUp kankerverwekkend is.
Maar dit jaar was het middel toch weer niet kankerverwekkend.
Unquote
Neem de passage 'van tomaten in blik zou ook kankerverwekkend zijn' door dat aan te halen worden onderzoeken waarin wordt aangetoond dat roundup sterfte bij proefdieren veroorzaakte zogenaamd geridiculiseerd.
En ook deze alinea:
quote
Aan de overkant van het front vind je, nota bene in peer reviewed artikelen, mensen die aan RoundUp min of meer alle ziekten die bestaan toeschrijven — van glutenallergie tot autisme. Michael Gove, de Britse staatssecretaris van milieu, voorspelde deze week zelfs een uitroeiing van alle bodemvruchtbaarheid binnen veertig jaar. Daarbij noemde hij niet expliciet RoundUp, maar de timing is opvallend. In de glyfosaat-oorlog lijken alle middelen toegestaan.
unquote
En zoals anderen - terecht - op de laatste alinea wijzen, waarin staat dat Monsanto niet de vijand is.
Nee het is een integer bedrijf haha
Johan Slagter 6
Gemengde gevoelens bij het artikel; professioneel geschreven, een feitelijke verkenning van wat zich afspeelt, een observatie, wetenschappelijk vast prima in elkaar
Kernvraag in deze is natuurlijk wat een moderne samenleving is!... of naar toe groeit/ontwikkeld.... in mijn beleving zijn Biotech giganten pas de vriend als zij problemen oplossen en niet (mede)veroorzaker zijn van vernietiging van de aarde. Als niet verdienmodellen/ROI's/... de drijfveer enkel en alleen zijn maar in evenwicht met de bijdrage aan natuur, leefbaarheid NU en in de toekomst
Mooi voorbeeld is het wetenschappelijke onderzoek naar de ontwikkeling van insecten (-75%):
https://decorrespondent.nl/7517/de-massale-insectensterfte-laat-zien-de-mens-moet-ruimte-maken-voor-andere-soorten/828441053-820add49
DE vraag die nu zo moeten heersen is niet wie is de schuldige, maar wie wil er iets aan doen...in een moderne samenleving zou zelfs een bio tech gigant daarin een sleutelrol kunnen spelen
Sam Gerrits 3
Johan SlagterJohan Slagter 6
Sam GerritsPS: oa. het Keizer dossier kent toch echt ook wel moraalridder momentjes en je reacties zijn doorspekt van moraal
Interessanter vindt ik het als je inhoudelijker reageert en respect kunt hebben voor de "Monsanto moet dood mensen hier" .... die zijn wellicht realistischer in wat de echte oplossing is, maar natuurlijk onrealistisch in de feitelijk uitvoering daarvan... de door jouw benoemde dialoog is nl net zo onrealistisch.
Eric Smit 11
Johan Slagterhttps://www.ftm.nl/artikelen/follow-the-money-journalistiek-afzijdig-blijven-is-geen-optie?share=1
Maar je hoeft als FTM-journalist niet per se te concluderen dat Monsanto een sinistere organisatie is die zich uitsluitend laat leiden door monetaire motieven. Laat vooral de feiten spreken, zeg ik altijd tegen onze redacteuren. Sam heeft dat gedaan. En hij heeft daar een prikkelende nuancering aan toegevoegd. Die zette mij ook op het verkeerde been, moet ik toegeven, maar dat vind ik eigenlijk wel zo prettig. Trouwens, de oh zo verleidelijke bubbel van het eigen gelijk verdient het altijd om doorgeprikt te worden. En waar we op dat punt tekort schieten, vragen we onze leden om streng voor ons te zijn (ofwel; keep up the good work;-).
Johan Slagter 6
Eric SmitMoet eerlijk zeggen dat gisteravond en vanochtend Sam nog door mij heen spookte... wat raakte hij in mij?...had FTM nu teveel ego binnen gekregen?...werd mijn vooringenomenheid over hoe de wereld in elkaar zit eens flink geschud?
Beide...mijn beeld over Monsanto, NAM, ect .... door VPRO Tegenlicht, Zembla, FTM en vele andere artikelen gevormd.... verdiend het altijd om opnieuw te worden uitgedaagd...dat is wat het artikel doet
...."Maar je hoeft als FTM-journalist niet per se te concluderen dat Monsanto een sinistere organisatie is die zich uitsluitend laat leiden door monetaire motieven...." .... deze vindt ik lastig als je kijkt naar Zembla en Tegenlicht....
Tedje van Asseldonk, IEZ 9
Eric SmitIn de voorlaatste alinea wordt een belangrijke voorzet gegeven: Monsanto/Roundup is echt niet het enige probleem; het is maar de vraag als we Roundup schrappen wat er dan voor in de plaats komt. Dat had in de laatste alinea moeten staan. Plus eventueel de open vraag, kunnen we op dit moment al zonder de soort middelen? Beide zaken in de vraagvorm, want de research voor dit artikel ging daar niet over.
In plaats daarvan staat er: 'Monsanto (...) onmisbaar onderdeel van onze moderne samenleving.' Dit is een boute stelling die nergens wordt onderbouwd. Vervolgens een mening van de auteur 'De werkelijke vijand is het feit dat we te gemakkelijk denken over hoe de wereld in elkaar zit.' Terecht voelen veel mensen zich aangesproken, hoezo ''we'' (ikzelf promoot al 50 jaar biologische landbouw). En de zin die daarna komt (vingertje, douche, prak) heeft wel een heel hoog moraalriddergehalte waar de Correspondent denk ik nog een puntje aan kan zuigen. De laatste zin lijkt wel plichtmatig toegevoegd (na discussie met jou, Erik?) voor de hoognodige nuance (NRC-achtig). Was allemaal niet nodig geweest als je eindredacteur bovengenoemde had gezien.
Kortom, heel jammer van die laatste alinea!
Eric Smit 11
Tedje van Asseldonk, IEZkees laan 1
Sam GerritsTedje van Asseldonk, IEZ 9
Sam GerritsZouden domineeszonen van hun ouders een bepaalde instelling erven of zo? FTM onwaardig (hoop ik als lid). Overigens is het een feit, en een minpunt van beide redacties, dat ze vooral uit mannen bestaan. Gebruik ik dat als argument om jouw artikel af te kraken? Nee toch!
Arjan van Muyen 3
Sam Gerritsa. Feiten zijn afhankelijk van voldoende financiele middelen: Onderzoek is DUUR
b. Feiten kun je als bedrijf altijd bestrijden met andere feiten, b.v. uit onderzoek wat je zelf uitvoert/fabriceert. Zo verworden zgn 'harde feiten' tot een ordinaire geldkwestie
C. Feiten moeten altijd nog geinterpreteerd worden, en daar komt de lobby weer van pas
[Verwijderd]
Edmond Muller 7
[Verwijderd]HeRo 7
Edmond MullerSam Gerrits 3
[Verwijderd]Willem Verhoeven 5
Sam GerritsNiek Jansen 9
Sam GerritsMaar we kunnen multinationals zeker voor het gerecht dagen, zoals gebleken is bij een uitspraak van het Intern. Gerechtshof te Den Haag, dat Round Up schadelijk is. Mocht het advies van de Europese Cie. positief uitvallen over Round Up, wat eind van het jaar verwacht wotdt, kunnen diverse organisaties dat advies bij het Europees Gerechtshof bestrijden.
En in dialoog gaan met dergelijke multinationals is een zoete droom, maar totaal onwerkelijk. Wij gaan toch ook niet in dialoog met de tabaksindustrie. Hun belangen finantieel en internationaal zijn te groot; verbod bij onzekerheid over de schade van hun pesticide is de enige oplossing .
Willem Verhoeven 5
[Verwijderd]Manuel
Ook onderschrijft dit stuk dat Monsato wetenschappelijke onderzoeken heeft gemanipuleerd.
Ik begrijp dan ook niet dat de heer Gerrits beweert dat Monsato niet de vijand is en Monsato een onmisbaar onderdeel van de moderne samenleving is.
Let's round RoundUp up!
Sam Gerrits 3
ManuelNiek Jansen 9
Sam GerritsHeRo 7
Roundup is maar een bijproduct voor Monsanto. De werkelijk winst (macht) zit in de zaden/gewassen die door Monsanto gemodificeerd zijn en resistent zijn tegen Roundup.
Zaden/gewassen die dmv wurgcontracten door de strot van de boeren worden geduwd. Als we dit niet meenemen zal de discussie niet compleet zijn.
Sam Gerrits 3
HeRoHeRo 7
Sam GerritsIn basis ben ik niet tegen Monsanto, echter wel het feit dat de hele voedselproductie op agricultuur gebied wereldwijd in handen is van maar twee of drie partijen. Deze hebben door de jaren heen een te grote macht gekregen en hebben dit heel goed gespeeld. Zo goed zelfs, dat vele denken dat een "Monsanto" onmisbaar is, echter het tegendeel is waar.
Theodoor
Dus het feit dat er onverwachte kankerverwekkers zijn, maakt dat alle kankeronderzoek met een kporreltje zout te nemen is?
Hiermee, en met bijvoorbeeld onbegrijpelijk slotalinea laadt auteur de verdenking op zich kool en geit te willen sparen.
Als je in je stuk op 20 manieren hebt beschreven hoe Glysofaat ons leefmilieu vernietigt, lijkt mij de enige logische conclusie dat een verbod gewenst/noodzakelijk is.
Paul Sporken 10
Peter Urbanus 5
Sam Gerrits 3
Peter UrbanusJohan van der Woude
George Monbiot is in het artikel op de Guardian waarnaar je verwijst in het kader van de studie naar de neergang van de insectenpopulatie aanzienlijk minder genuanceerd dan jij zelf over Monsanto en consorten:
"Farmers and governments have been comprehensively conned by the global pesticide industry. It has ensured its products should not be properly regulated or even, in real-world conditions, properly assessed. A massive media onslaught by this industry has bamboozled us all about its utility and its impacts on the health of both human beings and the natural world.
The profits of these companies depend on ecocide. Do we allow them to hold the world to ransom, or do we acknowledge that the survival of the living world is more important than returns to their shareholders? At the moment, shareholder value comes first. And it will count for nothing when we have lost the living systems on which our survival depends."
Ik ben het wel met je eens dat het te makkelijk is om alleen met je vinger te wijzen en verder te gaan waar je gebleven was. Het lastige is dat deze bedrijven en onze manier van landbouw bedrijven onderdeel zijn van een paar honderd jaar oud, delicaat systeem dat onze economie heet.
Om Jelmer Mommers te citeren:
"De snelle opwarming en het verlies van bodemleven, insecten, en talloze diersoorten - het zijn allemaal symptomen van een gebroken systeem dat over alle grenzen van de aarde heen walst. Alleen als we onze economie op een fundamenteel andere leest schoeien, kunnen we deze problemen oplossen."
Volgens mij is dit de grote uitdaging van de huidige tijd en als we hier geen alternatieven voor kunnen bedenken, ben ik bang dat er voor onze kleinkinderen niet heel veel over zal blijven. Ik zou bijzonder geintresseerd zijn in een artikel dat de mogelijkheden hiervoor onderzoekt.
Sam Gerrits 3
Johan van der WoudeGerben Gerrits 7
Sam Gerrits[Verwijderd]
Sam GerritsJack van der Mijn 2
Ad Van Heeswijk 6
Blijf ik proberen? Ja! Blijf ik pessimistisch? Evenzeer!
Sam Gerrits 3
Ad Van HeeswijkUitgelicht door de redactie
Peter Zwitser 9
Ik begrijp de opwinding bij veel reacties over die laatste alinea niet zo (Monsanto is de vijand niet). En al helemaal niet de (vergaande) conclusies die daar soms aan worden verbonden.
Ik ben het met die alinea absoluut niet eens. Wat mij betreft is Monsanto de baarlijke duivel zelf. (Of in ieder geval één van de baarlijke duivels.)
Sam Gerrits denkt dat je Monsanto c.s. nodig hebt. Ik denk dat dat niet zo is. Maar dat maakt het artikel toch niet opeens slecht of zo? Dat artikel is toch nog steeds hartstikke kritisch richting Monsanto/Roundup? Op dat punt heeft Sam Gerrits gewoon 'n andere mening dan (veel) mensen hier. Nou en?
Ik begrijp zijn punt trouwens wel, denk ik. Persoonlijk denk ik dat je met bedrijven als Monsanto niets kunt beginnen. (En dat geldt voor meer (bijna-)monopolies.) Maar een alternatief heb ik ook niet. Ik heb het eigenlijk opgegeven, omdat ik niet zie hoe je ooit nog van Monsanto (en Google, en Microsoft, en Facebook, en...) kunt winnen.
Ik kan in ieder geval waarderen dat Sam Gerrits dat optimisme nog wel heeft, ook al heb ik dat niet meer. En ik hoop vurig dat hij gelijk blijkt te hebben en ik ongelijk en dat 'n bedrijf als Monsanto ooit wel fatsoenlijk gaat opereren.
Maar in het kader van dat uitstekende artikel vind ik dat hele meningsverschil eigenlijk volstrekt onbelangrijk. Het artikel wordt er geen steek minder kritisch door.
Sam Gerrits 3
Peter ZwitserFerdi Scholten 5
Net als velen ben ik het echter ook niet eens met de laatste alinea. Op geen enkel aspect is Monsanto een onmisbaar onderdeel van de moderne samenleving. In tegendeel, ze kunnen uitstekend gemist worden en op de meeste aspecten zou de huidige samenleving dan beter zijn. Dit blijkt o.a. ook uit het Internationale Monsanto Tribunaal, dat helaas veel te weinig media aandacht krijgt. Het oordeel van dit tribunaal was op alle punten vernietigend over Monsanto. Natuurlijk zijn er ook (grote) bedrijven die het wel goed doen, Monsanto is in deze (alinea) gewoon het verkeerde (bio-tech) bedrijf dat als voorbeeld wordt genomen.
Ik ben het wel eens met de stelling dat we vaak te gemakkelijk denken over hoe de wereld in elkaar zit. Maar dit is ook mede dankzij bedrijven als Monsanto die er alles aan doen om dat beeld in stand te houden zodat hun praktijken van uitbuiting en ecocide gewoon door kunnen gaan omwille van de winst voor de aandeelhouder.
Nogmaals, verder een uitstekend artikel, met veel plezier gelezen.
Alfons J. Kruijer 2
Niek Jansen 9
Google op 'Monsanto en Argentinie' en 'Corporate Europe Observatory' en ontdek de massale tegenstand tegen het gebruik van Round Up en de eveneens massale inzet van het lobbyapparaat van Monsanto, dat tot de hoogste instanties toegang heeft.
En Sam Gerrits schijnt daar tegen beter weten in ook door beinvloed te zijn.
Bovendien mis ik in de discussie de bezwaren die er bestaan tegen GMO's, nl. genetisch gemodificeerde teelt die onverbrekelijk verbonden is met het gebruik van Round Up.
Dank zij het Associatieverdrag met Oekraine kon Monsanto/Bayer een groot deel van de graanschuur van Oekraine opkopen en werd tevens in het verdrag het verbod opgeheven om GMO's te telen.
Al bij al mogen we niet vergeten dat in onze wetgeving staat dat bij de geringste twijfel over de schadelijkheid van pesticiden deze moeten verboden worden. Het is een understatement van jewelste om vast te stellen dat er toch minstens wel twijfel bestaat over de schadelijkheid van Round Up.
Willem Verhoeven 5
Niek JansenHet enge hieraan verder is dat monsanto in 2016 is overgenomen door Bayer. Dat is die club die afkomstig is van IG-farben die de zyklon-B heeft mogen leveren voor de diverse vernietigingskampen. Monsanto/Bayer,..... met die overname is nu ook Europa stevig aan de beurt. Die club heeft de hele Europese politiek en journalistiek in hun zak zitten. De grootste fanclub van Bayer zit in Nederland. Laten we eens kijken of daar de dialoog mee is aan te vangen. Het enige middel als dialoog is een massale bevolkingsopstand, anders gaat het echt niet lukken. Ik zie het er alleen niet van komen. De bevolking lijdt namelijk onder de massale schuldenknoet.
Roland Horvath 7
Niek JansenNiek Jansen 9
Dit is het oordeel van de Wereld Gezondheids Organisatie, waarvan het IARC (instituut voor kankeronderzoek0 een onderdeel vormt. Maar dat IARC is veel voorzichtiger in zijn oordeel en is dat de reden waarom Sam Gerrits wel aandacht besteedt in zijn verhaal aan de IARC en niet aan de WHO ?
Google eens op 'Monsanto en Argentinie' en lees over de vele protesten en demonstraties tegen de teelt van gmo's en het daarbij gebruikte Round Up. Sinds de agrogigant daar werkzaam is werd er al een ongewone toename van kankers en genetische afwijkingen bij nieuw geboortes geconstateerd rondom de gebieden waar Monsanto teelt en oogst.
Waarom worden die ervaringen niet in aanmerking genomen bij de discussie over de al of niet schadelijkheid van Round Up ?
Ook is bekend dat grond eenmaal ingeplant met biologisch gemodificeerd zaad en bewerkt met Round Up niet meer geschikt is voor de teelt van andere gewassen.
Dat zou betekenen dat voor de verre toekomst Monsanto zich overal in de wereld uitgestrekte gebieden toeeigent.
Niek Jansen 9
De toekenning van die additieven op producten in onze supermarkten is immers gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Hoewel zij niet in haar boek mededeelt welke onderzoek dat is, zal ze naar alle waarschijnlijkheid de ' European Food Safety Authority' bedoelen die de Eurpese Cie. moet adviseren en die vindt alles goed, wat in het voordeel is van multinationals, zoals ook tav vrijhandelsverdragen TTIP,CETA en TISA..
Maar dat EFSA ligt al jaren onder vuur vanwege het gebrek aan transparantie en belangenverstrengeling tussen voedselindustrie en EFSA, omdat veel commisieleden voorheen werkzaam waren in die voedselindustrie en vice versa. Klik op EFSA in www.corporate europe observatory waar een aantal artikelen hierover te lezen is.
Datzelfde EFSA moet de EC adviseren over de toelaatbaarheid van Round Up van Monsanto, dus de uitslag daarvan is makkelijk te voorspellen.
Hetty Litjens 6
Bedrijven als Monsanto maken een product en verschuilen zich achter een a-moraal standpunt. Het is aan de overheden, regeringen, om burgers te beschermen. Nog steeds heerst het ongebreidelde neoliberalisme op grote schaal, ook bij onze overheden. Wat wij kunnen en moeten doen is die verantwoordelijken voor het nationale en internationale beleid op hun verplichtingen te wijzen en hen te dwingen om de belangen van de bevolking te verdedigen en te respecteren.
Nederland heeft ogenschijnlijk goede wetgeving, maar altijd zijn er ontheffingen mogelijk, vrijstellingen, omgevingsvergunningen en meetcorrecties waardoor de wetgeving in feite buiten werking gesteld wordt.
Hans Hörchner 1
Frappant dat Monsanto in de laatste alinea van het artikel als 'vriend' wordt geclassificeerd.
Quote
If you talk to Kerry, I wouldn't push the NNG issue too hard --- don't want to draw attention to the toxicity of our product.
Unquote
bron:
Monsanto-Executive-Steven-Adams-on-NNG-Issue-Dont-Want-to-Draw-Attention-to-the-Toxicity-of-Our-Product.pdf
Quote
From: JENKINS, DANIEL J [AG/1920]
Sent: Tuesday, June 23, 2015 8:17 AM
To: DYKES, MICHAEL D [AG/1920]
Cc: VAUGHN, TY T [AG/1000]; JACOBS, ERIK [AG/1000]; REYNOLDS, TRACEY L [AG/1000];
[AG/1000]; STATER, STACEY L [AG/1000]; DUNCAN, MELISSA S [AG/1000]; SCHLICHER, PARRISH, MICHAEL [AG/1000]; CHRISTIANSEN, JESSICA [AG/1000]; LISTELLO, JENNIFER J [AG/1000]; MILLER, PHILIP
W [AG/1000]; AGUSTIN, MELISSA [AG/1920]; GUARD, JAMES
[AG/1920]; HOLLAND, MIKE [AG/1920]; HEYDENS, WILLIAM F [AG/1000]
Subject: RE: GA Update on US Government Outreach - WHO IARC Clarification on Glyphosate
Spoke to EPA:
ATSDR Director and Branch Chief have promised Jack Housenger (Director of the US Office of Pesticide
Programs) to put their report "on hold" until after EPA releases its preliminary risk assessment (PRA) for glyphosate. EPA will not have the final meeting.
Unquote
Ze weten dondersgoed bij Monsanto dat hun goedje hardstikke giftig is.
Ik heb geen abonnement op ftm.nl om leugens te lezen, dat Monsanto zogenaamd niets te verwijten valt en dat het eigenlijk allemaal de 'schuld' is van de consument.
De consument beschikt niet over de uitslagen van al die laboratorium onderzoeken.
Bovendien zorgen ze bij Monsanto dat ze de onderzoeksresultaten naar hun hand zetten.
Zie ook:
http://www.google.nl/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://www.energo-iva.eu/images/pdf/The_Monsanto_Papers.pdf
Nina Holland 1
Reden dat er nu in het debat zoveel nadruk ligt op de gezondheidsaspecten, is dat glyfosaat beoordeeld werd door IARC/WHO. De EU wet stelt dat pesticiden die bv kankerverwekkend zijn eruit moeten. (Voor milieuschade zijn dergelijke criteria er niet eens). Vandaar de reactie van Monsanto en de andere glyfosaat-bedrijven verenigd in het Glyphosate Task Force (GTF) tegen IARC. Om de feiten hierrond boven tafel te krijgen, heb je toegang nodig tot de studies die het GTF heeft ingeleverd. CEO deed er 1 jaar over om drie van die studies te bemachtigen; als onhandelbaar pfd. (Monsanto heeft zich uiteraard met hand en tand verzet tegen de publicatie ervan). Er ligt nog veel uitzoekwerk. Waarom vond Dr Portier tumorbewijs in die studies dat niet opgemerkt werd door EFSA? Niemand kan hierover publiceren want: bedrijfsgeheim. Het feit dat de aanvrager de studies zelf doet + dat ze niet openbaar zijn is één van de belangrijke mankementen in de manier waarop in de EU en elders zulke producten op de markt worden toegelaten. Andere zijn de mate v belangenverstrengeling en het feit dat de EU alleen naar glyfosaat kijkt, en lidstaten alleen oppervlakkig + niet naar alle formuleringen (Roundup).
Het beste van dit hele debat is dat nu dit systeem zelf nu ter discussie gesteld wordt, zoals in het Eur Parlement. Een Franse rechtbank heeft bv besloten om aan het Europees Hof te vragen of de manier waarop in de EU pesticiden worden toegelaten nog wel klopt. Vanuit ons perspectief in Brussel maken de mate van geprivilegieerde toegang van bedrijfslobbyisten tot besluitvormers, een compleet gebrek aan scrupules en de inzet van PR-technieken een dialoog met de pesticidenindustrie tot een vrij zinloze exercitie.
Nina Holland, Corporate Europe Observatory
Niek Jansen 9
Ik zag zojuist een documentaire op RT over de wijze waarop betaalde lobbyisten van de Amerikaanse vleeesindustrie geinfiltreerd zijn in de IARC, het instituut voor kankeronderzoek, dat een onderdeel is van de WHO.
Ik klikte daarom in het zoekertje van de digitale krant van RT 'IARC', maar kreeg een hele reeks artikelen over Monsanto, glyphosaat en Round UP (zie boven)
Voor de geinteresseerden is er veel info te vinden over de lobby van Monsanto en de effecten die het heeft in de verschillende politieke organisaties en adviesinstanties.
Niek Jansen 9
Toevallig hoorde ik Sam vanochtend op de radio in een gesprek ivm de te nemen beslissing vandaag in de EC over het al niet uitbreiden van de toelating van Round Op voor de komende 5 jaar.
Hij deed dat dat op hetzelfde geuststellende 'wetenschappelijke' toontje dat door klinkt in zijn artikel hier op ftm. Hij werd ook als deskundige geintroduceerd van ftm.
Hoewel hij de bezwaren wel erkent van Round Up gaat dat voor hem op voor alle pesticiden. Bovendien benadrukte hij het feit dat bij niet gebruiken van Round Up het voedsel duurder zal worden, waarop de interviewster direct riposteerde dat zij graag meer zou betalen voor gezonder voedsel. Ook maakte hij zijn pro-Monsanto instelling duidelijk door te suggereren dat Monsanto eerlijk onderzoekresultaten publiceert over de vermeende schadelijkheid van Round Up en dat is apert onjuist.
Lees bovenstaand wetenschappelijk (!) artikel over alle activiteiten van Monsanto om de schadelijkheid van het gebruik van glyphosaat te bagetteliseren en te verdonkeremanen en ook zijn weigering enige transparantie te betrachten bij het tot standkomen van zijn onderzoek. Ook blijkt dat Monsanto meer dan €1 miljoen besteedt aan lobbying.
Sam, er staat meer lezenswaardigs op ceo over Monsanto.
Mark de Goeij