Weet u het nog? Eind augustus legde Bert Bruggink, de financiële topman van Rabobank, bij de presentatie van de recordwinsten van zijn bank nog uit dat de marges op hypotheken niet bovengemiddeld waren. Met een marge van 0,9 procent bruto stond die volgens hem slechts een heel klein beetje hoger dan het historische gemiddelde van de Rabobank. Bronnen binnen Rabobank verklaren tegen FTM dat het rekensommetje van Bruggink scheef loopt en dat de marge wel degelijk boven de 2 procent ligt. Tsja, meneer Bruggink, u kijkt dan wel met de gestrengheid van een godvrezende boekhouder door uw designbril, maar dit zijn serieuze issues. Klopte het wel wat u zei?

 

Hans André de la Porte, woordvoerder van Vereniging Eigen Huis, liet in augustus al aan FTM weten dat de verhalen van de banken, en met name het excuus van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) over de hoge marges een 'compleet kulverhaal' is. Het was wat hem betreft een feit dat banken - met name Rabobank - grof verdienen aan hun hypotheken.

'Merkwaardig wanneer je daarbij de sterk dalende huizenmarkt daarbij ogenschouw neemt. Vergeleken met de periode voor de kredietcrisis is de huizenmarkt bijna gehalveerd. De verdiensten komen dus vooral uit de huidige portefeuille. Wat ook zo wonderlijk is, is dat in Duitsland de rentevoeten ruim een procent lager liggen dan in Nederland. Duitsland is qua risico zeer vergelijkbaar met Nederland. Dus daar schiet het verhaal van Bruggink echt te kort'. 

 

Dat het verhaal van de Rabobestuursvoorzitter waarschijnlijk 'tekort schiet ' werd gisteren dus ook door de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) bevestigd. De NMa stelde na een onderzoek vast dat de marges in Nederland sinds medio 2009 hoog zijn. Zowel in vergelijking met de ons omringende landen als in historisch perspectief. 

 

De bevindingen van de NMa staan dus lijnrecht tegenover de uitspraken van Bert Bruggink. Tsja, hoe zit dat nou, meneer Bruggink heeft toch niet staan jokken? Bij Rabobank een antwoord lospeuteren valt niet mee en dat was te verwachten. Van de zes woordvoerders is er slechts een te bereiken en die schuift de vraag door aan een collega. 

 

Intussen vind De la Porte van Vereniging Eigen Huis het niet gek dat banken even met de mond vol tanden staan. 'Ik ben zeer benieuwd wat ze nu weer gaan zeggen nu het een feit is dat de marge die Nederlandse banken behalen op hun hypotheken gemiddeld 0,8 procent hoger is dan in de rest van de Eurozone. Ik verwacht dat er weer een mistgordijn wordt opgetrokken om de naakte waarheid zo lang mogelijk te verhullen'. 

 

Lang duurt het in elk geval voordat er een Rabowoordvoerder aan te telefoon komt. Uiteindelijk is René Loman later op de middag uit een vergadering komen kruipen. Veel heeft Loman niet te zeggen: 'We bestuderen nu de Quick Scan  van de NMa en reageren dan naar eerst richting de NMa. Ik kan er dus niet zo veel over zeggen'. Pff.

Hoe zit het dan moet die eerdere uitspraken van Bruggink? Die staan lijnrecht tegenover de bevindingen van de NMa. Loman: 'Dat verhaal staat nog steeds'. En wat De la Porte al voorspelde: 'Het verhaal licht genuanceerder, je kunt de Nederlandse markt niet zo maar vergelijken met buitenlandse markten...fiscale regimes zijn anders, looptijden, risico's..' En zo kringelde de rook omhoog.

 

De NMa houdt - als vaker - nog een slag om de arm. Het onderzoek betreft een zogenaamde 'quick scan'. 'Mogelijk zijn er ook nog andere verklaringen', zei NMa-voorzitter Pieter Kalbfleisch. Herr Kalbfleisch meent in elk geval dat de NMa dit - 'in het licht van de maatschappelijke commotie' - nader moet onderzoeken. Het moge gezegd, meneer Kalbfleisch en zijn NMa beginnen na enkele jaren ernstige crisis, die mede door het roekeloze gedrag van banken werd veroorzaakt, zowaar te voelen dat er enige maatschappelijke commotie ontstaan is rond de zakelijke (wan)praktijken van banken en verzekeraars.

 

Afijn, de NVB, het goed geoliede lobby-orgaan voor de bankwereld, liet gisteren onmiddellijk weten het onderzoek met 'vertrouwen' tegemoet te zien. Zijn woordvoerder Boele Staal houdt vol dat er in Nederland geen hoge marges worden verdiend omdat 'de hypotheekmarkten hier anders in elkaar zitten' en er hier hogere risico-opslagen gelden.

'Kulverhaal', zegt De la Porte. 'Door de Nationale Hypotheek Garantie zijn die risico's in Nederland voor banken juist minimaal. Staal is een goede PR-man, maar geen bankier. Hij weet niet waar hij over praat, want wat hij zegt klopt gewoon niet'. Waarvan akte. Meneer Staal, u kletst uit uw nek.

Over vertrouwen gesproken, dat neemt binnen de bankwereld sowieso weer hand over hand toe, althans zo meende het Financieele Dagblad te constateren. Wanneer de winsten van onder andere Rabobank in ogenschouw worden genomen, is dat ook goed te begrijpen.

De vraag is echter of het vertrouwen in de bankwereld aan het toenemen os of steeds verder afkalft. Met de ongeloofwaardige uitspraken van Bert Bruggink en andere ontwikkelingen in gedachte lijkt me duidelijk waar het heen gaat.