Jos van Rey, de kleine Hollandse Berlusconi

Anderhalf jaar geleden noemde Jos van Rey mij een ‘slecht mens’, omdat ik in expliciet had geschreven over zijn in mijn ogen laakbaar handelen als wethouder van Roermond en vooraanstaande VVD-politicus. Op dat moment waren er overigens nog slechts aantijgingen over ‘schijnbare belangenverstrengeling’ en er werd zeker niet gesproken over beschuldigingen als actieve en passieve ambtelijke omkoping, verkiezingsfraude en het witwassen van 175 duizend euro. Ik raadde Van Rey onder meer aan zich gedeisd te houden en te gaan genieten van zijn AOW. Vaak is het beter om na een lange zakelijke en politieke loopbaan, waarin je steeds in de frontlinie van de media-aandacht hebt gestaan en dus ook veel vijanden hebt gemaakt, een stap terug te doen. Ik zou Van Rey ook geen ‘slecht’ mensen willen noemen of een ‘crimineel’. Hij heeft wel een aantal niet zo verstandige dingen gedaan.

Bikkelhard

Jos van Rey is niet iemand die dit soort, ook nog eens aardig bedoelde adviezen opvolgt. Hij kent maar één weg, de weg naar voren. Een beetje historische kennis en wat meer realiteitszin hadden hem echter goed gedaan. Sinds afgelopen vrijdag is hij niet alleen meer verdachte van mogelijke criminele activiteiten, maar wordt hij concreet door het Openbaar Ministerie (OM) vervolgd en komt het tot een rechtszaak. De beschuldigingen die het OM nu aanvoert, zijn ook niet de minste voor iemand die al twee jaar hard schreeuwt dat het hier gaat om een nationale politieke samenzwering om hem uit te schakelen.

'een beetje historische kennis en wat meer realiteitszin hadden hem echter goed gedaan'

Zo konden we vrijdag op de website van De Telegraaf voor de zoveelste keer lezen dat er van alles niet klopte in de gang van zaken rond de verdenkingen door het OM: ‘Het is een grof schandaal dat ik dit van jullie (De Telegraaf) moet horen. Ik weet van niets en mijn advocaat is met vakantie. Maar het is voor mij geen verrassing. Dit onderzoek heeft de Staat al miljoenen gekost. Ze moesten wel met iets komen. Het maakt me allemaal niets meer uit. Ik ben bikkelhard geworden en ik blijf strijdvaardig.’ De inmiddels veroordeelde ex-VVD politicus Ton Hooijmaijers bediende zich van soortgelijke taal.

Zelfbescherming

Dat Van Rey strijdvaardig is, is geen nieuws. Een maand geleden meldde hij zich bij het tv-programma Pauw, waar hij zonder noemenswaardige tegenstand van interviewer Jeroen Pauw opnieuw kon verklaren dat het hier om een geënsceneerde samenzwering tegen zijn persoon ging. Zonder dat Pauw blijk gaf van enig kennis in deze affaire, kreeg Van Rey alle kans om naar iedereen in politiek Den Haag en bij het OM uit te halen. Een weinig verheffende en eigenlijk zielige one-man-show van de voormalige VVD-coryfee, waarbij hij zijn voormalige politieke lotgenoten bij de VVD – Justitieminister Ivo Opstelten en diens staatssecretaris Fred Teeven – flink onder de gordel mocht raken. Pauw hoorde het met zijn bekende arrogante lach aan en dacht aan zijn tanende kijkcijfers. Hier had een redactie van het programma moeten ingrijpen en Van Rey tegen zichzelf moeten beschermen.

Projectontwikkelaar Piet van Pol

De beschuldigingen aan het adres van Van Rey – en in het verlengde daarvan ook aan zijn vriend en projectontwikkelaar Piet van Pol alsmede een andere voormalige wethouder van Roermond en persoonlijke vriend, Tilman Schreurs – liegen er niet om, ook al was in grote lijnen bekend in welke richting de verdenkingen door het OM gingen. Natuurlijk moet nu eerst door de onafhankelijke rechter worden vastgesteld of er voldoende en overtuigend bewijs kan worden aangedragen om het drietal geheel of gedeeltelijk te veroordelen. Ik begrijp ook dat Van Rey een heel andere mening heeft over de beschuldigingen die tegen hem zijn ingebracht en hardnekkig blijft volhouden dat hij onschuldig is. Dat doet vrijwel iedere verdachte.

Democraat?

Wat me echter van een democraat – want dat zegt Jos van Rey toch te zijn, of te zijn geweest – zeer tegenvalt, is het volslagen gebrek aan vertrouwen in het Nederlandse rechtssysteem. Hoe vervelend de beschuldigingen aan zijn adres ook zijn, ze zijn wel degelijk op concrete zaken gebaseerd. Het is de plicht van justitie en het OM om zaken te onderzoeken als er verdenkingen bestaan. En ook al zijn er voldoende cases te noemen waar gesproken kan worden van serieuze rechtelijke dwaling, ik blijf vasthouden aan de betrouwbaarheid van ons juridisch systeem en de Trias Politica. Verwijten als klassenjustitie, heksenjacht, politieke afrekening of afgunst zijn daarom niet bepaald verstandige uitgangspunten in het verdedigingstraject dat Van Rey al bijna twee jaar bewandelt. Net zo min als het een schoonheidsprijs verdiende om bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen met een eigen partij te komen met de fraaie naam Liberale Volkspartij Roermond (LVR), wat een wat doorzichtige verwijzing is naar wat gewoon de Lijst Van Rey is.

Populistische middelen

Van Rey en zijn entourage hebben zich de afgelopen twee jaar bediend van wel erg populistische middelen om zich te verdedigen tegen de in hun ogen onterechte aantijgingen in de media en van de kant van het OM. Iedereen kan de trekjes herkennen die Van Rey daarbij ten toon spreidt. Ze doen denken aan illustere buitenlandse politici als Silvio Berlusconi, Nicolas Sarkozy, Robert Mugabe, Vladimir Poetin of Jakob Zuma, de president van Zuid-Afrika, het land waar ik me op dit moment bevind. Macht corrumpeert. Jarenlang halen zij op een populistische manier van alles uit en als ze dan vervolgens op de vingers worden getikt, proberen ze de kritiek op hun persoon weg te wimpelen met allerlei trucs. Bij dat wegwimpelen gaan sommige van de bovenstaande heren soms over lijken.

'Het enige wat ontbreekt, zijn de bunga-bunga partijen, maar wie weet wat er nog allemaal ligt opgesloten in de 175 duizend euro aan reisjes, voetbaltrips, diners en vakanties die Van Pol voor hem betaalde'

Wat verder opvalt, is dat de hier boven genoemde voorbeelden erin slagen om er electoraal mee weg te komen. Een politieke schurk kan blijkbaar blijven rekenen op een aanzienlijke steun van het stemvee, dat er steeds opnieuw blijk van geeft graag achter een ‘grote’ leider aan te lopen. Ook al misdraagt deze zich in moreel en feitelijk opzicht. Om diezelfde reden heb ik maar geleerd te accepteren dat iemand als Wilders een derde van de Nederlandse stemgerechtigden achter zich weet te krijgen (tenminste als ik de opiniepols moet geloven), hoe verwerpelijk en onrealistisch een belangrijk deel van zijn standpunten zijn. Het is mogelijk onzinnig om Van Rey met bovenstaande mannen te vergelijken, maar hij doet me toch het meest denken aan Berlusconi. Het enige wat ontbreekt, zijn de bunga-bunga partijen, maar wie weet wat er nog allemaal ligt opgesloten in de 175 duizend euro aan reisjes, voetbaltrips, diners en vakanties die Van Pol voor hem betaalde.

Nog meer puinhopen

Van verschillende kanten heb ik vernomen, dat Jos van Rey wel degelijk een gebroken man is, ondanks alle strijdbaarheid en arrogantie die hij vertoont in zijn reacties op de laatste stappen van het OM. Gezien de aard van de verdenkingen en het materiaal dat nu naar buiten is gekomen, ziet het er naar uit dat hij volgend jaar inderdaad een goede kans maakt om veroordeeld te worden. Voor de gemeente Roermond, de VVD en de geloofwaardigheid van de politiek in het algemeen liggen er nog hele andere scherfstukken die veel moeilijker zijn op te ruimen of te lijmen. Dat zijn bijvoorbeeld de hoge financieringen en leegstandproblemen voor een aantal projecten die Roermond heeft gekocht op instigatie van Van Rey, de nu ook aangeklaagde ex-wethouder Tilman Schreurs van ‘vriend’ Piet van Pol en niet te vergeten VolkerWessels.

D-Day in Kerkrade

En dan speelt er nog de kwestie van het Centrumplan van de Zuid-Limburgse gemeente Kerkrade waar Piet van Pol en VolkerWessels dominante positie hebben verworven dankzij burgemeester Jos Som, ondanks twee jaar van door de gemeenteraad breed afgeslagen adviezen om de banden met Van Pol vanwege de kwestie-Van Rey te verbreken. Op 29 september van dit jaar, dus nog geen maand geleden, schreef ik hier nog over: Vandaag (woensdag 29 oktober) gaat de gemeenteraad van Kerkrade zich voor de zoveelste keer over dit Centrumplan en de betrokkenheid van Van Pol Beheer buigen. De oppositie heeft het nu eindelijk helemaal gehad met Van Pol, maar het is nog de vraag of Kerkrade nu nog een stap terug kan zetten zonder grote financiële verliezen. Er is daar maar een goed Nederlands spreekwoord voor: Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Die verliezen komen er toch – en waarschijnlijk aanzienlijk – ook als Van Pol Beheer gewoon mag doorgaan, want dit Centrumplan is ten dode opschreven. Dan kun je maar beter nu als gemeenteraad een echte ‘man’ zijn en met opgeheven hoofd je fouten erkennen en beterschap bieden aan je inwoners.