Het Financieele Dagblad onthulde dinsdag dat Henry Keizer door het Openbaar Ministerie (OM) wordt verdacht van oplichting en valsheid in geschrifte bij de overname van B.V. Beheermaatschappij ‘de Facultatieve’. Oftewel: het uitvaartimperium dat de oud-partijvoorzitter van de VVD met zijn drie zakenpartners in 2012 voor een schijntje wist te bemachtigen. Er is in totaal voor meer dan 26 miljoen euro beslag gelegd bij Keizer en zijn financiële rechterhand Jaap de Bruijn.

Opvallend is dat de beslagleggingen tot op de euro nauwkeurig zijn becijferd. Dit suggereert zeer gedetailleerde berekeningen gemaakt door het Functioneel Parket, de divisie binnen het OM die gespecialiseerd is in complexe fraudezaken en die momenteel de dubieuze zakendeal van de oud-VVD-praeses onderzoekt. Het OM geeft geen details over het strafrechtelijk onderzoek; wel bevestigt een woordvoerder dat er twee verdachten zijn.

Ook de administratie is in beslag genomen bij de doorzoekingen van vier woningen en een bedrijfspand – hoogstwaarschijnlijk de statige kantoorvilla van De Facultatieve aan de Haagse Van Stolkweg 29, zo melden bronnen van het FD. Dat is hetzelfde deftige pand waar Keizer op 28 april vorig jaar met De Bruijn een inmiddels beruchte persconferentie gaf, waar FTM de toegang werd geweigerd. ‘Er is niemand benadeeld, er is niemand bevoordeeld,’ zei Keizer toen. ‘En er is op integere wijze opgetreden in een complex proces.’

Pinnen

Dat proces behoeft volgens het Functioneel Parket toch kennelijk een nauwkeurig nader onderzoek. Uit de kadastrale gegevens blijkt dat er op 22 mei beslag is gelegd op de privéwoning van de oud-voorzitter van de VVD, die integriteit ooit tot speerpunt van zijn voorzitterschap verhief. Bij Keizer is in totaal voor 20.020.832 euro beslag gelegd. De woning van Keizer heeft een WOZ-waarde van 515 duizend euro. Dat maakt het zeer aannemelijk dat het OM ook op andere vermogensbestanddelen van Keizer – denk aan bankrekeningen, aandelen, effecten, loon – beslag heeft gelegd, waardoor hij momenteel mogelijk niet meer kan pinnen.

Bij Keizers financiële rechterhand Jaap de Bruijn is voor 6.410.592 euro beslag gelegd, onder andere op zijn privéwoningen in Naarden en Amstelveen. Het is onduidelijk hoeveel tijd het onderzoek van het Functioneel Parket nog in beslag zal nemen. Het Financieele Dagblad schrijft: ‘Of het daadwerkelijk tot een strafproces komt, is overigens nog onzeker. Het strafonderzoek is nog in volle gang. Pas als het onderzoek is afgerond, beslist het OM aan de hand van het eindproces-verbaal of de zaak aan de strafrechter wordt voorgelegd, of dat het een sepot of een schikking wordt.’

Keizer reageert in het FD en ook tegenover FTM via zijn reputatiemanager Charles Huijskens. Huijskens wist al dat het OM onderzoek deed, nadat Pieter Lakeman van de Stichting Onderzoek Bedrijfsinformatie (SOBI) aangifte tegen Keizer had gedaan. Huijskens: ‘We werken uiteraard mee aan dat onderzoek en wachten de uitkomsten met vertrouwen af. Voor het overige kunnen wij in de huidige fase geen commentaar geven.’ Keizer beloofde bij zijn vertrek als partijvoorzitter dat hij zich zou concentreren op ‘het weerleggen van de stroom van onware beschuldigingen die naar voren zijn gebracht’. Op de vraag waarom Keizer die weerlegging ruim een jaar na zijn vertrek nog steeds niet heeft geopenbaard, antwoordt Huijskens: ‘Vanaf het moment van de aangifte was hij de regie een beetje kwijt en dan moet je afwachten. Dat is wat hij doet.’

Twee dagen voordat Keizer zijn vertrek als VVD-partijvoorzitter aankondigde, deed bedrijfsonderzoeker Pieter Lakeman aangifte van oplichting bij Justitie.

Jacht

Binnen de VVD bleef het gistermiddag, nadat het nieuws van de beslagleggingen bekend werd, opmerkelijk stil. Op 29 mei 2018 – naar we nu weten: zeven dagen na de beslagleggingen bij Keizer – zat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff bij Pauw aan tafel. Gevraagd naar de zaak-Keizer antwoordde Dijkhoff op zijn kenmerkende nonchalante manier: ‘We hebben er een hoop over gelezen maar er is niet veel doorgepakt. De enige zaak die er was, is in zijn voordeel beslecht, heb ik begrepen.’

Tegen de accountant van Keizer, Marcel de Kimpe, diende Pieter Lakeman vorig jaar een tuchtklacht in bij de Accountantskamer. Die klacht werd in januari van dit jaar afgewezen. In maart diende Lakeman een nieuwe klacht in tegen de EY-accountant.

Enkele maanden voor Dijkhoffs optreden bij Pauw waren er gemeenteraadsverkiezingen in Nederland. Toen, op 21 maart 2018, gaf Keizer acte de présence op de uitslagenavond van de Haagse VVD. Hij feliciteerde er premier en VVD-leider Mark Rutte uitgebreid met alweer een overwinning. RTL-verslaggever Fons Lambie legde het tafereeltje vast. ‘Hé, kijk eens wie er ook is…’, twitterde Lambie. Een week eerder had de Telegraaf onthuld dat de fiscus de jacht op Keizer had ingezet.

Zwijgen en bagatelliseren

Een strafrechtelijk onderzoek naar Keizer is niet alleen pijnlijk voor de VVD, omdat hij eerder hun gevierde voorzitter was. Er zijn twee andere prominente partijgenoten betrokken bij Keizers deal. Loek Hermans, VVD-coryfee en vertrouweling van premier Mark Rutte, en VVD-senator Anne-Wil Duthler waren in 2012 allebei commissaris bij de B.V. Beheermaatschappij ‘De Facultatieve’: zij gaven ieder hun goedkeuring aan Keizers deal. En ze zwijgen sinds de onthullingen van FTM als het graf.

Niemand binnen de partij kende het CV van hun eigen partijvoorzitter

De premier zelf, Mark Rutte, bleef Keizer desgevraagd en bij herhaling als ‘een integere man’ betitelen. De VVD-voorzitter had op eigen verzoek de integriteitscommissie van de partij gevraagd de kwestie te onderzoeken. Daarmee reageerde Keizer volgens Rutte ‘adequaat’. Hij benadrukte: ‘Er is ook geen sprake van een strafrechtelijk onderzoek.’ Rutte was zeker niet de enige VVD’er die bleef volhouden dat er amper iets aan de hand was en eerst maar ‘alle feiten’ op tafel moesten komen. Over feiten die de persoon Keizer zelf aangingen, bleek de VVD intussen niet te kunnen beschikken. Onderzoek van FTM wees uit dat niemand binnen de partij precies kennis had van het CV van de partijvoorzitter.

Op 10 mei 2017 schoof Annemarie Jorritsma, fractievoorzitter van de VVD in de Eerste Kamer, aan in de radiostudio van BNR. Ook zij wist zeker dat er weinig aan de hand was. ‘Een fantastische voorzitter’ noemde ze Keizer. ‘Het schandaal is er pas als er ook bewezen is dat er iets aan de hand is.’ Over het FTM-onderzoek naar de zaak-Keizer meldde ze: ‘Je mag niet afgaan op een oppervlakkig onderzoek van een journalist. Ze hebben niet alle boeken bekeken, alleen de jaarverslagen. Dat is wel iets anders dan de boeken.’ En: ‘Als ik geen vertrouwen had dat het goed komt, dan hadden we hele andere dingen moeten doen. Ik hoop dat ie kan blijven.’

Acht dagen later, op 18 mei 2017, trad Henry Keizer af. Van Rutte – die pal achter hem bleef staan – had hij dat niet hoeven doen. ‘Ik vertrouw hem en respecteer hem. Ik heb geen enkele aanwijzing om te twijfelen over zijn lezing van de feiten.’ Ben Verwaayen, voormalig bestuursvoorzitter van Alcatel en British Telecom en vertrouweling van premier Rutte, wist op 29 juni 2017 in de studio van BNR te vertellen dat alles goed zou komen met Keizer. ‘Die zaak ken ik buitengewoon goed,’ meldde Verwaayen. ‘Bij de beschuldiging is het voorpaginanieuws en als het straks allemaal niets blijkt te zijn, staat het op pagina 17 onderaan. Ik zou maar alvast goed gaan kijken naar pagina 17 onderaan. Laten we de feiten maar eens bekijken.’

Tot ver na het openen van de beerput, in januari 2018, bleef Rutte zijn oud-voorzitter steunen. In Buitenhof zei de premier. ‘Het zou erg zijn als wij in Nederland mensen veroordelen op basis van een beschuldiging. Het gaat bij Keizer om een integriteitskwestie. Of dat zo is, dat hij niet integer heeft gehandeld, dat moet blijken. Het minste wat je kunt doen is dat hoor en wederhoor afwachten.’