In dit dossier onderzoeken we hoe vervuilende stoffen in de bodem terechtkomen, wie hier verantwoordelijk voor is en wie voor de kosten van sanering opdraait. Lees meer

Asbest, niet-biologisch afbreekbare PFAS, giftige metalen en andere schadelijke stoffen hopen zich op in onze grond en ons drinkwater. Voor veel gemeentes is verontreinigde grond een dure erfenis uit het verleden. Maar voor anderen kleeft aan diezelfde grond soms een lucratief verdienmodel.

In dit dossier onderzoeken wij hoe vervuilende stoffen in de bodem terechtkomen, wie hier verantwoordelijk voor is en wie voor de kosten van sanering opdraait.

41 artikelen

Bodemvervuiling in jouw gemeente? Zet het op de kaart

1 Connectie

Relaties

Bodemvervuiling
9 Bijdragen

Nederland telt naar schatting zo’n 150.000 locaties met vervuilde grond. Het vinden van gedetailleerde informatie over deze vervuiling blijkt echter nog een lastig karwei. Follow the Money wil samen met haar leden het probleem in kaart brengen. Help je mee?

Follow the Money kreeg de afgelopen maanden tientallen tips binnen over bodemvervuiling. Dat is weinig verrassend: volgens een ruwe schatting van Vewin, de vereniging van waterbedrijven in Nederland, zijn er in ons land ruim 150.000 locaties met vervuilde grond. 

Tipgevers vrezen vooral voor hun gezondheid: de vervuiling kan via het grondwater of voedsel rechtstreeks bijdragen aan risico’s op ziekte. Vaak stuiten zij daarnaast op een gebrek aan transparantie bij overheidsinstanties, hetgeen het gevoel van ongerustheid er niet minder op maakt.

FTM wil samen met haar leden de omvang van het probleem van bodemvervuiling beter in beeld krijgen. Daarom hebben we in samenwerking met het datajournalistieke platform LocalFocus een interactieve kaart opgesteld. Ligt er vuile grond in jouw buurt? Klik op de rode knop en maak een melding.

Over deze kaart
  • De tips die binnenkomen zijn meldingen, geen geverifieerde data.
  • De tips worden wel altijd gemodereerd. Een aantal van de tips die zijn binnengekomen, hebben we al op de kaart kunnen verzamelen. Andere nog niet, omdat contactgegevens en/of een volledige beschrijving van de vervuiling ontbraken. Zet je tip vooral zelf nog een keer op de kaart als je ziet dat die ontbreekt, eventueel met een iets duidelijkere beschrijving van de vervuiling.
  • Enkel de antwoorden op de vraag ‘Wat voor vervuiling ligt er?’ verschijnen op de kaart. De overige gegevens zullen door FTM alleen gebruikt worden wanneer we de tip verder willen onderzoeken. We zullen de gegevens nooit delen met een derde partij.
  • Om privacyreden laat de kaart geen punten zien op adresniveau, maar enkel het midden van een gebied van 50 bij 50 meter waar een punt in valt. Punten zijn dus niet terug te herleiden naar een specifiek adres.
Lees verder Inklappen

Spoedlocaties

Dat overheden niet altijd even transparant zijn over bodemvervuiling, merkten ook onze collega’s van LocalFocus. Zij wilden een overzicht krijgen van alle spoedlocaties in Nederland: plaatsen waar de vervuiling zo erg is, dat er direct maatregelen genomen moeten worden — hetzij om de vervuiling te saneren, hetzij om deze te beheersen. Er is sprake van zo’n spoedlocatie wanneer er een risico is op verspreiding van de vervuiling, of wanneer gevaar bestaat voor de gezondheid van mens en omgeving.

Van de 41 gemeenten en provincies die verantwoordelijk zijn voor de spoedlocaties, hebben er slechts 8 recente informatie op de website staan. En zelfs dan was die vaak moeilijk te vinden, zegt LocalFocus-journalist Katharina Vlaanderen: ‘Soms stond die informatie ergens in een rapport weggestopt, of ergens anders in de krochten van gemeentewebsites. Bijna nooit was die te vinden via de zoekbalk van de website.’

Daarom is LocalFocus actief de data gaan zoeken. Ook dat bleek echter een lastige klus. Vlaanderen: ‘Er zijn kaarten met bodeminformatie, maar je moet geografie hebben gestudeerd om die kaarten te snappen. En heel veel gemeenten linken doodleuk naar dit soort kaarten.’ Toen ze bij Rijkswaterstaat aanklopten, omdat deze instantie in het bezit is van alle landelijke data rond spoedlocaties, kregen ze te horen dat ze alle 41 gemeenten en provincies zelf moesten benaderen voor die data. Dat was immers zo afgesproken.

Na ook door Rijkswaterstaat aangespoord te zijn, hebben uiteindelijk 28 gemeenten en provincies data aangeleverd. 13 hebben dat nog steeds niet gedaan, hoewel 9 gemeenten wel beloofden dat snel te zullen doen. LocalFocus publiceert binnenkort een kaart met alle data over de spoedlocaties.

Bij FTM zijn we ondertussen aan de slag gegaan met jullie tips. Eind maart schreven we over de problemen rondom grondsanering, dit weekend verschijnt het eerste onderzoek in het dossier 'Gore Grond in je Gemeente'.

Dossier

De komende maanden gaat Mira Sys aan de slag met het dossier Gore Grond in jouw Gemeente. Wil je niets missen? Volg dit dossier, dan sturen we je een seintje wanneer er een nieuw stuk online staat.

Volg dit dossier