
Vanmiddag buigt de vaste Kamercommissie Financiën zich over de reactie van het kabinet op het plan van de Europese Commissie om een Europese kapitaalmarktunie van de grond te tillen. Columnist Ewald Engelen heeft er alvast een blik op geworpen. Dit zijn zijn bevindingen.
Ik kreeg vorige week de kabinetsreactie onder ogen op het actieplan van de Europese Commissie om een zogenaamde kapitaalmarktunie ('Capital Markets Union', CMU) op te zetten. De reactie vat kort de plannen samen en geeft vervolgens het kabinetsoordeel. Dat luidt, kort gezegd: ga zo door. Zoals ik (samen met Anna Glasmacher) eerder op FTM heb geschreven, is de CMU een suspect project omdat het onder de vlag van het uitbouwen van een niet-bancair kredietverstrekkingskanaal voor het midden- en kleinbedrijf (mkb) feitelijk een poging doet om de Europese markt voor verpakte hypotheken vlot te trekken.
De CMU is een suspect project omdat het feitelijk probeert de Europese markt voor verpakte hypotheken vlot te trekken
Door een nieuwe markt voor zogenaamde STS securitisaties te creëren, wat staat voor Simpele, Transparante en geStandaardiseerde securitisaties, hoopt de Commissie verpakte hypotheken van het odium van de crisis te ontdoen.
Rol verpakte hypotheken
Mij verbaast het eerlijk gezegd dat het kabinet bij monde van minister Dijsselbloem dit onderdeel van de CMU kritiekloos onderschrijft. Letterlijk schrijft het kabinet: 'Securitisaties vormen een belangrijk financierings- en risicospreidingsinstrument voor financiële instellingen (lees: banken). [...] Het kabinet verwelkomt dat de Europese Commissie met deze voorstellen dit onderwerp voortvarend oppakt...'
Oftewel, de rol van securitisaties bij het blazen van huizenzeepbellen, en daarmee bij het veroorzaken van grote structurele onevenwichtigheden in economieën als de Nederlandse, is voor het kabinet geen reden om kritischer naar het securitisatieplan van de Commissie te kijken.
Noch plaatst het kabinet vraagtekens bij de aanname dat die extra financieringsruimte van banken ook daadwerkelijk ten goede komt aan het mkb, en daarmee aan groei en banen, en niet wederom gepompt wordt in de huizenmarkt, zoals voor de crisis het geval was, zoals de grafiek beneden laat zien. Pas toen securitisatie door Nederlandse banken op grote schaal als financieringsinstrument werd ingezet, in het midden van de jaren negentig, begonnen de hypotheekschulden aan hun spurt omhoog, en begon in Nederland de huizenzeepbel die tot 2008 voortduurde.
Er zijn goede redenen om aan te nemen dat dat met de voorstellen van de Europese Commissie opnieuw zal gebeuren. Voor de crisis was namelijk zowel in de Verenigde Staten als in de Europese Unie de markt voor verpakte bedrijfsleningen in vergelijking met die voor verpakte hypotheken marginaal. De tabel beneden laat dat loepzuiver zien.
Van een totaal aan uitstaande securitisaties in Europa eind 2008 van meer dan 1700 miljard euro kwam een kleine 192 miljard euro voor rekening van zogenaamde 'asset backed securities': ABS, een verzamelcategorie die verpakte autoleningen, leasecontracten, studentenleningen (vooral Groot-Brittannië) en verpakte mkb-leningen omvat. Marginaal dus. Verder geven marktdata van de ECB aan dat de problemen bij de financiering van het mkb niet aan de aanbodkant liggen maar aan de vraagkant: door dalende binnenlandse bestedingen is de afgelopen jaren de kredietvraag bij het mkb minimaal geweest. Aan gebrek aan financieringsmiddelen heeft het dus niet gelegen. Aan teveel bezuinigingen en teveel lastenverzwaring afgedwongen door de Europese Commissie wel.
Kapitaaleisen verlagen
Ronduit argwanend word ik als ik op pagina 3 over de twee richtlijnen van de Commissie die over securitisatie gaan, lees: 'De tweede richtlijn past de prudentiële (kapitaal)eisen voor banken aan.

Het gaat hier over de verhouding tussen eigen vermogen en vreemd vermogen (schuld) die banken moeten aanhouden voor verpakte hypotheekproducten die op hun balans staan. Na de crisis is die door het Bazels Comité voor Bancair Toezicht (Bazel 3) verhoogd: banken moeten meer eigen vermogen aanhouden voor securitisaties. Banken willen dat niet omdat meer eigen vermogen betekent dat minder winst met meer aandeelhouders moet worden gedeeld waardoor er minder voor de eigen bonuspot overblijft.
De tweede richtlijn van de Europese Commissie meldt op pagina 10 echter expliciet dat het niet om 'aanpassing' van kapitaaleisen gaat, zoals het kabinet in zijn reactie suggereert (wat in principe ook de mogelijkheid van hogere eisen impliceert), maar om 'verlaging' van de kapitaaleisen: 'The methodology would result in a significant reduction of the capital charge for nonsenior tranches of STS securitisation (mijn cursivering).'

In mijn woordenboek is 'verlagen' toch echt wat anders dan 'aanpassen'. En dat geldt des te meer als er voor het woord 'verlagen' ook nog eens het adjectief 'significant' staat: substantieel verlagen.
In mijn woordenboek is 'verlagen' toch echt wat anders dan 'aanpassen'
Daarmee laadt het kabinet op zijn minst de verdenking op zich willens en wetens mee te werken aan het verdoezelen van waar het in dit voorstel eigenlijk om gaat: banken helpen opnieuw hun o, zo lucratieve securitisatiemachine te laten opstarten door de kapitaaleisen te verlagen. Zeker omdat de minister en zijn ambtenaren ook wel weten dat geen enkel Kamerlid in dit toch al zo technische dossier de achterliggende documenten er bij zal gaan pakken. Laat staan de documenten ook nog eens onderling vergelijken om het kabinet op inconsistenties te kunnen betrappen.
Waarom zouden ze ook: meer krediet voor het mkb, wie kan daar tegen zijn? Het oogt op zijn zachtst gezegd vreemd dat een minister die de sociaaldemocratische geloofsbrieven van de PvdA in dit kabinet probeert te redden door streng voor banken te zijn – Jeroen de bankendoder – een schamele acht jaar na de crisis zo makkelijk meewerkt met een substantiële versoepeling van bancaire eisen. En dan formuleer ik het heel, heel vriendelijk.
101 Bijdragen
michiel werkman
Is dat laatste dan alleen voor de bűhne vraag ik mij af.
Pm
Gerrit Zeilemaker
Pmpeter
Gerrit ZeilemakerOnze huurmarkt is er dus al helemaal niet op ingericht om al die jongeren die niet kunnen kopen om op te vangen (de vraag is maar wat de impact is van alle instroom allochtonen), maar om ze te straffen dat ze huren en ze te stimuleren om te kopen. Maar als ze vervolgens die prikkel om te kopen vertalen door naar de bank te stappen, dan zegt diezelfde overheid dat jongeren meer eigen vermogen moeten inbrengen.
We zijn in NL kampioen in beleid voeren wat tegen elkaar in druist.
tijd voor aktie
peterJongeren gaan daarnaast de "markt" op met een forse studieschuld, nooit meer een vaste baan, uitzicht op iets van een oudedagvoorziening? Arbeidsongeschikt als zzp-er? In de race naar beneden ook nog concurrentie van constructies uit andere landen op de arbeidsmarkt afijn dus met maximale onzekerheid. Dat is funest. Huizenprijzen zullen dus sowieso fors dalen, vergrijzing helpt zolang we ook nog repressief tegen instroom aan politiseren. Wie veegt straks onze reten af als we dat zelf niet meer kunnen.....Niet die jongeren van nu met geen enkele bestaanszekerheid!
De prijs van geld moet m.i. in rap tempo omhoog! prijselasticiteit is helemaal niet van toepassing zoals de theorie beschrijft. In de jaren 70 kon er op 1 (eén) inkomen tegen 12% en meer een lening voor een huis afgenomen worden. Als een investering dus lening de moeite waard is, is de prijs van geld relatief onbelangrijk. Ik constateer dat we al meer dan genoeg spullenboel hebben met zn allen en dat investeren oude stijl om te produceren dus vervangen moet worden door investeren in welzijn, welbevinden, rust, ruimte, gezondheid, handjes aan het bed: kwaliteit van leven dus ipv kwantiteit.
Huizen zijn per definitie veel te duur in NL en dat is niet in belang van de NL burgers maar slechts van een aantal belanghebbenden in de huizenhandel en zittende bestuurders/toezicht/controle/financiering. En die hebben de macht om zelfs in Europa aan knoppen te draaien.
Ik acht het verheugend dat de vraag naar echte leningen afneemt bij particulieren en bedrijven. Ondanks rentes die naar 0 tenderen! Dat is prima om de bubbelverdienmachine om zeep te helpen. Die voegen namelijk niets toe aa
peter
tijd voor aktieRed Meniet
peterpeter
Red MenietHet vraagstuk is dus niet zo simpel als een LTV van 80% of 90% die moet worden gerealiseerd omdat het veel complexer is. Want op het moment dat je kredietverlening gaat beperken, dan bewerkstellig je ook dat prijzen gaan dalen. Daarmee zorg je dus niet voor lagere LTV's, maar juist voor hogere LTV's. De waarde van het onderpand daalt namelijk tav hoogte schuld. Het is veel verstandig om genuanceerd tegen de hoogte van schuld aan te kijken, door je analyse te baseren op de mate van betalingscapaciteit. De hoogte van schuld is slechts rechtvaardig als diegene die leent het kan terugbetalen. En in NL kan dat gewoon.
Via verplichte aflossingen kan je heel goed de buffers realiseren die nodig zijn om prijsdalingen op te vragen.
De foute redenatie ligt denk ik te vaak vanuit het uitgangspunt waar mensen mee starten. We richten nu niet een nieuwe huizenmarkt op waarbij je simpelweg kan stellen dat minimaal een LTV van 80 a 90% moet worden ingesteld. Je moet acteren in een markt waar die LTV van 80 a 90% niet geldt, wat het veel complexer maakt.
Red Meniet
peterpeter
Red MenietEen grote kritiek die wij hebben op ons systeem is dat teveel geld wordt belegd op financiele markten die niet de reele economie dienen. Het geld op financiele markten wordt dus met name belegd in aandelen en obligaties van grote bedrijven die toegang hebben tot die kapitaalmarkten. Kleinere bedrijven (waaronder onze MKB) zijn grotendeels afhankelijk van bancaire financiering. Juist omdat banken hun bankbalansen moeten inkrimpen wordt het moeilijker voor het MKB en particulieren om geld te lenen. Wat de kapitaalmarktunie doet is de mogelijkheid bieden om leningen te verstrekken aan die klanten die afhankelijk zijn van bancaire financieringen waarbij de bank een tussenschakel is (zij doet in principe slechts de kredietbewaking en administratie van de lening).
Dus particulieren en bedrijven die nu merken dat het moeilijker en moeilijker wordt om geld te lenen, terwijl ze zelf overtuigd zijn van een kredietwaardige aanvraag worden bediend. Het vult een gat die banken moeten laten vallen doordat ze de bankbalansen moeten inkrimpen.
Ik zie dus grote voordelen. Wie wil nu een stelsel waar krediet slechts beschikbaar is voor de grote bedrijven? Het zou de ondergang betekenen van het MKB, de motor van de economie.
Red Meniet
peterpeter
Red Meniet1) Investeerders doen ook aan risicomanagement. Hun investeren in RMBS laten amper defaults zien, en er is geen beargumentatie die aantoont dat investeerders minder streng gaan worden daarin
2) Mochten ze dat überhaupt wel willen dan worden ze beperkt door regelgeving.
Volgens mij wordt veel angst gevoedt door wat er in de VS is gebeurd, en doordat mensen nooit tijd in de materie hebben gestoken zodat ze ongeveer begrijpen wat het idee erachter is.
Emmef
peterWij hebben al eens een discussie gehad waaruit ook jij moest erkennen dat kredietverstrekking inflatie veroorzaakt (1), of je hebt nog ergens tegenargumenten liggen die ik niet gehoord heb.
Banken hebben niet tegen de overheid en de burgers gezegd: "het lijkt ons erg onverstandig om zulke hoeveelheden krediet te verstrekken", maar hebben in plaats daarvan aangestuurd op stimulerende maatregelen van de overheid en vervolgens erg veel geld uitgeleend.
Laten we kijken wat de huizenprijzen zouden zijn bij een aanvaardbare LTV. Bepaal vervolgens de ratio tussen die nieuwe huizenprijs en de huidige huizenprijs. Vermenigvuldig vervolgens de nog niet afgeloste hypotheek met die ratio (gedeeltelijke kwijtschelding) (2). Huizenbezitters kunnen nu hun huis voor een lagere prijs verkopen zonder restschuld en starters, ook scheefhuurders, kunnen die huizen met minder krediet aanschaffen. Er ontstaat een levendige woonmarkt en scheefhuurders zullen eerder geneigd zijn een huis te kopen. De risico's voor de banken nemen dus af en dat kopen ze af met gedeeltelijke kwijtschelden.
Ik zou het een mooi cadeau vinden als dank voor het redden na de crisis.
(1)
Het is ten eerste een monetaire operatie (geldschepping) en je creëert vraag die er niet is wanneer mensen een huis niet kunnen kopen zonder dat krediet. Meer geld en meer vraag leidt tot inflatie. Gegeven het feit dat de huizenvoorraad tijdens deze transactie niet noemenswaardig verandert, moeten de prijzen dus stijgen.
(2)
Dit kun je dynamisch doen. Je weet immers wat de maandlasten zouden zijn bij de originele hypotheek en kan simpelweg de maandlasten aan de prijsindex aanpassen.
peter
EmmefIk heb ook nooit ontkent dat kredietverlening van invloed is op inflatie. Ik heb wel kritiek op diegenen die niet het hele verhaal vertellen. Zoals de impact van inflatie op schulden, rente en assets en de interne doorberekening daarvan.
Emmef
peterOok deze exponentiële cyclus van meer krediet en meer inflatie hoort bij het hele verhaal.
Maar ik neem aan dit allemaal goed wordt ingeschat! En tachtig procent van de economen ervan overtuigd dat inflatie natuurlijk en goed is en erbij hoort.
peter
Emmefewald engelen
PmYoup
Toezicht en regulering iemand?
Michel
jsmid
Michelpeter
jsmidToch is een pleidooi voor hogere kapitaalratio's te houden, maar dan moet dit wel samen gaan met een alternatief voor diegenen die willen lenen en die kredietwaardig zijn. En dan is een kapitaalmarktunie juist een zeer goed alternatief. We geven dan banken de tijd om aan te sterken, en we bieden burgers en bedrijven de mogelijkheid om toch te lenen (zonder dat dit leidt tot onverantwoord uitlenen)
Ewald stelt ook dat er helemaal geen enkele garantie is dat dit zal leiden tot meer vraag naar geld. Niemand kan in de toekomst kijken, maar wat maakt het uit? Als de vraag er niet is, dan valt er voor de kapitaalmarktunie minder geld uit te lenen. De kapitaalmarktunie is niet een systeem waarbij we verplicht moeten lenen. Die onzekerheid in de vraag zal er altijd zijn. Het gaat erom dat als die vraag er wel is en toeneemt we onze financiele infrastructuur zodanig hebben ingericht dat we in iedergeval klaar staan om wel aan de vraag te kunnen voldoen.
Nils de Graaf
peterAls het echt waar zou zijn dat hogere kapitaalratio's tot minder aanbod van krediet zouden leiden omdat banken niet in staat zijn om meer eigen vermogen op te halen dan is er iets grondig mis met het bankwezen. Daar geloof ik niets van. Volgens mij is het een kwestie van een beetje duurdere leningen, misschien 0,20% per jaar of zo, waar hebben we het over?
peter
Nils de GraafWat ik nogal proef in deze discussies is dat mensen er vanuit gaan dat banken zelf kunnen bepalen hoeveel eigen vermogen ze kunnen aantrekken en dat slechts de prijs een discussiepunt is. Natuurlijk speelt de prijs een rol daarin, maar dat betekent niet dat eigen vermogen onbeperkt beschikbaar is in een markt waarin iedereen extra kapitaal zou moeten aantrekken. Bovendien maken investeerders niet slechts investeringskeuzes obv de prijs, die willen (of vaak moeten) risicodiversificatie hanteren in hun portefeuille. We leven niet bepaald in een tijd dat banken als risicoloze investeringen worden gezien, en zo worden die ook niet beoordeeld. Mensen die roepen dat banken wel 20% eigen vermogen moeten aanhouden, houden te weinig rekening met het feit dat investeerders helemaal niet in staat zijn om dat soort bedragen beschikbaar te stellen.
Maar we moeten er maar vast aan gaan wennen, dat banken hun bankbalansen gaan inkrimpen. De ene bank is daar sneller mee dan de ander (vooruit lopen op deadlines regelgeving wordt vaak gezien als winstderving), maar het gaat gebeuren.
Nils de Graaf
peterVreemd dat voor banken zelf de kapitaalmarkt niet hoeft te functioneren.
peter
Nils de Graaf- investeerders besluiten niet slechts op basis van rendement, maar grotendeels op risicodiversificatie. Zo kunnen PF fondsen bv niet slechts investeren op basis het hoogste rendement maar zorgt regelgeving ervoor dat ze aan risicodiversificatie moeten doen (denk aan risicobudget)
- Het toestaan van andere partijen naast banken zorgt ervoor dat de klant meer keuze heeft wat ten goede komt van klanten. Een bedrijf wat traditioneel leent via banken kan obv prijs ook besluiten om te kiezen voor andere partijen.
- Het belangrijkste punt: Banken hebben eigen belangen ( zo laag mogelijke kapitaalvereisten), zij stellen dat zij aan de gevraagde hoeveelheid kunnen voldoen. Of terwijl, zij zien het probleem niet ;-) Daar is onderzoek naar gedaan. Men heeft onderzocht in welke mate krediet beschikbaar is bij diverse scenario's van economische groei. De conclusies waren dat we al vrij snel in de situatie terecht komen dat als de economie zich herstelt banken niet kunnen voldoen aan de vraag.
Waarom we banken zouden moeten nationaliseren ontgaat me. Die kunnen op eigen benen gewoon ervoor zorgen dat ze de kapitaalvereisten opkrikken zodat ze wel mee kunnen doen in de concurrentie van het aanbieden van krediet. Waarom zou de overheid bankje moeten gaan spelen? Vanwege het geloof dat zij dat beter kunnen? Welke mensen hebben zij dan in dienst die beter een bank kunnen leiden en wat doen die mensen tegenwoordig dan? Zijn die daar in dienst of trekken ze die uit de financiele wereld aan die bijdiezelfde banken werken? De stelling dat voor banken de kapitaalmarkten niet hoeven te functioneren klopt niet. Want die functioneert namelijk wel zo. Investeerders zien banken als risicovol, en regelgeving zorgt er voor dat zij niet in staat zijn en willen zijn om zoveel eigen vermogen aan banken te verstrekken.
ewald engelen
Michelpeter
ewald engelenMichel
ewald engelenRichardBanLvMI
EDIT: Misschien moet ik mijn simpele vraag vertalen in ADFS (<i>Anglo-Dutch Finance Speak</i>):
<blockquote>Vanwaar die geflabbergasteerdheid over onze <i>Captains of Government</i> (COG's), mocht de EC-proposed <i>Capital Market Union</i> (CMU) als <i>non-bancaire player</i> met haar SS (<i>Standardized Securitization</i>) een rol gaat claimen op de <i>repackaged hypo-markt</i>, waar immers <i>negative equity</i>-huishoudens de norm zijn in ons nationale <i>debt-driven</i> groeimodel?</blockquote>
peter
Als je al zoveel drukte maakt bij defaultpercentages van 0,1% bij AAA en 0,2% bij BBB dan kan je slechts voorstander zijn van het verbieden van hypotheekverstrekking. Of zit er nog iets tussen wel hypotheekverstrekken mogelijk maken en defaults van 0,1% en 0,2%????????
Red Meniet
peterewald engelen
Red Menietewald engelen
peterJean J.
ewald engelenKomt bij dat de reeds gehoorde Deutsche bank, maar ook nog steeds de Länder in Duitsland enorme stapels toxic spul hebben dat nog nooit is verwerkt. In Nederland zal het iets beter zijn, maar ook niet veel.
peter
ewald engelenBovendien heeft de hoogte van LTV helemaal niks te maken met de kapitaalmarktunie. Dat is een Nederlandse discussie. Ik zie ook niet in waarom de kapitaalmarktunie niet door kan gaan omdat er in NL een hoge LTV is.
Jij veronderstelt steeds dat de kapitaalmarktunie zorgt voor het nemen van meer risico's. Maar je toont nooit cijfers die je stelling onderbouwen.
In Europa is gewoon te veel afhankelijkheid van bancaire financiering, en het is goed dat we die financiele infrastructuur gaan hervormen waardoor het risicoprofiel van diegene die leent bepalend is om tot leningvalidatie over te gaan, en dat bankbalansen niet beperkend zijn in de vraag van geld.
Als ik een hypotheek neem bij de Rabobank, dan bepaalt mijn inkomen of ik die lening kan terugbetalen. Dat wordt niet bepaald door de solvabiliteit van de Rabobank.
Dus als je mij wil overtuigen van je gelijk, dan moet je echt met cijfers aankomen zetten die bewijzen dat er onverantwoord risico gaat worden genomen. De kapitaalmarktunie kan gewoon goed functioneren waarbij de kwaliteit van leningvalidatie wordt gewaarborgd. Het zorgt er juist voor dat we minder afhankelijk zijn van de solvabiliteitsratio's van banken.
Vraag het aan ondernemend Nederland die ziet dat hier veel meer leningen worden afgewezen dan elders in Europa. We tonen cijfers die slechts te zien zijn in de perifere landen!
Het leven bestaat uit risico's Ewald, de kunst is dat je die goed managed, wat iets anders is dan ze niet nemen.
ewald engelen
peterpeter
ewald engelenEn ook investeerders zijn geen voorstander van het verstrekken van allemaal slechte leningen. In die zin zijn ze niet minder zorgelijk dan jij bent. Maar het is een misvatting om securitisaties te zien als synoniem voor verkopen van slechte leningen. De bestaande securitisaties bestaan toch ook niet uit slechte leningen?
En waarom dit moet via securitisaties? Omdat we willen dat banken de solvabiliteitsratio's gaan verhogen, wat als gevolg heeft dat bankbalansen krimpen, maar waarbij we niet willen dat kredietvragers daaronder leiden. Zij moeten van krediet kunnen worden voorzien als de leningaanvraag kredietwaardig is. En waarom zouden we de kapitaalmarkt daar niet voor gebruiken, maar het bulkt van het spaargeld wat slechts wordt ingezet op de financiele markten, maar waar bedrijven en burgers die geld nodig hebben om te investeren geen toegang tot hebben (slechts de grote bedrijven in NL hebben toegang tot fin.markten). We willen toch dat het geld de reele economie gaat dienen ipv zorgt voor prijsopdrijving op financiele markten? Nou, o.a. de kapitaalmarktunie kan daar in bijdragen. Net zoals crowdfunding ook een goede rol hierin kan spelen.
pubben
ewald engelenAls enigste land, waarom niet?
Mensen met schulden kun je alles laten doen. Idem in het MKB. Ik ging naar de rechter over de oplichterij in de zorg, van eigen geld. Ik ben werkelijk onpasselijk van die regeltjes rondpomp rechtspraak, oplichterij zonder enige ruggengraat. Kunnen we alleen maar doorbreken met ethische vragen, waarom artikel 12 niet ondertekend en waarom geen Constitutioneel Hof voor basale principiële vragen. Als tegenwicht voor politici die carrière willen maken, bestuurders die zichzelf een bonus toekennen voor machtsmisbruik, lippendienst van de pr afdeling en journalisten aan die mentaliteit, nogmaals waarom heeft NL artikel 12 Lissabon niet ondertekend?
Jan Willem de Hoop
pubbenEmmef
ewald engelenHet gaat om de principes en argumenten en uiteindelijk wordt daar niet op ingegaan.
Ten eerste is het <em>mogelijk</em> om rommel te verpakken en daarmee de basis voor kredietverlening te verzwakken. En wat mogelijk is, gebeurt; alle risicoprofielen en andere fudge-factors ten spijt.
Ten tweede is het inschattingsvermogen van de financiële sector in het verleden kennelijk (zie crisis) slecht gebleken (1). Er is geen garantie dat dat nu beter is.
Dit soort gesprekken zijn een afleidingsmanouvre, om uiteindelijk uit te komen op een impasse en een uitgesproken mening. De mening is dat we vertrouwen moeten hebben – we zullen er deze keer goed op toezien en het allemaal goed inschatten. Dat dat er tóch niks veranderd en dat elke verandering een verslechtering is. Het is een oprechte mening. En helaas zal er waarschijnlijk niks veranderen omdat zowel de politiek als de economische wetenschap grotendeels rond de draaideur zit
Ik ben bang dat na de volgende crisis en de crisis daarna dezelfde mensen nog aan het roer zullen staan en dat we dezelfde discussies hebben dat we het deze keer wel goed gaan inschatten. En daarna wordt het wellicht grimmig.
(1) Dat waren niet alleen de Amerikaande banken, maar ook de banken die de private schuld van Griekenland verzesvoudigde met voornamelijk consumptief krediet. Jammer dat de politiek heeft besloten dat op de kiezer te verhalen.
peter
Emmef""For example, AAA-rated US securitisation instruments backed by residential mortgages (RMBS) reached default rates of 16% (subprime) and 3% (prime). By contrast, default rates of EU RMBS never rose above 0.1%. The divergence is even bigger for BBB-rated products where US RMBS' default rates peaked at 62% and 46% (subprime and prime, respectively) while EU products' default rates peaked at 0.2%. "
Ewald heeft het over Europese securitisaties. Ik geef je de cijfers uit het verleden, een bron waar Ewald zelf naar verwijst.
Hoe kan je nu op basis van deze cijfers de stelling aangaan dat er een verkeerde inschatting is gemaakt. En cijfers zijn nu eenmaal nodig om iets te kunnen beargumenteren. Wat is het nu voor zwaktebod als je iets niet met cijfers kan onderbouwen, op te merken dat cijfers niet van belang zijn?
Ewald gebruikt zelf ook de hele tijd cijfers, alleen niet de cijfers die een onderbouwing geven dat dit zal leiden tot overcreditering. En als ik die cijfers wil zien dan doen cijfers er in 1 keer niet meer aan toe. Lekker niveau dit Emmef.
Emmef
peterHet is een kwalitatief en geen kwantitatief argument.
Jij zet vervolgens alle cijfermatige zeilen bij om aan te tonen dat de sector het in het verleden hier niet fout heeft gedaan in dit specifieke geval. Maar daarmee ontwijk je de kwalitatieve vraag: waarom willen we dit?
<blockquote>Hoe kan je nu op basis van deze cijfers de stelling aangaan dat er een verkeerde inschatting is gemaakt. </blockquote>
Dat doe dus ik ook niet.
<blockquote>En cijfers zijn nu eenmaal nodig om iets te kunnen beargumenteren. Wat is het nu voor zwaktebod als je iets niet met cijfers kan onderbouwen.
</blockquote>
Zwaktebod? Als in de relatie
<blockquote><em>x</em>(<em>t</em> + <em>1</em>) = <em>a x</em>(<em>t</em>) + <em>b</em></blockquote>
<em>a</em> groter dan één is, dan is <em>x</em> in deze betrekking instabiel in de tijd. Het leuke is dat je relatie
krediet-verstrekking → inflatie → krediet-verstrekking
of de relatie tussen
doorverkochte schuld → krediet-verstrekking
op deze manier kunt modelleren als zijnde <em>x</em>. In het stabiele geval – beide hebben <em>geen enkele invloed</em> op de krediet verstrekking – is <em>a precies</em> 1 (De waarde van <em>b</em> heeft geen invloed op de stabiliteit, wel op een trend in de tijd).
Elke manier waarop je krediet of schuld verpakt die een positieve invloed heeft op de hoeveelheid verleende krediet (indirect of direct) zal een instabiele relatie opleveren. Welk positief percentage je ook toekent aan deze effecten: hij leidt tot een exponentiële groei die je ergens mee moet remmen. En risicopercentages zijn meestal tussen 0 en 1. Remmen kan alleen door <em>a</em> aan te pakken: door de relatie tussen krediet nu en krediet in de toekomst los te koppelen of zelfs negatief te maken.
Dat remmen is alleen niet ingebo
peter
EmmefDe validatie van kredietverlening is gebaseerd op het risicoprofiel van de leningnemer, en de aanwezige ruimte om krediet te verstrekken bij leninggever.
Wat ik stel is dat in Europa een te grote afhankelijkheid is van bancaire financiering waardoor niet het risicoprofiel van de leningnemer slechts bepalend is voor validatie lening. In ons geval zorgt de lage solvabiliteit ervoor dat banken bankbalansen moeten inkrimpen, terwijl een afname in kredietverlening niet wordt gerechtvaardigt door een verslechtering van het risicoprofiel van de leningnemer.
Omdat deze omschrijving kennelijk nog niet verhelderend genoeg is, kan onderstaand voorbeeld misschien dit verduidelijken.
Stel we kennen in NL 3 banken die geen leningen meer mogen verstrekken omdat hun solvabiliteit te laag is. Dat betekent dat niemand meer kan lenen. Emmef verdient 100.000 euro per jaar, en wil een hypotheek van 200.000 euro. Het risicoprofiel van Emmef staat toe dat hij dit bedrag kan lenen, maar toch kan Emmef niet lenen omdat de banken niet geld mogen uitlenen. Een alternatief zou zijn dat Emmef toch een lening afsluit bij een bank in Belgie. Echter staat regelgeving dit niet toe. We opperen het idee om de regelgeving te wijzigen zodat Emmef kan lenen bij de bank in Belgie.
Tegenstanders willen deze regelgeving niet wijzigen. Zij zijn ervan overtuigd dat de banken in Belgie hypotheken gaat verstrekken aan mensen die in NL in de bijstand zitten. Volgens mij wil de Belgische bank helemaal geen leningen verstrekken aan mensen die in NL in de bijstand zitten (rotzooi leningen), maar aan Emmef (een kredietwaardige lening verstrekken).
Dat is dus de discussie die we voeren. We associeren de mogelijkheid om leningen te verstrekken via de kapitaalmarkt met het verstrekken van slechte leningen. Maar regelgeving biedt die ruimte helemaal niet.
Emmef
peterMaar je kent mijn mening over consumptief of ander niet productief krediet dat de schuld/inkomensratio veel te groot maakt. En dat het bovendien zorgt dat entrepreneurs door de geïnduceerde inflatie (van bijv. vastgoed) minder kunnen investeren in daadwerkelijke innovatie, behalve door meer te lenen. Ik vind dat niet constructief en daarin verschillen wij gewoon van mening.
peter
EmmefEmmef
peterDe krediet-transactie: een bank verhoogt uit het niets het saldo van een rekening met als basis een schuldcontract. Wat er daarna met dat saldo gebeurt valt buiten deze transactie en valt onder het normale betalingsverkeer (1). De bank hoeft voor de transactie dus geen geld in huis te hebben.
Waarom zou je dan überhaupt nog kapitaaleisen hebben? Het is een fantastisch verdienmodel!
Maar waarom mogen banken dat en wij niet?
_______
(1) Als de verkoper van het object waar de schuld voor werd aangegaan bij dezelfde bank zit, is er geen enkel risico. Je kunt je dan afvragen waarom de bank rente mag vragen.
peter
EmmefEmmef
peterpeter
EmmefMijn pleidooi is er dus helemaal niet op gericht dat banken meer risico's gaan nemen en/of dat er meer risico moet worden genomen, maar dat kredietwaardige leningen worden verstrekt.
Tav hypotheken constateer ik dat het aantal wanbetalingen erg laag is, en er daarom geen sprake is van een bubbel. Dat zou pas te verklaren zijn (en dat zagen we in de VS) als een steeds grotere groep mensen hun lasten niet kunnen betalen waarvan we die hoeveelheid niet acceptabel vinden, en dat is dus niet wat we zien. Desondanks vind ik de prijsstijgingen wel onwenselijk en ben ik het volledig eens met mensen als Dirk Bezemer die stelt dat te hoge prijzen slecht is voor economische groei. Mensen als Klaas Knot pleiten bijvoorbeeld voor het inbrengen van meer eigen vermogen om schommelingen op te kunnen vangen. Dat is op zich goed beleid, maar ik zou zelf de nadruk leggen op het verlagen van de max. leencapaciteit. De reden daarvan is dus niet omdat ik bubbels zie, maar omdat het wenselijk is dat we minder besteden aan hypothecaire lasten, en meer overhouden om te consumeren en mogelijk te sparen. Dat zal natuurlijk wel in de vorm van een goed gedegen plan moeten gebeuren waarbij goed reke
Emmef
peterJe zegt twee dagen geleden
<blockquote>… in een omgeving waarin krediet gewoon beschikbaar is en leningvalidatie is gebaseerd op risicoprofiel leningnemer, en <em>niet op basis van solvabiliteit banken</em>.</blockquote>
De solvabiliteit doet er dus niet toe. Ik ben benieuwd naar je uitleg dat dit toch iets anders betekent.
peter
EmmefWat ik stel is dat die lening aan Emmef wel moet worden verstrekt omdat Emmef obv inkomen dat kan terugbetalen. De financiële infrastructuur moet dusdanig zijn dat Emmef minder afhankelijk is van de solvabiliteit van banken, en de mogelijkheid moet hebben om elders te kunnen lenen.
Emmef
peter<blockquote>De banken waar jij keuze toe hebt <em>kunnen door een lage solvabiliteit geen leningen verstrekken</em>. … Wat ik stel is dat die lening aan Emmef wel moet worden verstrekt omdat Emmef obv inkomen dat kan terugbetalen.</blockquote>
Dus ook de bank die niet solvabel is, mag toch leningen verstrekken. Of spreken we een andere taal?
Dus als een bank niet solvabel is, vullen we de financiering aan door een complex systeem van – uiteindelijk – doorverkochte leningen/schulden. Maar zijn die leningen/schulden verleend door een solvabele bank, of ook weer via dat complexe systeem? Enzovoorts.
Uiteindelijk is dit een heel complex systeem om te bereiken dat het banksysteem ongeacht zijn reserves en assets gewoon mijn saldo kan verhogen door er domweg 100k bij te typen. En dan vraag ik mij af
(1) Waarom een bank dat wel mag en iemand anders niet (bankvergunning is geen verklaring).
(2) Waarom betaal ik rente als er een onderpand is en de bank feitelijk niets tegenover die saldo verhoging heeft staan? Alleen als de bank moet overschrijven naar een andere bank, moet ze financiering regelen (via datzelfde complexe systeem?) maar dat geldt voor iedere overboeking <em>en heeft derhalve niets met kredietverlening te maken</em>.
peter
EmmefAls banken niet kunnen uitlenen dan betekent dit niet dat niemand in staat is om wel geld uit te lenen. Wie dat wel heel goed kunnen zijn asset managers (vermogensbeheerders zoals bv pensioenfondsen).
Omdat asset managers niet zoals banken een directe klant-geldverstrekker relatie hebben, kan je banken inzetten vanwege hun kredietexpertise (van risicobeheer tot administratie). Voorbeelden die we daarvan zien zijn bv securitisaties. Maar dat hoeft niet per definitie te betekenen dat dit allemaal via banken hoeft te gaan. Zo kan je ook gebruik maken van kredietunies, crowdfunding, of het toegankelijker maken voor bedrijven tot kapitaalmarkten.
Daarmee antwoord geven op je vragen:
1) Het is dus niet iets wat verplicht via banken moet lopen. Het is de keuze van de geldverstrekker om dit via kanalen in te zetten waar gebruik van banken wordt gemaakt, maar de keuze is er ook om banken buiten dit proces te laten.
2) De rente komt uiteindelijk terecht bij diegene die het geld verstrekt. Of je dat nu doet via securitisaties, via crowdfunding, of via kapitaalmarkten. De betrokken tussenschakels ontvangen slechts fee voor geleverde diensten. Zo zal een bank een fee willen ontvangen voor het beheer van risico's en administratie, maar dat betaal je ook aan crowdfunding platforms. En als je direct wil lenen op de kapitaalmarkt betaal je daar ook een rekening voor aan diegenen die dat begeleiden. Dat je rente moet betalen lijkt me vrij logisch. De geldverstrekker wil compensatie voor inflatie en risico. Het onderpand zorgt er voor dat de hoogte van de risicovergoeding lager is, maar niet dat je geen rente hoeft te betalen. Het onderpand kent namelijk ook gewoon het risico dat het in waarde daalt en het nie toereikend
peter
peterMijn kritiek op Ewald is dus kortgezegd:
1) Er is geen bubbel want wanbetalingen tonen dat niet aan
2) Is het wenselijk dat we zoveel schuld maken voor de aanschaf van een huis? Nee, dat is niet wenselijk ivm de impact op de economische groei
3) Moeten we de oplossing zoeken in het moeilijk maken van een kapitaalmarktunie? Nee, het kan veel simpeler om gewoon de leencapaciteit te beperken, waarbij de kapitaalmarktunie gewoon kan bestaan en verstrekken kredieten niet te afhankelijk is van kredietverstrekking via banken.
Red Meniet
peterDus, hoe gecharmeerd je ook maar wezen mag over je eigen ideetje van een leendrempel, het neemt niet weg dat als de bank toch omvalt, de belastingbetaler nog steeds met de gebakken peren komt te zitten.
Trouwens, een bubbel is een situatie dat er veel te veel geld stroomt naar een product dat volgens het gezonde verstand bij lange niet die waarde kan en mag hebben. Helaas hangen veel economen het geloof aan van "wat een gek ervoor geeft." Een huis in NL is veel en veel duurder dan in de rest van de EU. Sowieso heeft een bubbel niets met wanbetaling te maken, maar met de zekerheid dat aan 't eind van de geldwaanzinrit de boel zal klappen.
peter
Red Meniet2) Een bank valt niet zomaar om. Dat gebeurt als de verliezen oplopen. En die ontstaan bij hogere defaults. Als mensen minder kunnen lenen , is de kans op verliezen kleiner, en is de bank dus ook veiliger. Daarnaast neemt de kans op bankruns af als banken veiliger zijn.
Toch vrij makkelijk te volgen die logica.
peter
peter"De hypotheekaanbieder verkoopt hypotheken aan zowel starters en doorstromers als aan consumenten die hun hypotheek willen oversluiten. Wel mijdt de onderneming complexere hypotheeksituaties. Denk aan klanten met hoge restschulden. Pensioenfondsen willen wel beleggen, maar het moet zo rechttoe rechtaan mogelijk. Voor wanbetalers zijn ze als de dood."
peter
peterIk vind dat een zeer omslachtig middel. Want als wij vinden dat Nederlanders teveel lenen voor hypotheken, dan kan je ook gewoon de maximale leencapaciteit verlagen. Dat is veel verstandiger beleid omdat je dat kan onderbouwen door te stellen dat het niet wenselijk is dat we zoveel spenderen aan woonlasten. Wat Ewald stelt heeft niks te maken met de wenselijkheid om veel te spenderen aan woonlasten. Hij redeneert slechts vanuit een BUBBEL theorie. Maar zonder dat er sprake hoeft te zijn van bubbelvorming kan je van oordeel zijn dat prijsstijgingen onwenselijk zijn, zoals ik eerder uitlegde.
Dus ik begrijp niet waarom Ewald zich niet gewoon gaat richten op die maximale leencapaciteit en dat de impact van te veel lenen slecht is voor de economische groei. Dat is een veel sterker verhaal.
Emmef
peterpeter
Emmefpeter
peterEmmef
peterJe ziet hopelijk in dat de huizenprijzen zonder krediet of met een maximale LTV van 50% een stuk lager zouden zijn.
Je ziet hopelijk ook in dat ik als enige koper besluit geen krediet te aanvaarden of een redelijke LTV, dat ik dan feitelijk nooit een huis zal bezitten.
Je ziet hopelijk ook in dat als er eenmaal iemand een onredelijk hoog krediet aanwendt om een huis te kopen, dat dat de prijs al opdrijft (hij had dat huis anders niet kunnen kopen: toename geldhoeveelheid + vraag). Binnen de kortste keren zit iedereen dan aan het krediet. Dat is de situatie waar we nu in zitten.
Dan over de keuzevrijheid. Je ziet toch in dat wanneer je de sociale huur wordt uitgepest je feitelijk alleen nog naar een koopwoning kan omdat de vrije sector veel te klein is en veel te duur?
Het is dus niet zomaar dat je een bedrag "wil" neerleggen, maar dat je anders geen woning krijgt. Want iedereen blijft op z'n prijs zitten vanwege de restschuld.
We kunnen nu als kopers ook met z'n allen besluiten om een hogere LTV te hanteren. Dan hebben we vervolgens een mooie jarenlange stagnatie in de woningmarkt.
Het is dus een consumentenwaanzin die het gevolg is van teveel krediet. Heel voorspelbaar.
peter
EmmefIk zelf ben gewoon voorstander van het verlagen van de maximale leencapaciteit omdat ik dat als het meest effectief zie. Het zorgt ervoor dat er minder prijsschommelingen zijn, en het nut van eigen vermogen inbrengen minder noodzakelijk maakt (want eigen vermogen heeft niet alleen fundingsfunctie, maar is ook een buffer om verliezen op te vangen)
Ik denk alleen dat de aanwezigheid van eigen vermogen bij jongeren steeds minder wordt, waardoor ik vind dat we ons niet alleen moeten richten op het vraagstuk hoeveel eigen vermogen moet worden ingebracht, maar hoe kunnen we ervoor zorgen dat er zo weinig mogelijk afhankelijk is van eigen vermogen.
Ik vind het idee van Klaas Knot om meer EV in te brengen dus op zich niet slecht, maar ik vind het alleen jammer dat hij niet voor een idee pleit wat juist zorgt voor minder afhankelijkheid van EV, wat er is bij een lagere max. leencapaciteit, en er rekening mee houdt dat EV weinig beschikbaar is bij jeugd. Zo houden studieschulden wel rekening met de max. leencapaciteit, maar daarmee is niet het probleem getackeld van inbreng eigen vermogen
peter
peterpeter
peterRed Meniet
peterIemand moet die consumenten voor rampen behoeden. Jij doet het in ieder geval niet.
peter
Red Meniet- lagere schulden
- Het niet uitsluiten van jongeren met hoge studieschulden van hypothecaire financieringen
- meer bestedingsruimte voor consumptie ivm lagere hypothecaire lasten
Ga mij maar overtreffen.
peter
peter1) Zijn er bubbels? Nee, want aantal wanbetalingen tonen dat helemaal niet aan
2) Is het wenselijk dat de hypotecaire lasten omlaag gaan zodat er meer bestedingsruimte is? Ja,, goed voor de economie.
3) Is het de schuld van banken? Nee, die beoordelen slechts obv risicoprofiel. Kan de leningnemer terugbetalen.
4) Wie bepaalt wat het meest wenselijk is? De overheid.
Het is zeer wenselijk dat we minder uitgeven aan hypothecaire lasten, en daarom is het de taak van de overheid om dit te reguleren. Ik zie de beste oplossing in het verlagen van de max. leencapaciteit. Niet vanwege de risico's van wanbetalingen, maar omdat het wenselijk is dat schulden omlaag gaan, en we de economie willen laten groeien.
RichardBanLvMI
peter- het "verkrappen" van leningverstrekking wordt niet gerechtvaardigd op grond van risicoprofielen/bewezen betalingsproblemen.
Mijn vraag: als je teruggaat naar het debacle dat zich in de VS al ver voor 2008 aftekende, dan was toch vast te stellen dat het niet de "slechte leningen" voor nieuwe woningen waren die het probleem veroorzaakten? Dat zou aansluiten bij jouw punt: dergelijke leningen waren/zijn niet de oorzaak van evt. problemen. Ging het in de VS niet om de massale herfinanciering van bestaande hypotheken, uitgelokt door de rentepolitiek van de FED?
peter
RichardBanLvMIOverigens waren er natuurlijk wel meer problemen in de US, zoals veel te veel leverage in fondsen die compleet afhankelijk waren van toegang tot de geldmarkt voor herfinanciering. Toen de geldmarkt op slot ging waren de rapen gaar.
Emmef
peterDaar ben je als kredietverstrekker toch zelf bij?
Dat iemand met minimumloom van de overheid een top hypotheek mag afsluiten wil nog niet zeggen dat je dat als bank ook moet doen!
Als er geen systeem is om leningen te valideren, dan zou ik die leningen niet afsluiten of zorgen dat zo'n systeem er komt.
<em>Waarom ligt de verantwoordelijkheid altijd bij iemand anders en lijken de banken willoze kredietverstrekkers die het slachtoffer zijn van consumenten-waanzin?</em>
peter
Emmef"Het primaire probleem is gewoon dat teveel leningen zijn verstrekt aan mensen die niet kredietwaardig waren. Overigens met medewerking van de overheid. Een goed leningvalidatiesysteem waar op basis van risicomanagement wordt gevalideerd ontbrak daar."
Het lijkt me wel duidelijk dat een deugdelijk leningvalidatiesysteem een verantwoordelijkheid is voor banken, en dat hier controle op wordt uitgevoerd. Dat hebben toezichthouders en overheid dus onvoldoende gedaan. Sterker nog, de rol van de overheid is zeer discutabel, die stimuleerden het verstrekken van hypotheken, omdat ze niet in risico's wouden denken, maar in het recht van de mens om te bezitten wat hij wil, ipv wat hij kan veroorloven.
Emmef
peterIk vind het nog steeds afschuiven. Net zoiets als dat de DB (en iedereen) al jaren wist dat de Grieken nooit hun schuld gingen terugbetalen en toch doorging met uitlenen: waarom heeft de sector daar zelf niets aan gedaan?
peter
Emmefpeter
ewald engelenKlaas Knot pleit voor meer inbreng eigen vermogen. Op zich niet slecht voorstel om schommelingen op te vangen. Het levert praktisch gezien wel problemen op aangezien onze jongeren hoge studieschulden hebben.
Maar waarom houdt niemand gewoon een pleidooi voor een lagere max. leencapaciteit? Dat is de beste oplossing, omdat uiteindelijk we een minder groot gedeelte van ons inkomen hoeven te besteden aan hypothecaire lasten en er meer over is voor overige consumptie. Het is veel beter voor de economie: Het zorgt voor minder schulden, en meer bestedingsruimte. Veel beter pleidooi dan zorgen over bubbels die niet cijfermatig worden onderbouwd.
ewald engelen
peterpeter
ewald engelenewald engelen
peterpeter
ewald engelenOok als Nederlanders bereid zijn om een groter gedeelte van hun inkomen te spenderen aan woonlasten, wat ten koste gaat van sparen en overige consumptie, betekent dit niet dat dit een bubbel is. Mensen kunnen gewoon bereid zijn meer hiervoor te betalen (zo zien we dat in de steden die je noemt die bereidheid er is, zie interview Coen Teulings onlangs). Het zou een probleem zijn als mensen dit niet meer KUNNEN betalen, wat zich moet uiten in meer wanbetalingen.
Ik kan hooguit met je delen dat het niet wenselijk is/was dat we meer willen spenderen aan woonlasten. Maar mensen maken die keuze zelf. Niet de banken of investeerders bepalen of wij een huis willen kopen, die keuze maken we zelf. Zij valideren slechts op basis van toekomstige risico inschattingen of de lening kan worden gevalideerd. Wat jij doet, is ondanks dat cijfers je angst niet onderbouwen, is die keuze voor mensen maken omdat je overtuigd bent van je gelijk. Ik heb voor de kredietcrisis ook mijn angsten gehad tav de woningmarkt voor als een crisis zou uitbreken. Ik had veel hogere defaults verwacht. Maar als ik zie dat die angst niet terecht was op basis van die defaults, dan moet ik ook bereid zijn mijn visie aan te passen.
Overigens staat dit ook los van de kapitaalmarktunie. Dat is slechts een fundingvraagstuk (verstrekt de bank of een ander kanaal de lening), en niet een vraagstuk of er meer risico moet worden genomen.
ewald engelen
peterIMF WEO April 2008, Ch 3, pp 11-14: 30 % of Dutch house price increases cannot be explained by 'fundamentals"
https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/01/pdf/c3.pdf
hier DNB magazine, maart 2000, p 16
http://www.dnb.nl/binaries/dm2000-2_tcm46-147251.pdf
hier DNB Het Bancaire Hypotheekbedrijf onder de loep
http://parlis.nl/pdf/nietdossierstukken/NDS418.pdf
en hier eindrapport tijdelijke commissie huizenprijzen van 2013
http://www.tweedekamer.nl/sites/default/files/field_uploads/Eindrapport%20Huizenprijzen_tcm181-232773.pdf
peter
ewald engelenDe artikelen die je geeft van DNB en het IMF gaan met name in op de verklaring van stijgende prijzen. Ik ben het volstrekt met je eens dat het niet wenselijk is dat die prijzen stijgen omdat dit ervoor zorgt dat er minder inkomen over is voor overige consumptie en sparen. Maar daarmee is niet zomaar de conclusie te trekken dat er sprake is van een bubbel. Ondanks dat prijsstijgingen niet wenselijk zijn, kan de situatie ook gewoon zijn dat wij bereid zijn om meer te betalen voor wonen, zelfs als de impact op de economie slecht is. In de VS was de huizenmarkt wel een aantoonbare bubbel, omdat het aantal defaults toenam. Diegenen die de film the Big Short hebben gezien konden ook goed zien hoe de cultuur was in die tijd. Ze keken slechts naar het stempeltje van een ratingbureau en naar de opslag, maar onderliggende rapporten werden maar weinig gelezen.
Maar laat het uitgangspunt nu los dat de kapitaalmarktunie moet leiden tot het nemen van meer risico's, en probeer nu eens te denken aan de kapitaalmarktunie in de vorm van betere kredietkanalen obv kwalitatief waardige leningnemers waarbij er een betere financiele infrastructuur is.
Waar jij je gelijk nu probeert te halen met stukken van het IMF en DNB, wil ik je er op wijzen dat het IMF en DNB wel zo kunnen denken, want zij zijn namelijk VOORSTANDER van de kapitaalmarktunie, omdat zij inzien dat er minder afhankelijkheid moet zijn van bancaire financieringen, wat heel wat anders is dan voorstander zijn van het nemen van meer risico's
Hank.Rearden
In Italië is BRRD al min of meer succesvol gebleken bij kleinere banken, met 1 slachtoffer: vermogende rekeninghouder die spaargeld zag verdampen pleegde suïcide (2).
Eerder zagen grote Amerikaanse partijen als PIMCO/Blackrock die investeren in Europese banken waarde van €100+ mio Portugese bankobligaties wegsmelten, worden inmiddels ook boos wakker (3).
Wordt nog interessant als systeembanken als nazibank Deutsche (4) met megaberg derivaten en recordverlies over 2015 in financiële problemen komen; vooralsnog geen bonussen voor directie (5).
1. http://www.telegraph.co.uk/finance/economics/12076186/Europes-trillion-euro-bank-bail-outs-are-over.html
2. http://www.ibtimes.co.uk/italian-pensioner-commits-suicide-government-saves-his-bank-not-his-savings-1532783
3. http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:www.ft.com/cms/s/0/da45fb10-aede-11e5-993b-c425a3d2b65a.html
4. http://www.nytimes.com/1998/08/01/news/01iht-gold.t.html
5. http://www.reuters.com/article/us-deutsche-bank-results-idUSKCN0V60P9
Hank.Rearden
Hank.Rearden1. http://money.cnn.com/2016/02/04/news/companies/credit-suisse-loss-jobs/
Joost Vsser
Hank.ReardenHank.Rearden
Joost VsserPieter Jongejan
Hank.ReardenPieter Jongejan
Het pleidooi van Ewald Engelen en Klaas Knit is goed bedoeld, maar zal in de praktijk averechts werken. De banken in Zuid-Europa (en Duitsland) kampen met een onvoorstelbaar grote portefeuille slechte leningren. En die portefeuille slechte leningen blijftbgtroeien zolang de rente op een kunstmatig laag niveau gehandhaafd blijft of zelfs nog verder wordt verlaagd. Engelen ren Knot zouden er daarom wijzer aan doen om aandacht te vragen voor de gestage daling van de winstvoet van niet financiële bedrijven in Zuid-Europa als gevolg van de steeds lagere nominale rente. Een lagere rente leidt tot lagere afschrijvingen in de financiële sector (want hogere assetvalues) en hogere afschrijvingen in de niet financiële sector (vooral bij het MKB) vanwege versnelde economische slijtage door de introductie van goedkope arbeidsbesparende producten en processen 9enk aan automatisering, robots, digitalisering, webwinkels etc.). het gevolg is blijvende economische stagnatie, blijven dhoge werkloosheid en steeds lagere reéle lonen en pensioenen. Nederlandse politici en bankie
Carthago
Pieter Jongejanpeter
Pieter Jongejangoof
Ik ben de mening toegedaan dat er in ons land en overal ter wereld zoveel structureel fout zit dat zowel banken als de overheden dit niet meer op de rails te krijgen.
Of banken nu een eigen vermogen van 3 of 20 % moeten hebben maakt niet uit .
Of huizenkopers nu 5 of 50 % eigen geld moeten meenemen maakt ook niet zoveel uit .
Als we de schuldenbergen niet snel gaan saneren zal de economie niet gaan lopen en zal de echte werkeloosheid alleen maar verder stijgen en de groep die het mag opbrengen steeds kleiner en daardoor onhoudbaar op lange termijn .
Of nu Draghi alle foute porto's gaat opkopen met bites en bytes en ook al gaat Draghi alle inwoners van de EU maandelijks leefgeld geven maakt niet zoveel meer uit en is alleen maar uitstel van executie.
In een wereldeconomie die zo schulden blijven opstapelen om in leven blijven maakt het allemaal niet zoveel meer uit en zullen bijv. banken nooit een verdienmodel krijgen , kunnen overheden hun rekeningen niet betalen omdat hun melkkoeien droog komen te staan.
Moet je nu een echt een econoom zijn om te snappen dat we aan een dood paard trekken.
Er zijn maar 2 oplossingen zeg ik hier vaker ,
ofwel een wereldwijde schuldsanering ofwel een vette wereldoorlog.
En dat dit voor het jaar 2020 zal gebeuren lijkt mij niet meer te vermijden.
Sorry mensen , allemaal wat simpel gezegd maar dat is goof met zijn lagere school.
Pieter Jongejan
goofMvdB
Pieter JongejanRichardBanLvMI
MvdBSnel nog even wat <i>repackaged standardized securitizations</i> scoren op de hypo-markt voordat het met die <i>over-leverage</i> weer gierend uit de klauw loopt ;)
Ko Pernicus
MvdB...en misschien nog meer dreiging van het naivige optreden van de EU. "Putin is een gevaarlijke gek" heet het hier. Gevaarlijk JA, GEK - zeker niet... Gewoon anders dan Westerse logica - alles is macht en invloed. Terwijl West Europa zich vaak laat leiden door moraliteit.
Als individueel radartje kan je je met al die geopolitieke of financiele bedreigingen wel een slechte dag laten bezorgen. Maar je kan ook wijntje nemen en gefascineerd alle ontwikkelingen aanschouwen. Wat volgende week brengt - no idea...
Arie Ruiter
Floesh
Leprechaun
https://www.ecb.europa.eu/press/pr/date/2016/html/pr160205.nl.html
Zelfs het FD kopt op 7 feb 2016:
ECB geeft 'geheim verdrag' vrij
Nils de Graaf
dus laat ook een duit in het zakje doen.
Even een opmerking, ik denk dat bedrijfsleningen eerder in
de categorie CDO vallen (bedrijfsleningen verstrekt door banken, en obligaties)
dan in de restcategorie ABS, in die laatste zitten vooral consumentenkredieten,
autoleningen en leases en een kleine categorie van aan bedrijven gerelateerde
vorderingen zoals financiering van bedrijfsuitrustingen.
Het artikel zet mij enigszins op het verkeerde been waar het
lijkt over securitisatie te gaan maar ik krijg de indruk dat het je vooral is
te doen over de vermeend te sterke groei van woninghypotheken en consumptief
krediet. Zo lees ik ook je commentaar.
Mijn inschatting is dat het tegengaan van securitisaties
niet het geijkte middel is om de groei van het volume van krediet aan
particulieren tegen te gaan. Belangrijkste reden is dat je dit wilt tegengaan
via het reguleren van banken terwijl je voor het verstrekken van krediet
helemaal geen bank hoeft te zijn. Gevolg zal zijn dat het zwaartepunt in de
financiële sector zal verschuiven van banken naar niet-bancaire financiële
instellingen. Deze ontwikkeling is overigens alweer jaren gaande en je hoort er
nu ook over in China met de groei van de schaduwbanken.
Als je de groei van het consumentenkrediet wilt aanpakken
dan adviseer ik je om naar regelgeving te streven die daar rechtstreeks op
ingrijpt. Dus kredietplafonds bij bepaalde inkomens en bij de waarde van een
huis. Omdat vooral de zichzelf versterkende spiraal van stijgend krediet en
stijgende huizenprijzen gevaarlijk kan zijn voor een economie, kan het een idee
zijn om de waarde van het onderpand te meten met enkele jaren vertraging.
Bijvoorbeeld je mag 100 euro lenen op een huis dat in de laatste vijf jaar een
waarde had niet lager dan 110 euro.
Tot slot nog een vermoeide opmerking over onze democratie.
Mensen denken vooral korte termijn, politici dus dubbel. In de onderstaande
grafiek zie je de r
peter
Nils de Graafdan adviseer ik je om naar regelgeving te streven die daar rechtstreeks op
ingrijpt"
Ja, wat ik dus stel. Bovendien denk ik dat we teveel redeneren vanuit risico's, en te weinig vanuit wenselijkheid van de hoogte van schuld. Vraagstukken zoals wat de impact is op de hoogte van onze hypothecaire schuld in relatie tot de economie zijn onderbelicht in relatie tot de risico's van die hoge schulden. Acceptabele risico's betekenen niet dat het wenselijk is. Daarom stel ik ook voor om gewoon te pleiten voor een lagere max. leencapaciteit. waardoor je veel effectiever invloed kan uitoefenen.
Nils de Graaf
Nils de GraafDutch banks lose new mortgage share
Onslaught from other loan platforms intensifies after regulatory changes
THOMAS HALE
The biggest Dutch banks’ share of
the market for new mortgages has fallen to its lowest level yet, as
regulatory pressures create an opening for competitors acting on behalf
of pension funds and insurance companies.
Of the €18bn of mortgages sold in
the Netherlands in the fourth quarter of 2015, only 48 per cent came
from Rabobank, ABN Amro and ING, the country’s three biggest lenders,
according to data published by IG&H, a consultancy.
Nearly a quarter of new mortgage issuance over that period was provided by so-called regiepartijen, rapidly growing
non-bank lending platforms that use brokers or websites to sell home loans on behalf of institutional investors. ...
MvdB