Volgende zomer wil het kabinet de griffiekosten in civiele procedures nog verder verhogen. Burgers moeten dan evenveel betalen als bedrijven. Daarnaast kunnen burgers niet – zoals bedrijven wel – de advocatenkosten en de btw aftrekken van de belasting. “De griffiekosten zijn voor burgers eigenlijk twee keer zo hoog”, zegt advocaat Hendrik Jan Bos verbouwereerd.

Maandagavond kaartte de advocaat dit probleem ook al aan in Tros Radar (zie het filmpje onderaan). Ook zijn er in maart Kamervragen over dit onderwerp gesteld en een maand geleden keerde de grootste ondernemersorganisatie van Nederland, VNO-NCW, zich tegen het voorstel, terwijl de VVD zich notabene van oudsher als een pro-ondernemerspartij manifesteert. Er komt vrijwel uit geen enkele hoek steun voor dit plan, behalve uit het kabinet zelf. Zelfs rechters zijn tegen. 

Procederen is geen pretje
Met een hogere financiële drempel wil het kabinet bereiken dat mensen minder snel voor onzinnige dingen naar de rechter stappen. “Net alsof mensen voor hun lol procederen. Als er dan al onzinnige aanklachten zijn, is dat meestal in het bestuursrecht. Bijvoorbeeld als de burger tegen de overheid procedeert omdat zijn buurman geen dakkapelletje mag bouwen”, vertelt Bos. 

De raadsman zegt dat het plan vooral nadelig is voor Jan Modaal. “Als een burger iemand wil voor de rechter wil dagen, zal hij dat wel laten als hij platzak is. Terwijl banken en verzekeraars altijd voldoende geld hebben om de griffiekosten te betalen.”  

Voorbeeld
Bos komt met een voorbeeld uit de praktijk (de naam is gefingeerd). “Een echtpaar heeft een vof. De vof heeft een zakelijk krediet bij een bank. Tevens loopt hun privé hypotheek bij deze bank. De bank zegt het krediet van de vof op en vordert € 158.000. De man pleegt zelfmoord. De vrouw staat nu alleen voor de schuld.

Om verweer te kunnen voeren moet zij aan griffierechten betalen:

-          Bij de rechtbank vanaf 1 november 2010 € 1400 en na 1 juli 2012 € 1.500
-          Bij het Gerechtshof vanaf 1 november 2010 € 1.475 en na 1 juli 2012 € 3.750
-          Bij de Hoge Raad vanaf 1 november 2010 € 1769 en na 1 juli 2012 € 3.750

Zou de bank tevens de hypotheek opzeggen dan wordt de vordering € 380.000. Om verweer te kunnen voeren moet zij aan griffierechten betalen:

-          Bij de rechtbank vanaf 1 november 2010 € 1.400.en na 1 juli 2012 € 2.500
-          Bij het Gerechtshof vanaf 1 november 2010 € 1.475 en na 1 juli 2012 € 6.250
-          Bij de Hoge Raad vanaf 1 november 2010 € 1.769 en na 1 juli 2012 € 6.250.”

Heffen aan de poort
Maar dat is niet alles. Het kabinet heeft begin dit jaar ingevoerd dat de griffiekosten vooraf moeten worden betaald. Ook voor de gedaagden. Doet iemand dat niet, dan moet de rechter de vordering toewijzen, tenzij deze hem onrechtmatig of ongegrond voorkomt en verliest diegene de zaak. “De rechter kijkt pas naar je verweer als je betaald heb, ook al ben je voor iets heel onzinnigs aangeklaagd”, laat Bos weten. 

“Een rijke partij kan nu een onzinnige aanklacht indienen tegen een armere partij. Als deze laatstgenoemde geen geld heeft om de hoge griffiekosten te betalen, verliest de arme partij omdat de rechter dan niet naar zijn verweer kijkt.” Volgens Bos heeft dit als gevolg dat verzekeringspartijen en banken dit soort zaken vaker zullen winnen. 

Nederland is overigens het enige Europese land waar gedaagden griffierechten moeten betalen. In combinatie met heffen aan de poort, kan dat hele schrijnende gevallen opleveren.

Of bekijk de flash versie.