
Gaat het echt beter met ons wanneer de economie groeit? Lees meer
'De economie groeit, dus het gaat goed met Nederland.' Dit soort uitspraken hoor je vast wel eens voorbij komen. Maar klopt dat wel? Waar praten we nu eigenlijk over als we het over de economie hebben?
Economie is een sociale wetenschap – het gaat over mensen en hun interactie. In veel economische discussies is deze menselijke factor alleen ver te zoeken en wordt er vooral gegoocheld met cijfertjes. Economie wordt zo een onnavolgbaar onderwerp voor iedereen die niet van wiskunde houdt; en daar lijdt het maatschappelijk debat onder. Economische argumenten worden regelmatig op dogmatische wijze ingezet om politieke besluiten te legitimeren – zonder aandacht te schenken aan de sociale implicaties. De economische leer vormt zo de perfecte sluier voor machtsmisbruik.
Het geloof in 'economische groei' heeft daarmee veel weg van een religie: in de veronderstelling dat het goed voor ons is – maar zonder echt te begrijpen waarom – lopen we als makke lammetjes achter de predikers van de economische waarheid aan. In het dossier 'De economische religie' ontkrachten we economische mythes en belichten we het maatschappelijke aspect achter de cijfertjes.
Polmans onvermogen om Unilever te verduurzamen is een maatschappelijk probleem
Podcast | Geen subsidies voor bedrijven, maar een betaalde baan voor iedereen
Geen subsidies voor bedrijven, maar een betaalde baan voor iedereen
Wat er écht gebeurt als een wereldwijde crisis ons raakt
Joseph Stiglitz: ‘We hebben luid protest nodig tegen de stille invloed van het grote geld’
OESO zet revolutionaire stap en wil geen pleisters meer plakken
Blind afbouwen van de staatsschuld? Investeer liever in de samenleving
De economische statistiek wordt van binnenuit aangevreten
We zijn verslaafd aan goedkoop geld, maar doen er te weinig mee
Een decennium crisis: we hebben niets geleerd
Beeld © CC0 (Publiek domein)
Kerstverhaal: verlos ons van het dataïsme
Het jaar 2018 kán een jubeljaar worden. In zijn kerstverhaal roept columnist Hans Schnitzler op tot beteugeling van de almacht van de tech-titanen en hogepriesters van Silicon Valley. Eerste stap: een smartphone-vrij kerstmaal.
Mogen wij even uw aandacht? In onze gemeenschap — de orde der Grote Datascheppers — hangen wij de leer van het dataïsme aan. Onze centrale geloofsbelijdenis luidt: er is geen andere godheid dan data en Algoritmus is zijn profeet. Wie bij ons binnentreedt, onderwerpt zich aan het gebod van dataficering. Dat wil zeggen: wij geloven niet in personen, maar in gegevens. De patiënt verandert bij ons in patiëntgegevens, de lezer in leesgegevens, de muziekliefhebber in luistergegevens en het kind in kindgegevens. Kerstening 2.0 begint met het inzicht dat de mens een klont gegevens is, een hoopje informatie. Niets meer en niets minder.
Na de dataficering volgt de fase van de algoritmisering. Dit is onze hoogmis, een esoterisch ritueel waarbij onze profeet Algoritmus uw data net zo lang geselt totdat zij hun geheime patronen opbiechten. Met deze patronen kunnen wij uw toekomstig gedrag gaan voorspellen en delen met andere leden uit onze geloofsgemeenschap. Onze hoge datapriesters weten waar u bent, waaraan u denkt en waarnaar u verlangt. Zo behoeden wij u voor verkeerde keuzes of onwelkome verrassingen. Wij kennen u namelijk beter dan u zichzelf kent.
Dit noemen wij technodeterminisme. Je zou deze doctrine als een eigentijdse technovariant op de Protestantse predestinatieleer kunnen zien. Alles ligt vast; er is geen ontkomen aan. Anders gesteld: resultaten uit het verleden — lees: uw datasporen — bieden wel degelijk een garantie voor de toekomst. Het opbiechten van uw zonden en geheimen is bij ons dan ook een geautomatiseerde aangelegenheid geworden. U hoeft er nauwelijks iets voor te doen. Maar wees gerust: hoewel niets ons ontgaat in de cloud en we alles onthouden, zijn we één en al barmhartigheid. Wij willen de wereld namelijk dichter bij elkaar brengen, zoals onze hogepriester ‘The Zuck’ predikt. Zijn boodschap slaat aan: hij heeft inmiddels twee miljard volgelingen.
Ware verlossing valt of staat met onvoorwaardelijke overgave aan de dataleer
Ter verspreiding van het dataïsme en ter bevordering van uw en ons algoritmisch welzijn, dient u zich bij toetreding tot onze gemeenschap wel aan bepaalde regels te houden. Gebruikersvoorwaarden noemen wij die: bepalingen die u ongezien accepteert, en die wij op ieder gewenst of ongewenst moment kunnen veranderen. Zo bewaart de orde der Grote Datascheppers bijvoorbeeld al uw zoekopdrachten en andere te identificeren gebruikersinformatie voor onbepaalde tijd.
Wij, de Grote Datascheppers, mogen al uw inhoud gebruiken voor onze bestaande en toekomstige diensten en we behouden ons het recht voor uw persoonlijke informatie te delen met andere partijen. Het valt bovendien niet uit te sluiten dat wij u in voorkomende gevallen onderwerpen aan sociale experimenten. Door uw informatievoorziening te manipuleren, onderzoeken wij hoe dit uw gedrag en uw gemoed beïnvloedt. Dit alles ter optimalisering van onze liturgische dataviering en ter zalving van uw ziel.
Ware verlossing valt of staat met onvoorwaardelijke overgave aan de dataleer. Wij zijn de poortwachters van alle informatie en kennis die voorhanden is. Die oude goddelijke Voorzienigheid verbleekt bij de inzichten die wij opdoen. ‘Data maken vrij’, staat er dan ook in onzichtbare letters boven onze tempels in Silicon Valley geschreven. In onze gemeenschap is iedereen welkom en toegang is gratis. Uw ziel is namelijk ons geluk en de redding van de mensheid is nabij.
Tot zover de blijde boodschap van onze ‘Silicon Valley’-evangelisten. Hoewel zij het hele jaar door hun voet tussen uw digitale deur houden, kan ik me toch niet aan de indruk onttrekken dat de legitimiteit en geloofwaardigheid van hun heilsleer steeds vaker en in steeds bredere kring in twijfel wordt getrokken. Sterker nog: 2017 lijkt in veel opzichten een kanteljaar.
"Het Californische high-tech-genootschap ondermijnt de democratie en de sociale cohesie"
Mede aangejaagd door de invloed van nepnieuws op de verkiezing van Trump en op de Brexit, werd het digitale kerkvolk in toenemende mate gemobilseerd om in opstand te komen tegen zijn meest eminente voorgangers. In de Verenigde Staten belandde de Silicon Valley-clerus zelfs in het beklaagdenbankje van het Amerikaanse Congres. En elders spijkerde een eigentijdse Luther — de Ierse hoogleraar en auteur John Naugthon — 95 stellingen op de deur van de techno-kerk in een poging om de misstanden aan te kaarten.
Maar misschien wel de betrouwbaarste aanwijzing dat het verlossingsverhaal van ‘The Valley’ z’n houdbaarheid verliest, komt van ingewijden van het eerste uur die publiekelijk van hun geloof afvallen. Tim Berners-Lee (grondlegger van het wereldwijde web), Tristan Harris (voormalig productfilosoof van Google), Sean Parker (medeoprichter van Facebook) en zeer recent Chamath Palihapitiya (oud Facebook-topman, verantwoordelijk voor de gebruikersgroei van het platform) waarschuwen allemaal dat de heilsleer die zij eertijds aanhingen in veel opzichten een dwaalleer is gebleken.
De kern van hun kritiek — of de reden van hun bekering, zo u wilt — laat zich in één zin samenvatten: het Californische high-tech-genootschap ondermijnt de democratie en de sociale cohesie (denk aan de verspreiding van nepnieuws en hoe dit het wantrouwen en de tweespalt voedt); de diensten die zij aanbieden kapen uw brein en aandacht, zijn buitengewoon verslavend en dienen vooral ter manipulatie van uw gedrag. Dit alles is het gevolg van een pervers verdienmodel, in gang gehouden door een even geraffineerde als alomvattende digitale biechtcultus.
De vraag is natuurlijk in hoeverre wij, het digitale voetvolk van het informatietijdperk, gehoor kunnen geven aan de boodschap van de klokkenluiders. Met andere woorden: wat moeten we doen? Een deel van het antwoord op die vraag ligt bij de overheid. Er bestaat namelijk zoiets als een sociaal contract. Dat wil zeggen dat wij een deel van ons recht op zelfbeschikking uitbesteden aan de staat — bijvoorbeeld het recht om geweld uit de oefenen — in ruil voor de bescherming van onze integriteit. We zijn echter naakter dan ooit; doordat de missionarissen van Facebook en Google onze gedachten kunnen lezen, staat onze mentale integriteit op het spel.
Wanneer de overheid deze vergaande inbreuk op onze persoonlijke leefsfeer toestaat — zij het uit moedwil, misverstand of onvermogen — dan verbreekt zij daarmee het maatschappelijk verdrag én ondermijnt ze haar eigen legitimiteit. Dat Frankrijk overweegt een leeftijdsgrens in te stellen voor het gebruik van sociale media en dat het Franse agentschap voor dataprotectie WhatsApp verbiedt om data te delen met moederbedrijf Facebook, kan dan ook gezien worden als een poging om recht te doen aan ‘Le Contrat Social’.
Datahandel is als een vorm van mensenhandel te beschouwen
Maar wat mij betreft gaat dit niet ver genoeg. Er is veel voor te zeggen om een moratorium in te stellen op de commerciële handel in persoonsgegevens. Datahandel is als een vorm van mensenhandel te beschouwen: ze gaat ten koste van onze handelingsbekwaamheid en onze zelfbepaling. Het maakt ons tot slaaf van de (commerciële) belangen van alziende datapredikers. Er dient een breed maatschappelijk debat geëntameerd te worden over de vraag van wie al die gegevens eigenlijk zijn, en hoe wij ons digitale onderkomen wensen in te richten.
Tegelijkertijd hebben wij zelf ook een verantwoordelijkheid. Voor virtuele kerkgangers is het zaak hun handelen af te stemmen op hun geweten. De misstanden zijn bekend, onwetendheid is geen excuus, en dus zal een ieder zijn of haar eigen afweging moeten maken. Wat betekent het om op duurzame wijze gebruik te maken van digitale voorzieningen? Dragen diensten als Facebook bij aan de leefbaarheid van onze digitoop in het algemeen en aan mijn welzijn in het bijzonder? Of kan ik beter op zoek naar alternatieven?
Er bestaat een klassiek spiritueel ritueel dat daarbij behulpzaam kan zijn: die van de ascese. Al drie jaar lang voer ik een digitaal onthoudingsexperiment uit met mijn studenten aan de Bildung Academie. Beslist niet met de bedoeling om ze in digitaal geheelonthouders te veranderen, maar wel als onderdeel van een algemeen vormingsideaal dat de vraag naar het goede leven centraal stelt. Oftewel: welke rol spelen digitale media in mijn alledaagse bestaan, en hoe kan ik me op een gewetensvolle, vrije en verantwoorde wijze verhouden tot de schermwereld?
De resultaten zijn bemoedigend: een week digitaal detoxen werkt bevrijdend, levert een schat aan inzichten op en leidt bij menigeen tot een verandering van het schermgedrag. Het draagt, kortom, bij aan een kritisch digitaal bewustzijn.
Na het kanteljaar 2017, zou 2018 zomaar een jubeljaar kunnen worden. Een jaar waarin de almacht van de tech-titanen verder uitgedaagd en beteugeld wordt. Of dat gebeurt is deels aan onze bestuurders, wetgevers en waakhonden. Maar het is vooral aan ons. Uiteindelijk zal de digitale gemeenschap zelf het technodeterminisme van hun huidige voorgangers moeten weerstaan, of de rug toe keren. Hoe? Door alternatieve stromingen die uw integriteit wél waarborgen te omarmen of door uw digitale kuisheidsgordel wat strakker aan te trekken.
Voorlopig wens ik u een smartphone-vrij kerstmaal toe, en een even rebels als vrolijk 2018!
21 Bijdragen
[Verwijderd]
Marla Singer 7
'The Zuck' die zijn klanten domme sukkels noemt omdat ze gratis hun doen en laten toevertrouwen aan een platform dat tegelijkertijd toegeeft dat zij het met opzet verslavend hebben gemaakt en sociale vorming sturen of zelfs botweg censureren zullen sommige zeloten met een Stockholm complex waarschijnlijk tot het einde verdedigen.
Al vanaf het begin van de Facebook verschijning ben ik hiertegen aan het ageren omdat vanaf het begin overduidelijk was dat er zeer veel negatieve aspecten aan dit 'geloof' kleefde. Dat dit inzicht langzaam in begint te dalen bij mensen geeft geen voldoening maar meer een soort van hoop dat het gezond verstand uiteindelijk gaat winnen van de verleidelijkheid van een schijnwerkelijkheid.
Wat dat betreft is het bemoedigend dat de jeugd Facebook al beschouwd voor 'bejaarden' en het elders gaat zoeken. Het jammere is dat er alternatieven zijn die zich niet veel anders gedragen en uiteindelijk ook wel opgekocht gaan worden door de giganten.
Het zombie film genre is min of meer een allegorie voor al die zwaar verslaafde smartphone malloten. Dat elke smartphone van afstand aan te zetten is en video en audio opnamen gemaakt kan worden is niet iedereen bekend maar is een beangstigend voorbeeld dat de voorspellingen van 1984 al lang overtroffen hebben. Ander voorbeeld is dat PC taalgebruik feitelijk een verbloemde vorm van 'newspeak' is. Niet voor niets dat de social media zich als een PC Internet Sicherheit gedraagt.
Yannick 6 1
Marla SingerEn is het echt jammer van het gebrek aan alternatieven aangezien je ook prima zonder social media kan leven. Microsoft is in verhouding nog altijd vele malen machtiger.
j.a. karman 5
Yannick 6Bart Klein Ikink 6
https://www.simulation-argument.com/simulation.pdf
En waarom ook niet? Een verwijzing naar de einddatum van de Eerste Wereldoorlog stond al op het nummerbord van de auto waarin Aartshertog Franz Ferdinand was vermoord.
https://www.smithsonianmag.com/history/curses-archduke-franz-ferdinand-and-his-astounding-death-car-27381052/
Toeval? Misschien. Maar als dat niet zo is, dan is een goede verklaring dat alles loopt volgens een script, en dat al onze gedachten door een computer worden gegenereerd.
[Verwijderd]
Annemiek van Moorst 10
Onze data zijn van ons: wellicht een idee om ze terug op te eisen geholpen door de overheid? Sociale media zijn asociaal. Zo min mogelijk is het beste. Gewoon boeken (op papier) lezen.
Martin van den Heuvel 1 11
Annemiek van MoorstHet stelen en misbruiken van gegevens is nog het minste wat ons wordt aangedaan. En dan heb ik het nog niet eens over wat ons in de toekomst te wachten staat.
j.a. karman 5
Annemiek van MoorstHet is maar net hoe je een en ander definieert.
Nu zal ik eens een foute opmerking maken. Al die vrouwen die profiteren van al die slimme data verwerkende machines, wat heb ik daar nu aan.
De slimme wasmachine vaatwasser stofzuiger heeft veel tijd opgeleverd, Nee het slim zijn bedoel ik niet dat ze aan internet hangen.
Het slim zijn is de boel er in doen en knopje drukken en het werk word voor je gedaan. Dat was vroeger wel anders
Martin van den Heuvel 1 11
Door de miljoenen nano-probes in ons bloed wordt onze complete lichamelijke gesteldheid draadloos doorgeseind naar onze dokter en worden al onze gedachten en daadwerkelijk uitgevoerde daden draadloos doorgeseind naar de grote data verzamelaars.
Mochten er ongeoorloofde gedachten of ongeoorloofde substanties in ons bloed worden waargenomen, dan worden die onmiddellijk naar het justitieel apparaat doorgeseind, zodat enkele minuten na de ongeoorloofde gedachte of geregistreerde ongeoorloofde substantie een SWAT-team op de stoep staat om ons te onderwerpen aan een derdegraads verhoor, waarvan wij enkele dagen later de zelf te betalen rekening krijgen gepresenteerd.
Slaap lekker en ho ho ho, Merry Christmas.
Ernest Jacobs 6
Martin van den Heuvel 1Slaap lekker inderdaad.
Matthijs 11
En ook voor u hele fijne smartphone vrije feestdagen gewenst :)
Peter Urbanus 5
Roland Horvath 7
En monopolie vorming was een ander gevolg.
Pas door heel veel collectief weerwerk van de 99% onder andere via de overheid is daar een correctie op gekomen. De zwakke, onbekwame en corrupte overheden, die nu in deze contreien regeren, zoals Rutte3, Michel1 en Merkel4 zijn daar niet toe in staat, integendeel. Het cadeau van 1,4 miljard jaarlijks aan de superrijken van de coalitie van vier door de afschaffing van de dividenden belasting zonder dat dat enig positief effect zal hebben voor de economie, integendeel, is daar een voorbeeld van.
We glijden af naar toestanden van het 19e eeuws laisser faire kapitalisme met zijn depressie van 1873 tot 1896. Ook een gevolg van overproductie en overcapaciteit ten gevolgen van technisch -economische ontwikkelingen, verbeteringen.
Pedro 2
Pedro 2
Pedro 2
Pedro 2
Pedro 2
[Verwijderd]
[Verwijderd]
Slecht nieuws: deze software werkt steeds slechter. Lees: vereist steeds meer expertise voor installatie en onderhoud. Dat komt doordat fabrikanten van de chips zoals Qualcomm en Broadcom (inmiddels bezig met een overname!) de "firmware" alleen ter beschikking stellen aan datagulzige bedrijven zoals Microsoft, Google en Apple.
Het gevolg hiervan is dat zelfs een doorgewinterde techneut steeds minder toegang krijgt tot zijn eigen apparatuur. Wat onze smartphones en laptops allemaal doen onder motorkap, is inmiddels zelfs met Linux niet meer goed te zien. Ik zou dit de "firmware crisis" willen noemen.
Toch gaat het allemaal door zolang we onze data en geld die kant op sturen. Ook onder dit artikel prijken de logo's van deze probleembedrijven. Dat is hypocriet. Stop met het accepteren van voorwaarden die je niet hebt gelezen. Stop met Facebook, Whatsapp, LinkedIN, Microsoft, Google en Apple. Dat is bijna onmogelijk, maar wel nodig. Goede tips vind je op de website van Bits of Freedom.