
Kijktip: het gebrekkige toezicht op de pensioensector
Een onwrikbaar geloof in modellen, dubbele petten, draaideur-carrières en knagende verleidingen – het ooit zo veelgeprezen Nederlandse pensioenstelsel heeft vieze rafelranden. Hoe is het gesteld met het toezicht op de pensioensector? Die vraag komt vrijdagavond aan de orde in tweede uitzending van tv-programma Zwarte Zwanen.
Nederlanders die via hun werkgever verplicht sparen voor hun pensioen (dat zijn er overigens steeds minder) werken ongeveer een dag per week voor hun oude dag. Maar wat gebeurt er precies met het ingelegde premiegeld? Het gaat om enorme bedragen: in de Nederlandse pensioenkassen zit in totaal zo’n 1300 miljard aan aandelen, verzekeringen en complexe financiële producten. Sommige daarvan steken zo ingewikkeld in elkaar dat slechts een handjevol mensen ze begrijpt.
Het Nederlandse pensioenstelsel gold ooit als een van de beste en zekerste ter wereld. Maar het stelsel begint in zijn voegen te kraken. Nederlandse ouderen genieten internationaal gezien een prima pensioen, maar die zekerheid hebben de werknemers die op dit moment een flink deel van hun loon verplicht opzijleggen niet. Desalniettemin is de interesse van de gemiddelde Nederlander voor het pensioen verbijsterend laag. Qua populariteit scoort verdieping in de problematiek ongeveer net zo hoog als een wortelkanaalbehandeling.
Ongemakkelijke vragen
De grote verdienste van de serie Zwarte Zwanen van omroep Max is dat journalist Cees Grimbergen de ingewikkelde dilemma’s van de pensioenwereld zichtbaar maakt en de duistere kanten ervan aan de kaak stelt. Grimbergen doet dat met op zich eenvoudige vragen aan de mensen die in de pensioenindustrie werken en vaak tot zichtbaar ongemak leiden, als de deur al niet in zijn gezicht wordt dichtgeslagen.
Sommige bestuurders in de pensioenindustrie gedragen zich in deze uitzending als kinderen die betrapt zijn op het stelen van koekje uit de trommel
Dat is op zich vermakelijk om te zien, maar tegelijk ook ergerlijk. De pensioensector heeft de mond vol van pensioencommunicatie, maar slaagt er maar niet in op legitieme vragen over het eigen functioneren een normaal antwoord te geven. Sommigen gedragen zich, ook in deze uitzending, als kinderen die betrapt zijn op het stelen van koekje uit de trommel. ’Ze zijn doodsbang voor je,’ zegt de jonge pensioenspecialiste Anna Grebentchikova (Voorzitter Pensioencommissie en Bestuurslid CNV Jongeren) tegen het einde van de uitzending. Zij vindt die verkramping schadelijk en pleit voor meer transparantie in de sector.
Geloof in modellen
Uitzonderingen zijn er gelukkig ook, zoals directievoorzitter René van de Kieft van pensioenuitvoerder MN, dat voor twee miljoen mensen een pensioenvermogen van 117 miljard euro belegt, beheert en administreert. Van de Kieft is relatief open, spreekt zonder meel in zijn mond en erkent dat de vragen over het functioneren van de industrie terecht zijn.
Zo waarschuwt hij voor het onwrikbaar geloof in modellen dat er in de sector leeft. Van de Kieft vindt dat de sector meer verantwoording moet afleggen over hoe ze werkt. Het gaat tenslotte om enorme bedragen, met grote verleidingen. De financiële crisis heeft de perverse prikkels waarmee de mensen die er werken worden gestimuleerd en de schade die daardoor is aangericht op pijnlijke wijze blootgelegd. Logisch dat daar streng toezicht op is, zou je zeggen.
René van de Kieft waarschuwt voor het onwrikbaar geloof in modellen in de pensioensector
Maar dat is niet echt het geval, zo blijkt uit de woorden van de geïnterviewde Margot Scheltema, voorzitter van de monitoringcommissie Code Pensioenfondsen. Zij vertelt dat er op de naleving van die code eigenlijk geen sprake is van ‘hard’ toezicht of actieve controle. Het gaat volgens het principe ‘comply or explain’. Zelfregulering dus. En ze vindt dat logisch. ’Je kunt nu eenmaal niet alles vatten in regels,’ zegt Scheltema, die verstart als Grimbergen haar commissariaat bij een Zwitsers farmaceutisch bedrijf aan de orde stelt. Een bedrijf waarin ook pensioenfonds ABP een belang heeft.
Kan dat? Blijkbaar wel. Maar is het wenselijk en verstandig dat bestuurders in de pensioensector dubbele petten op hebben en mogelijk tegengestelde belangen dienen? Hoe gaat men daar mee om? En wie trekt er aan de bel? ‘De wereld van 1300 miljard zit vol belangenverstrengeling en nevenfuncties. Een taboe,’ zegt Grimbergen. Maar ook hij erkent dat het lastig is om aan te tonen of er werkelijk sprake is van schadelijke belangenverstrengeling.
"Qua populariteit scoort verdieping in de problematiek ongeveer net zo hoog als een wortelkanaalbehandeling"
Rendement vs economie
Een ander aspect dat aan de orde komt, is dat de belangen van pensioenfondsen en hun deelnemers niet altijd overeenkomen met die van andere actoren in de economie. Dat is een duivels dilemma. Een vermogensbeheerder van een pensioenfonds kan soms een hoger rendement (en uiteindelijk dus een beter pensioen) bereiken door financiële producten aan te schaffen die elders schade berokkenen. Bijvoorbeeld door short te gaan, of te beleggen in industrieën die weliswaar financieel rendement opleveren, maar schadelijk zijn voor het milieu of voor onze samenleving als geheel. Een gevolg kan zijn dat de Nederlandse economie daardoor verzwakt en ons pensioenstelsel verder wordt ondergraven.
Pensioenfondsen zijn afhankelijk van sluwe zakenbankiers en stellen ze zich daarmee ook open voor uitwassen
Om het hoogste rendement te kunnen halen voor hun deelnemers, zijn pensioenfondsen min of meer afhankelijk van sluwe zakenbankiers en zo stellen ze zich daarmee ook open voor uitwassen, erkent een van de sprekers in het programma. Financial engineering en trucs pompen het rendement op – zakenbankiers verdienen daar flink aan – maar voegen vaak niets toe aan versterking van de economie en kunnen zelfs ondernemingen waar mensen werken en premie afdragen een tikje richting de afgrond geven.
Tegelijkertijd beseft iedereen dat investeren in de reële economie op de lange termijn een betere optie is om ons pensioen voor de toekomst zeker te stellen. Maar dat gaat weer ten koste van het rendement op de korte termijn, en dus de pensioenen die nu worden uitgekeerd. Ook dat is een taboe.
Kan het anders met uw pensioenpremie?
Vrijdag 22 juli 2016 · 20:55 · NPO 2 · 56 minuten
Vrijdag 29 juli 2016 · 11:20 · NPO 2 (HH)
Zaterdag 27 augustus 2016 · 10:35 · NPO 2 (HH)
38 Bijdragen
goof 4
1300 miljard beheren is vragen om steekpenningen lijkt mij.
Dat we hier nog veel over gaan horen lijkt mij niet zo moeilijk te raden en te snappen dat er ook hier een paar mensen onbeschoft veel geld verdienen lees parasiteren daar hoef je niet voor afgestudeerd te wezen.
Als daar eenmaal de beerput opengetrokken wordt zul je gaan schrikken hoeveel miljarden er verdampt zijn uit die zg. volle pensioenpotten waar eigenlijk niemand enige zicht op heeft op een handjevol mensen na .
En dat je bij die mensen moet zijn snapt ook iedere mongool.
Gilles Wattel 1 3
goofDe dekkingsgraad is vermogen gedeeld door de contante waarde van de toekomstige verplichtingen, als je die verplichtingen maar hoog genoeg maakt door de Draghi rente voor te schrijven, krijg je vanzelf een dekkingsgraad van 90 %, zoals nu.
Grimbergen zaait m.i. alleen verwarring, er ging iets mis bij Goldman Sachs, zou niet mijn belegger zijn, dat is geschikt, en daarover is geheimhouding bedongen.
So what ?
En het ging over een 200 miljoen.
Peanuts, relatief.
Lydia Lembeck 12
Gilles Wattel 1Gilles Wattel 1 3
Lydia LembeckMijn bezwaar is DNB regeltjes:
zoals http://bit.ly/29FEYAW.
Jan-Marten Spit 9
Gilles Wattel 1Gilles Wattel 1 3
Jan-Marten SpitDie schiep ook, maar geen geld.
Lydia Lembeck 12
Gilles Wattel 1Goldman Sachs is een verwerpelijke organisatie die zich diep genesteld heeft in de politieke leiding van diverse landen. Misschien wel veel landen. We weten het van Griekenland en Italië e ik zal niet verbaasd zijn te horen dat ze hier in ons land ook diep geworteld zitten in de top van de regering.
Gilles Wattel 1 3
Lydia LembeckLydia Lembeck 12
Gilles Wattel 1MatthijsK 7
Alsof de wetten waar pensioenfondsen nu aan moeten voldoen niet bol staan van politieke doelen.
Waarom mag ik mijn pensioen bijvoorbeeld niet in goud beleggen? Of wapens? Het is toch MIJN pensioen?
Meer staatstoezicht maakt het alleen maar duurder en slechter. Wat we nodig hebben is decentralisering, deregulering en decriminalisering. Dan pas krijg je een echt goed pensioen!
Gilles Wattel 1 3
MatthijsKMatthijsK 7
Gilles Wattel 1Gilles Wattel 1 3
MatthijsKMatthijsK 7
Gilles Wattel 1Michel Fleur 6
Gilles Wattel 1MatthijsK 7
Michel FleurBeste kan je zilver of brons hebben, iedereen gaat voor de grote vissen.
Gilles Wattel 1 3
Michel FleurMichel Fleur 6
Gilles Wattel 1Met een spaarrekening bedoel ik overigens een rekening die niet voor beleggingen of investeringen wordt aangewend. Een huurkluis, zeg maar.
De bespiegeling over rente, waarde en toekomst is mooi. Maar ze is vooral verstrooiend en houd zich niet bezig met de tussenliggende dynamiek, noch met de aard van geld. Net zoals bijna alle mainstream economische theorie. Die ook nog micro-economische theorie met wat grillige factoren toepast op de daadwerkelijke economie. Aan de randvoorwaarden daarvoor wordt bij lange na niet voldaan. Of zou Bill Gates inderdaad duizenden pizza's per dag voor zichzelf consumeren?
Apekool 5
"de interesse van de gemiddelde Nederlander voor het pensioen [is] verbijsterend laag."
Hoezo verbijsterend? De werknemerspensioenen zijn in beton gegoten en kenmerken zich door hun absoluut verplichtende karakter. Wat is het nut om je daarin te verdiepen?
Bijvoorbeeld: mijn werkgever weigert 'haar' bijdrage als ik me aan het CAO fonds wil onttrekken. Die (forse) bijdrage is iets dat mij onthouden wordt als loon, maar evengoed kan ik er onmogelijk aanspraak op maken.
Gilles Wattel 1 3
ApekoolLydia Lembeck 12
Gilles Wattel 1Gilles Wattel 1 3
Als je dat maar vaak genoeg herhaalt, Göbbels wist het al, wordt het waar.
Ik zou niet weten wat er kraakt, behalve dat de EU oligarchie, met als uitvoerders Klijnsma en Klaas Knot, willen kraken.
'De arbeidskosten moeten naar beneden, de EU moet op kosten kunnen concurreren met China'.
Pensioenpremie is kosten voor werkgevers, en het is natuurlijk heel vervelend dat commerciële instellingen niet aan onze pensioenen kunnen verdienen.
Als je de pensioenen flink verlaagd blijkt er straks veel te veel geld te zijn, dat wil de EU oligarchie graag misbruiken.
1400 miljard is veel geld, ook als je daar maar een, stel, 400 miljard van kunt weggraaien.
En dat kan, als je een lachwekkende rekenrente voorschrijft, en met die rekenrente als smoes dan ook nog de pensioenen nominaal verlaagt.
Als je de toekomstige verplichtingen laat disconteren tegen rond één procent stijgen die astronomisch, dus daalt de dekkingsgraad ook astronomisch.
E 1000 na twintig jaar, éénmalig uit te keren, heeft met vier procent een contante waarde van E 440, met één procent bijna het dubbele E 820.
Waarom er met rond één procent gerekend moet worden, terwijl het ABP over de laatste twintig jaar gemiddeld 7,6 % rendement maakte, nog nooit kon iemand het me uitleggen.
Al met een rente van 3.5 % kan er 'gewoon', inmiddels niet meer, geïndexeerd worden voor inflatie.
Jan-Marten Spit 9
Gilles Wattel 1Dat had hij geleerd van Edward Bernays.
https://en.wikipedia.org/wiki/Edward_Bernays
https://en.wikipedia.org/wiki/Propaganda_(book)
Gilles Wattel 1 3
Jan-Marten SpitDe rare figuren in de Romeinse spelen, gladiatoren, waren bedoeld het Romeinse volk te hersenspoelen over barbaren.
Het werkte zelfs nog bij 19e eeuwse historici, tot archeologen ene heel ander beeld van die barbaren opgroeven.
Mijn lagere school in de vijftiger jaren onderwees ook nog die barbaren.
Lydia Lembeck 12
Gilles Wattel 1Gilles Wattel 1 3
Lydia LembeckLydia Lembeck 12
Gilles Wattel 1Frans 5
Gilles Wattel 1Waarom er met rond één procent gerekend moet worden, terwijl het ABP over de laatste twintig jaar gemiddeld 7,6 % rendement maakte, nog nooit kon iemand het me uitleggen."
Wat gaat u nu doen om die 20 jaar gegarandeerd,risicovrij 4% te halen? En u weet ook al wat er gegarandeerd 20 jaar aan inflatie gebeurt? U weet ook 100% zeker wat de levensverwachting over 20 jaar zal zijn?
En wat gaat u volgend jaar doen om weer 20 jaar gegarandeerd risicovrij 4% te halen voor de nieuwe instapper in uw pensioenfonds? en het jaar daarop, etc...
Wat als de Italiaanse banken alsnog omvallen? In Oostenrijk alsnog FPO wint en de EU verlaat omdat Turkije toetreed? Of Finland, Hongarije?
Of de rente door het dak gaat en uw oude obligaties opeens toch geen rendement meer maken?
Lydia Lembeck 12
FransIk weet inmiddels met enige zekerheid dat mijn riante pensioen van 120 euro netto per maand de komende tijd best snel zal verminderen. Waarom ik zo weinig pensioen heb? Destijds waren pensioenregelingen bij bedrijven een gunst van het bedrijf. Veel scheepvaart en transportbedrijven in Rotterdam deden daar niet aan. Toen ik bij een bedrijf (van DSM) ging werken bleek dat ze er wel een hadden, maar alleen voor de mannen. Vrouwen mochten pas vanaf hun 30ste meedoen. Een paar jaar later was dat 25 jaar. Natuurlijk mocht ik een pensioenverzekering kopen. Voor rond de 200 Gulden per maand. Nu had ik dat geld nodig om van te leven en stond voor de keuze: 'doodgaan' van de honger en geen kleding meer kunnen kopen, of normaal leven en dan maar geen pensioen? Op die leeftijd dacht je nog helemaal niet aan je pensioen.
Nu is de pensioenregeling verplicht. In 1976 was dat nog lang niet het geval.
Frans 5
Lydia LembeckWeinig? Ongeveer 10x hoger dan die van mij....
" Ze kunnen een beeld scheppen van hoe het kan worden, maar de werkelijkheid kan niemand voorspellen volgens mij."
En daarom wordt dus niet het rendement genomen maar een rente ontwikkeling met een aftrek (correctie) om een behoorlijke weergave te geven van de ontwikkelingen over zeer lange termijn. En dat was ook de opmerking waar ik op reageerde..
Lydia Lembeck 12
FransGilles Wattel 1 3
FransTot 2000 ongeveer konden pensioenfondsen gewoon uitkeren wat ze hadden beloofd, en ook nog indexeren.
Dat lukte een honderd jaar.
Toen werd de euro ingevoerd.
Als pensioenfondsen rekening hadden gehouden met alle mogelijke rampenscenario's, zoals een asteroïde die op de aarde botst, dan hadden ze nooit één cent uitgekeerd.
Mijn vraag is nog nooit beantwoord, die is 'waarom moeten pensioenfondsen rekening houden met de rente van de mislukte euro, waar ze tot nog toe geen enkele last van hadden, of hebben ?'.
Frans 5
Gilles Wattel 1Hyperbool maakt het niet opeens een sterk argument. U weet wat ik bedoel, hopen op een altijd hoog rendement is wat een gok verslaafde ook doet.
Gilles Wattel 1 3
FransAl met een rekenrente van 3.5 % kan 'gewoon' voor inflatie worden gecorrigeerd.
Nu is de Draghi rente de smoes voor nominale verlagingen.
Frans 5
Gilles Wattel 1De vraag moet zijn waarom dat rendement nu zo hoog is en hoe lang dat zo hoog blijft en waarom je een rendement dat toen gehaald werd niet kan gebruiken om de nieuwe verplichtingen die vanaf nu aangegaan worden mee te berekenen.
http://www.mejudice.nl/artikelen/detail/historisch-rendement-pensioenfondsen-slechte-leidraad-voor-toekomst
Gilles Wattel 1 3
FransDat is inderdaad de vraag.
Ik las het artikel.
Lachwekkend.
De dekkingsgraad is de contante waarde van de toekomstige verplichtingen, nominaal, zonder inflatie correctie, omdat niemand de toekomstige inflatie kan kennen.
Wat de toekomstige rendementen zullen zijn, vast niet de Draghi rente.
Zelfs Nederlandse spaarders met hersens bedenken uitwegen die meer opleveren.
Had je al gezien hoe Engelen laat zien dat de factor kapitaal steeds meer wint op de factor arbeid ?
Dat betekent dat beleggen rendeert.
Lydia Lembeck 12
Gilles Wattel 1Lydia Lembeck 12
Gilles Wattel 1