
Wat gebeurt er met de gegevens die overheden, bedrijven en instellingen over ons opslaan? Wat als ze gehackt of gegijzeld worden? Hoe veilig zijn onze systemen, en onze data? Lees meer
De analoge en digitale wereld lopen steeds meer in elkaar over, internet en technologie knopen alles aan elkaar: beleid, sociale structuren, economie, surveillance, opsporing, transparantie en zeggenschap.
Ondertussen worden we overspoeld door ransomware, digitale desinformatie en diefstal van intellectueel eigendom. Conflicten worden tegenwoordig ook uitgevochten in cyberspace. Hoe kwetsbaar zijn we precies, en hoe kunnen we ons beter wapenen?
We laten overal digitale sporen achter, vaak zonder dat te weten of er iets tegen te kunnen doen. Al die aan ons onttrokken data worden bewaard en verwerkt, ook door de overheid. Dat gebeurt niet altijd netjes. Zo veegde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in een vernietigend vonnis het Nederlandse anti-fraudesysteem Syri van tafel. Hoe riskant het is om op dataverzamelingen van burgers algoritmes los te laten – datamodellen die vrij autonoom beslissingen nemen – bewijst de Toeslagenaffaire. Die laat ook zien wat het effect is van ‘verkeerde’ registraties die zich als onkruid door overheidssystemen lijken voort te planten, zonder dat iemand ze nog kan stoppen of wijzigen.
En zijn al die gegevens van burgers en klanten wel veilig? Wie kan erbij, wie mag erbij, wat als ze gehackt of gegijzeld worden? Hoe kwetsbaar maakt onze afhankelijkheid van data ons?
Amper toezicht op inzet van massa-surveillance tools door inlichtingendiensten
Zorgen over surveillancestaat weerhouden regering niet van invoering digitale bewijspas
De politie belazerde computercriminelen – begrijpelijk, maar mag dat wel?
‘Tijd om het gevecht met de tech-reuzen aan te gaan,’ zegt econoom Tommaso Valletti
PvdA-prominent verzwijgt belang in armoede-app bij promopraatjes
Woekerwinsten voor uitgevers van wetenschappelijke tijdschriften, ondanks nieuwe regels
‘Door gebrek aan toezicht gaan overheidsinstanties soms te ver bij het verzamelen van inlichtingen’
De politie vraagt opvallend vaak gegevens op van toeslagenouders, maar kan niet zeggen waarom
KPN vecht voor nieuw monopolie, de toezichthouder helpt mee
Geheime diensten forceren nieuwe inlichtingenwet, toezichthouder stapt op
Kolonel Han Bouwmeester © Fenna Jensma
Kolonel Bouwmeester: ‘Het Westen onderschatte de kracht van misleiding en desinformatie’
De Russische annexatie van de Krim in 2014 is een omslagpunt in de manier waarop conflicten worden uitgevochten. In plaats van bommen en granaten gebruikten de Russen desinformatie en misleiding om hun militaire doelen te bereiken. En met succes. Sindsdien nam de inzet van deze conflictstechnieken een vlucht in het militaire en publieke domein. Dat plaatst het Westen volgens Kolonel Han Bouwmeester voor een ethisch vraagstuk: ‘We moeten harde keuzes maken.’
In maart 2014 werd kolonel Han Bouwmeester in de hallen van de Nederlandse Defensie Academie belaagd door zijn studenten. Een paar dagen eerder was het de Russen gelukt om de Krim te annexeren, zonder een schot te lossen. De cadetten en adelborsten die net aandachtig naar het college ‘gevechtsoperaties’ van hun kolonel hadden geluisterd, wilden nu antwoorden. Wat was daar gebeurd? Is dit hoe oorlogen voortaan worden uitgevochten? Waarom kwam niemand in verzet?
Dat de officieren in opleiding hun vragen aan kolonel Bouwmeester stelden. is geen toeval. Via een bevriende jaargenoot van de Koninklijke Militaire Academie – hij kwam om tijdens een humanitaire missie bij Sint Petersburg in de jaren ’90 – kreeg Bouwmeester een voorliefde voor de studie naar Russische krijgsstrategieën, en hij was net terug uit de Verenigde Staten, waar hij voor het Allied Transformation Command van de NAVO had gewerkt. Bij die strategische denktank legde hij zich toe op het counteren van hybride manieren van oorlogsvoering en cyberdreigingen.
Ondanks al zijn ervaring moest Bouwmeester het antwoord op het spervuur aan vragen van zijn studenten schuldig blijven. Dat zat hem niet lekker. Hij besloot onderzoek te doen naar de gebeurtenissen op het Oekraïense schiereiland, wat in december 2020 resulteerde in zijn proefschrift Krym Nash: An Analysis of Modern Deception Warfare.
De gebeurtenissen op de Krim
Bouwmeester beschrijft in zijn proefschrift gedetailleerd hoe de Russen te werk gingen in de graanschuur van Europa. Weken voor de annexatie deelden de Russen al paspoorten uit op de Krim om loyaliteit te kopen van de lokale bevolking. Ze planden de operatie rond de Olympische Spelen; een beproefde afleidingsmanoeuvre, die de Russische Federatie ook inzette tijdens een conflict met Georgië in 2008.
Trollenlegers storten pro-Russische boodschappen over de bevolking uit en dringen kritische geluiden naar de achtergrond
Terwijl het Olympisch vuur nog nasmeulde in Sotsji werd een serie cyberaanvallen uitgevoerd op Oekraïense politici, veiligheidsdiensten en telefooncentrales, en werd de energietoevoer platgelegd. Communicatie in het gebied was daardoor nauwelijks mogelijk. Dan verschijnen de inmiddels beruchte ‘groene mannetjes’: gewapende strijders in groene uniformen zonder insignes, waarvan later blijkt dat ze bij de Russische militaire inlichtingendienst GROe horen. De mannen in het groen handhaven samen met gewapende burgers en een legertje special ops de orde op het schiereiland, totdat de al op de Krim gestationeerde Russische troepen en mariniers kunnen worden ingezet.
Trollenlegers en influencers storten tegelijkertijd via social media pro-Russische boodschappen over de lokale bevolking uit en dringen kritische geluiden naar de achtergrond van het internet. Samen met de staatsmedia beïnvloeden ze ook de berichtgeving naar het Westen. Er heerst totale verwarring. En wanneer de rookwolken zijn opgetrokken, heeft de Krim zich via een bliksemsnel referendum aangesloten bij de Russische Federatie: Krym nash.
Hybride conflictvoering
Door de beschrijving van de gebeurtenissen op de Krim geeft Bouwmeesters proefschrift inzicht in het fenomeen van hybride conflictvoering: een wijze van conflictbeslechting waarbij naast – of in plaats van – conventioneel oorlogsmaterieel gebruik wordt gemaakt van alternatieve middelen buiten het militaire domein, die onder de juridische drempel van oorlogsvoering blijven.
Dat wil overigens niet zeggen dat het om ‘speldenprikjes’ gaat, zo bewijst ‘de Krim’. De annexatie van het schiereiland vormde het voorlopige hoogtepunt van de hybride manier van een conflict uitvechten. De Russen toonden de wereld dat technieken als misleiding (maskirovka) en desinformatie (dezinformatsiya) bijkans effectiever zijn dan bommen en granaten, en tegelijkertijd dat zij deze als grootmeesters beheersen.

De inzet van deze technieken heeft sindsdien een hoge vlucht genomen. De EU waarschuwde recent dat het niet de middelen heeft om de hoeveelheid desinformatie uit Rusland en China te bestrijden, terwijl ook niet-statelijke actoren als QAnon en andere complotdenkers via internet en sociale media hun ontwrichtende boodschap verspreiden. Conflicten bewegen zich aldoende van het militaire naar het publieke domein.
Deze ontwikkeling dwingt het Westen volgens Bouwmeester tot harde keuzes, zo vertelt hij Follow the Money. De fundamentele vragen: hoe kan een open democratie zich hiertegen wapenen zonder de vrijheden van burgers aan te tasten, en welke ethische vraagstukken kleven er aan de inzet van hybride technieken door die democratieën zelf? Want, zo benadrukt Bouwmeester: westerse landen zijn bepaald niet heilig. Ook Nederland niet.
Volgens u waren de technieken die de Russen op de Krim gebruikten niet nieuw en keken zij die zelfs deels af van het Westen. Toch wordt de annexatie gezien als een kantelpunt in hybride conflictvoering. Waarom?
‘Het was voor het eerst dat non-conventionele onderdelen zo prominent zijn ingezet en succesvol waren. Niemand wist wat er aan de hand was, totdat Poetin na weken ontkennen in een talkshow bevestigde dat de Russische Federatie achter de annexatie zat. Dankzij de chaos en overrompeling is het ze gelukt om de Krim te annexeren, zonder een enkel geweerschot te lossen. Dat was nog nooit vertoond.’
Conflictvoering verschuift steeds meer naar de informatieomgeving, weg van fysieke oorlogsvoering
Hybride conflictstechnieken lijken sindsdien vaker voor te komen. Waar komt die ontwikkeling vandaan?
‘Hybride technieken zijn nu zichtbaarder, omdat desinformatie en misleiding grotendeels plaatsvinden in het publieke domein. Maar ze worden ook belangrijker. Door het internet en vooral social media kun je makkelijk en goedkoop een gigantisch publiek bereiken. Met een laptop en wifi kom je al een heel end. Je hoeft geen geavanceerd arsenaal meer te hebben om je opponenten te kunnen ontregelen. Daardoor is deze tactiek ook meteen voor veel meer partijen toegankelijk, zoals niet-statelijke actoren – denk aan QAnon of IS, maar ook aan hackergroeperingen.
De ontwikkeling past in een bredere trend, waarbij conflictvoering steeds meer naar de informatieomgeving verschuift, weg van fysieke oorlogsvoering. Informatie wordt daarbij gebruikt om binnen te komen in de menselijke psyche. Een belangrijk onderdeel daarbij is wie het beste verhaal heeft. Een ‘goed’ verhaal hoeft niet feitelijk juist te zijn, als het maar plausibel klinkt, mensen erin gaan geloven en ernaar gaan handelen. Dat is de ultieme vorm van beïnvloeding en dat is wat je wilt.’
Desinformatie is een breed begrip. Het kan van alles zijn, van roddels tot zorgvuldig opgetuigde leugens en strategische verzinsels. De Raad van Europa onderscheidt in een rapport uit 2017 drie vormen van information disorder: misinformatie, desinformatie en malinformatie
Bij misinformatie wordt feitelijk onjuiste informatie gedeeld, zonder de intentie om te beschadigen. Denk aan het doorzetten van een artikel via social media, waarvan later bekend wordt dat het onjuistheden bevat.
Van desinformatie is sprake wanneer iemand bewust onjuiste informatie verspreidt, met het oogmerk schade aan te richten. Aan het begin van de corona-pandemie verspreidden de Russen in de Baltische staten eerst het gerucht dat het virus daar zou zijn ontstaan; later werd de boodschap dat de NAVO-troepen die er zijn gestationeerd, corona met zich hadden meegebracht. Beide pogingen waren bedoeld om verdeeldheid te zaaien onder de lokale bevolking over de introductie van het virus en – uiteindelijk – het vertrouwen in de lokale overheden.
Bij malinformatie wordt informatie verspreid die feitelijk juist is, maar die bijvoorbeeld uit de context is gehaald, gelekt of uitvergroot met het oogmerk om iets of iemand daarmee te beschadigen. Complottheorieën bevatten vaak zowel desinformatie als malinformatie.
Bouwmeester vindt desinformatie en malinformatie het meest interessant, ‘aangezien die verspreid worden met de intentie om te schaden. Bij de NAVO is men ermee bezig om die vormen te ontrafelen, na te gaan waar die informatie uit bestaat en hoe je je daar in een open rechtsstaat tegen kunt wapenen.’
Alberto Fernandez, voormalig coördinator van het Amerikaanse Center for Strategic Counterterrorism in Communications zei al dat zijn organisatie zich vooral bezighoudt met ‘the war of narratives’. Hoe past dit in de opkomst van hybride conflictvoering?
‘Het narratief heeft altijd een functie in conflictvoering. Een goed verhaal helpt om je eigen mensen te mobiliseren en te verenigen. Maar je wilt bij voorkeur ook de internationale opinie vormen. Het is belangrijk om als conflictvoerende staat zo snel mogelijk in de slachtofferrol te duiken, om aanspraak te kunnen maken op internationale steun of ervoor te zorgen dat je tegenstander sancties krijgt opgelegd. Het wordt niet altijd onderkend, maar die slachtofferrol is belangrijk. En dat beeld ontstaat niet vanzelf, dat moet je voeden. Zo snel mogelijk. Sociale media lenen zich daar uitstekend voor.
‘Oorlog is altijd deels marketing geweest. En in hedendaagse conflicten worden publieke opinie en media-aandacht steeds belangrijker’
Het narratief wordt in de informatiemaatschappij steeds belangrijker. In de tweede Libanon-oorlog heeft het Israël de kop gekost. Er waren acties over en weer, maar Hezbollah was steeds de eerste die beelden van de militaire acties van Israël via internet verspreidde. Daarmee zette het in op de anchor bias: een mechanisme in de hersenen dat zorgt dat de eerst binnenkomende informatie ons ‘ankerpunt’ vormt waaraan alle daaropvolgende informatie over het onderwerp wordt getoetst. Het is verschrikkelijk moeilijk om dat oorspronkelijke beeld later te weerleggen. Israël is in dat conflict in feite verslagen omdat het land vanwege die anchor bias door het publiek als de boeman werd beschouwd, en niet meer van dat beeld af kwam. Daarom plaatsen zij nu altijd als eerste beelden van de militaire acties die ze ondernemen.’
Is dat wat oorlog tegenwoordig is geworden? Een publiciteitskwestie?
‘Oorlog is altijd deels marketing geweest. En in hedendaagse conflicten worden publieke opinie en media-aandacht steeds belangrijker. Het gaat om je legitimiteit. Als er in Nederland geen vertrouwen is in wat je als defensie doet, heb je geen basis voor je handelen.’

U beschrijft dat de Russen het gebruik van misleiding en desinformatie hebben geïnstitutionaliseerd in hun krijgsmacht. Wat willen zij hiermee bereiken?
‘Het doel van desinformatie is samenlevingen ontregelen. De Russen proberen er via onjuiste informatie in de Baltische staten bijvoorbeeld voor te zorgen dat er verschillende kampen ontstaan, waarbij de standpunten dusdanig uit elkaar lopen dat die niet meer te overbruggen zijn. Dan krijg je een vorm van ontwrichting die als gevolg heeft dat die landen niet goed bestuurbaar meer zijn en geen factor van belang meer zijn voor de Russen. Ze steunen dan ook niet een of twee partijen in dat soort landen. Het is veel zinvoller om verschillende partijen te steunen, die met elkaar clashen. Dan hoef je zelf niet eens meer in actie te komen om chaos te creëren.
Het afgelopen jaar hebben de Russen bijvoorbeeld duidelijk ingehaakt op covid-19. Eerst zeiden ze zelfs dat het virus in de Baltische staten zou zijn ontstaan. Dat is een fijne strategie natuurlijk, want dan lijken die landen ineens de aanstichter van een wereldwijde pandemie. Toen dat niet helemaal aansloeg, haakten de Russen vervolgens in op de aanwezigheid van de NAVO in die gebieden, door te zeggen dat de buitenlandse NAVO-troepen in de Baltische staten covid-19 hadden meegenomen. Zo probeerden ze een wig te drijven tussen de NAVO en de lokale bevolking, wat natuurlijk prettig is als de NAVO aan je landsgrenzen staat.’
Moeten de Baltische staten dan ook vrezen voor annexatie?
‘Er is een groot verschil tussen die staten enerzijds en Oekraïne en Georgië anderzijds: de Baltische staten zijn wel lid van de EU en de NAVO. Poetin is weliswaar een powerplayer, maar hij weet hoe ver hij kan gaan. Ondanks de desinformatiecampagnes zal hij in Estland, Letland of Litouwen nooit hetzelfde doen als in Oekraïne. Hij is niet gek.’
Ik heb in mijn onderzoek geprobeerd om ook vanuit het Russische perspectief te kijken
U focust u in uw onderzoek op Rusland, maar het Westen maakt ook gebruik van misleiding en beïnvloeding. Is uw onderzoek niet eenzijdig?
‘Ik deed onderzoek naar de Krim en zag toen dat de Russen al heel lang bezig zijn met misleidingstechnieken. Van het gebruik van misleidende camouflagepakken tot liegen en bedriegen, of de inzet van paramilitaire organisaties, zoals de Wagner Group. Het gebruik van dit soort technieken is inderdaad niet alleen aan hen voorbehouden. Vlak de Amerikanen niet uit.
Maar ik heb in mijn onderzoek geprobeerd om ook vanuit het Russische perspectief te kijken. Dan zie je enerzijds dat wij in het Westen wel eens stappen nemen waarbij het goed te begrijpen is dat de Russische autoriteiten iets terug willen doen. Denk bijvoorbeeld aan het eenzijdige besluit van de NAVO in 1999 om Servië aan te vallen vanwege de etnische zuiveringen in Kosovo. Rusland werd daar niet bij betrokken, terwijl de Russische diplomatieke druk op Milošević uiteindelijk doorslaggevend bleek om het verzet van de Serven te breken. Rusland is nog altijd niet vergeten dat het werd gepasseerd en niet serieus genomen.
In Afghanistan zijn we ons ervan bewust geworden dat hybride dreigingen zich niet lenen voor een zuiver militaire of binnenlandse aanpak
Aan de andere kant zag ik ook dat de Federatie in het najagen van strategische doelen soms de grens overgaat van wat wij in het Westen accepteren. Misleiding en beïnvloeding zijn vormen van cognitieve oorlogsvoering, gericht op sturing van gedrag. Het zoomt in op het deel van de menselijke psyche waar beeld- en besluitvorming plaatsvindt, met als doel om die uiteindelijk te manipuleren. Daar zit een sterk ethische kant aan, waarvan wij in het Westen in de regel vinden dat die niet past bij een democratische rechtsstaat. Ook niet jegens opponenten.’
Nederlandse militairen maakten in Irak en Afghanistan ook gebruik van beïnvloedingstechnieken. En in november onthulde NRC Handelsblad dat Defensie diezelfde technieken gebruikte om te onderzoeken of het gedrag van Nederlanders die zich niet aan coronamaatregelen hielden, langs deze weg kon worden veranderd. Past het Nederlandse leger conflicttechnieken toe op onze eigen bevolking?
‘Je kunt zeggen dat wij in Afghanistan en Irak gebruik maakten van een hybride aanpak – de zogeheten 3D-aanpak: Diplomacy, Development and Defense – waarbij ook beïnvloedingstechnieken werden ingezet. Maar dat waren vredesmissies, waarbij we niet de intentie hadden om te manipuleren.
Tegelijkertijd zijn wij ons er juist in Afghanistan bewust van geworden dat hybride dreigingen zich niet lenen voor een zuiver militaire of binnenlandse aanpak. Hybride dreiging kan overal vandaan komen: intern, extern, of allebei. De sterke afbakening die er altijd is geweest tussen leger, politie en veiligheidsdiensten werkt simpelweg niet meer wanneer iemand informatie vanuit alle hoeken van de wereld en alle denkbare kanalen kan versturen. We moeten ontschotten en samenwerken op het gebied van defensie en veiligheid. Ook thuis.’

Maar wij zijn toch niet in oorlog met onszelf?
‘Ik ben er niet bij betrokken geweest, dus weet niet precies wat er gebeurd is. Maar ik begreep uit NRC Handelsblad dat het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC), een eenheid die zich normaal richt op beïnvloeding in inzetgebieden, op basis van openbare bronnen gedrag van online groepen monitorde en dat het Nederlandse burgers via social media heeft willen beïnvloeden om coronamaatregelen na te leven. Er loopt een onderzoek binnen Defensie naar de gang van zaken.
Ik heb zelf niet de indruk dat men dit soort technieken hier heeft willen toepassen, maar dit is natuurlijk heel erg vervelend. Want het roept het beeld op van een overheid die dit soort middelen tegen haar eigen mensen inzet en dat werkt averechts voor het vertrouwen dat mensen in de overheid hebben.’
Wat betekent het als de berichtgeving klopt?
‘Dan stap je een ethische grens over. Je wilt als defensie de eigen bevolking beschermen. Een gevoel van onveiligheid, of de gedachte dat defensie niet te vertrouwen zou zijn, past daar niet bij.’
‘Vertrouwen is een diepteinvestering waar de overheid continu en op alle niveaus aan moet blijven werken’
‘Vertrouwen is het sleutelbegrip. Desinformatie en misleiding kunnen alleen landen wanneer er angst of onzekerheid bestaat. Die onzekerheid ontstaat bij een gebrek aan vertrouwen in de overheid, media en andere instituties. Vertrouwen is een diepteinvestering waar de overheid continu en op alle niveaus aan moet blijven werken. Als men de overheid vertrouwt, wordt het veel moeilijker om burgers te beïnvloeden.’
De NCTV schreef in zijn onderzoek Chimaera uit 2019 dat het Nederlandse publiek rijp is voor desinformatie, en wijt dit aan het toegenomen wantrouwen van burgers jegens de overheid, gevestigde media en autoriteiten. Wat wil dat zeggen?
‘Daar gaat een serieuze waarschuwing vanuit. De overheid moet zich realiseren dat dit ook gevolgen zijn van kwesties als de toeslagenaffaire, de gebrekkige informatie rond de covid-maatregelen en het vaccinatiebeleid en de vreemde gang van zaken rond de formatie. Dat soort zaken zijn vernietigend voor het vertrouwen in hoe het overheidsapparaat functioneert. Dat maakt mensen ontvankelijk voor desinformatie.’
Zijn moderne democratieën wel bestand tegen desinformatie?
‘Dat is een terechte vraag. Het is heel erg lastig. Neem De Andere Krant: die staat vol alternatieve waarheden en pro-Russische artikelen. Het vermoeden bestaat zelfs dat de krant vanuit Rusland wordt gesponsord. Dan kan ik mij voorstellen dat de Nederlandse overheid die krant volgt.
Er zijn binnen de vrijheden van burgers beperkte maatregelen mogelijk, maar die passen eigenlijk niet in ons normenkader
Aan de andere kant geldt dat je hier in Nederland een andere mening mag hebben, ook als het gaat over covid-19 en de overheidsmaatregelen. De vraag is dan waar je als overheid de grens trekt en vanaf welk moment je moet ingrijpen. Het is ontzettend moeilijk daar een balans in te vinden. Ingrijpen doe je liever niet.
Er zijn binnen de vrijheden van burgers beperkte maatregelen mogelijk, maar die passen eigenlijk niet in ons normenkader. We kunnen algoritmes gebruiken, of bevoegdheden creëren om sneller in te grijpen, maar die kunnen de vrijheid van meningsuiting bedreigen. Alles factchecken is ook niet te doen en zelf desinformatie verspreiden als counter measure moet je al helemaal niet willen. Dan vergiftig je de bron.
Het allerbelangrijkste wapen is wat mij betreft de voedingsbodem weghalen, door vertrouwen te creëren in onze instituten en om kinderen al op jonge leeftijd te leren wat democratisch burgerschap is en ze aan te leren om berichten in de media te toetsen. We moeten die onzekerheid, de bestaansvoorwaarde voor desinformatie, bestrijden.’
Intussen horen we steeds vaker over cyber- en spionage-aanvallen vanuit Rusland en China op de vitale infrastructuur van Nederland en de ‘kroonjuwelen’ van ons bedrijfsleven. EU-buitenlandchef Josep Borell gaf recent aan dat de EU niet bestand is tegen de hoeveelheid desinformatie uit China en Rusland. Zijn wij met deze landen in een hybride conflict verwikkeld?
‘In de ouderwetse zin zeker niet. Nederland zit Rusland en China soms onhandig in de weg. Denk aan MH17. Wij willen de onderste steen boven, terwijl Rusland daar niet op zit te wachten. Dan hebben we ook nog de OPCW-hack gehad. Die hebben wij publiekelijk aan de kaak gesteld, waarna de hele internationale media er bovenop dook. En Nederland heeft zich ook scherp uitgesproken tegen de Russische aanslag op Skripal in het Verenigd Koninkrijk. Nederland wordt meer uitgesproken in dit soort kwesties. De Russen vinden dat niet prettig, en dat schuurt.
‘Mensenrechten zijn altijd onderdeel van onze staatsbezoeken. Russen en Chinezen vinden dat irritant’
Hetzelfde geldt voor het standpunt van de Tweede Kamer over de genocide op Oeigoeren. Wij zijn een land dat vrijheden en mensenrechten benadrukt. We maken die ook altijd onderdeel van staatsbezoeken. Russen en Chinezen vinden dat irritant. Dat is niet per se erg, maar we moeten ons realiseren dat dit gevolgen kan hebben.’
Maar wat willen ze bereiken met dit soort aanvallen? Ziet Poetin de EU bijvoorbeeld liever uiteenvallen?
‘Poetin ziet het liefst een kapotte NAVO. De EU is voor Rusland minder interessant. De EU kapot spelen heeft ook niet zoveel zin, want het is een belangrijke afzetmarkt. Anderzijds weet Poetin ook dat de EU het hem als handelsblok economisch lastig kan maken. Dus als er onenigheid ontstaat binnen de Unie en er een land uitstapt, is dat mooi nieuws voor hem. Er zijn niet voor niets signalen dat de Russen hebben zitten rommelen in de referenda over Brexit en de Schotse onafhankelijkheid.’
Hoe goed het Spoetnikvaccin ook werkt: dat Rusland zo vaak aan misleiding heeft gedaan, maakt dat er in het Westen ernstig aan de kwaliteit ervan wordt getwijfeld
Ziet u het ter beschikking stellen van coronavaccins door Russen en Chinezen ook als een vorm van hybride conflictvoering?
‘Absoluut, net als de Chinese schenking van gezichtsmaskers aan EU-landen aan het begin van de pandemie. Het levert invloed op in de landen die de vaccins aannemen en het is een prestigemiddel. Rusland wil ermee imponeren. Ze hebben de naam van het vaccin niet voor niets veranderd naar Sputnik-V, om aan te haken bij “de grootsheid” van hun ruimtevaartprogramma, een van de technologische hoogtepunten in de Russische geschiedenis. Het vaccin geeft Poetin ook in eigen land meer status en aanzien. Rusland vervult ineens een voortrekkersrol en helpt anderen om uit de pandemie te komen. Het land staat ineens weer positief in de spotlights.
Interessant is dat je rond het Sputnik-vaccin ook de keerzijde van misleiding ziet. Want hoe goed dat vaccin ook werkt, het feit dat Rusland zo vaak aan misleiding heeft gedaan, maakt dat er in het Westen onder burgers ernstig aan de kwaliteit ervan wordt getwijfeld. De intenties van Rusland bij het aanbieden van het vaccin worden gewantrouwd en dat zit het land dan ineens in de weg in de jacht op status en aanzien.’
Is het Westen naïef over de kracht van desinformatie?
‘Niet naïef. We hebben het risico onderkend, maar vonden lang dat dit niet in het normenkader of arsenaal van een democratische rechtsstaat past. Daarbij heeft het Westen zich na de val van de Sovjet-Unie vooral gericht op vredesmissies in Joegoslavië, Bosnië, Kosovo en in Afrika. Dan ben je niet met misleiding bezig. Je wilt dan juist vertrouwen kweken. Als je dan gaat misleiden, sla je de plank mis. We hebben denk ik wel te lang gedacht dat misleiding ons niet zou raken. Daar spreekt een bepaalde arrogantie uit vanuit het Westen.’
We moeten alle mogelijkheden die je kunt bedenken om een maatschappij te ontregelen, serieus nemen als potentiële aanvalslijnen
Wat is wat u betreft de grootste nieuwste dreiging qua misleiding?
‘Deep fakes gaan een voorname rol spelen in de ontwikkeling van de informatie-oorlogsvoering. Er is nu technologie voorhanden waardoor echt beeldmateriaal niet meer van nep te onderscheiden valt: dan kun je Vladimir Putin en Kim Jong-un Amerikanen bijvoorbeeld laten oproepen om hun stemrecht te verdedigen. Het gebruik van dat soort synthetische media wordt alleen maar geraffineerder. We kunnen wereldleiders straks dingen laten zeggen die ze nooit gezegd hebben, maar waar wel in geloofd zal worden. Dat tast het vertrouwen in overheden verder aan. En dan komt het erop aan: wie geloven we nog, en hoe bepaal je wie of wat betrouwbaar is? Dat wordt een enorme uitdaging.’
Wat is nu uiteindelijk het effect geweest van ‘de Krim’?
‘Het heeft de wereld wakker geschud. Iedereen moet nu over hybride aanvallen nadenken. De NAVO, de EU en Nederland. Niet alleen op het gebied van Defensie, maar ook bij Binnenlandse en Buitenlandse Zaken, Justitie & Veiligheid en Financiën. Ons financiële systeem kan niet alleen getroffen worden door een cyberaanval of iets dergelijks, maar ook door foute informatie. Daar moet je je tegen zien te wapenen.
En dat geldt ook voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Laat ik heel duidelijk zijn dat ik absoluut niet geloof dat dit voor covid-19 geldt, maar wie zegt dat epidemieën of pandemieën op enig moment niet ook onderdeel van hybride oorlogsvoering kunnen worden? We moeten alle mogelijkheden die je kunt bedenken om een maatschappij te ontregelen, serieus nemen als potentiële aanvalslijnen en die inpassen in het normenpakket en de vrijheden van een democratische samenleving. We moeten in het Westen keuzes gaan maken tussen de vrijheden die we willen en de bescherming die we nodig hebben.’
150 Bijdragen
ben wellerdieck 4
Gijsbert van den Engh
ben wellerdieckben wellerdieck 4
Gijsbert van den EnghNiek Jansen 9
ben wellerdieckben wellerdieck 4
Gijsbert van den EnghWat een eigenaardige dampen stijgen er toch op uit die beveiligingswereld…
aike 3
Jonette Groeneveld 3
aikePaul Jonas 1
aikeJ.W.A. Renssen 1
aikeSebastiaan Brommersma 2
aikeaike 3
Sebastiaan BrommersmaGoed Socratisch onderwijs kan de burger een goede neus geven en deze ook beschermen tegen misstappen van de overheid. Als je zoals jij of defensie voorstelt die taak bij de overheid zelf legt, zet je de deur voor dictatuur nóg verder open. Dat het gedrag van een overheid mede zijn geloofwaardigheid bepaald is evident.
Persoonlijk vind ik breed vertrouwen in een overheid die geen vertrouwen in zijn burgers heeft (zoals vrijwel elk westers land) zeer onverstandig.
Sebastiaan Brommersma 2
aikeaike 3
Sebastiaan BrommersmaDe kritische, breed vragende en filosofische burger is dat in mijn ervaring niet dankzij de overheid, maar ondanks de overheid.
Hendrik Eelhart 2
aikeNiek Jansen 9
Sebastiaan Brommersmaaike 3
Sebastiaan BrommersmaWellicht met de beste intenties uitgevoerd door het grootste deel van het ambtelijk apparaat, is de eindsom altijd negatief voor vrijheid.
Het verbaasd me altijd dat er dus steeds weer zo luchtig gedaan wordt over het "ingrijpen" van overheden in fundamentele vrijheden. Zeker door zoveel journalisten.
ben wellerdieck 4
Sebastiaan BrommersmaDe overheid is een apparaat in dienst van het establishment. Dat vertrouwen hangt dus niet alleen af van je ontwikkeling maar in grote mate van je maatschappelijke positie.
Jacobus Bergsma 1
aikeSaskia Ehrhardt 4
aikePAM Le Nez 4
aikeChris Blom 1
aike‘De overheid moet zich realiseren dat dit ook gevolgen zijn van kwesties als de toeslagenaffaire, de gebrekkige informatie rond de covid-maatregelen en het vaccinatiebeleid en de vreemde gang van zaken rond de formatie. Dat soort zaken zijn vernietigend voor het vertrouwen in hoe het overheidsapparaat functioneert.’
Marco Fredriks 4
Co Stuifbergen 5
Marco FredriksBij mijn weten was het referendum heel rommelig: Er was niet vooraf geregistreerd wie er stemrecht hadden, en geen systeem om te controleren of mensen 2 keer stemden (bijv. op verschillende plaatsen).
Een andere vraag is de opkomst, ik vermoed dat veel tegenstanders van annexatie het referendum wantrouwden.
Of voor hun veiligheid vreesden als ze tegen zouden stemmen (los van de vraag of die vrees juist was).
Tenslotte blijft nog de vraag of er eerlijk geteld en opgeteld is.
j.a. karman 5
Marco FredriksWilma Schrover 7
Marco Fredrikshttps://www.nationofchange.org/2017/12/05/stop-saying-putin-invaded-ukraine-annexed-crimea/
Sebastiaan Brommersma 2
Marco FredriksElmar Otter 6
Sebastiaan BrommersmaNiek Jansen 9
Elmar OtterElmar Otter 6
Niek JansenNiek Jansen 9
Elmar OtterEn als de bevolking dat bij referendum niet wilt telt dat niet. Ha,ha.
Ik zie Rutte al onderhandelen met België: als wij jullie Zeeuws Vlaanderen geven krijgen wij van jullie Belgisch Limburg.
Ja maar, is de bevolking het daar wel mee eens? Die telt niet mee, want wij zijn een souvereine staat.
Elmar Otter 6
Niek JansenJe maakt het wel er nu een versimpelde karikatuur van.
Een voorbeeld van een stuk land wat in 2020 bij verdrag van België naar Nederland is gegaan. Dit omdat het stuk grond aan de Nederlandse kant van een rivier lag en het voor België niet te handhaven was.
Verder haal je nu internationaal en nationaal recht door elkaar. Iets wat van het internationaal recht (verdragen, gewoonterecht, etc) kan, hoeft nog niet in het Nationaal recht mogelijk te zijn.
Het blijft een feit dat de Krim destijds door een soevereine staat bij een andere deelstaat is gevoegd. Wat te vergelijken is met het voegen van alle Waddeneilanden (behalve Texel) bij Fryslân. Het verplaatsen van de Krim van Oekraïne naar Rusland is echter een inbreuk van een soevereine staat door een andere soevereine staat. Wat dus in strijd is met het internationaal recht.
Verder mag je zelf de artikelen zoeken. Maar ik zou starten bij het VN-handvest en het Weense verdragenverdrag.
Niek Jansen 9
Bij elke zin is wel kritiek te geven maar laat ik me beperken tot de hoofdlijnen.
Bij zijn onderzoek naar het Krim gebeuren laat de kolonel geheel buiten beschouwing de voorgeschiedenis, waarin met de gewelddadige Maidanopstand in Kiev de Oekraïne geannexeerd werd door het Westen (EU en VS).
En dat kon gebeuren door een langdurige desinformatie en misleidingcampagne door de VS via zijn organisaties zoals de CIA, National Endowment for Democracy, USAID en geholpen door Soros, waarvan Victoria Nuland, toenmalig onderminister van de VS, uit de school klapte dat de VS er $5 miljard in had geïnvesteerd.
De reden van de coup was Oekraïne af te houden van het sluiten van een Euraziatisch handelsakkoord met Poetin door de Russische gezinde president Janoekovic .
Het referendum in de Krim was niet gewelddadig en een logische reactie op de westerse coup in Kiev, waar een regering in elkaar werd geknutseld met neo-nazi's op sleutelposten.
Aan de Zwarte Zee in Sebastopol is immers ook de voor de Russen strategisch belangrijke marinebasis gelegen .
Niet zo verwonderlijk dat de vele etnische Russen in de Krim en ook daarbuiten in het zuiden die coup niet waardeerden.
Onze kolonel vindt het een veeg teken dat het kennelijk mogelijk is om een gebied te annexeren zonder het lossen van een geweerschot. Hij geeft kennelijk aan dit de voorkeur:
https://williamblum.org/intervention-map
Maar hij is daar heel open over.
Onze kolonel bestaat het de misdadige oorlogen in Irak en Afghanistan als 'vredesmissies' te betitelen, waarmee hij zich duidelijk als een imperialistische havik profileert en onze FTM redacteur Sebastiaan volgt hem braaf.
Hij zal mij waarschijnlijk beschouwen als een bron van desinformatie en gevaarlijk fake nieuws waar onze democratie tegen beschermd moet worden.
Niek Jansen 9
Ik vind onze kolonel een gevaar voor onze democratie en veiligheid door niet in te willen zien dat onze toekomst meer gebaat is met het zoeken naar vrede en samenwerking dan te polariseren en tegenstellingen en vijandschap te blijven zoeken in de politiek van Poetin en daarmee in feite de Koude Oorlog voort te zetten.
Onze kolonel vertoont ook geen enkele empathie en gevoelens van redelijkheid over de opstelling van Poetin naar het westen toe, die alle reden heeft het Westen als een bedreiging te ervaren.
Immers bij de opheffing van het Warschaupact na de ineenstorting van de USSR is door het westen ook toegezegd dat daar logisch op zou volgen het opheffen of in elk geval terugtrekken van de Navo-troepen. Het tegendeel gebeurde; sindsdien is de Navo alleen maar meer opgeschoven naar de Russische grens en worden er voortdurend grootscheepse oefeningen gehouden gerechtvaardigd met Westers nepnieuws dat Poetin een bedreiging blijft vormen voor Europa en de VS.
https://joop.bnnvara.nl/nieuws/oekraine-roept-navo-op-maak-haast-met-ons-lidmaatschap
Natuurlijk ziet Poetin dan liever een kapotte Navo, wat de enige juiste opmerking van onze kolonel is.
Hij zal zich nooit willen realiseren dat de VS en de Navo de grootste bedreiging voor de wereldvrede zijn in de wereld en ik verwijs daarbij naar Blum's kaart van militaire interventies en oorlogen door de VS in mijn vorige bijdrage.
Maar de wapenindustrieën zijn blij met mensen als onze kolonel en ook met onderzoekplatforms zoals FTM die hem kritiekloos een forum geven.
ben wellerdieck 4
Niek JansenNiek Jansen 9
ben wellerdieckZelfs de pro-westerse denktank Clingendael zou zich niet lenen een forum te zijn voor zoveel onzin en spierballen-prietpraat van onze kolonel.
ben wellerdieck 4
Niek JansenNiek Jansen 9
ben wellerdieck[Verwijderd]
Niek Jansenben wellerdieck 4
Niek JansenRobert Overbeeke 2
Niek JansenRoland Horvath 7
Niek JansenNiek Jansen 9
Roland HorvathZo leren we toch wat, Roland.
En wat zijn de Gele Rijders?
https://nl.wikipedia.org/wiki/Korps_Rijdende_Artillerie
Roland Horvath 7
ben wellerdieckRoland Horvath 7
ben wellerdieckde klassieke VS propaganda, want kolonel Han Bouwmeester kan niet anders, hij heeft alleen dat op school geleerd.
De VS kapitalisten worden razend als de term de Russische October Revolutie horen.
En de VS en NAVO militairen werken in opdracht van de VS de kapitalistische superrijken.
Om het verhaal van FTM te vervolledigen en te 'objectiveren' kunnen we inderdaad het artikel toejuichen als een inkijk in de opinie van de NAVO.
Als volgend artikel komt dan nog een artikel over hetzelfde onderwerp geschreven door de Russische kolonel 'Han Bouwmeester' althans door iemand van 'dezelfde soort en niveau'. Die Russische kolonel krijgt dan ook alle medewerking van FTM.
NB: Misschien kunnen we voor de keuze van de Russische kolonel/generaal annex redacteur van het equivalente artikel, geschreven door iemand van de andere kant, het beste de medewerking vragen van de NL kolonel Han Bouwmeester.
Co Stuifbergen 5
Niek JansenDus af en toe komt een braaf interview.
ben wellerdieck 4
Co StuifbergenNiek Jansen 9
Co StuifbergenDaar betalen we ons abonnementsgeld niet voor.
Sebastiaan kan beter terug naar zijn rugby-team gaan.
Marcel Renard 3
Niek JansenNiek Jansen 9
Marcel RenardIk verwacht van FTM een meer kritische houding, zoals we gewend zijn bij veel andere onderwerpen.
Het is me al eerder opgevallen dat FTM bij internationale politieke issues gemakzuchtig de trend volgt in de msm en met hun ‘rechts’ afslaat.
Mijn reactie teruglezend spijt het me de kolonel ‘fascist’ te hebben genoemd, waar geen reden voor is en waarvoor ik hierbij mijn excuses aanbied.
j.a. karman 5
Niek JansenDenk wat verder, de beweegredenen van de desinformatie zijn duidelijk verwoord. Met MH17 kon je de rare beweringen dat ze nergens mee te maken zouden hebben goed volgen. Eigenlijk ongelooflijk dat er nog zoveel waarde aan gehecht werd door zovelen. Meteen een belangrijk signaal dat er iets goed mis zit in onze eigen inschatting van de situatie.
ben wellerdieck 4
j.a. karmanBij 9/11 was mijn eerste opwelling, “Busch had het zelf kunnen bedenken”. Tot mijn schande moet ik bekennen dat ik er bij toeval pas 13 jaar later achterkwam, dat ik er met die eerste gedachte niet ver naast zat.
j.a. karman 5
ben wellerdieckDenk eens na: Wat kan dicht bij de russische grens (oostzijde) staan, bestaat officieel niet en is gericht tegen vliegtuigen komende uit het westen. Alle moeite met desinformatie dat het geen bukh zou zijn is al zeer triest. Het belang wat erachter zit, ordinair landje pik. Je moet wel de opinie meekrijgen.
Voor die tweede uitlating zit je echt ver naast, het toont hoe effectief desinformatie kan zijn.
ben wellerdieck 4
j.a. karmanNeem je Natuurkundeboeken nog eens door.
j.a. karman 5
ben wellerdieckAls je de sterkteberekeningen in een gebouw versus gewichtsbesparing kan volgen, dan is hetgeen wat er gebeurde natuurkundig logisch. De desinformatie profiteert van de onkunde en onbegrip met vaste uitspraken als waarheid waaraan niet getornd mag worden.
https://www.brandveiligmetstaal.nl/pag/193/gedrag_van_staalconstructies_bij_brand.html
ben wellerdieck 4
j.a. karmanj.a. karman 5
ben wellerdieckIn de eerste weken waren er ook van de complotters die er een joodse hand in zagen omdat als er een andere vertaaltabel (computer codepages) een verwijzing met een enkel teken zou krijgen.
"Het bewijs" het zou bijzonder zijn. Ken kansrekening etc. het is bijzonder als ja naar zoiets zoekt en niet zou kunnen vinden. Je bent gevoelig voor dat soort rare complotverhalen merk ik,
Ik heb nooit begrepen waarom mensen daar willen intrappen.
ben wellerdieck 4
j.a. karmanZoiets vermogen alleen moslims mat Allah’s hulp.
j.a. karman 5
ben wellerdieckEr is een hele reeks van gebouwen vernietigd, doe eerst eens aan volledig informatievergaring.
Het helpt echt om complotverhalen te herkennen. Als je het nieuws toen echt had gevolgd, dan had je het ook geweten. Het instorten van het stadion in alkmaar ligt zeker ook aan Scheringa. Dat laatste klopt wel wel maar dan om de ftm reden.
ben wellerdieck 4
j.a. karmanZo hebben we WTC1,2 en 7, die met vrije val snelheid zijn neergekomen, wat alleen kan bij zgn. controlled demolition (want, Newton, actie = reactie). Zie ook Zembla 10/9/2006, waarin de Nederlandse explosieven expert Danny Jowenko bij het kijken naar de beelden van instortend WTC7 zegt, « dit is controlled demolition, zeker weten, was dat op dezelfde dag? Knap werk! ». Dan hebben we Flight 77, de Boeing 757 die laag over de grond het Pentagon zou zijn binnengevlogen (op zich al onmogelijk): Een rond gat, dwars door vijf muren, waar de romp, het zwakste onderdeel van het vliegtuig, zich doorheen geboord zou hebben, en waar die helemaal niet inpast, geen spoor van beschadiging door de vleugels (de sterkste onderdelen) en geen enkel spoor van vliegtuig brokstukken. En dan Flight 93, neergeschoten, geen spoor meer van teruggevonden. Vergelijk de kwaliteit van deze investigations eens met de zorgvuldigheid van het MH17 onderzoek, waarbij zo’n beetje het hele vliegtuig is gereconstrueerd …
Als je je er een klein beetje in verdiept ontdek je dat het barst van de argumenten waarom er van het complot verhaal, zoals verteld in dat 9/11 Commission Report, niets deugt.
En Bush heeft als leugenaar toch z’n sporen verdiend zou ik zo zeggen. Anthrax en het bewijs voor massavernietigingswapens…
Alles was erop gericht het Midden Oosten te destabiliseren en de islam tot het Grote Kwaad te maken (want het communistisch gevaar bestond niet meer) wat uitstekend is gelukt en waarom wij nu hier met de praatjes van de kolonel worden lastiggevallen, waarom onze privacy naar de bliksem is en waarom aan zo veel overheidsinstanties het woord ‘veiligheid’ wordt toegevoegd.
j.a. karman 5
ben wellerdieckHad het nu bij koekhappen gehouden. minder schadelijk.
Vlucht 93... https://en.wikipedia.org/wiki/United_Airlines_Flight_93 gewoon opgegraven
Vleugels sterk? Ze breken af hebben geen echte massa. Kijk naar de bouw van een vliegtuig de lange sigaar gevormd als een kogel. Tekenfilmpjes met een inslag zijn voor vermaak weinig realiteit.
Niek Jansen 9
j.a. karmanj.a. karman 5
Niek JansenDoet me denken aan alle alternatieve verklaringen van de russen rond MH17. Ze hebben er nog geen verdwaalde hamer van thor of meteoriet bij gehaald. De een was nog fantastischer dan de ander.
Uit de brokstukken een bukh van voren zoals het meest waarschijnlijk was. De Afghanen hadden het gedaan https://en.wikipedia.org/wiki/Malaysia_Airlines_Flight_17.
Prik nu eens door de verhaaltjes van de vijfde colonne heen. Hopelijk weet je waar die aanduiding zijn oorsprong heeft. Wel typisch dat republiekijnen (neo liberaal) ineens ook bij links zouden horen.
Niek Jansen 9
j.a. karmanj.a. karman 5
Niek Jansenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Boek_(raketsysteem) Scrapnel zo'n beetje als kleiduiven schuiten waar hagel bij gebruikt wordt. Zeer veel kleine gaten aan de voorkant en dat was het onweerlegbare bewijs dat dit wapen gebruikt was. Zelfs de russen ontkenden het niet meer.
Of dacht je aan een colt met afgevuurd door strijder op een bezem op 10 km hoogte (zuurstofgebrek).
Het is de rare fabeltjesfuik waar een vijfde colonne zich op richt.
[Verwijderd]
j.a. karmanNadia 3
Niek JansenGerrit Zeilemaker 6
Niek JansenSebastiaan Brommersma 2
Niek JansenNiek Jansen 9
Sebastiaan Brommersmahttps://magazines.defensie.nl/defensiekrant/2021/01/03_maskirovka
Volgens dit verslag van de kolonel zelf staat hij helemaal niet stil bij de historische context en de voorgeschiedenis van het Krimgebeuren in zijn onderzoek.
Chris Blom 1
Niek JansenRusland heeft ook allerlei beloftes gedaan die ze nu breken en schuift zijn grens ook op.
Dat de VS allerlei dubieuze interventies uitvoerd wil niet zeggen dat Rusland het braafte jongetje van de klas is: beide wereldmachten gebruiken militair ingrijpen, desinformatie en andere vormen van invloed om hun macht te vergroten.
ben wellerdieck 4
Ik zou mijn keuzes niet graag door deze kolonel laten bepalen…
Sebastiaan Brommersma 2
ben wellerdieckNiek Jansen 9
Sebastiaan BrommersmaWeet u nog hoe wij belazerd werden tbv de escalatie van de Vietnamoorlog met het z,g, Tonkin incident en hoe wij belazerd werden met de z.g. aanwezigheid van massavernietingswapens in Irak, wat geleid heeft tot een gruwelijke oorlog die 8 jaar duurde en het hele MO destabiliseerde en zo kunnen we nog een tijdje doorgaan.
En als je de waarheid vertelt wordt je vervolgd zoals Assange nu in Londen zijn uitlevering afwacht aan de VS.
Uw kolonel is niet voor vrijheid van meningsuiting maar in tegendeel wilt hij maatregelen tegen mensen die wat hij vindt leugens en desinformatie verspreiden.
Chris Blom 1
Niek Jansen> En hoe moeten wij dan omgaan met de desinformatie en leugens van onze overheden?
De kolonel stelt juist dat de overheid zich zou moeten gedragen zodat deze ons vertrouwen verdient:
‘Vertrouwen is het sleutelbegrip. Desinformatie en misleiding kunnen alleen landen wanneer er angst of onzekerheid bestaat. Die onzekerheid ontstaat bij een gebrek aan vertrouwen in de overheid, media en andere instituties. Vertrouwen is een diepteinvestering waar de overheid continu en op alle niveaus aan moet blijven werken.
Hij benoemt expliciet dat leugens van de overheid het vertrouwen hebben geschaad:
"De overheid moet zich realiseren dat dit ook gevolgen zijn van kwesties als de toeslagenaffaire, de gebrekkige informatie rond de covid-maatregelen en het vaccinatiebeleid en de vreemde gang van zaken rond de formatie. Dat soort zaken zijn vernietigend voor het vertrouwen in hoe het overheidsapparaat functioneert. Dat maakt mensen ontvankelijk voor desinformatie."
> Uw kolonel is niet voor vrijheid van meningsuiting maar in tegendeel wilt hij maatregelen tegen mensen die wat hij vindt leugens en desinformatie verspreiden.
Hij stelt dat je in nederland vrij ben om een andere mening te hebben, en terughoudend met censuur:
"Aan de andere kant geldt dat je hier in Nederland een andere mening mag hebben, ook als het gaat over covid-19 en de overheidsmaatregelen. De vraag is dan waar je als overheid de grens trekt en vanaf welk moment je moet ingrijpen. Het is ontzettend moeilijk daar een balans in te vinden.
Ingrijpen doe je liever niet."
En voor kritisch burgerschap:
"Het allerbelangrijkste wapen is wat mij betreft de voedingsbodem weghalen, door vertrouwen te creëren in onze instituten en om kinderen al op jonge leeftijd te leren wat democratisch burgerschap is en ze aan te leren om berichten in de media te toetsen.’'
ben wellerdieck 4
Sebastiaan Brommersmaj.a. karman 5
Ik mis nog de relatie dat met die van het geld en rijkdom of het moet zijn dat de betreffende desinformatie best welkom is voor degenen die met zelfverrijking bezig zijn en daarbij belangrijke invloed bij de overheid hebben. Het is zoeken....
aike 3
FTM kan zich inzetten voor individuele vrijheid, echte democratie en bredere waarheidsvinding door hezonde twijfels te plaatsen bij het narratief van de NGO's, grote Corporates en overheden. Dit is niet zonder risico, want het "complot label" wordt graag uitgedeeld, net als vroeger het "communist-"of "heiden label", maar het zou FTM (in elk geval voor mij) als maatschappelijk verantwoorde speler weer geloofwaardig maken.
Of ze gaan op deze veilige manier door: Binnen de opgelegde kaders blijven, rommelen in de marge om de status quo te handhaven. Dat is ook een "maatschappelijke functie" ... maar het zou erg verdrietig zijn.
Marco Fredriks 4
aikeSaskia Ehrhardt 4
Marco FredriksChris Blom 1
Marco FredriksMarco Fredriks 4
Chris BlomChris Blom 1
Marco FredriksSaskia Ehrhardt 4
aikeMarco Fredriks 4
Saskia EhrhardtZou ook vriendelijk willen verzoeken om een reactie van bijvoorbeeld Eric Smit, want alweer valt ZFTM door de mand. Al eerder gevraagd of hij zich in de ochtend daadwerkelijk in de spiegel kan aankijken, want als ik als perceptie manager functioneer terwijl ik mijzelf uitgeef als onderzoeks journalist zou ik mezelf heel diep gaan schamen
aike 3
FTM kan zich inzetten voor individuele vrijheid, echte democratie en bredere waarheidsvinding door hezonde twijfels te plaatsen bij het narratief van de NGO's, grote Corporates en overheden. Dit is niet zonder risico, want het "complot label" wordt graag uitgedeeld, net als vroeger het "communist-"of "heiden label", maar het zou FTM (in elk geval voor mij) als maatschappelijk verantwoorde speler weer geloofwaardig maken.
Of ze gaan op deze veilige manier door: Binnen de opgelegde kaders blijven, rommelen in de marge om de status quo te handhaven. Dat is ook een "maatschappelijke functie" ... maar het zou erg verdrietig zijn.
Niek Jansen 9
aikeaike 3
Niek JansenSaskia Ehrhardt 4
aikeElmar Otter 6
aikeKan dit gehandhaaft worden?
ben wellerdieck 4
Roland Horvath 7
ben wellerdieckRoland Horvath 7
Een kolonie: Wat de VS nu bereikt hebben o.a. met de VS militaire bases, de NAVO waarin de Europeanen een vreemdelingen legioen zijn, en het feit dat Europa in de toekomst moet dienen als slagveld in een atoomoorlog tegen RU.
- De kolonisering van Afrika en Azië is beëindigd omdat de VS in de plaats van de Europese kolonisatoren wilden komen.
- De Krim was van 1792 tot 1954 een deel van Rusland. In 1954 werd het een deel van Oekraïne.
- De NAVO houdt ieder jaar militaire oefeningen bij de RU grens met de duidelijke bedoeling conflicten uit te lokken die de VS dan wel zullen beheersen, denken ze.
- RU kon moeilijk anders dan de Krim weer deel van RU te maken gezien de RU Zwarte Zee vloot haar basis heeft in Sebastopol op de Krim.
- In 1938 heeft DE Oostenrijk AT militair bezet en geannexeerd zonder een schot te lossen.
- Het laatste wat NL BE EU FTM en andere eerbare media nodig hebben is het goed ingelichte, objectieve, half zwakzinnige gezwets dat de RU de duivel in persoon is en de VS het land zijn van de vrijen en de thuis van de moedigen. Telkens een NL kolonel of generaal aan het woord is, horen we hetzelfde objectieve VS oorlogsgestook. Het ergste is dat die lui en tal van NL/BE/EU politici en MSM dat ziekelijk gestook au sérieux nemen en er naar handelen.
Frank Smit 1
Roland HorvathSebastiaan Brommersma 2
Roland HorvathRusland is evenwel niet het focal point van het interview. Het richt zich op het onderzoek van de kolonel naar de activiteiten van Rusland op de Krim, zeer zeker, maar het is vooral bedoeld om een breder inzicht te geven in (de mogelijkheden van) hybride conflicttechnieken en de moderne bedreigingen die dit met zich brengt.
Marco Fredriks 4
Roland HorvathGerard van Dijk 6
Sebastiaan Brommersma 2
Gerard van DijkWilma Schrover 7
De sterk pro-Atlantische houding van FTM valt al langer op. Daarom de vraag: is dit nog steeds een platform wat zijn inkomsten uitsluitend verkrijgt uit betalende abonnees of komen er ook substantiële donaties en/of subsidies binnen? En zo ja, van wie dan? Just keeping you honest too.
Niek Jansen 9
Wilma SchroverEn waarom zit hij daar zonder enige aanklacht? Alleen om het verzoek van uitlevering aan de VS af te wachten, waar hem een mogelijke veroordeling van 175 jaar wacht omdat hij misdaden van de VS en het VK heeft gelekt begaan tijdens hun misdadige oorlogen in het MO.
Daarmee is de persvrijheid in de wereld in het geding en toch moet FTM niets van Assange hebben.
FTM zou zich in deze zaak juist moeten onderscheiden van de msm, die evenmin geïnteresseerd zijn in Assange.
Sebastiaan Brommersma 2
Wilma SchroverNiek Jansen 9
Sebastiaan Brommersmaben wellerdieck 4
Grappig. Zou onze kolonel ooit van Operation Mockingbird gehoord hebben?
Niek Jansen 9
ben wellerdieckGerrit Zeilemaker 6
Niek Jansen 9
Gerrit ZeilemakerIn zijn boek ‘Oekraïne in het Kruisvuur’ geeft Chris Kasper de Ploeg een uitstekende analyse van de kwestie Oekraïne nav de Maidancoup in Kiev in 2014.
En deze auteur heeft nb ook gepubliceerd op het Platform voor Authentieke Journalistiek en ook op.....FTM.
https://www.ftm.nl/artikelen/oekraine-in-het-kruisvuur?share=C
Maar er is dus duidelijk een andere politieke wind gaan waaien op FTM.
Ongetwijfeld zal de Ploeg gruwen van dit interview van Sebastiaan met de kolonel.
https://www.rt.com/russia/520127-ukraine-donbass-open-war/
Zoals blijkt uit dit bericht vandaag lopen de spanningen in Oost Oekraïne op sinds president Zelensky zich sterk voelt nu de EU (Borell), Navo en de VS hun steun hebben toegezegd tegen de door Rusland gesteunde rebellen en tegen een ‘invasie’ van het Russische leger. Geen woord in onze media over deze gevaarlijke ontwikkeling en westerse provocaties , waar de VS volgens hun beproefde recept een conflict proberen uit te lokken en nu op ons grondgebied van W.Europa.
https://www.rt.com/russia/519983-moscow-measures-troop-deployment/
https://www.rt.com/russia/519963-kremlin-situation-donbass-conflict/
Sebastiaan Brommersma 2
Niek JansenNiek Jansen 9
Sebastiaan BrommersmaSebastiaan Brommersma 2
Niek JansenNiek Jansen 9
Sebastiaan BrommersmaMaar ik wil iets terugdoen en u dit artikel geven, dat een pleidooi is voor opheffing van de Navo, waar u uw kolonel zeker een plezier mee zal doen:
https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2021/03/17/op-welke-planeet-leeft-de-navo/
Gerrit Zeilemaker 6
Sebastiaan BrommersmaNiek Jansen 9
Gerrit ZeilemakerGerrit Zeilemaker 6
Niek JansenDe werken zouden op dit moment in handen zijn van een Oekraïense ultranationalistische gevechtsmilitie, meldt de Telegraaf. Aanvankelijk wilde de militie de kunstwerken voor vijftig miljoen euro verkopen aan het Hoornse museum. Dat is volgens roofkunstonderzoeker Arthur Brand 'een volstrekt onrealistisch bedrag'. De huidige marktwaarde is volgens Brand 500.000 euro.
Roofkunstonderzoeker Arthur Brand zegt dat de Oekraïners de gestolen doeken nu over de hele wereld te koop aanbieden. Brand: 'de Oekraïners weigeren het museum als rechtmatige eigenaar te zien'." https://eenvandaag.avrotros.nl/item/gestolen-schilderijen-westfries-museum-in-oekraine/
Ondanks beweringen dat de Oekraïnse geheime dienst FSB mee aan het zoeken was denken velen dat ze erbij hierbij betrokken waren. Vooral de bewering dat veel van de kunst in het rebellengebied zou zijn duidt daarop. Daar opereren geen ultranationalistische gevechtsmilities en daar bevindt zich de politieke top niet: https://kunstvensters.com/2016/06/01/zoeken-naar-west-friese-roofkunst-in-oekraine/
Niek Jansen 9
Gerrit ZeilemakerTheo van Beuningen 4
Sebastiaan BrommersmaGerrit Zeilemaker 6
Niek Jansenmeso
Dit artikel lijkt op een vrijbrief vd politiek om hun "visie" over fakenews te bevestigen.
Dit is ook aan D66 (die de voorlopers zijn) gevraagd om EEN !, ja EEN voorbeeld te noemen. die kwam er nooit. Idem in Amerikaanse regering. Het eeuwige "russia ate my homework" gelooft echt niemand meer.
Fakenews naratief is gewoon andermans onwelgevallige mening te bestempelen met "fakenews" om het inhoudelijke debat te vermijden.
Peter Ravestein 4
Pieter Jongejan 7
Deze onnodige corona doden zouden dus niet het gevolg zijn van het slechte coronabeleid van Rutte en De Jonge (die een flinke hoeveelheid Astra Zeneca hebben ingekocht via de falene EU), maar aan het verspreiden van fake nieuws door de Russen.
Enig empirisch bewijs voor de NAVO stelling van de kolonel ontbreekt. Israel heeft een paar miljoen dosis gekocht net als tal van andere landen, zoals Servie. Hun coronacijfers zijn veel beter dan die van Nederland volgens de data base van de John Hopkins university
De geopolitiek van de Navo en de winsten van de Amerikaanse en Europese farmabedrijven zijn, zo blijkt uit dit interview, belangrijker dan de gezondheid van de Europese bevolking.
Uit het interview blijkt bvndien dat onze militairen niets begrijpen van het huidige dilemma tussen het redden van onze lokale economie en het redden van onze gezondheid. Dit dilemma vraagt om zoveel mogelijk zo snel mogelijk vaccineren. Het afwijzen van het Russsiche vaccin is moord op mensen én economie.
Co Stuifbergen 5
Pieter JongejanIk herinner mij dat Rusland begon met vaccineren toen het nog niet (volgens onze normen) voldoende getest was.
Saskia Ehrhardt 4
Co StuifbergenPieter Jongejan 7
Saskia EhrhardtHet probleem waar de centrale banken mee kampen is dat de te hoge overheidsschulden onbetaalbaar dreigen te worden omdat de nominale rente in veel Westerse landen niet tot ver onder 0% kan worden verlaagd. Dan gaan mensen bankbiljetten hamsteren.
Dit betekent dat er op de overheidsschulden zal moeten worden afgeschreven. Daarom willen de schuldenlanden eurobonds. De bedoeling zit voor om dit niet meer via QE en een nog lagere reele rente te doen, maar via digitaal centraal bankgeld dat ieder jaar minder waard wordt.
Om dit operationeel te maken is tijd nodig; minstens een jaar
De pandemie komt dus als geroepen, want hierdoor krijgen Westerse landen een argument om de overheidsschulden sterk op te voeren en op korte termijn een liquiditetscrisis en vermogensverliezen te voorkomen. Het zou dus goed uitkomen als de pandemie niet snel verdwijnt.
Marco Fredriks 4
Pieter JongejanPieter Jongejan 7
Marco FredriksMarco Fredriks 4
Pieter JongejanSaskia Ehrhardt 4
Pieter JongejanGrote winnaar is natuurlijk de farmaceutische industrie, maar ook de grote online handelaren (ten koste van het MKB), de fastfood industrie (ten koste van de reguliere horeca) de levensmiddelenindustrie (ten koste van lokale en kleinschalige productie), de media en internetbedrijven zoals Google en Facebook spinnen
stevig garen bij de "crisis".
Veel mensen beseffen niet, dat aan de top van AL deze (en meer) verschillende takken van globale industrieën precies hetzelfde handjevol multimiljardairs het meeste geld opstrijkt. Zij zijn verenigd in de investeringsmaatschappijen Vanguard en BlackRock en die vind je overal helemaal bovenin de top van de piramide.
Ik hoop van ganser harte dat FTM dit spoor snel blootlegt. Bij voorkeur als significant onderdeel van een compleet plaatje van winst en verlies van de Coronacrisis.
Het is helaas niet echt verbazend dat een aantal van deze multimiljardairs zich ook persoonlijk actief bemoeit met het beïnvloeden van de beeld- en besluitvorming rond het Coronavirus.
Zoals u ook schrijft: er zijn, zichtbaar voor een blinde kip,, aanzienlijke belangen gemoeid met het in stand kunnen houden van de "crisis".
M.i. dienen we snel een einde te maken aan de macht van het grote geld. Doen we dat niet, dan maakt die macht onherroepelijk een einde aan ons menselijke leven, net zo kil en onberoerd als wanneer ze een einde maakt aan plantaardig en dierlijk leven.
Pieter Jongejan 7
Saskia EhrhardtOp bz 104 The spirir of elitism staat:
The gap between the very rich and the rest may be getting bigger, but the extent to which this growing gap in financial resources is leading to shifts in political power may ultimately prove to be more important. This shift threatens to undermine the democratic legitimacy of globalization. Put simply the rich have more in common with each other - regardless of their respective national, racial or religious identities - than they have with everybody else. Ans, if money buys power, this creates an obvious problem..
Het probleem is dat kennis en inzicht geld kost en dat je voor tegenmacht dus geld nodig hebt of anders aangewezen bent op rijke gepensioneerden, die ongrijpbaar zijn. De verplichte vaccins zijn uitgevonden om daar een eeind aan te maken. Niet alleen in China, maar ook bij ons, Rusland en de USA..
Onderzoksjournalisten verdienen heel weinig. Dus verwacht niet teveel van FTM. Bovendien kunnen die geen ingewikkelde economische problemen uitpluizen, want weinig mensen zijn daarin geinteresseerd.
Saskia Ehrhardt