
Minister Koolmees geeft een toelichting op de Tijdelijke Noodmaatregel voor Overbrugging Werkgelegenheid. © ANP/Bart Maat
Koolmees helpt kwakkelende bedrijven, niet de innovatieve groeiers
De noodmaatregel waarmee de overheid tot 90 procent van de loonkosten vergoedt, is een welkome steun in de rug van de economie. Maar een belangrijke categorie bedrijven is van de regeling uitgezonderd: innovatieve snelgroeiers. Krimpende bedrijven profiteren juist wel van de regeling. ‘Dit is slecht voor Nederland.’
Innovatieve ondernemers die 2019 nog juichend afsloten, zijn nu even wat minder blij. Zij hoorden minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) royaal steun toezeggen: bedrijven die de komende drie maanden 20 procent omzetverlies verwachten, krijgen tot 90 procent van de loonkosten vergoed – mits ze geen werknemers ontslaan. Waarom zijn veel innovatieve ondernemers dan toch niet blij?
Hun teleurstelling wordt veroorzaakt door de rekenmethode van de Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW). Die werkt goed voor bedrijven als de KLM, met normaal gesproken een redelijk stabiele omzet, maar niet voor zogeheten scale-ups, vaak innovatieve ondernemingen die de potentie hebben tot grote bedrijven uit te groeien. De reden is simpel: een bedrijf dat zich rap heeft ontwikkeld, komt niet snel aan de minimaal vereiste omzetdaling van 20 procent. Het ministerie gaat immers uit van de gemiddelde kwartaalomzet in 2019. Als de omzet in het eerste kwartaal van 2020 flink hoger is, dan moet de omzet vanaf maart (of vanaf april of mei) drie maanden lang dramatisch dalen. Zo niet, dan krijgt de scale-up geen compensatie van de overheid. Een omzetdaling van 20 procent is in ieder geval lang niet voldoende. Zie het kader voor een rekenvoorbeeld.
De NOW-regeling, waarvoor het loket op 6 april opengaat, werkt zo: wie zijn bedrijf geheel stillegt en dus 100 procent omzetdaling heeft, krijgt de maximale 90 procent van de loonkosten vergoed. Is de omzetdaling lager, dan wordt de subsidie evenredig lager. Bij een omzetdaling van 50% is de subsidie 45% (= 50% van 90%) van de loonsom en bij een omzetdaling van 20% is de subsidie 18% (= 20% van 90%). Daarbij wordt gekeken naar de gemiddelde kwartaalomzet van 2019 door de totale omzet van dat jaar door vier te delen. Als de verwachte omzet 20 procent lager is dan de gemiddelde kwartaalomzet vorig jaar, dan ontstaat recht op de subsidie.
Stel: de maandomzet groeide vorig jaar van 125.000 naar 200.000 euro (december 2019); en de gemiddelde kwartaalomzet was 450.000 euro. Om nu loonkostensubsidie te krijgen, moet je de komende maanden minimaal 20 procent omzet verliezen ten opzichte van die gemiddelde kwartaalomzet in 2019. Om aan het loket welkom te zijn, mag je omzet in dit rekenvoorbeeld dus niet hoger zijn dan 360.000 euro (450.000 - 90.000).
Het probleem ontstaat wanneer je als bedrijf in de eerste maanden van dit jaar – tot de start van de crisis – op een hoger omzetniveau zat dan het kwartaalgemiddelde van 2019. Was de omzet in januari en februari dit jaar al gestegen tot 220.000 euro per maand, en je omzet daalt door de crisis naar verwachting met 20 procent (naar 176.000 per maand), dan is je verwachte kwartaalomzet 528.000 euro (3 x 176.000). Dat is veel hoger dan 360.000 euro – in dit rekenvoorbeeld de maximumomzet voor subsidie. Je krijg dus niets. Wil je wel in aanmerking komen voor steun, dan moet je een veel sterkere omzetdaling doormaken, van ruim 45 procent (van 660.000 naar 360.000 euro).
Zonder subsidie moeten snel gegroeide bedrijven dus mogelijk personeel ontslaan. Bedrijven met een tot voor kort stabiele, of zelfs afnemende omzet, hebben dit probleem niet.
Voor Rik Visser, eigenaar van Microlab in Eindhoven, was de rekenmethode reden voor een brandbrief naar de lokale politiek. Microlab is een coworking-kantoor waarin zo’n 230 bedrijven zijn gevestigd, met in totaal 900 medewerkers. Onder die bedrijven zorgt de noodregeling voor veel onrust en onbegrip, zegt Visser. ‘Ik heb inmiddels tientallen ondernemers persoonlijk gesproken die niets aan de NOW hebben. Die zullen allemaal genoodzaakt zijn om personeel te ontslaan, of ze kunnen aanzienlijk minder nieuwe mensen aannemen dan verwacht.’ Visser snapt niet dat scale-ups als de zijne buiten de boot vallen. ‘Juist snelgroeiende bedrijven zijn nodig om na de crisis banen te creëren.’ Hij benadrukt dat niet alleen hippe tech-bedrijven achter het net vissen. ‘Ook een horeca-onderneming die eind 2019 een tweede vestiging opende, staat voor een gesloten loket.’ Visser heeft contact met Stijn Steenbakkers, wethouder Economie in Eindhoven, die zegt het probleem in Den Haag te zullen aankaarten.
Modder-maar-aan-bedrijven
Een van de bedrijven in het Eindhovense Microlab is ABC E Business, dat 25 medewerkers in dienst heeft en Microsoft-software verkoopt en onderhoudt. CEO Emile Peels heeft de rekensom voor de NOW-subsidie ook gemaakt. Hij reageert teleurgesteld: ‘Ook wij merken de gevolgen van de coronacrisis. Maar wij vallen buiten de regeling, omdat we in 2019 een omzetgroei van 30 procent hadden.’ Peels zegt de crisis desondanks door te komen, maar het verbaast hem dat er wel steun is voor concurrenten die er een potje van maken. Ga maar na: krimpende ondernemingen hebben volgens de rekenmethode – in tegenstelling tot scale-ups, die een groeispurt doormaakten – veel sneller 20 procent omzetverlies. ‘Dat is een oneigenlijk concurrentievoordeel voor modder-maar-aan-bedrijven,’ vindt Jeroen Willems, investeringsmanager bij BOM Brabant Ventures.
Hoe belangrijk zijn scale-upsvoor de economie? Martin Luxemburg, directeur van het Erasmus Centre for Entrepreneurship van de Erasmus Universiteit, doet daar onderzoek naar. Daaruit blijkt dat ongeveer 3000 bedrijven onder de definitie van scale-up vallen, die gezamenlijk werkgelegenheid bieden aan 378.000 mensen. In de periode 2005-2008 creëerden deze ondernemingen 220.000 banen – bepaald geen kattenpis. ‘Je wilt niet dat die omvallen.’
Niet iedereen redden
Investeringsmanager Jeroen Willems vindt de noodmaatregel op dit punt slecht voor Nederland. ‘De bedrijven waarin wij investeren zijn belangrijk voor de innovatieve kracht van de economie.’ Onderzoeker Martin Luxemburg vindt ook dat het probleem van scale-ups meer aandacht verdient. Maar, zegt hij, ze kunnen zich sneller aanpassen dan de bakker om de hoek en behoeven daarom wellicht minder snel steun. Over start-ups, bedrijven die vaak nog helemaal geen omzet hebben en nu dus ook in de kou staan, zegt Luxemburg: ‘Veel startende bedrijven zouden ook omvallen zonder crisis. We moeten niet iedereen willen redden. Maar het is lastig vast te stellen wie hulp moet krijgen.’
Voor maatwerk was te weinig tijd, het ging erom snel te helpen: de nood is hoog
Frankrijk kiest wel voor steun aan start-ups en scale-ups. Er komt 160 miljoen euro beschikbaar voor kortlopende leningen, 1,5 miljard voor vervroegde belastingteruggaven, 2 miljard voor garantstellingen om de rente op financiering te drukken, en 150 miljoen aan reeds toegezegde investeringen worden versneld gedaan – allemaal maatregelen om de liquiditeit, de hoeveelheid geld in kas, op peil te houden. Ook Duitsland werkt aan een steunpakket.
Voorlopig kiest Nederland voor steun aan gevestigde bedrijven met een stabiele of krimpende omzet. Daarmee heeft het ministerie direct de grootste groep te pakken, voor wie er nu snel een oplossing komt. Op de vraag waarom de regeling snelgroeiende bedrijven uitsluit en krimpende juist beloont, antwoordt een woordvoerder dat het ministerie geen ‘maatwerk’ kan leveren. Daarvoor was er te weinig tijd. ‘Het ging erom snel te helpen, de nood is hoog. Het is niet voor iedereen perfect.’
De Eindhovense ondernemer Rik Visser heeft moeite met die verklaring. ‘Minister Koolmees kon wel een uitgebreide toelichting schrijven over concernstructuren, personeels-bv’s en netto versus bruto-omzet. Maar toch was rekening houden met seizoensarbeid of met groeibedrijven te moeilijk? Dit is wat je krijgt als KLM-lobbyisten wel meeschrijven, maar echte ondernemers niet.’
22 Bijdragen
[Verwijderd]
Rik Visser
[Verwijderd][Verwijderd]
Rik VisserRik Visser
[Verwijderd]2. Waar denk je dat die mensen die worden ontslagen bij groeiende bedrijven terecht komen? WW? Bijstand?
3. De kritiek op de financiering van de steun staat los de inhoud van het artikel. Als je geheel tegen steun bent is dat in mijn ogen onverstandig, maar ergens te begrijpen. Als je wel voor steun bent met het oog op behoud van banen, dan moet je inzien dat er een grote weeffout in de regelgeving zit.
[Verwijderd]
Rik VisserHank_Rearden_2020 1
[Verwijderd]Omdat als je alleen al naar wereldwijde sterftecijfers van 2020 tot nu toe kijkt (ruim 2 miljoen doden aan hart-en vaatziekten, ruim 800.000 aan luchtweginfecties exclusief SARS (1)), staan maatregelen die genomen zijn totaal niet in verhouding met de economische schade die komen gaat.
Probleem is dat vanuit overheden maar ook ondernemers al jaren ondernemersschap wordt gepromoot. Jongeren is wijsgemaakt dat iedere start-up magischerwijs in een volgende Facebook of Amazon zou veranderen. Academici is wijsgemaakt om zich op allerlei innovationhubs, scienceparks, etc., te profileren, om vervolgens door eenzelfde overheid de bijstand in te worden gejaagd.
Het is verdere precariatisering, nu op globaal niveau, de laatste stuiptrekking vanuit een "deep state" die ontzettend zenuwachtig is geworden om hun macht te verliezen (gefaalde impeachment Trump, rellen in Frankrijk, Hong Kong, etc.). Dit soort speculaties zijn al tot het rijk der complottheorieën verwezen, maar als je een beetje nadenkt zit de halve wereld tegen haar grondwettelijke rechten in gegijzeld door hun overheden thuis.
Helaas gaat het huidige beleid waarschijnlijk als een boemerang terugkomen zodra "het volk" doorheeft dat zij al jaren wordt misleid. De Britten zijn net op tijd uit de EU gestapt. In Spanje is werkloosheid inmiddels 20% van de beroepsbevolking (2), in Italië zal het niet veel anders zijn. Waar dacht u dat deze mensen terecht kunnen nu de grenzen dicht zijn? Perfect recept voor verdere sociale onrust à la gilets jaunes op globaal niveau.
1. http://deathmeters.info/
2. https://www.iex.nl/nieuws/ANP-020420-146/Crisis-kost-honderdduizenden-Spanjaarden-hun-baan.aspx
Hans van Swoll 5
Hank_Rearden_2020Hank_Rearden_2020 1
Hans van SwollTBC: 3.000
Hepatitis B: 2.400
Longontsteking: 2.200
HIV/AIDS: 2.100
Malaria: 2.000
-> SARS-COV-2: 88
https://www.thegatewaypundit.com/wp-content/uploads/info-beautiful-diseases-daily-deaths.jpg
Hans van Swoll 5
Hank_Rearden_2020Hank_Rearden_2020 1
Hans van SwollRoland Horvath 7
Het is de bedoeling de Sociale Zekerheid SZ voor de burgers af te bouwen en wat dan nog overblijft wordt geprivatiseerd. In de plaats daarvan komt er een SZ voor ondernemingen. Waardoor alleen de 'zieke' bedrijven geld krijgen. Zoals het een SZ betaamt.
De minister van Sociale Zaken WK is de geschikte man om dat te realiseren.
Altijd staat de politiek klaar om met geld van de belasting betalers, dat voor andere doeleinden bestemd, is Sinterklaas te spelen en de economie te willen sturen. Nooit zullen die onverantwoordelijken leren dat overheidsgeld geven aan bedrijven een kortsluiting is in de geldkringloop van ondernemingen naar consumenten en terug. Hooguit komt dat overheidsgeld terecht bij de superrijken als dividenden.
En het enige wat de overheid zou kunnen doen is zich garant stellen voor sommige kredieten bijvoorbeeld aan beginners.
Het geld van de overheid moet gegeven worden aan hen die dat geld willen besteden zoals consumenten en investeerders. Waaronder de overheid zelf.
Als de ondernemingen geld nodig hebben moeten ze bij de banken zijn, die inderdaad veelal te beroerd zijn om hun taak te vervullen en krediet te geven aan het MKB.
Als ze bang zijn van verliezen, dan zouden alle banken in NL een soort kartel kunnen vormen en aan het einde van het jaar al hun winsten en al hun verliezen samen leggen om die samen te verdelen bijvoorbeeld volgens de omzet.
Toegegeven, zoiets is een collectivisering en een -extreem- neoliberale regering al Rutte3 wil volledig vrije ondernemingen, concurrentie, faillissementen van de zwakkeren en monopolisering van de economie door weinig bedrijven.
Sicco Kamminga 4
Roland HorvathWat hier meer de vraag is of die scaleups wel genoeg gespaard hebben toen het goed ging. Als bedrijven te scherp aan de wind zeilen hoeven ze ook niet de steun van de overheid te hebben als het even minder gaat.
Maar wat mij betreft is dit een probleem van ons allemaal. Weinig of geen bedrijven hebben zien aankomen dat complete sectoren van de economie binnen enkele weken tot stilstand zouden komen. Dus we moeten ook met z’n allen bedrijven steunen om straks weer sneller op te krabbelen.
Bert Bouma 1
Heel interessant artikel - zo zie je maar wat er in de haast (of onder invloed van lobbyisten) over het hoofd gezien kan worden.
In het kader van alle hulpmaatregelen aan het bedrijfsleven valt mij voornamelijk het enorme verschil op tussen de maatregelen voor 'het gewone bedrijfsleven' - tot 90% looncompensatie, voor salarissen tot 9.900 euro (!!) per maand - en die voor zzp'ers - max. 1500 euro per maand.
In het Verenigd Koninkrijk zijn de regelingen veel meer gelijk - met een cap van 2500 pond per maand.
Goed, Koolmees roept dat de eerste regeling ook geldt voor de flexwerkers in dienst van die bedrijven, maar KLM heeft al aangekondigd zich hier niet aan te houden. En er blijven heel erg veel zzp'ers over die hier sowieso niet voor in aanmerking gaan komen.
Daarbij vermoed ik dat tweeverdieners in vaste dienst gewoon aanspraak kunnen maken op 'ieder hun salaris', terwijl tweeverdienende zzp'ers gezamenlijk dat maximum van 1500 euro krijgen.
Vanwaar dit dramatische verschil in behandeling?
Je vaste baan houden, terwijl je max., pak 'm beet, 4000 euro per maand krijgt, is toch ook riant gezien de omstandigheden?
F. Passet 4
Bert BoumaWietze van der Meulen 6
Om ook nog even op een voorbeeld in het artikel in te gaan, is een onderneming die Microsoft software levert en onderhoud nu een innovatieve scala-up? Laat iedereen dat maar zelf beoordelen....
Guido Leenders 6
Wietze van der MeulenGuido Leenders 6
Eveline Bernard 6
Rik Visser
Eveline BernardJasper Verbunt
Mark Muller 1
Door de overname heb ik (veel) meer loonkosten als daarvoor en juist nu minder liquiditeit dankzij de investeringen. Maar ik ontvang op basis van deze regeling geen enkele tegemoetkoming in de loonkosten. Als ik niet had geïnvesteerd in een tweede winkel had ik wel steun gekregen. Deze regeling helpt mijn personeel daardoor niet. En daarom vind ik het oneerlijk.
Beide winkels draaien de afgelopen 2 weken maar zo’n 30-40% van de omzet van de afgelopen 2 maanden. En ja: we verkopen ook online. Dat loopt gelukkig normaal door (kleine plus), maar het is naïef om te denken dat de online omzet dankzij de crisis zomaar 3x over de kop gaat. Was het maar waar dat het online zo makkelijk en snel verdienen was.
Ik vind het een oneerlijke regeling die het personeel van groeiende bedrijven, zoals in mijn onderneming, lijkt te vergeten. Terwijl liquiditeit voor elke groeiende onderneming vrijwel altijd een grote uitdaging is.
Daarnaast pakt de regeling voor veel winkeliers ook anders uit, omdat het op basis van omzet gaat.
En ja: het kan altijd nog erger. Ik wil echt niet alle ellende claimen, bij ons komt er tenminste (nu nog) Bijna de helft van de omzet binnen. Maar na inkoop, kan ik daar de vaste lasten + personeel niet lang van blijven betalen.
Rik Visser
Mark Muller