
Jaarlijks gaan duizenden bedrijven en personen failliet. Vaak heeft dat grote gevolgen — en het gebeurt lang niet altijd even netjes. Lees meer
Toeleveranciers moeten nog maar hopen dat ze een deel van hun facturen betaald krijgen, werknemers dreigen op straat te komen en de gefailleerde ondernemer moet lijdzaam toezien hoe de bedrijfspanden, voorraden en wagenpark met een beetje pech tegen executiewaarde worden verkocht. Alle hoop is gevestigd op de door de rechtbank aangestelde curator die de volledige regie in handen krijgt van het afwikkelen van het faillissement.
De curator krijgt op basis van de 120 jaar oude Faillissementswet vergaande bevoegdheden: van het ontslaan van personeel, de verkoop van het bedrijf, het starten van juridische procedures tegen de gefailleerde tot het gijzelen van een bestuurder die niet meewerkt.
Maar doet de curator zijn werk wel goed? Wat is de verhouding tussen de boedelopbrengst, die hij binnenhaalt en zijn eigen declaraties (die ten laste van dezelfde boedel plaatsvinden). En wie houdt er toezicht op curatoren? Dat zóuden rechters-commissarissen moeten zijn, maar die hebben het krankzinnig druk en ontberen kennis. Follow the Money zet in op deze kwestie die al tientallen jaren door de rechtspraak, politiek en journalistiek ongemoeid wordt gelaten. We nodigen u uit om uw kennis en ervaringen met ons en andere lezers te delen.
Roger Lips strijdt niet alleen tegen zijn curatoren, maar ook tegen justitie
Verdachte van faillissementsfraude hoort strafeis: drie jaar
‘80 procent van de curatoren doet geen melding van faillissementsfraude’
Gebed zonder eind: de strijd tegen faillissementsfraude
FTM Audio - De bijna ongestoorde handel en wandel van faillissementsfraudeurs
De bijna ongestoorde handel en wandel van faillissementsfraudeurs
Waarom banken bij faillissementen altijd aan het langste eind trekken
Zo plukt de curator je als je bedrijf failliet gaat
FTM Audio - Dit is de schadelijkste wet van Nederland
Dit is de schadelijkste wet van Nederland
Worden curatoren de nieuwe opsporingsambtenaren?
In de strijd tegen faillissementsfraude heeft minister Ivo Opstelten het plan opgevat om curatoren te verplichten om melding te maken van mogelijke fraude. Er borrelt nu kritiek op uit de beroepsgroep. Curator Paul Peters: 'We worden dadelijk een soort onbezoldigd opsporingsambtenaar.'
Te laag op de prioriteitenlijst
De uitbreiding van het takenpakket van curatoren, maakt onderdeel uit van het in november 2012 ingezette traject om de faillissementswet te herijken. Dat deze tekortschiet is duidelijk. Hoogleraar faillissementsfraude Tineke Hilverda gaf twee jaar geleden in haar oratie op de Radboud Universiteit Nijmegen aan dat er in 2011 bij drieduizend faillissementen – een kwart tot een derde van alle faillissementen – fraude werd geconstateerd door de curator. Vorig jaar vonden er 12300 faillissementen plaats in Nederland waarmee dan, in de lijn met Hilverda, aan grofweg 3000 tot 4000 faillissementen een naar luchtje hangt. De (strafrechtelijke) pakkans is bovendien slechts 2 procent, terwijl de economische schade volgens justitie zo’n 1,7 miljard euro op jaarbasis bedraagt.'Er wordt nu relatief weinig gedaan met aangiften, op enig moment stop je dan ook met het doen ervan'Paul Peters van AKD advocaten & notarissen, betrokken bij onder meer de afwikkeling van het faillissement van Joep van den Nieuwenhuyzen, ziet in de praktijk dat er te weinig met aangiftes gedaan wordt. ‘Faillissementsfraude zou hoger op het prioriteitenlijstje van het Openbaar Ministerie moeten komen. Er wordt nu relatief weinig gedaan met aangiften, op enig moment stop je dan ook met het doen ervan,’ aldus Peters tegen Follow The Money.
Verschillende belangen
Een deel van het probleem schuilt dan ook in de huidige rol van curatoren: hun hoofdtaak is om de boedel te verdelen en de belangen te behartigen van schuldeisers, Vrouwe Justitia is bijzaak. Complexe faillissementen, waar nauwelijks nog iets qua boedel valt te verdelen, blijven daardoor liggen, want curatoren worden tenslotte uit de boedel betaald. Louis Deterink, de curator die onder meer betrokken is bij de vereffening van het duurzame energiebedrijf Econcern, gaf afgelopen weekend in NRC Handelsblad ook aan dat ‘geld’ het grootste probleem is. Volgens Deterink is er bij 80 procent van de faillissementen sprake van een lege boedel. En dan krijgt de bank vaak ook nog voorrang op de curator via bedongen pandrechten. ‘Als er dan nog geld over is om het salaris van de curator uit te betalen, blijft er daarna vaak weinig over voor de schuldeisers, laat staan voor onderzoek naar fraude,’ aldus Deterink in NRC.Onbezoldigd opsporingsambtenaar
Het wetsvoorstel biedt geen financiële verlichting. In de toelichting staat geschreven: ‘Met een melding op last van de rechter-commissaris zijn in feite geen extra kosten gemoeid, omdat in dat geval de melding aan de rechter-commissaris eenvoudig kan worden doorgeleid, zo nodig per email, aan het meldpunt. Deze meldplicht leidt derhalve niet tot een extra financieringsbehoefte.’ Curator Peters is dan ook ‘niet zo gelukkig’ met het voorstel van Opstelten. ‘We worden dadelijk ingezet als een soort opsporingsambtenaar, ook nog eens onbezoldigd, terwijl mijn taak ligt bij het optreden voor de schuldeisers bij een faillissement.’ En het algemeen belang? 'Indien we dat moeten gaan dienen dan moet dat ook uit algemene middelen gefinancierd worden anders gaat het ten koste van schuldeisers.’ Hij vindt dat er te licht wordt gedacht over de melding. ‘Als ik ergens een melding moet doen, zeker bij een rechter-commissaris, dan zal ik daar extra tijd in willen steken. Je gaat toch als curator niet zomaar ergens iets roepen?’Informatievoorziening afdwingen
De uitbreiding van het takenpakket van curatoren gaat in het wetsvoorstel gepaard met een aanscherping van de huidige informatie- en medewerkingsverplichtingen. Alle huidige bestuurders én degenen die tot drie jaar voor het faillissement leiding gaven aan de onderneming, moeten desgevraagd meewerken aan het onderzoek van de curator. Dit op straffe van een civielrechtelijk bestuursverbod, ingesteld door het openbaar ministerie of de curator, waardoor degene die verzaakt 5 jaar lang geen onderneming meer mag oprichten. De informatieverplichting houdt ook in dat de curator moet worden ingelicht over eventuele buitenlandse vermogensbestanddelen zoals banktegoeden en onroerend goed. Deze problematiek kwam onlangs nog ter sprake bij het persoonlijk faillissement van SNS-kredietkoning annex vastgoedondernemer Roger Lips die weigerde om volledig mee te werken aan het curatorenonderzoek. Hij liep uiteindelijk tegen een uitzonderlijke faillissementsgijzeling aan om hem te dwingen tot inzage in zijn huishoudboekje.Curator Paul Peters: 'Ik verwacht dat het een mer à boire wordt'In het wetsvoorstel van Opstelten worden de eisen met betrekking tot het aanleveren van de boekhouding ook stringenter. De klassieke truc van faillissementsfraudeurs - iets wat in bijvoorbeeld deze strafzaak tegen een notoire faillissementsfraudeur maar liefst 244 keer plaatsvond - is het dumpen van de boekhouding zodat de curator nauwelijks houvast heeft en veel uren moet maken om de geschiedenis te reconstrueren. Opstelten wil daar strenger tegen optreden. De voorgestelde informatieverplichting behelst het desgevraagd inleveren van een complete boekhouding die ook ‘leesbaar moet zijn, desnoods met behulp van encryptiesleutels.’ Daarnaast moeten externe partijen zoals boekhoudkantoren en mogelijk trustkantoren de administratie van een failliete onderneming verplicht afgeven aan de curator.
6 Bijdragen
H. Leenders
Informatievoorziening afdwingen
De informatieverplichting houdt ook in dat de curator moet worden ingelicht over eventuele buitenlandse vermogensbestanddelen zoals banktegoeden en onroerend goed.
Dan maar weer ouderwets Regres Info bv (voorheen Mariëndijk Intermediair bv) inschakelen voor het doen van onderzoek naar vermogensbestanddelen en opsporingswerkzaamheden. In het verleden maakte vele curatoren zoals Mr. A.W. Beelaerts van Blokland gebruik
van de diensten van dit handelsinformatiebureau. Zie hier een verzoek van curator Jhr. Mr. A.W. Beelaerts van Blokland dat de bedrijven onderzocht moeten worden op correcte afdracht van premies- en loonbelasting (Zie http://www.michelkraay.nl/michel-kraay-opdrachten.php?Section=11 (fax)opdracht 4). Maar al is het al alleen maar vanwege hun maatschappelijke positie en beroepsethiek curatoren moeten weten dat privé-en bedrijfsgegevens uit niet openbare bronnen alleen maar onwettig te verkrijgen zijn, temeer Jhr. Mr. A.W. Beelaerts van Blokland rechter is bij het Gerechtshof en lid van het college van Afgevaardigden van de Orde van advocaten. Voorheen was hij Deken van de Orde van advocaten bij de Hoge Raad
der Nederlanden en lid van een aantal overlegorganen van de Orde van advocaten.
jsmid
kluun r.
Vansant maria
kluun r.Vansant maria
Vansant mariaVansant maria