Het onbetaalbaar worden van medicijnen is een probleem dat steeds meer wereldburgers raakt. Ook in Nederland brengen de hoge prijzen problemen met zich mee: ‘Geavanceerde behandelingen kosten al snel tienduizenden euro’s per persoon per jaar,’ aldus de jonge politica en mede-initiatiefnemer van License to Heal Dominiek Veen. 

Vanwege de hoge kosten komen medicijnen niet terecht bij degenen die ze het hardst nodig hebben. Ook brengen de hoge prijzen risico’s met zich mee: ‘De minister heeft met het zorgveld afgesproken dat het ziekenhuisbudget jaarlijks met maximaal 1,6 procent mag groeien. De kosten voor dure geneesmiddelen nemen op dit moment jaarlijks met 10 procent toe. Als we zo doorgaan zal andere zorg uiteindelijk worden verdrukt,’ legt Veen uit.

Onhoudbaar

Hoe kan het dat de prijzen van geavanceerde medicijnen zo gigantisch hoog zijn? Volgens Veen is dit deels te verklaren door de onderzoeks- en ontwikkelingskosten die de farmaceutische industrie maakt. 

De farmaceutische industrie is de meest winstgevende industrie ter wereld

Hoe hoog die kosten precies zijn is echter onduidelijk. Vanwege het gebrek aan transparantie over de kostenopbouw vermoedt men dat de prijs deels tot stand komt op basis van wat de maatschappij bereid is om voor een middel te betalen. ‘Bijna iedereen kent wel iemand die kanker heeft of heeft gehad. Hierdoor zijn we bereid veel te betalen voor medicijnen die deze ziekte bestrijden,’ aldus Veen. 

Een andere belangrijke oorzaak is dat de farmaceutische industrie haar aandeelhouders tevreden moet houden. Het gaat hier uiteindelijk wel over een industrie die met nettowinstmarges van 25 tot 30 procent in 2016 wederom de meest winstgevende industrie ter wereld was.

Over politieke scheidslijnen

Om medicijnen toegankelijk te maken voor iedereen, sloegen acht politieke jongerenpartijen in 2015 de handen ineen en startten het initiatief License to Heal. Samen gingen ze in gesprek over een alternatief: een duurzaam financieringsmodel voor geneesmiddelen.

Om de prijzen in de toekomst binnen de perken te houden pleit License to Heal voor transparantie over de kostenopbouw van medicijnen en gelimiteerde winstmarges voor de farmaceutische industrie. Veen: ‘Nieuwe wetgeving moet ervoor zorgen dat de farmaceutische industrie haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt.’

Tevens zouden alleen medicijnen die een proportionele impact op het totale zorgbudget hebben, mogen worden toegelaten tot het basispakket. ‘Op deze manier kunnen we voorkomen dat andere zorg in de toekomst door dure medicijnen wordt verdrukt,’ legt Veen uit. 

De weg naar consensus was geen gemakkelijke: ‘Omdat we qua politieke ideologie erg van elkaar verschillen keken we op een totaal andere manier naar het probleem én naar de oplossingen.’

Door het centrale doel voorop te stellen, slaagden de partijen van links tot rechts er uiteindelijk toch in om over hun ideologische verschillen heen te stappen en gezamenlijk één manifest te schrijven. ‘Als je ziek bent, dan maakt het niet uit voor welke politieke partij je kiest: het gaat erom dat je de juiste medicijnen krijgt,’ aldus Veen.

Als je ziek bent maakt het niet uit voor welke politieke partij je kiest

Met hun manifest roept License to Heal de landelijke politiek op tot actie. Daarnaast is het initiatief actief in het buitenland. ‘De farmaceutische industrie is een internationale industrie, dus als we daar iets willen veranderen zullen we internationaal moeten samenwerken. Daarom moedigen we andere politieke jeugdpartijen in Europa aan om een vergelijkbaar initiatief in eigen land op te zetten.’

Weten waarom Veen zich 24/7 inzet voor het toegankelijk maken van medicijnen? Bekijk haar videoportret:

Alle videoportretten in deze serie zijn hier terug te vinden. Meer lezen over MaatschapWij? Dat kan hier.