Tegen vrije handel tussen burgers, landen en continenten valt weinig in te brengen. Grote internationale vrijhandelsverdragen als CETA, TTIP en TiSA worden daarom uitonderhandeld. Maar ís bijvoorbeeld de Transatlantic Trade & Investment Partnership (TTIP) wel zo'n 'no brainer' als de voorstanders beweren? Het handels- en investeringsverdrag dat de EU en de VS nu onderhandelen levert, zeggen ze, nieuwe banen op. En het zou het mkb een impuls geven.
Klopt dat? Met vrijhandel heeft TTIP vooralsnog weinig te maken. Achter de gesloten deuren waar de onderhandelingen plaatsvinden, zijn nu lobbygroepen bezig hun belangen veilig te stellen. Er bestaan dan ook grote zorgen dat TTIP niet de belangen van de EU-burgers dient, maar vooral die van grote ondernemingen aan deze en gene zijde van de Atlantische Oceaan.
Die zorgen zijn terecht. Wat zijn bijvoorbeeld de gevolgen voor de kwaliteit van ons voedsel? Ons energiebeleid? Gaat de belastingbetaler straks opdraaien voor claims van Amerikaanse multinationals als we chloorkippen en -eieren uit onze schappen weren? Of als we kerncentrales sluiten?
Internationale vrijhandelsverdragen als TTIP, CETA en TiSA zijn complexe ondoorzichtige dossiers met mogelijk grote gevolgen. We Follow The Money – ook in Brussel.
10
MIN
De wereld bespreekt ISDS, critici vrezen betekenisloze hervormingen
6
MIN
Europese vrijhandelsverdragen: werk als wisselgeld
5
MIN
5 Vragen over het vrijhandelsverdrag tussen de EU en Japan
2
MIN
Tweede Kamer bepaalt: TTIP en CETA zijn geen controversiële onderwerpen
17
MIN
De econoom die het waagde aan TTIP te tornen
3
MIN
Hoe een halve huilbui ons aan CETA hielp
3
MIN
Trump stopt met handelsverdrag TPP, bedrijven bieden banen aan
2
MIN
Zeggenschap Tweede Kamer over Europese vrijhandelsverdragen stap dichterbij
3
MIN
CETA: Brussel staat lijnrecht tegenover... Brussel
5
MIN
‘Reset’ van handelsbeleid begint met niet ondertekenen van CETA
Lobby-orgaan voor internationale arbitrage is rood-wit-blauw gekleurd
Een arbitrage-expert van het Nederlandse advocatenkantoor Nauta Dutilh gaf de aanzet tot de internationale advocatenlobbyclub EFILA, om de omstreden arbitrageclausule ISDS in oorspronkelijke vorm te behouden als onderdeel van handelsverdrag TTIP. Drie van de tien EFILA-leden zijn afkomstig uit 'claimparadijs' Nederland. Opmerkelijk: onder hen is een ex-ambtenaar van Buitenlandse Zaken.
'Zwaar overdreven'
Het meest opvallende Nederlandse lid van het bestuur is Nikos Lavranos, voormalig beleidsfunctionaris bij directoraat-generaal Buitenlandse Economische Betrekkingen van het ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa). Lavranos werkte vier jaar bij het ministerie waar hij adviseerde over handelsverdragen en ook de onderhandelingen leidde van verschillende internationale verdragen. Lavranos staat bekend als een openlijk pleitbezorger van het controversiële Investor State Settlement Dispute-clausule (ISDS) dat onderdeel moet gaan uitmaken van het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) tussen de EU en de Verenigde Staten. 'Wij menen dat de meeste, zo niet alle kritiek zwaar wordt overdreven en gebaseerd is op verkeerde waarnemingen', zei Lavranos vorig jaar bij de oprichtingen van EFILA.'Wij menen dat de meeste, zo niet alle kritiek zwaar wordt overdreven en gebaseerd is op verkeerde waarnemingen'Vorig jaar verliet Lavranos BuZa en om als head legal affairs bij het in Zürich gevestigde Global Investment Protection AG aan de slag te gaan. Hier adviseert hij bedrijven over de mogelijkheden op het gebied van ISDS-rechtszaken. ‘With Nikos Lavranos in our team we can offer investors hands-on knowledge on how to defend their assets against destructive government interventions,' meldt website van de Zwitserse consultancyfirma.
Claimparadijs Nederland
EFILA stelt ‘een debat te willen voeren over investeringsarbitrage’. Dat debat heeft volgens kenners echter een duidelijk vooropgezet doel, daar de leden van EFILA ‘enkel voor het behouden van ISDS in haar huidige vorm zijn’. Dit schrijven Transnational Institute (TNI), de Europese watchdog Corporate Europe Observatory (CEO) en milieu-NGO Friends of the Earth Europe die Lavranos overigens ‘een typisch geval van het draaideur-fenomeen’ noemen, na zijn move vanachter zijn ambtenarenbureau richting lobbyclub met specifieke belangen. In bovengenoemd bericht oordeelt TNI: 'EFILA seems to be an exemplary case of a special interest group, trying to protect and expand a system highly beneficial to its members at the expense of the general public.' De sterke Nederlandse vertegenwoordiging in de lobbyclub sluit aan bij de positie van Nederland als ‘claimparadijs’ inzake ISDS. Het Nederlandse belasting- en juridische klimaat is uitermate geschikt voor ISDS-rechtszaken. Minister Lilianne Ploumen van Buitenlandse Handel stelde onlangs voor om dan maar een neutrale rechtbank voor investeringsarbitrage op te richten, waardoor procedures transparanter zouden worden dan nu het geval is. Hiermee is alle kritiek op ISDS niet verstomd en blijft de Nederlandse steun voor ISDS nog altijd fier overeind staan. Morgen vindt er in het Amsterdamse Volkshotel een debat plaats over TTIP dat zal worden geleid door Eric Smit van Follow The Money. In het debat zal het belangrijkste argument voor het handelsverdrag - economische groei en werkgelegenheid - uitgebreid aan de orde komen.
Bijdragen