Vorige keer bracht ik u de ‘Verkorte Geschiedenis der Loonmatiging’, vandaag even het perspectief van de politiek en in het bijzonder de Minister van Financiën. Daarvoor moeten eerst even terug naar het effect dat loonmatiging heeft op inkomens en bestedingen, die dalen:     En dat is relevant, omdat het overgrote deel van de belastingopbrengsten komt van, u raad het al, belastingen op inkomens (arbeid) en belastingen op bestedingen. 82% van alle belastingopbrengsten komt uit inkomens en bestedingen:   Dat maakt loonmatiging relevant voor de overheid, want als de grondslagen voor de belastingen dalen, arbeid en consumptie, dan moeten dus of de tarieven omhoog, lastenverzwaring, (belastingtegenvaller voor burgers) of de overheidsuitgaven moeten omlaag (tegenvaller voor andere burgers) of het begrotingstekort moet omhoog. (tegenvaller voor overheid). De overheid echter denkt echter al heel lang dat loonmatiging goed is voor de Rijksfinanciën. En op hele korte termijn is dat ook zo. Als de samenleving de lonen matigt, dan hoeven ook uitkeringen, zoals bijvoorbeeld de AOW, minder hard te stijgen. En de loonkosten van de Ambtenaren en de werknemers in de Zorg en het Onderwijs stijgen dan ook minder hard. Dat maakte loonmatiging altijd een aantrekkelijk instrument voor de politiek. 1% minder loonstijging in de collectieve sector levert een directe besparing op van circa 1,5 miljard euro. Maar ja, die mensen gaan minder besteden, en dat kost banen, winsten, BTW, BPM en Accijns opbrengsten. En loonmatiging in de collectieve sector heeft uitstralingseffecten op de private sector. Als daar ook 1% minder loonstijging is dan kost dat de overheid circa 1,5 miljard. En de cumulatieve loonmatiging van de afgelopen jaren tikt echt aan, de grondslaguitholling die plaats vind door de loonmatiging wordt steeds groter. Vroeg er was dat nooit zo zichtbaar omdat Nederlanders relatief veel consumptief krediet opnamen via de hypotheken. Maar nu die markt is ingestort en deels ook verboden door de nieuwe AFM regels, valt dat effect structureel weg. Vandaar al die tegenvallers. In Duitsland zie je hoe loonstijging leidt tot belastingmeevallers. Nadat de Minister van Financiën Schauble in 2012 opriep tot hogere lonen in de private sector, nadat een ambtenaren cao met een loonstijging van 6,3% was afgesloten, stegen ook de private lonen in Duitsland snel. En dat leidt dus tot fors hogere belastinginkomsten in Duitsland. Via de Inkomstenbelasting, sociale premies en via de BTW en accijns. En uiteindelijk via hogere consumentenbestedingen ook hogere omzetten en winsten in het bedrijfsleven. Wat gebeurt er namelijk in eerste aanleg bij loonstijgingen? Je brengt geld van de bedrijvensfeer (Winst, met een effectief tarief van ca 24%) naar de huishoudensfeer (Lonen, bestedingen, met een effectief tarief van ca 50%). Een slimme Minister van Financiën kijkt met iets meer nuance naar loonmatiging. * * * Robin Fransman is bereikbaar op Twitter via @RF_HFC