Nationale Nederlanden (NN) verspreidde vorige week een persbericht met een onjuiste weergave van een gerechtelijke uitspraak, die belangrijk is voor woekerpolishouders Zie hier en hier voor de details. Dat de verzekeraar een poging doet de woekerpolisuitspraak in eigen voordeel uit te leggen, is begrijpelijk. Er staan voor het concern grote belangen op het spel, nu er meerdere partijen zijn die namens groepen gedupeerden tegen NN procederen om schadevergoeding. Mocht dat voor NN slecht aflopen, dan zijn er substantiële bedragen mee gemoeid. Maar er is een verschil tussen een rooskleurige interpretatie, waarbij je bijvoorbeeld gunstige elementen benadrukt, en een verklaring die simpelweg niet strookt met de tekst van de uitspraak. NN weigert vooralsnog het persbericht aan te passen. Vraag is dan: mag je als beursgenoteerd concern onjuiste berichten de wereld in sturen? Aan welke normen moet dit soort publieke informatie voldoen?

Wet op het Financieel Toezicht

Beursgenoteerde ondernemingen moeten zich aan allerlei regels houden, juist omdat ze beursgenoteerd zijn. Zo zijn er in de Wet op het Financieel Toezicht (Wft) strenge normen opgenomen voor het verspreiden koersgevoelige informatie om marktmanipulatie te voorkomen. In art 5:58 lid 1 sub d staat dat het verboden is 'informatie te verspreiden waarvan een onjuist of misleidend signaal uitgaat of te duchten is met betrekking tot het aanbod van, de vraag naar of de koers van financiële instrumenten, terwijl de verspreider van die informatie weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat die informatie onjuist of misleidend is.' In een Kamerstuk over het artikel staat: 'Onder informatie als bedoeld in onderdeel d wordt mede verstaan informatie die betrekking heeft op de uitgevende instelling zelf dan wel op andere wijze de uitgevende instelling raakt. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan valse berichten over de uitgevende instelling [...].'

Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan valse berichten over de uitgevende instelling

Overtreding van dit verbod is geen geintje, het is een economisch delict en dus strafbaar. Ook kan de Autoriteit Financiële Markten bij overtreding een boete opleggen, wat met enige regelmaat gebeurt. Zo kreeg vastgoedbelegger Richard Homburg in 2011 een rekening van 96.000 euro van de AFM, omdat hij in het televisieprogramma Business Class bij Harry Mens dingen had gezegd waarvan een 'onjuist en misleidend signaal' uitging met betrekking tot de koers van het aandeel Homburg Invest. In het interview had Homburg gesuggereerd dat er voorafgaand aan de jaarvergadering van Homburg Invest, een persbericht met positief nieuws zou worden uitgebracht, terwijl hij volgens de AFM redelijkerwijs moest vermoeden dat de informatie uit dit persbericht door beleggers negatief zou worden ontvangen, omdat het onder meer de mededeling zou bevatten dat het dividend in 2009 werd gepasseerd. De dagen na de uitzending steeg de koers van het aandeel Homburg Invest met uiteindelijk 38 procent, om na het verschijnen van het persbericht weer te dalen tot een niveau dat lager lag dan vóór de uitzending.

Fortis beboet

Een andere geruchtmakende boete werd uitgedeeld aan Fortis. De toenmalige CEO Jean Paul Votron had tijdens een gefilmde en aan de media beschikbaar gestelde presentatie in juni 2008 gezegd dat de solvabiliteit van Fortis 'conform planning' en 'sterk' was. Deze mededeling stond volgens de toezichthouder haaks op de negatieve ontwikkelingen van de financiële situatie. Nog geen maand na de presentatie maakte het bedrijf bekend nieuwe aandelen uit te geven, onderdelen te verkopen en te snijden in het dividend. Fortis verzette zich tegen de boete maar die hield stand in hoger beroep. Valt het persbericht van NN onder de reikwijdte van het verbod? Advocaat Jerry Hof, gepromoveerd op de publicatie van koersgevoelige informatie, denkt in dit geval van niet. 'Hoewel de verzekeraar de onjuistheid van het bericht wel zou moeten vermoeden, is de uitspraak van het Hof wel voor iedereen beschikbaar. Iedereen kan het lezen. Dan lijkt me dat je dit niet kan scharen onder marktmanipulatie. Dat zou anders kunnen zijn als het om informatie gaat die alleen het concern heeft.'

Oneerlijke handelspraktijken

Volgens Hoff zijn de normen voor eerlijke handelspraktijken (vanaf art. 193 boek 6 BW en de Wet Oneerlijke Handelspraktijken) relevanter, normen die overigens gelden voor alle bedrijven, ook niet-beursgenoteerd. 'Een handelspraktijk is misleidend', zo staat in de wet, 'indien informatie wordt verstrekt die feitelijk onjuist is of die de gemiddelde consument misleidt of kan misleiden, al dan niet door de algemene presentatie van de informatie.' Deze regels zijn nadrukkelijk ook van toepassing ná verkoop van een product en zien ook op informatie over de rechten van consumenten, waar de uitspraak van het Hof betrekking op heeft.

'Bedrijven moeten op een faire manier communiceren over zo'n uitspraak die consumenten raakt'

Advocaat Hoff: 'Bedrijven moeten op een faire manier communiceren over zo'n uitspraak die consumenten raakt. Zo niet, dan is er ruimte voor de toezichthouder om op te treden.' Let wel: misleidende handelspraktijken zijn niet zelfstandig strafbaar, zoals marktmanipulatie. De Autoriteit Consument en Markt kan een boete opleggen en een last onder dwangsom om de overtreder te dwingen met de oneerlijke praktijken te stoppen. Nationale Nederlanden heeft niet gereageerd op vragen.