Opwinding in krantenland. De Belgische uitgever Mediahuis wil de Telegraaf Media Groep inlijven. Mediahuis is al uitgever en meerderheidsaandeelhouder van NRC Handelsblad. Andere landelijke kranten als de Volkskrant, Trouw en Algemeen Dagblad zijn al jaren eigendom van die andere Belgische uitgever en drukker: De Persgroep. Dat was reden voor de hoofdredactie van De Telegraaf om moord en brand te schreeuwen. ‘Onze krant prooi Belgen,’ kopte de krant in de kenmerkende chocoladeletters op de voorpagina. En zoals wel vaker, vereenzelvigen de heren en dames van de Wakkere Krant zich met het verzet. ‘De slag om de laatste eigen krant’ was begonnen. En met enig gevoel voor Grebbenbergretoriek: ‘Telegraaf Media Groep laat zich niet zonder slag of stoot overnemen.’ Bij het lezen van dit type koppen meanderen mijn gedachten vaak even naar die oorlogsjaren, waarin heldhaftigheid bij dit dagblad nou niet als een zogenoemde Key Performance Indicator te boek stond.

‘De vrije pers is cruciaal in een democratie, in dit geval onze democratie’

Hoe dan ook, De Telegraaf is een belangrijke krant en aan de Amsterdamse Basisweg staan de collega’s op de barricaden. ‘De vrije pers is cruciaal in een democratie, in dit geval onze democratie,’ zo luidt daar de overtuiging. Die is volkomen legitiem, en elke rechtgeaarde journalist zet zich daarvoor in. Wonderlijk is echter dat kennelijk het eigene daarvan koste wat het kost bewaard moet blijven. De Telegraaf is namelijk de ‘laatste grote, landelijke Nederlandse krant die nog in handen is van Nederlandse aandeelhouders’. En Nederlandse aandeelhouders zijn in de ogen van de hoofdredactie van De Telegraaf van groot belang om die democratie te kunnen blijven dienen. Tot de grootste aandeelhouders van TMG behoren entertainmentkoning John de Mol en zijn ruziezoekende kwartiermaker Frank Botman, de man achter het investeringsfonds Dasym. Sinds de Hollanders De Mol en Botman zich met TMG bemoeien — sinds 2007 — is de beurskoers van het bedrijf echter spectaculair gekelderd. Zeg maar gerust: vernietigd. Over de rol van Botman publiceerde het zakenblad Quote in oktober nog een diepgravend artikel (betaalde link via Blendle). Botman blijkt de man te zijn die achter de schermen aan de touwtjes trekt en dat niet heel erg succesvol doet. Opvallend is ook een uitspraak die Botman gedaan zou hebben: ‘De macht van de redactie moet gebroken worden.’ Diezelfde redactie vindt het dus van belang dat investeerders met een Nederlands paspoort TMG in bezit houden. Tja...

Verhoogde budgetten

Geef mij dan maar die Belgen. Met name Christian van Thillo van De Persgroep heeft laten zien dat hij wel raad weet met het commercieel laten draaien van Nederlandse kranten. De Volkskrant, Trouw en Algemeen Dagblad kwamen uit een vrijwel failliet concern dat vakkundig was uitgebeend door het Britse investeringsfonds Apax. Tegenwoordig draaien die kranten weer goed. ‘Kijk maar eens hoe gezond de Volkskrant er nu bijstaat,’ schreef Philippe Remarque, hoofdredacteur van die krant, afgelopen zaterdag. ‘We maken winst, onze kosten zijn licht gedaald door samenwerking in druk, distributie en ict,’ en, niet geheel onbelangrijk, ‘de redactie krijgt elk jaar meer geld te besteden’. Welke krantenredacties krijgen in deze tijden nog verhoogde budgetten tot hun beschikking? Dat is bijzonder te noemen, en de hoofdredacteur van de Volkskrant is er dan ook blij mee.

Belgische uitgevers genieten al vele jaren zeer aanzienlijke subsidies

‘Onze vrijheid wordt gegarandeerd door een economisch sterk opererende eigenaar,’ concludeerde Remarque, en hij wenst De Telegraaf ook zulke Belgen toe. Gelijk heeft hij. Ik vind het alleen jammer dat hij daarbij de rest van het Belgische volk vergeet te noemen, c.q. te bedanken. Het zijn immers de Belgische burgers die het zo goed voorhebben met de Nederlandse journalistiek. Het is mede aan hun belastingcenten te danken dat De Persgroep en het Mediahuis zo lekker zaken kunnen doen in ’Olland. Belgische uitgevers genieten al vele jaren zeer aanzienlijke subsidies en belastingvoordelen die Nederlandse uitgevers niet krijgen. Het gaat jaarlijks om vele tientallen miljoenen euro’s. Dat is een van de redenen dat zij er financieel zo goed voorstaan en hier relatief gemakkelijk kunnen shoppen. 

Is dat erg? Mwah. Het is natuurlijk oneerlijk omdat het concurrentievervalsend werkt. Aan de andere kant zorgen Belgische belastingbetalers er nu mede voor dat bedrijven die een belangrijke publieke dienst leveren, in gezonde financiële staat verkeren. Daar doen wij in Nederland ons voordeel mee. Laten we daarom de Belgen vooral danken voor hun financiële bijdrage aan de Nederlandse journalistiek en blij zijn dat de ze nu ook TMG willen inlijven.