Over de winnaars en verliezers van globalisering. Lees meer

Internationale handels- en investeringsverdragen als TTIP en CETA bevorderen de vrije handel tussen burgers, landen en continenten, leveren nieuwe banen op en geven het bedrijfsleven een impuls. Althans, dat is het idee. In werkelijkheid vinden de onderhandelingen achter gesloten deuren plaats en werken lobbygroepen hard om hun belangen veilig te stellen.

Er bestaan dan ook grote zorgen dat de verdragen niet de belangen van (EU-)burgers dienen, maar vooral die van grote ondernemingen. Wat zijn bijvoorbeeld de gevolgen voor de kwaliteit van ons voedsel? Ons energiebeleid? Gaat de belastingbetaler straks opdraaien voor claims van Amerikaanse multinationals als we chloorkippen en -eieren uit onze schappen weren? Of als we kerncentrales sluiten? Follow the Money zoekt het antwoord op die vragen.

79 artikelen

© Ministerie van Buitenlandse Zaken

Minister op het matje na TTIP-publicatie FTM

2 Connecties

Relaties

TTIP

Personen

Lilianne Ploumen
37 Bijdragen

Voor de Partij voor de Dieren was het TTIP-artikel van dinsdag op FTM.nl een reden om nog dezelfde dag om opheldering te vragen aan minister Ploumen. De SP heeft al aangegeven niet tevreden te zijn met de uitleg van de minister en gaat nu schriftelijke Kamervragen stellen.

Gisteren, 20 juni, publiceerde Follow the Money aan de hand van Wob-documenten een reconstructie van het Nederlandse TAFTA-beleid in 2012. TAFTA is de voorloper van vrijhandelsverdrag TTIP. Het toenmalige demissionaire kabinet-Rutte I geeft in documenten uit mei 2012 aan van TAFTA een ‘prioriteit’ te maken. De inzet bij dit toekomstige verdrag moet volgens het kabinet ‘volledige liberalisering’ zijn, en het verdrag zou van toepassing moeten zijn op ‘alle sectoren’. De Tweede Kamer werd hierover destijds niet volledig geïnformeerd.

Voor Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren (PvdD) was de publicatie een reden om nog dezelfde dag tijdens het vragenuur in de Tweede Kamer de verantwoordelijk minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Lilianne Ploumen, om opheldering te vragen. Thieme vroeg de minister: ‘Vindt zij dat het kabinet-Rutte I de Kamer hierover had moeten informeren?’

Minister Ploumen gaf daarop de Tweede Kamer te kennen het niet eens te zijn met de voorstelling van zaken en verwees naar Kamerbrieven, waarin de toenmalig verantwoordelijke staatssecretaris, Henk Bleker, de Kamer informeerde over TAFTA. Volgens Ploumen is daarin alles al gezegd: ‘In zijn repliek zegt de heer Bleker toe dat hij transparant en systematisch zal rapporteren over de voortgang. Dat doet hij vervolgens ook in het verslag van de Raad Buitenlandse Zaken op 31 mei.’ De minister vervolgde in haar beantwoording: ‘Kernpunt is dat er nog geen onderhandelingen gestart waren.’

Minister Ploumen gaf de Tweede Kamer te kennen het niet eens te zijn met de voorstelling van zaken

Uit de reconstructie van Follow the Money is echter gebleken dat van het ‘transparante rapporteren’ over TAFTA geen sprake is geweest. De Tweede Kamer was tot de dag van gisteren onwetend over de specifieke beleidsvorming van het demissionaire kabinet-Rutte I inzake TAFTA. De daadwerkelijke onderhandelingen waren nog niet gestart, maar het TTIP-beleid raakte door de beleidsvorming van het kabinet-Rutte I — dat vanwege zijn demissionaire staat helemaal niet geacht werd aan zulke beleidsvorming te doen — wel in een stroomversnelling.

Geen probleem volgens de VVD

Tijdens het vragenuur liet ook de VVD, in de persoon van TTIP-woordvoerder Fred Teeven, van zich horen. ‘Het woord "liberalisering" slaat toch alleen op de handel en niet op alle andere onderwerpen die in TAFTA en TTIP aan de orde komen?’ vroeg Teeven. De minister legde hem uit dat liberalisering ‘neerkomt op het bekijken van hoe wij de handel uiteindelijk vrij kunnen maken, maar tegelijkertijd kwetsbare sectoren kunnen beschermen’. Na het vragenuur liet woordvoerder Tim Versnel aan Follow the Money weten wat het VVD-standpunt in deze zaak is: ‘Het als prioriteit aanmerken van TAFTA zonder de Kamer daarover te informeren is geen probleem.’

SP en PvdD stellen vervolgvragen

Jasper van Dijk, TTIP-woordvoerder bij de SP, liet na het vragenuur op Twitter en aan Follow the Money weten dat daarmee wat hem betreft de kous niet af is. ‘Minister Ploumen bagatelliseert de zaak. De regering had de Kamer moeten informeren en dat heeft ze niet gedaan. Ik stel daarom met Marianne Thieme van de PvdD schriftelijke Kamervragen op.’

Wordt vervolgd dus.

HOE IS TTIP TOT STAND GEKOMEN?

Follow the Money zoekt sinds begin 2016 naar een antwoord op de vraag hoe TTIP tot stand is gekomen en welke overwegingen het Nederlandse TTIP-beleid hebben bepaald. In maart 2016 legde Follow the Money die vragen neer bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat op 9 juni 2016 antwoordde in de vorm van twee dikke zwarte multomappen. Daarin zitten 421 overheidsdocumenten, vooral interne memo’s van de ministeries van Buitenlandse Zaken en Economische Zaken. De documenten, waarvan sommige onleesbaar zijn gemaakt, zijn vrijgegeven na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur. Momenteel is Follow the Money bezig met het bestuderen van de documenten.

De documenten die aan bod komen in het artikel van 20 juni 2016 zijn hier te downloaden.

Lees verder Inklappen