
Wie betaalt? En wie bepaalt? FTM zoekt uit hoe de politieke worst écht gedraaid wordt. Lees meer
Leven we in een lobbycratie of is lobbyen een wezenlijk element van een gezonde democratie? Zeker is dat de lobbywereld wordt gezien als een zeer invloedrijke factor in ons politiek bestel, maar beschrijvingen van die wereld komen doorgaans niet verder dan het woord ‘schimmig’. Follow the Money wil daar verandering in brengen en duikt de lobbywereld in om te zien hoe de worst écht gedraaid wordt.
Dry January? Niet nodig, volgens de alcoholindustrie
EU-parlementslid combineert aandelen Apple met meeschrijven aan techwet (en vindt dat geen probleem)
Cash uit Qatar: hoe kon dit gebeuren in het Europees Parlement?
Strafrechtelijk onderzoek naar hotelstrand richt zich ook op de bestuurders van Bonaire
De gaslobby maakte ons afhankelijk van Rusland en bepaalt nu wéér het beleid
Toezichthouder advocatuur verdient aan het kantoor dat zij moet controleren
Adviesbureaus verdienen riant aan het EU-coronaherstelfonds
Hoogste bestuurder Bonaire twee weken geschorst na onderzoek van FTM
Niet minister Weerwind is de baas, maar de belangenclub van advocaten
Door Den Haag aangestelde gezaghebber van Bonaire laat illegaal de kust volbouwen
© ING
Nederlandse multinationals spenderen miljoenen aan lobby-activiteiten
Nederlandse multinationals scoren hoog op de lijst van big spenders aan lobby in de VS en de EU. Dat tonen openbare gegevens. Maar wat Nederlandse bedrijven en organisaties in eigen land uitvoeren, is en blijft onzichtbaar.
Met het opstellen van lobbyregels wil het in Nederland nog niet erg vlotten. Vorige week werd duidelijk dat het kabinet met een notitie komt om het wetgevingsproces daaromtrent inzichtelijker te maken. Zodat ook duidelijk wordt wie allemaal invloed hebben uitgeoefend op dat proces. Wie de begeleidende tekst bij de aankondiging leest, merkt op dat er voornamelijk verwezen wordt naar bestaande instrumenten. Angst voor het optuigen van een omvangrijk bureaucratisch stelsel houdt een vergaande maatregel voorlopig tegen. Over de lobbyactiviteiten van Nederlandse organisaties in het buitenland is daarentegen veel meer bekend.
Lobbyregels in de VS
In het land dat niet veel op heeft met bureaucratie en stroperige regelgeving is lobby al lange tijd wel aan regels gebonden. De Verenigde Staten hebben met de Lobbying Disclosure Act sinds 1995 wettelijke regels rondom lobbyen. In de nasleep van een groot politiek schandaal rond lobbyist Jack Abramoff zijn de regels in 2007 flink aangescherpt via de Honest Leadership and Open Government Act. Beperkingen aan giften en politieke donaties werden ingevoerd, evenals een afkoelperiode voor politici en hoge ambtenaren.
Of alle regels strikt worden nageleefd, valt te betwijfelen
Obama — toen nog senator — noemde de striktere wet 'de meest vergaande ethische hervorming sinds Watergate'. Als president deed hij er nog een schepje bovenop. Op de dag van zijn benoeming vaardigde Barack Obama een presidentieel bevel uit dat restricties oplegde aan zijn medewerkers bij het aannemen van giften en toekomstige banen. Of al die regels strikt worden nageleefd, valt te betwijfelen. Zeventien hooggeplaatste ambtenaren die niet aan de regels voldeden, zijn sinds Obama’s aantreden per presidentieel besluit toch toegelaten tot hun nieuwe post. Kritische volgers stellen bovendien dat heel wat beloften op het gebied van openheid door Obama niet zijn nagekomen. Al zijn veel wel uitgekomen — zo is er een databank met allerlei lobbyinformatie in het leven geroepen.
Ondergronds
Door de initiële wetgeving waren lobbyisten al verplicht zich te registreren. Verscherpte regels hebben veel lobbyisten ertoe aangezet gebruik te maken van mazen in de wet. Zo is het aantal geregistreerde lobbyisten sinds 2007 sterk gedaald. Omdat er voorheen weinig verplichtingen aan registratie waren verbonden, meldden veel belangenbehartigers zich voor de zekerheid maar aan, ook al vielen zij niet onder de gehanteerde definitie van lobbyist. Nu er meer beperkingen gelden en fikse boetes dreigen bij overtreding, wordt naar manieren gezocht om onder de registratieplicht uit te komen.
Verscherpte regels hebben lobbyisten ertoe aangezet gebruik te maken van mazen in de wet
Strengere regels leiden er dus toe dat de lobby deels ondergronds gaat. Dat neemt niet weg dat er wel een beeld is te geven van de omvang van de politieke beïnvloeding. Organisaties zijn verplicht te melden hoeveel zij elk kwartaal uitgeven aan hun lobbyactiviteiten. Zij kunnen zelf hun belangen behartigen, maar ook een bureau inschakelen. In dat geval moet duidelijk zijn welke kantoren zij in de arm nemen en welke vergoeding daartegenover staat. Nederlandse bedrijven moeten deze gegevens eveneens aanleveren wanneer ze actief zijn op Capitol Hill.
Van alle grote Nederlandse bedrijven spendeert oliemaatschappij Shell het meest aan lobby, al kennen de uitgaven een grillig verloop. Waar het concern er in 2004 een miljoen dollar aan uitgaf, schoot dit budget omhoog op het moment dat Obama werd ingezworen, in januari 2009. In 2011 en 2012 was het Brits-Nederlandse concern jaarlijks zo’n 14,5 miljoen dollar kwijt aan lobbyactiviteiten. Met dat bedrag bereikte het beide jaren de top-20 van meest spenderende organisaties. Het budget daalde daarna naar een kleine 9 miljoen dollar.
Niet alleen Shell gaf in een verkiezingsjaar veel geld uit om daarna de miljoenen wat terug te schroeven. Philips en Unilever draaiden de geldkraan na de herverkiezing van Obama eveneens ietsje aan. Heineken en Aegon daarentegen spendeerden de laatste jaren meer. De biermagnaat verviervoudigde het lobbybudget zelfs, al blijft het bedrijf in absolute cijfers flink achter bij andere Nederlandse multinationals.
Crisis
De uitgaven aan lobby kunnen dus sterk schommelen. Welke invloed politieke en externe ontwikkelingen hebben op de intensiviteit van de lobbyactiviteiten is duidelijk te zien bij ING. Tot aan 2002 spendeerde ING jaarlijks ruim anderhalve ton aan politieke beïnvloeding in de VS. In vijf jaar tijd liep dat bedrag gestaag op tot een kleine 1 miljoen dollar. En toen brak de financiële crisis uit. In 2008 spendeerde de bank iets meer dan 2 miljoen dollar — ruim twee keer zoveel dan een jaar eerder. Het jaar erop werd dat bedrag nagenoeg geëvenaard, waarna het in 2010 terugliep tot nog geen drie ton.
ING is in 2012 voor het laatst terug te vinden in het register. In dat jaar spendeerde het 1.160.000 dollar aan lobbyactiviteiten. In 2013 moest de bank van de Europese Commissie de Amerikaanse verzekeringstak afstoten vanwege de eerder ontvangen staatssteun. Die tak ging zelfstandig verder onder de naam Voya en de bank verkocht in 2015 de laatste 19 procent van haar aandelen in het bedrijf. In de tijd dat ING nog een belang had in Voya, gaf dat bedrijf jaarlijks tussen de 1 en 1,3 miljoen dollar uit aan lobbyactiviteiten.
Brussel
Dichter bij huis geven openbare gegevens eveneens een beeld van hoe actief en omvangrijk de lobby is. De Europese Unie kent sinds 2008 een transparantieregister waarin informatie is te vinden over lobbyende organisaties. Drie jaar later voegden het Europees Parlement en de Europese Commissie hun gegevens samen, waardoor meer informatie beschikbaar kwam die bovendien veel inzichtelijker werd. In de daaropvolgende jaren zijn er kleine verbeteringen aangebracht en geregistreerde organisaties moeten hun informatie jaarlijks actualiseren.
Ondanks alle verbeteringen blijft het Europese register met fundamentele problemen kampen. Wie hoge ambtenaren hoopt te spreken of toegang wil krijgen tot het Europees Parlement moet zich registeren. Maar afspraken kunnen natuurlijk ook buiten de muren van de Europese instellingen plaatsvinden. Het vrijwillige karakter van het register zorgt er dus voor dat lang niet iedereen zich registreert. Met name in te huren advocatenkantoren blijven buiten schot. Een tweede grote omissie is dat de Europese Raad en de Raad van Ministers zich niet bij het register hebben aangesloten. Wie bij de lidstaten in Brussel over de vloer komt, blijft daardoor grotendeels onduidelijk.
Ondanks alle verbeteringen blijft het Europese register met fundamentele problemen kampen
Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, presenteerde bij zijn aantreden een tienpunten-plan. Onderdeel daarvan vormde een verplicht transparantieregister voor het Parlement, de Commissie en de Raad. Frans Timmermans kondigde onlangs aan in de herfst met een voorstel daarvoor te komen, al lijkt een wettelijk verplicht register niet haalbaar. Ook de Raad blijft terughoudend, maar stelt zich coöperatiever op dan enkele jaren geleden.
Organisaties moeten bij het het transparantieregister een raming opgeven van de kosten voor lobby. Shell geeft aan vorig jaar tussen de 4.500.000 en 4.749.000 euro uit te hebben gegeven. In de bovenstaande tabel is het gemiddelde bedrag opgenomen. Met het bedrag geeft Shell — net als in de VS — veruit het meeste uit aan lobby. De rest van de bedrijven spenderen jaarlijks nog geen miljoen aan het beïnvloeden van de Europese politiek.
In het aantal lobbyisten steekt het olieconcern ook ver boven de rest uit. Wel blijft Shell achter bij het aantal lidmaatschappen van andere organisaties, zoals branche- en koepelverenigingen clubs op hun beurt ook weer lobbyen voor een bepaalde sector. De belangen van leden worden via deze weg eveneens behartigd.
Invloed
Wat zeggen deze gegevens over de invloed van Nederlandse multinationals op beleid? Onderzoek wijst uit dat geld en mankracht er lang niet altijd voor zorgen dat aan het langste wordt eind getrokken. Lobbysucces wordt door veel zaken beïnvloed en is moeilijk meetbaar, maar gesteld kan worden dat het tegenhouden van veranderingen en kleine aanpassingen een stuk eenvoudiger is dan radicale verandering. Het doel waarvoor wordt gelobbyd, bepaalt voor een belangrijk deel de kans op succes.
Bedrijven zijn er blijkbaar zelf wel van overtuigd dat geld lobbysucces beïnvloedt
Dat wil niet zeggen dat geld helemaal geen rol speelt. Wie beschikt over 1 miljoen euro heeft natuurlijk veel meer mogelijkheden dan iemand die niets heeft. Het effect van een miljoen extra is echter een stuk kleiner als het budget van 14 naar 15 miljoen euro gaat. Een groter budget en team van lobbyisten geven wel de mogelijkheid om altijd vooraan te staan en om intense relaties op te bouwen met alle belangrijke beleidsbepalers. Die worden bovendien overstelpt met informatie, wat de lobbyisten noodzaakt om continu gehoord te worden. Als je altijd de aandacht weet te winnen, gaat dat automatisch ten koste van anderen.
Inzage in budgetten levert verder interessante inzichten op. Zo verdubbelt ING de lobbyuitgaven op het moment dat de financiële crisis uitbreekt. De uitgaven van Shell zijn vele malen hoger in de ambtsperiode van Obama dan in die van George W. Bush — een president die minder oog had voor het milieu dan Obama. In het herverkiezingsjaar van Bush gaf het bedrijf 1.080.000 dollar uit aan lobby, bij de herverkiezing van Obama was dit 14.480.000 dollar. Bedrijven intensiveren hun lobbyactiviteiten dus als daar aanleiding toe is. Zelf zijn ze er blijkbaar wel van overtuigd dat geld lobbysucces beïnvloedt.
Of dat in Nederland ook het geval is, blijft gissen. Niet alleen de budgetten zijn onbekend, ook het aantal lobbyisten blijft onduidelijk. Lobbykantoren maken daarnaast hun klantenkring niet bekend, laat staan de rekening die zij aan hen presenteren.
14 Bijdragen
goof 4
Dit ook ook weer voor 100% de schuld van onze politieke incapabele pluchezitters.
Moeten we ons eens niet afvragen of ons gehele politiek stelsel ver over de houdbaarheidsdatum is als de politiek alles verkloot wat er maar ook maar te verkloten is .
Noem mij eens een sector of een onderdeel van de economie dat je kunt zeggen ,toch goed dat we Den haag hebben .
Het maakt niet uit waar de politiek zich mee bemoeit maar ze presteren het om alles uit de klauw te laten lopen en wat er maar fout kan gaan gaat ook fout .
En als deze groep imbecielen een half jaartje voor de verkiezingen weer zoete broodjes bakt trappen hele volksstammen er weer in.
Weet wat een goed voorbeeld is .
Toen de belgen meer als een jaar geen regering hadden ging het de belgen voor de wind en iedereen was blij.
Vertel mij eens waar we een regering voor nodig hebben?
Ze presteren niets , ze produceren niets , kosten klauwen vol met geld , het een grote kliek vriendjes politiek en mooie baantjes carrousel waar ze allemaal hun zakken vullen tijdens en na hun politieke carrière en zijn vrijwel allemaal verworden tot marionetten van het grote geld.
Laat de zaak maar zsm uit elkaar ploffen en tot een grondige reset komen zou ik zeggen want in het ravijn donderen we toch wel.
En we hebben nu de Italiaanse banken die weleens voor de grote sneeuwbal gaat zorgen die een enorme lawine gaat veroorzaken want dit soort vlekken poets zelfs Draghi niet weg.
De Italiaanse banken hebben in 2008 te weinig maatregelen genomen om de bankensector gezond te maken hoor ik zeggen, oh en waarom staat dan de Deutsche bank ook op omvallen ?
Gilles Wattel 1 3
goofDe man liet dus zijn sociale gevoelens blijken, en ook zijn diepe inzichten.
Hij lijkt niet te weten dat velen in Italië wat snuggerder zijn dan hij, dat ze uit de euro moeten, om weer baas in eigen huis te worden.
De zuidelijke landen, het begint afgezaagd te worden, hebben een geschiedenis van honderden jaren van munt aanpassingen, vooral devaluaties, die zijn onmogelijk geworden door de euro.
Als onze wakkere landbouwer bedoelt met 'werk verzetten' 'van Italianen Duitsers maken', dan is er inderdaad werk aan de winkel, een cultuurverandering vergt minstens honderd jaar.
In die periode is uiteraard Italië al lang uit de EU gestapt.
goof 4
Gilles Wattel 1MatthijsK 7
goofDan krijg je ineens dat je veroordeeld wordt als monopolist (Microsoft) en dat je autos in ene niet aan de regels voldoen (Volkswagen). Die hebben hun lesje geleerd en zitten nu ook vol in de lobby.
Ik zeg het al een tijdje, politiek is een spel van verliezers.
Jan-Marten Spit 9
goofDit ook ook weer voor 100% de schuld van onze politieke incapabele pluchezitters."
politiek is het spel van macht en machtsprojectie. het is niet de schuld van politici, het is precies hun ambacht om de grootste macht te bedienen. je kan daarom wel zeggen 'dat het de schuld van de politiek is', maar wat je eigenlijk zou moeten zeggen is dat het de schuld is van jou en mij. wij projecteren namelijk geen macht van enige betekenis, terwijl we die wel hebben. met ons allen samen heel veel zelfs, meer dan alle fossiele conglomeraten van de wereld bij elkaar.
ergo, met alleen klagen dat de door ons gekozen politici 'incapabel' zijn, schieten we bitter weinig op.
goof 4
Jan-Marten SpitJan-Marten Spit 9
goofStem op een partij die een partijprogramma schrijft op basis van wat ze vinden, en daar ook aan vasthouden. Demonstreer. Tank niet bij Shell. Organiseer een nieuwe partij. Werf FTM leden. Deel informatie. etc etc.
Lydia Lembeck 12
Jan-Marten Spitgeen ook geen 1
goofDat is toch geweldig!
Als we nog een leefbare planeet (soort van) willen over houden, hebben we (wereldwijde) krimp nodig.
Geen groei.
Gilles Wattel 1 3
Jack Straw, het maatje van Bliar, kwam net in het nieuws voor de moordpartij in Irak, de vernietiging van de infrastructuur van dat land, en de bloedige chaos daar sinds Bliar c.s. democratie kwamen brengen.
Deze zelfde Straw, lid van het lagerhuis, werd met verborgen camera gefilmd door journalisten die het deden voorkomen alsof ze een beïnvloeder wilden in Brussel.
Straw noemde z'n tarief, en beweerde alles voor elkaar te kunnen krijgen aldaar.
Welke bedragen op deze manier worden besteed wordt natuurlijk nergens verantwoord.
Zo vraag ik me af wat het adviseurschap van b.v. Van Baalen is voor Taiwan.
Verhofstadt schijnt een ton of vier bruto per jaar bij te schnabbelen als adviseur, bij z'n twee ton netto als EP lid.
Ik vraag me dan af of je die vier ton onder lobbyen of onder omkoping moet rangschikken.
goof 4
Gilles Wattel 1Trouwens met die Verhoffstadt en van Baalen noem je er ook twee op die we als eerste op het dorpsplein ter verantwoording moeten roepen.
goof 4
Dat de beurzen de weg kwijt zijn weten we maar waarom in de EU de beurzen stijgen als een raket omdat er in de VS wat gepimpte werkeloosheidscijfertjes redelijk goed zijn ontgaat mij geheel .
Deze nieuwsberichten kwamen vandaag uit.
15:44 Boskalis schrapt wereldwijd 650 banen
15:22 Barroso aan de slag bij Goldman Sachs 6
15:18 IMF: brexit vertraagt groei in eurozone 5
14:50 Wall Street verwerkt sterk banencijfer VS 5
14:43 Beurzen veren op na sterk banencijfer in VS
14:39 Banengroei VS veel sterker dan verwacht 10
13:57 Italië houdt optie bankensteun open 6
13:56 FNV zint op stakingen bij Unilever
11:42 Rustig koersverloop op Europese beurzen 1
10:33 BAM bouwt Britse school
09:52 Beschikbaarheid 06-nummers neemt verder af
09:39 Brexit vreet aan Brits consumentenvertrouwen 2
09:10 Beleggers wachten op banenrapport VS 8
08:58 Krimp in productie Franse industrie 1
08:26 Nikkei gaat opnieuw omlaag 2
08:12 Financieel topman stapt op bij Air France-KLM
08:08 Duitse export neemt sterk af 4
07:51 Heijmans bouwt woontorens in Rotterdam
07:50 Staking zorgt voor krimp bij Air France 1
07:43 ING volgt Philips Lighting met koopadvies
07:41 Cohen & Steers weer kleiner in Wereldhave
06:44 Productie industrie groeit
06:44 Meer faillissementen in juni
Zijn we hier in de EU nou echt bestrontdonderd dat we een gemanipuleerd banencijfer gaan gebruiken om beurzen met 2 % te laten stijgen terwijl er in de EU alleen maar rampberichten komen !!!
Normaal gesproken zouden beurzen crashen met dit soort berichten maar anno 2016 zijn alle berichten die kutter zijn dan kut goed voor de beurzen een koopmoment .
Ik denk dat vele beleggers sadomasochisten zijn want hier kan ik echt niets meer van begrijpen.
Oja, heb ik al gezegd dat we hier knettergek zijn !
Nogmaals mensen , het gaat kutterder dan kut en de AEX zou bij normaal gebruik van uw hersencellen op 100 moeten staan en niet op 435.
Jan-Marten Spit 9
goofmensen, ook mensen die in aandelen handelen, zijn niet allemaal even rationeel. die irrationaliteit, zoals sentiment dankzij dit soort berichten, heeft desondanks een reel effect op de koersen, tenminste op de kortere termijn. rationele beleggers houden dus rekening met irrationeel sentiment.
"Zijn we hier in de EU nou echt bestrontdonderd dat we een gemanipuleerd banencijfer"
een deel van de verklaring is dus irrationeel sentiment, een ander deel is m.i. het feit dat we mentaal onderworpen zijn. als de VS zegt, doet of beweegt, dan gaan onze hersenen in zu-befehl modus. zoals je weet heeft de AEX, zoals dat heeft, richting nodig van Wall-Steert op twijfeldagen. Is Wall-Street onverhoopt een keer dicht op een dag dat de AEX open is, dan durft amper iemand een order te plaatsen.
Jan-Marten Spit 9
wetgeving die de aarde rechten moet geven, zoals Olaf Palme al voorstelde, is recenter nieuw leven in geblazen door o.a. Polly Higgins.
De mondiale (naties) consensus dat dit 'missende wetgeving' is, is zeer breed. Meerdere malen is gepoogd via de VN dit concreter te maken.
"Of dat [lobby invloed] in Nederland ook het geval is, blijft gissen."
we zijn het gissen wel voorbij, want
"Only three countries, the Netherlands, the United Kingdom and the United States of America, opposed the inclusion of an environmental crime"
https://en.wikipedia.org/wiki/Ecocide#Existing_domestic_ecocide_laws
zou dan impliceren dat de Nederlandse politiek een principieel-ideologische voorkeur heeft voor het beschadigen van ons ruimteschip aarde.