Het internet bulkt van de suggesties en de ideeën over hoe het presidentschap van Donald Trump te overleven en te bestrijden. Toch kunnen de talrijke filmpjes die viraal gaan en de lijstjes met de leugens en de vele inconsequenties van de nieuwe Amerikaanse president niet verhullen dat Trump zijn tegenstanders al anderhalve week naar adem doet happen.

We verslikken ons in onze verontwaardiging over de genomen beslissingen, over de nieuwe aankondigingen of over de zoveelste openlijke schoffering. We komen woorden te kort om onze ongerustheid en onze afschuw te uiten en via sociale media te delen. Maar veel verder lijken we niet te komen. Het is meer een ritueel om onszelf gerust te stellen, dan een strategie voor de strijd.

Natuurlijk waren er in het weekend na zijn inauguratie betogingen en het mag duidelijk zijn dat er in de Verenigde Staten een en ander beweegt, maar tegelijk stellen we dag in dag uit vast hoe een nieuwe controversiële uitspraak of beslissing van de nieuwe president de pussyhats volledig ondersneeuwt. Dat is op z’n minst het beeld dat wordt gezet.

Weapons of mass destruction

De situatie is dan ook helemaal nieuw: Amerika heeft een narcistische president die zonder met de ogen te knipperen keer op keer de waarheid loochent. George W. Bush kon er ook wat van met zijn Iraakse 'weapons of mass destruction', maar Bush leek op z’n minst nog pogingen te ondernemen om bewust een soort valse waarheid te creëren. Een discussie over de vraag of een land massavernietigingswapens herbergt, is van een andere orde dan de discussie over hoeveel volk er op de inauguratie van de president aanwezig was.

Daarin schuilt het verschil tussen de leugens van Bush en de leugens van Trump: in het geval van Trump kan iedereen met een beetje verstand vaststellen dat hij liegt. Bij Bush lag dat een stuk moeilijker.

Eigen terrein

Trump slaagt daarin door zijn wedstrijd op een ander voetbalveld te spelen. Op een plek waar alleen zijn regels gelden en waar hij speelt onder het goedkeurend oog van zijn eigen juichende toeschouwers die zijn narcisme doorlopend bevredigen.

Maar wat hem ongetwijfeld het meest van al amuseert, is de vaststelling dat met het verstrijken van de tijd nogal wat mensen gewoon zijn komen meespelen op zijn veld. Ze hebben sluipend zijn spelregels aanvaard, ook al begrijpen ze die niet helemaal. Het enige wat helemaal duidelijk is, is dat de waarheid er niet van tel is, en dat is het geval vanaf dag één, 16 juni 2015, de dag waarop Trump zich officieel kandidaat stelde voor het presidentschap.

De verhalen over de Mexicaanse muur die hij zou bouwen, de ontkenning van de klimaatopwarming, zijn harde uithalen naar moslims... Media werden langzaamaan verslaafd aan zijn harde uitlatingen en met elke voorpagina of talkshow waarin Trump mensen schoffeerde, groeide hij. Tot hij plots, tegen alle verwachtingen in, president van de Verenigde Staten werd.

Strohalm

In de laatste rechte lijn naar de verkiezingen begon het veel media te dagen dat hun hang naar sensationele uitspraken het monster Trump mee had helpen baren. En na de verkiezingen volgde een zeldzame blijk van introspectie. Daarop volgde de hoop dat Trump, eens in het Witte Huis, zijn toon zou matigen en onder druk van het ambt zou vervellen tot een staatsman. Hoewel het lijstje van ministers en naaste medewerkers vanaf dag één het tegendeel deed vermoeden, werd die laatste strohalm gretig gegrepen.

De harde realiteit is dat Trump als president niet verschilt van Trump als presidentskandidaat

Maar na anderhalve week presidentschap is nu ook die laatste strohalm definitief geknapt. De harde realiteit is dat Trump als president niet verschilt van Trump als presidentskandidaat. Bovendien is Trump als president negeren een stuk moeilijker dan Trump als presidentskandidaat negeren.

Dat resulteert in een situatie waarbij niemand nog goed lijkt te weten hoe het verder moet. Het enige wat rest is het gevoel dat het zo niet verder kan. Trump botst in hoog tempo met heel veel machten en krachten binnen de Amerikaanse democratie. Die spanning bouwt zich in ijltempo op en vroeg of laat zoekt en vindt ze een uitweg.

Dit stuk werd geschreven door Tom Cochez en is afkomstig van Apache, het Vlaamse platform voor onderzoeksjournalistiek waar Follow the Money mee samenwerkt.