
De Joint Strike Fighter (JSF) is als een black box. Het is onduidelijk wat de beoogde vervanger van onze F-16's gaat kosten. Voor- en tegenstanders goochelen met cijfers, maar wat gaat het de Nederlandse Staat nou echt kosten? En wat kan de moderne straaljager daadwerkelijk: How much bang for a buck do we get?
Het is ook de vraag wat Nederland opschiet met de zogenaamde F-35. Al aan het begin van het besluitvormingsproces werd de JSF een industrieproject. Orders voor Nederlandse bedrijven en bijbehorende banen zijn veel gehoorde argumenten. De militaire argumentatie sneeuwt onder, maar intussen rijdt de trein en deze lijkt niet meer te stoppen.
De JSF: een ongeluk in slow motion
Nederland koopt JSF met gebreken, Defensie houdt kritiek achter
Minister Hennis, het JSF-dossier gaat niet de la in
Creatief boekhouden met het JSF-budget
JSF-industrie rekent zich rijk met omzet
Zeven pijnlijke JSF-rapporten die het Kabinet-Rutte laat liggen
Nieuwe rapporten: JSF-foutenfestival
Slechts vier JSF's voor missies
Vanity Fair fileert JSF
PvdA draait door in JSF-dossier
Nieuwe rapporten: JSF-foutenfestival
Nog meer munitie voor het JSF-verzet: De techniek en bruikbaarheid blijven hete hangijzers, zo blijkt uit twee nieuwe rapporten.
Perverse prikkels voor Lockheed Martin
Fouten maken kost geld. De toezichthouder zou daarom bij het Joint Program Office (JPO) van Bogdan aandringen op een ontsnappingsclausule in de contracten met de producenten, zodat de Amerikaanse regering alleen betaalt voor de kwaliteit die zij voor ogen hebben. Bogdan vertelde in Vanity Fair dat de kosten uit de pan rijzen door eerder afgesloten contracten. In de gevallen waarin Lockheed een productiefout maakte, kreeg de producent namelijk gewoon betaald voor zijn werk. Bovendien kreeg Lockheed extra betaald om de eigen fout te herstellen. Perverse prikkels liggen op de loer en de genoemde ontsnappingsclausule kan dit probleem adresseren. Het herstellen van technische fouten betekent echter niet meteen het einde van alle problemen. Uit onderzoek van professor Lex van Gunsteren van de Technische Universiteit Delft blijkt dat de JSF het schoolvoorbeeld is van de valkuilen die een multifunctioneel design met zich meebrengt. De JSF is een vliegtuig dat amper in staat is om enige gevechtskracht te leveren. Het resultaat van te veel stakeholders die teveel tegenstrijdige eisen stellen, concludeert van Gunsteren.'JSF is next to useless'‘The JSF is a complete failure from an engineering design point of view,’ aldus de professor van de TU Delft. In de praktijk moet de JSF drie soorten missies kunnen uitvoeren. Één tegen één luchtgevechten, ook wel dog fights genoemd, grondtroepen van luchtsteun voorzien en op lange afstand bommenwerpen. De eerste twee missies vereisen wendbaarheid, maar die is matig tot slecht door de vele vereisten van de alleskunner. Het Kabinet Rutte-II heeft besloten om de JSF aan te schaffen, maar de Eerste en Tweede Kamer moeten nog instemmen. Ondanks het besluit van zijn PvdA-collega’s in de regering heeft fractieleider Samsom zijn publieke twijfels geuit na het rapport van de Rekenkamer, dat overigens in overleg met het kabinet werd afgezwakt. 'In 2009 signaleerden wij een vrijwel eenzijdige focus op de JSF als vervanger voor de F16. In de nota is dit beeld niet veranderd', is één van de zinnen die uit de conceptversie van het rapport zijn gehaald. De daarmee samenhangende conclusie dat er na 2001 geen serieuze kandidatenvergelijking heeft plaatsgevonden, werd tevens verwijderd. Er is een escape. Minister Hennis van Defensie vertelde in Nieuwsuur dat Nederland de JSF pas koopt in 2015 en doet daarmee de toezegging dat de aankoop van de JSF nog niet onvoorwaardelijk is. Zo is tenminste nu de belofte. Van de huidige regering.
Bijdragen