De Brits-Nederlandse oliemaatschappij Shell wordt ervan verdacht voor honderden miljoenen euro’s te hebben gefraudeerd met vrachtbrieven van scheepsladingen olie. Details over de strafzaak zijn naar buiten gekomen via het Nigeriaanse persbureau NAN.

Op basis van processtukken en uitspraken van de Nigeriaanse landsadvocaat Fabian Ajogwu blijkt dat de strafzaak wordt gevoerd tegen Shells dochterondernemingen Shell Petroleum Development Company of Nigeria Limited en de op Barbados gevestigde Shell Western Supply & Trading Limited. De mogelijke fraude heeft gespeeld in de jaren 2013 en 2014, waarbij Shell 5,8 miljoen vaten olie (928 miljoen liter), zonder hierover juist te rapporteren, Nigeria zou hebben uitgevoerd. Over deze olie is volgens de Nigeriaanse overheid geen exportbelasting betaald.

Nigeria wil de missende belastinginkomsten verhalen op de oliemaatschappij en eist daarvoor 362,62 miljoen euro. Ieder jaar dat dit bedrag niet wordt betaald, berekent de Nigeriaanse overheid bovendien 21 procent rente over het bedrag. Shell zou al op 21 januari 2016 op de hoogte zijn gebracht van de claim, maar destijds niet hebben gereageerd.

Nigeria eist van Shell  362,62 miljoen euro en voor elk jaar dat dit bedrag niet wordt betaald een boeterente van 21 procent rente

Shell zegt in een reactie tegen Follow the Money: ‘Shell is op de hoogte van de rechtszaak en kan verder geen commentaar geven, aangezien het een lopende rechtszaak betreft. We blijven onze bedrijfsactiviteiten in Nigeria uitoefenen in overeenstemming met de wetgeving die daar van toepassing is.’

Trade misinvoicing

De oliefraude zou hebben plaatsgevonden door het vervalsen van vrachtbrieven. Die praktijk staat bekend als 'trade misinvoicing'. Trade misinvoicing (ook wel misreporting genoemd) kan worden toegepast bij de export of import van goederen door te goochelen met aantallen, de waarde, de kwaliteit of de producten zelf. Trade misinvoicing een van de belangrijkste oorzaken waardoor landen belastinginkomsten mislopen. In dit geval beschuldigt Nigeria Shell ervan de hoeveelheid olie op de vrachtbrieven te laag te hebben aangegeven. Dit resulteerde in ladingen olie waarover geen exportbelasting werd betaald.

Uit de processtukken van Nigeria versus Shell blijkt, dat de olietankers Authentic, Eagle Tuscon, Eagle Seville en Overseas Everglades werden ingezet om de vermeend frauduleuze lading van Nigeria naar de Verenigde Staten te verschepen. Zo zou bijvoorbeeld op 6 januari 2013 de Authentic een lading van 660.712 vaten olie ter waarde van 64,79 miljoen euro niet hebben gerapporteerd. De eerstvolgende hoorzitting in de strafzaak is op 20 oktober.

15 oliebedrijven verdacht

De details over de rechtszaak tegen Shell volgen op eerdere berichten over soortgelijke zaken tegen Chevron, Eni en Total. Eerder deze week werd een rechtszaak tegen die bedrijven opgeschort tot eind oktober. De bedrijven zijn aangeklaagd voor fraude met vrachtbrieven over de periode 2010 en 2014 voor een bedrag van 11,4 miljard euro. Nigeriaanse media melden intussen dat 15 oliebedrijven verdacht zijn in de zaak. Naast Shell, Chevron, Eni en Total worden ook ExxonMobil en het Braziliaanse Petrobras genoemd.

Meer over trade misinvocing lees je hier en in ons dossier Internationale grondstoffenhandel.