
Om te voorkomen dat belastingbetalers nog eens moeten bijspringen als er een bank op omvallen staat, geldt binnen de EU sinds enige tijd het principe van de ‘bail-in’. Aandeelhouders, obligatiehouders en zelfs depositohouders moeten als eersten bloeden als er een bank op omvallen staat, is het idee. Jef Poortmans ging na hoe dit systeem zich in de praktijk houdt.
Sinds 2008 is het probleem van de Europese banken in twee termen samen te vatten: too big to fail en bail-out. Menig politicus krijgt er nog zure oprispingen van en voor veel belastingbetalers zijn ze een doorn in het oog. Daarom werken beleidsmakers en toezichthouders naarstig aan een oplossing waardoor de verliezen van banken in de toekomst niet langer bij regeringen en de belastingbetaler terechtkomen. Het is maar de vraag of dat de juiste oplossing is en of er niet de kiem mee wordt gelegd voor nieuwe problemen.
Resolutie maar geen oplossing
Onze banken zijn te groot om bankroet te laten gaan. Daarom heeft men er maar een nieuwe term voor gevonden: resolutie. Dat resolutieprincipe is voor het eerst in 2011 uiteengezet door de Financial Stability Board, het G20-orgaan dat over de internationale financiële stabiliteit moet waken. Het geeft regeringen en toezichthouders een aantal handvatten waarmee ze een falende bank recht kunnen houden, of op kunnen heffen zonder dat het de wereldeconomie naar de verdoemenis helpt.
In de woorden van Tim Skeet van de kapitaalmarktenlobby International Capital Markets Association (ICMA): ‘Banken gaan vanaf nu niet meer bankroet, ze gaan in resolutie. Een nieuw concept voor iedereen, waar we met zijn allen aan moeten wennen.’
Voor elke Europese bank moet er een resolutieplan zijn waarin staat hoe hij geherstructureerd of opgeheven kan worden
Voor de EU is dat resolutiemechanisme vastgelegd in de BRRD-richtlijn (Bank Recovery and Resolution Directive). De kern daarvan is dat er voor elke Europese bank een resolutieplan moet zijn waarin staat hoe die bank, als deze failliet dreigt te gaan, geherstructureerd of opgeheven kan worden.
Voor de 129 grootste banken onder toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB) worden die resolutieplannen gemaakt door de Single Resolution Board (SRB), die vanaf 2016 de volledige bevoegdheid heeft voor het opstellen van deze plannen. Voor de andere Europese banken is dat de taak van de nationale resolutieautoriteiten (NRA’s). In Nederland is dat De Nederlandsche Bank (DNB). Hoe ver de SRB of haar nationale evenknieën staan met het opstellen van al die plannen en wat er precies in zal staan, weet niemand. Het staat enkel vast deze autoriteiten er vanaf begin dit jaar voor bevoegd zijn.
Bail-in als lauw excuus voor te lage kapitaalseisen
Een van de belangrijkste instrumenten bij zo’n resolutie is de bail-in. Jazeker, we zijn van bail-out naar bail-in gegaan. Een verandering van voorzetsel kan wonderen verrichten, ware het niet dat het tot nu toe voorlopig enkel bij een vormverandering blijft en dat de inhoudelijke ommezwaai te wensen overlaat.
Het idee van een bail-in is dat vanaf nu de aandeelhouders, schuldeisers en sommige depositohouders opdraaien voor de verliezen van hun banken in plaats van de belastingbetaler. Daarmee is het gedaan met het pompen van overheidsgeld in het bankwezen. De achterliggende gedachte is namelijk: als de banken nu door hun eigen vermogensbuffers zitten, zullen we een deel van het geld van de obligatiehouders gebruiken om de bank van nieuw kapitaal te voorzien, en als het echt nodig is wordt gekeken naar het geld van de rekeninghouders.
‘Die nieuwe bail-in-regeling moet je eigenlijk zien als de derde en laatste strohalm waarmee men het too-big-to-fail-probleem wil oplossen,’ verklaart Christian Stiefmüller, beleidsanalist bij Finance Watch, een ngo die het reilen en zeilen van de financiële wereld kritisch in de gaten houdt. ‘Eerst heeft men geprobeerd de kapitaalsvereisten op te trekken, maar daar is men lang niet ver genoeg in gegaan.’ Het percentage eigen kapitaal dat banken moeten bezitten, is nog steeds beduidend laag: 4,5 procent. Bovendien is hdi een misleidend percentage, omdat het een risicogewogen kapitaaleis betreft. Stiefmüller: ‘Een tweede remedie was de structurele hervorming van de banken zoals voorgesteld in het Liikanen-rapport, maar daar is ook niets van gekomen.’ De Liikanen-commissie pleitte ervoor om zakenbankieren te scheiden van commercieel bankieren, maar dat idee is door de banksector en de beleidsmakers netjes aan de kant geschoven. ‘Dus nu kijkt iedereen richting de bail-in als zijnde de oplossing.’
Vanaf heden moeten banken bovenop hun verplichte eigen vermogen genoeg schuld hebben uitstaan die in geval van nood kan worden omgezet of afgeschreven in kapitaal. Dat buffertje is tot MREL gedoopt: ‘Minimum Requirement for own funds and Liabilities’ oftewel een ‘minimumvereiste voor eigen middelen en in aanmerking komende passiva’. Een voorbeeld van dergelijke obligaties zijn de zogenoemde coco’s (contingent convertibles), waar in Nederland eind vorig jaar een hevig debat over woedde vanwege de belastingvoordelen die banken ermee krijgen. Coco’s zijn echter niet de enige schuldpapieren die aanmerking komen voor MREL.
De strijd om procenten
De European Banking Authority (EBA) — de Europese bankwaakhond — ziet erop toe dat MREL gelijkwaardig wordt toegepast over heel de Europese Unie (EU). De twee vragen die daarbij opkomen, duiden meteen ook op de twee problemen binnen heel het resolutieregime: hoe groot moet de buffer zijn en waar moet die uit bestaan?
Op die eerste vraag is geen eenduidig antwoord. Ook Sven Giegold, Europees parlementslid (fractie De Groenen), tast in het duister. ‘De strijd rond MREL wordt nu vooral gevoerd over de striktheid van de implementatie,’ zegt hij. Het is aan de SRB of de nationale toezichthouders om voor elke bank apart te bepalen hoe dik die MREL-laag met bail-innables moet zijn. Discretionariteit heet dit in financieel EU-jargon, wat erop neerkomt dat de SRB en nationale toezichthouders naar eigen inzicht een MREL-percentage mogen toekennen. Tot zover de eenvormigheid die men met de bankenunie nastreeft.’
Hoe controversieel de discussie rond de omvang van MREL is, blijkt uit de onenigheid tussen de EBA en de Europese Commissie over de burden sharing-clausule in de BRRD-richtlijn. Die clausule stelt dat de resolutieautoriteiten voor systeembanken op voorhand moeten controleren of er bij de aandeel- en obligatiehouders minstens 8 procent van de totale passiva gehaald kan worden als een van die banken dreigt om te vallen. De Commissie heeft deze test verworpen. ‘Tegen de wil van de EBA en SRB in,’ benadrukt Giegold. De test zou namelijk een geharmoniseerde MREL-drempel van 8 procent impliceren, wat ingaat tegen de discretie van elke toezichthouder om de drempel per individuele bank te bepalen. Een argument dat ook de Association for Financial Markets in Europe (AFME), de Europese bankenlobby, aanhaalde in haar antwoord op de EBA-consultatie over MREL, en dat de Commissie heeft overgenomen.
‘Elke König, het hoofd van de SRB, heeft wel al gezegd dat ze voor de grootbanken MREL minstens op 8 procent wil hebben,’ vertelt Europees-Parlementslid Giegold. ‘De druk op de SRB zal vanaf nu wel voelbaar toenemen.’
Een daadwerkelijke controle op hoe hoog de buffer voor elke bank ligt, is er niet
Maar een daadwerkelijke controle op hoe hoog die buffer voor elke bank ligt, is er niet. ‘De parlementaire werkgroep rond de bankenunie heeft wel toegang tot de verslagen van de SRB-vergaderingen, maar de resolutieplannen zelf mag niemand inkijken,’ verduidelijkt Giegold.
Daarnaast kun je je ook afvragen of het een goed idee is om de nationale toezichthouders de MREL-drempel bij hun eigen banken naar believen te laten bepalen. ‘Ik heb in zekere zin wel vertrouwen in de SRB,’ zegt beleidsanalist Stiefmüller van Finance Watch, ‘maar op lidstaatniveau kun je je vragen stellen.’ Ook Giegold is sceptisch: ‘Je moet nooit teveel vertrouwen hebben. De Europese banken worden nog steeds gesubsidieerd door lage kapitaaleisen. Veel van mijn collega’s lopen mee met het verhaal van de bankenlobby dat een te grote kapitaalbuffer slecht voor de economie is, hoewel daar geen enkel bewijs voor bestaat.’
Too-complex-to-fail
‘Maar naast die MREL-buffer zou het interessanter zijn om na te gaan hoe de structuren van bepaalde banken in de resolutieplannen hertekend worden,’ gaat Sven Giegold verder. Die plannen zijn namelijk niet alleen een handleiding voor hoe de verliezen van een bank moeten worden opgevangen of geherkapitaliseerd. Ze moeten ook aantonen hoe je een bank herstructureert, zodat deze na de resolutie haar belangrijkste activiteiten kan blijven uitvoeren.
‘Hoe ga je Deutsche Bank met haar duizendtal subeenheden over heel de EU in een weekendje herstructureren?’ vraagt Giegold zich af. ‘De structuren van de grootbanken moeten eenvoudiger, maar ook daarvoor moeten we de resolutieplannen kunnen inkijken, wat niet kan.’ Guillaume Prache van Better Finance, de Europese Vereniging van Spaarders en Gebruikers van Financiële Diensten, valt het Europeesa-Parlementslid daarin bij. ‘De resolutieplannen zijn goed, maar de hervorming die echt had moeten plaatsvinden, is de vereenvoudiging van banken die ook too-complex-to-fail zijn,’ stelt Prache. ‘Banken kunnen tegenwoordig herfinancieren aan 0 procent omdat ze de echte economie moeten financieren. Dan is het toch logisch dat je de activiteiten die dat niet doen, scheidt van de rest. Die banken hebben geen stok achter de deur, in de vorm van een bail-in, nodig.’
Wie zit op de bail-in blaren?
Wat kan er behalve de verplichte kapitaalbuffer van 8 procent nog worden ingezet bij een omvallende bank? Wat zijn die ‘in aanmerking komende passiva’? Ook hierop gaat het antwoord — naar goede EU-gewoonte — verschillende richtingen uit en is het gissen geblazen. De eerstvolgende laag die de toezichthouder kan laten omzetten of afschrijven, bestaat uit achtergestelde obligaties. Daar is weinig discussie over.
Over de volgende slachtoffers in de rij bestaat echter veel onduidelijkheid. In principe is dan de senior schuld aan de beurt. Die bestaat niet enkel uit onverzekerde senior obligaties, maar ook uit deposito’s van grote ondernemingen en schuldverplichtingen uit derivatencontracten.
Bij een bail-in mag niemand van de getroffen crediteuren slechter af zijn dan wanneer de bank gewoon bankroet zou gegaan zijn
In de BRRD-richtlijn staat dat bij een bail-in niemand van de getroffen crediteuren slechter af mag zijn dan wanneer de bank gewoon bankroet zou gegaan zijn. De hiërarchie van schuldeisers hangt dus af van de bankroetwetgeving in de lidstaten, en niet geheel verrassend is die wetgeving niet in alle 28 lidstaten gelijk. Voor investeerders in bankenschuld wordt het er niet makkelijker op om de obligaties te waarderen en hun risico’s in te schatten.
Ook de Bail-in Working Group van ICMA eiste vorig jaar in een brief aan de ECB meer eenvoud en duidelijkheid. Zoals Tim Skeet, adviseur van de Bail-in Working Group, zegt: ‘Investeerders kunnen er ondertussen mee leven dat ze achtergesteld worden, dat ze het risico lopen op een bail-in. Het probleem is dat die achterstelling in elke lidstaat anders is. Daarom is het onmogelijk om het risico van bepaalde obligaties in te schatten en ze correct te waarderen. Niemand weet wanneer de toezichthouder ingrijpt en hoeveel kapitaal ze met een bail-in zullen verliezen. Een bijkomend probleem voor investeerders is de erfenis van de noodlijdende kredieten [Non Performing Loans, red.] waar Europese banken nog mee zitten. Het risico van die erfenis willen investeerders via een bail-in niet dragen.’ Ook Stiefmüller wijst op dit probleem: ‘Italiaanse banken zitten sinds 2008 met meer dan 350 miljard euro aan NPL’s op hun balansen waar ze niets aan gedaan hebben. Natuurlijk zijn ze er nu niet op gebrand om nog eens extra kapitaalbuffers aan te leggen.’
Voorproefje
De landen die het minst blij zijn met een bail-in, zijn die waar beleggers en spaarders er al een voorproefje van hebben gehad zonder dat het naar meer smaakte. In Spanje waren in het Bankia-debacle particuliere aandeelhouders de dupe, in Portugal de kleine obligatiehouders van Banco Espirito Santo, net als in Italië, waar de staatsredding van vier regionale banken ertoe leidde dat duizenden AOW’ers hun centen kwijtraakten nadat die banken ze met achtergestelde obligaties hadden opgezadeld.
‘Het wordt een probleem nu ook particuliere spaarders en beleggers in staat moeten zijn om de financiële gezondheid van banken te peilen om hun beleggingsrisico’s in te kunnen schatten,’ zegt Guillaume Prache. ‘Die producten waren via het loket aan Spaanse, Italiaanse, Sloveense en Portugese klanten verkocht. Je kunt niet van particuliere beleggers verwachten dat zij die risico’s kunnen inschatten.’
Giegold en Stiefmüller nuanceren dit. Giegold stelt dat banken hun klanten niet zouden mogen opzadelen met zulke beleggingen, maar hij zegt ook dat het nog altijd aan de klanten zelf is om erover te beslissen: ‘Als je rendement opzoekt moet je er ook de risico’s van dragen.’ Ook Stiefmüller denkt er zo over: ‘Die vorm van mis-selling is typisch voor Zuid-Europese banken, maar minder een probleem voor de rest van de EU.’
Besmettingsgevaar
Wel stelt hij een ander belangrijk punt aan de kaak, namelijk over wie uiteindelijk de bail-innables aanhoudt: ‘Je hebt een groter probleem als ze op de balans van andere grote financiële spelers terechtkomen. Daar hebben we nog geen zicht op, zolang die achterstellingshiërarchie nog niet duidelijk afgebakend is en we niet weten wat precies bail-innable is. Maar je kunt wel uitgaan van de usual suspects, zoals pensioenfondsen en grote institutionele investeerders. En daarmee vergroot je het besmettingsrisico van een bail-in.’
Een kleinschalig voorbeeld van die onderlinge verwevenheid is de resolutie van de Oostenrijkse HETA-bank, de bad bank die overbleef na de nationalisering van de Hypo Alpe Adria bank in 2009. Vorig jaar besloot de Oostenrijkse regering hier geen geld meer in te pompen en om HETA af te wikkelen volgens officiële BRRD-richtlijnen. Twee Duitse banken waren daar meteen het slachtoffer van. Commerzbank heeft 200 miljoen euro moeten afschrijven van haar 400 miljoen aan HETA-obligaties. En ook de Düsseldorf Hypothekenbank moest gered worden, omdat ze een kleine 350 miljoen euro aan HETA-schuld bezat.
Deze voorbeelden, samen met de Zuid-Europese wanverkopen, hebben er inmiddels voor gezorgd dat de markten en investeerders het risico op een bail-in serieus beginnen te nemen. De vraag is echter of dat van enig nut is als de rest van de problemen — zoals lage kapitaalbuffers, hypercomplexe bankstructuren, willekeurige en meerduidige implementatie, en onderlinge verwevenheid — nog niet zijn opgelost.
25 Bijdragen
goof 4
Weten ze dan straks ook hoe dat voelt ?
Natuurlijk niet , als de gewone man bij bijzonder beheer komt dan pakken ze je alles af en mag jij in de schuldsanering .
Als een bank straks bij bijzonder beheer komt , wat gebeurt er dan ?
Waarschijnlijk krijgt de top een extra bonus en een verkapte gouden handdruk van enkele miljoenen en de spaarders zijn hun centjes kwijt .
Alle nieuwe regeltjes die ze nu nog moeten bedenken zijn gelijk als een aspirientje aan een terminale patient geven en alles nu nog bedacht is natuurlijk veel te laat en verloren energie .
Normaal gesproken zou je nu een begrafenis ondernemer bellen en rouwkaarten gaan schrijven als we de situatie gaan vergelijken met de gezondheid van een mens maar voor het oog van het kerkvolk prutsen ze nog wat verder.
Dood paard , einde verhaal , terminaal , ziek tot op het bot ,zijn termen die me zo even te binnen schieten.
Wat zullen we ons doodschrikken als de kasten open gaan bij de banken en wat zullen daar een partij lijken uitrollen.
Dan kunnen we ook gelijk vaststellen wat die hele zg. strenge stresstesten voor een lachertje waren.
Laten we het erop houden dat de deksel van de beerput op exploderen staat van de stinkende en verrotte gassen.
off topic
En nu maar hopen dat de inflatie cijfers in Duitsland zo meteen niet tegenvallen
"Op basis van de geharmoniseerde Europese meetmethode bedroeg de inflatie vorige maand 0,1 procent op jaarbasis."
Zouden ze hiermee niet bedoelen dat met nieuwe meetmethode s cijfers kunnen worden opgepoetst en gemanipuleerd of mogen we zo niet denken.
Michiel WERKMAN 8
Hoe dat is afgelopen weten wij inmiddels.
goof 4
" Voor de andere Europese banken is dat de taak van de nationale resolutieautoriteiten (NRA’s). In Nederland is dat De Nederlandsche Bank (DNB)"
Daar waren ze toch al en hebben ze niet al genoeg laten zien hoe goed ze dat kunnen.
Michiel WERKMAN 8
Hun pensioen is direct - via achtergestelde spaargeld - of indirect via hun pensioenfondsen bij banken gestald en vormt zo een onderdeel van het risicokapitaal van de banken.
Ik ben heel benieuwd hoe lang het bedrag van 100.000 euro Deposito Garantie Stelsel nog zal standhouden. Met één pennestreek zijn ook de zich nu nog veilig wanende 'gewone' spaarders de klos.
Jan Smid 8
Michiel WERKMANGilles Wattel 1 3
Jan SmidJan Smid 8
Een grote kapitaalbuffer betekent eenvoudig minder inkomsten voor de bank wat ook geen probleem hoeft te zijn.. Daar tegenover kun je ook de spaarder een lagere rente vergoeden. Hans de Geus zei het een aantal jaren geleden al: wat je niet uitleent daar hoeft ook geen buffer tegenover te staan.
R. Eman 8
Jan SmidGilles Wattel 1 3
Dus moet er geroepen worden dat er niet gered gaat worden.
Daartegenover, als de gekkigheid begaan is, is het gevolg dat faillissementen volgen, de ramp verspreidt zich als een lawine.
Op zo'n moment moeten verantwoordelijke autoriteiten iets doen om de ineenstorting te voorkomen.
Weer is economie een vak van dilemma's.
Hoe ik precies alle cijfers moet interpreteren is niet altijd duidelijk, maar Kindleberger schrijft dat waar nu, dat was 1983, 35 % kasgeld wordt aangehouden in relatie tot verplichtingen, dat dat in de 19e eeuw 60 of 70 % was.
En ook toen gingen banken failliet.
Ten opzichte van deze cijfers is natuurlijk de 4,5% een lachertje.
Wie er op de blaren zit, het was een ex minister van financiën, met pensioen, dan kun je eindelijk je mond open doen, die zei 'of we nu betalen als rekeninghouder via tarieven, als belastingbetaler, of als deelnemer aan pensioenfondsen, wij betalen'.
Het komt er dus inderdaad op neer dat winsten naar de eigenaren gaan, die van de 4,5%, en naar bonusgenieters, en dat wij de verliezen betalen.
Wat ik niet kan begrijpen is hoe een bankvergunning wordt geweigerd aan een depositobank, het type bank waarmee wij naam maakten in de 17e eeuw.
Die bank verstrekte nooit meer leningen dan er geld in kas was, was er in feite alleen voor betalingsverkeer, het papiergeld van die bank was meer waard dan de gouddekking die er tegenover stond, goud verslepen was lastig en vol risico.
De PCGD deed het net zo, helaas vercommercialiseerd naar ING.
Pieter Jongejan 7
De collega politici geloven ook (vergiftigd als ze zijn door de bankenlobby) dat een lage rente de economische groei stimuleert. Kortom dat er meer geïnvesteerd gaat worden als aandelen en onroerend goed duur worden. Uit de feiten blijkt dat dit niet zo is, maar politici willen dit niet inzien, want bij een lage rente zijn de rentelasten voor de overheid een stuk lager en hoeft er minder bezuinigd te worden.
En politici geloven ook dat een grote financiële sector gunstig is voor de economie. Vooral als die bestaat uit zakenbankiers, want die verdienen het meest. Het bewijs zien ze in de hoge onroerend goedprijzen in de financiële centra van de wereld. Dat zakenbankiers veel geld verdienen omdat ze gratis (rente 0%) mogen gokken met het gespaarde vermogen van particulieren komt niet bij ze op. Hoe hoger de winsten bij de parasitaire zakenbankiers, hoe lager de winsten in de reële economie en met name bij het MKB, dat aangewezen is op de binnenlandse vraag. Van de EBA hebben we niets te verwachten. Politici en centrale bankiers lijken gedrogeerd. Burgers zullen van hun regering moeten eisen dat er een veilig alternatief komt voor hun besparingen en hun betalingsverkeer.
Gilles Wattel 1 3
Pieter JongejanDan bankiers hun eigen belangen menen te zien als goed voor de economie, niets bijzonders.
Goldfein, ik hoop dat ik de naam niet heb verhaspeld, de topman van Goldman Sachs, vergeleek, meen ik, bankiers eens met goden.
Ook hij staat dus ver van de gewone mensen af.
Pieter Jongejan 7
Gilles Wattel 1De topman van Goldman Sachs heet dacht ik Feinstein; zijn salaris bestaat uit feingold dat gestolen is van o.a. de Banco Spirito Sanctus in Poirtugal etc, etc.. Je verhaspeling is humor.
Pieter Jongejan 7
Gilles Wattel 1Jan Smid 8
Gilles Wattel 1Onzin, de bankier denkt aan zijn eigen belang en is bang dat er geen nieuwe ronde is voor gratis geld voor de banken.
Gilles Wattel 1 3
Jan SmidIk lees een boek over de west Europese financiële geschiedenis, ben halverwege, inmiddels verbaas ik mij niet meer over de euro etc.
Die financiële geschiedenis is vooral blundering along.
Zo gingen, zo lees ik, economen zich pas in de 20er jaren afvragen, nadat Keynes had uitgelegd dat de opgelegde Duitse herstelbetalingen onmogelijk waren, wat die herstelbetalingen gingen betekenen in de zin van exportoverschotten en import tekorten.
En dat nadat de Franse herstelbetaling aan Pruisen van 1871/1872 hen alle gevolgen al had laten zien, tot de uitspraak van Bismarck 'dat na een volgende oorlog de overwinnaar maar de verliezer moest gaan betalen'.
Pruisen had een economische crisis in 1873.
Matthijs 11
Gilles Wattel 1En de rente gaat volgens mij pas stijgen als wereldwijd de vraagkant van de economie weer opkrabbelt uit een diep dal en ondernemers weer echt gaan investeren. Voorlopig zie ik dat nog niet snel gebeuren.
Gilles Wattel 1 3
MatthijsChina kan elke dag de dollar laten ploffen.
MatthijsK 7
Maar leg dat maar eens aan de regelzieke overheid en de regelzieke burgers uit, dat regels er niet voor zorgen dat de beste komt bovendrijven, maar de slechste.
Jan-Marten Spit 9
Het risico van omvallende banken zit immers niet alleen in de omvang, maar ook in de kans van omvallen.
Michel Fleur 6
Jan-Marten SpitJan-Marten Spit 9
Michel Fleurik denk dat dat fundamenteel onmogelijk is. die oplossing vereist namelijk een universele standaard, of eenheid voor de grootheid waarde.
dan kan met een meter als lengtemaat prima, want dat is een objectief gegeven. waarde is echter zeer subjectief. niet voor niets is economie de moeilijkste en minst ontwikkelde wetenschap van allemaal - het bestudeerde is allesbehalve objectief kwantificeerbaar.
dus ga ik voor de minst slechte oplossing :)
Michel Fleur 6
Jan-Marten SpitMaar we hoeven het ook niet ERGER te maken door allerlei extra vehikels toe te voegen met meerdere lagen van inschattingen en risico's.
Jan-Marten Spit 9
Michel FleurFred Raaks 5
Banken moeten gewoon failliet kunnen gaan waarbij de aandeelhouders de lasten moeten dragen en niet de belastingbetaler.
Het feit dat de financiële wereld nog steeds niet geherstructureerd is geeft aan hoeveel invloed de financiële wereld op de politiek heeft.
"Is it possible to make too much money? “Is it possible to have too much ambition? Is it possible to be too successful?” Blankfein shoots back. “I don’t want people in this firm to think that they have accomplished as much for themselves as they can and go on vacation. As the guardian of the interests of the shareholders and, by the way, for the purposes of society, I’d like them to continue to do what they are doing. I don’t want to put a cap on their ambition. It’s hard for me to argue for a cap on their compensation.”
So, it’s business as usual, then, regardless of whether it makes most people howl at the moon with rage? Goldman Sachs, this pillar of the free market, breeder of super-citizens, object of envy and awe will go on raking it in, getting richer than God? An impish grin spreads across Blankfein’s face. Call him a fat cat who mocks the public. Call him wicked. Call him what you will. He is, he says, just a banker “doing God’s work”
Tijd voor een veilige bank ipv een wankelbank? Of toch niet : https://www.fullreserve.nl/blog/Gevangen-niemandsland-Tweede-Kamer-DNB
Michel Fleur 6
Fred RaaksDat gaat natuurlijk nooit lukken, omdat kredietbanken de truc met double entry bookkeeping alleen kunnen uithalen als ze ook het betalingsverkeer zelf op hun balans hebben.
Dan zou het ook opeens opvallen dat de overheid gewoon een betaalrekening heeft en moet lenen, terwijl de de banken de uitzonderingspositie in de economie innemen, waarmee ze geld mogen scheppen. En dan volgt ook dat de staatsschuld en de private schuld in feite communicerende vaten zijn, waarbij beide schulden, schulden aan de banken zijn (die hebben immers geld geschapen). En dat de samenleving daar als geheel voor betaalt, omdat 95% van elke euro schuld is. Dat we daardoor altijd meer zullen moeten lenen, omdat we ook de rente moeten betalen die niet geschapen is bij het lenen (1). Waardoor de centrale bank een "gezonde" inflatie moet hanteren om de economie niet te laten opdrogen. Maar dat de centrale bank geheel afhankelijk is van de private banken om dat geld al of niet in omloop te brengen, omdat de reële economie alleen geld in omloop kan lenen.
(1)
Het meest gehoorde tegenargument is dat rente terugvloeit als kosten in de samenleving. Maar er zal een percentage ongelijk aan nul gebruikt worden om het eigen vermogen van de bank te vergroten. Dat bedrag zal via een hefboom weer terugkeren als nieuw krediet - nieuw geld. En daarover is weer rente verschuldigd. Hier hebben we een van de mooie voorbeelden van positieve feedback in ons geldsysteem. Het heeft een groeiend exponentieel effect op de geldhoeveelheid. Simpele wiskunde. Die kun je natuurlijk proberen te ontkrachten met risicoprofielen, ratings, allerlei vehikels en andere terminologie. Dat zal echter hoogstens de groeisnelheid veranderen (maar nooit nul maken).