De allereerste #noordoostpitch die we samen met Omroep Fryslan, RTV Noord, RTV Drenthe en RTV Oost hebben georganiseerd, was wat ons betreft een groot succes. Jullie hebben in totaal 126 voorstellen ingediend en daar zaten hele goede tussen. Heel veel dank daarvoor! 

Na de tweede ronde, waarin alle voorstellen zijn geëvalueerd, maken we nu officieel de winnaar van deze Noord & Oost Pitch bekend:

De verwevenheid tussen Nedmag BV, met 50% aandeelhouder NOM en EZK die deelt in opbrengt en winst

Aantal stemmen: 713
Pitcher: Jakoba Gräper
Locatie: Veendam e.o.

Juryoordeel:

Dit voorstel heeft niet alleen de meeste publieksstemmen gekregen, het is ook in de tweede fase goed uitgewerkt. Jakoba heeft een onderzoeksteam weten te formeren en een deugdelijk, goed onderbouwd plan van aanpak gemaakt. Dat geeft de redacteuren die het onderzoek gaan doen straks een vliegende start.

Daarnaast heeft in onze overwegingen ook een rol gespeeld dat het thema zoutwinning niet alleen interessant is voor het wingebied van Nedmag in Groningen en Drenthe. Ook in Overijssel en Friesland wordt zout gewonnen. De achtergrond daarvan verschilt nogal, maar de problematiek die met deze delfstofwinning is gemoeid vertoont raakvlakken. Het is veel minder belicht dan de gaswinning.

In overleg met de betrokken redacties van de regionale omroepen hebben we daarom besloten dat we ons niet beperken tot Groningen en Drenthe, maar alle zoutwinning in Noordoostelijk Nederland onder de loep leggen. We denken dat we daarmee een onderwerp te pakken hebben dat voor een groot publiek interessant is.

Pitch-winnaar Jakoba Gräper: ‘De afgelopen dagen hebben wij (de bewonersgroep Borgercompagnie en de Stichting Stop Zoutwinning) er met elkaar hard aan gewerkt om de Pitch uit te werken. Ik ben heel blij dat we zoveel steun hebben gekregen en kijk uit naar de programma’s en artikelen die jullie gaan maken.’

Dat we alleen dit voorstel gaan uitvoeren betekent overigens niet dat de andere onderwerpen volledig zijn afgeschreven. 

Maak kennis met de vier andere top-pitchers

Het HRA-model, nu gebruikt voor prioritering versterkingsaanpak Groningen

Aantal stemmen: 309
Pitcher: Bea Blokhuis
Locatie: Groningen / gaswinningsgebied

‘Al die jaren van geharrewar met de NAM hebben een actievoerder van me gemaakt. Ik volg elke ontwikkeling kritisch,’ vertelt Bea Blokhuis, in het dagelijks leven docent Klassieke Talen. ‘Er zijn zoveel schimmige dingen gebeurd dat ik achterdochtig ben geworden.’ Ze woont in Delfzijl en ook haar huis heeft, net als duizenden andere in de provincie, een veiligheidsrisico bij aardbevingen. Bea’s woning maakt deel uit van een pilotproject waarin 50 huizen worden versterkt. Dat is een prijzig project en voor sommige woningen blijkt het goedkoper om ze af te breken en opnieuw te bouwen dan ze te versterken.

‘Er is hier in de regio veel mist en chaos over de afhandeling van de schade en de risico’s’

Haar voorstel om het Hazard and Risk Assessment-model van de NAM aan nader onderzoek te onderwerpen komt mede voort uit haar eigen verwondering over de gang van zaken rond dat model. Met dat model heeft de NAM duizenden woningen beoordeeld op veiligheidsrisico’s, maar tot haar verbazing zat haar eigen huis daar niet tussen. Terwijl eerder al was vastgesteld dat het wél een ernstig veiligheidsrisico heeft bij aardbevingen. ‘Dat model zegt dus helemaal niets. Mijn gevoel is dat het gebruik ervan te maken heeft met de vertragingstactiek van de NAM. Er is hier in de regio veel mist en chaos over de afhandeling van de schade en de risico’s. Ik hoop dat daar helderheid in komt.’

Onleesbaar maken van stukken uit de gezagsdriehoek bij de Sinterklaasintocht 18 november 2017 Dokkum

Aantal stemmen: 249
Pitcher: Kerst Huisman
Locatie: Friesland / Dokkum

De ‘blokkeerfriezen’ die voorafgaand aan de Sinterklaasintocht van 2017 in Dokkum actie voerden, zijn de afgelopen tijd veel in het nieuws geweest. Intussen zijn ze berecht. Maar is hen ook recht gedaan? Historicus en voormalig journalist van de Leeuwarder Courant Kers Huisman vindt van niet. Integendeel. ‘Zwarte Piet interesseert mij persoonlijk niet zoveel. Maar ik ben in deze kwestie gedoken en heb Jenny Douwes [het gezicht van de blokkade-actie tegen de actiegroep Kick Out Zwarte Piet die op weg was naar Dokkum, red.] goed leren kennen. Onze achtergronden verschillen sterk, ik ben harstikke rood en zij komt uit een gereformeerd nest. Maar ik ben tot de conclusie gekomen dat haar onrecht is aangedaan. Nader onderzoek zal uitwijzen dat ze in hoger beroep moet worden vrijgesproken.’

Huisman trekt zich de zaak zo aan dat hij regelmatig met een bord om zijn nek door hartje Leeuwarden wandelt om aandacht te vragen voor de kwestie. Dat levert soms verwijtende reacties op. ‘Dan roept er iemand “ze moeten ze allemaal opsluiten”. Het is een beetje hippie-achtig, mijn protest, maar al met al krijg ik vooral positieve reacties. Ik heb nog nooit zoveel bijval gehad van leuke jonge vrouwen, haha.’

‘Jenny Douwes heeft het juist gezien, ook al was haar methode misschien onorthodox’

Kern van de zaak in zijn Pitch is volgens Huisman dat in de geopenbaarde verslagen van de gezagsdriehoek van Dokkum op grond van artikel 11 van de Wet openbaarheid bestuur veel onderdelen wit zijn gemaakt., ‘alles bij elkaar opgeteld wel ongeveer een halve meter tekst.’  Huisman begrijpt dat privacy een rol kan spelen in het onleesbaar maken van tekst, maar daarvan is volgens hem hier geen sprake. Hij vermoedt dat toenmalig burgemeester van Dokkum Marga Waanders zichzelf wilde profileren door middel van de Sinterklaas-intocht en daarbij onnodig veel risico heeft genomen. ‘Jenny Douwes heeft dat juist gezien, ook al was haar methode misschien onorthodox. Hoe dan ook zie ik geen acceptabele redenen om de beleidsoverwegingen geheim te houden.’

Het ijsbaandossier Kleine Bols. Raad Hoogeveen heeft kritisch rapport onder in la doen belanden

Aantal stemmen: 235
Pitcher: Gerard Booij
Locatie: Hoogeveen

Dit is een uitstekend voorbereide Pitch, met veel authentiek bronnenmateriaal dat verworven is door onder meer een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur. Dat de ijsbaan op de politieke agenda van Hoogeveen is komen te staan, is volledig te danken aan de inzet van oud-ondernemer en betrokken burger Gerard Booij. Hij volgt de kwestie van de beoogde ijsbaan in Hoogeveen al jaren. ‘Ik heb jarenlang blindelings vertrouwd op de overheid, ook die in Hoogeveen. Totdat ik ze betrapte op een leugen over de ijsbaan. Toen heb ik me erin vastgebeten.’

‘De gemeente was in mijn ogen te gretig om te bouwen, misschien uit een soort minderwaardigheidsomplex’

Met beroemde schaatsers zoals Jan Bols en Piet Kleine kent het schaatsen in de provincie Drenthe een lange traditie. Maar een volwaardige kunstijsbaan is er in de provincie sinds de sluiting van de kunstijsbaan in Assen niet meer. Het plan om in Hoogeveen een ijsbaan te openen kon onder Drentse schaatsers dan ook op veel enthousiasme rekenen. Maar een schaatsbaan is moeilijk rendabel te maken en daar stelde de gemeente de zaken mooier voor dan ze zijn. Het presenteerde een plan waarin volgens Booij niet alleen de kosten werden onderschat, maar ook een ‘schenking’ van bouwer BAM in de financiering was opgenomen die helemaal niet gratis was. Booij constateerde mogelijke belangenverstrengeling bij de betrokkenen en een onwelgevallig kritisch rapport over de ijsbaan belandde in een onderste la. ‘De gemeente was in mijn ogen te gretig om te bouwen, misschien uit een soort minderwaardigheidsomplex. Toen ik in de cijfers dook bleek dat het de gemeente jarenlang miljoenen gaat kosten. Ik heb niks tegen een ijsbaan. Maar ik wil wel het eerlijke verhaal. De burgers van Hoogeveen hebben daar recht op.’

Relatie testen tussen 4g netwerk en paniek bij koeien

Aantal stemmen: 223
Pitcher: Freerk Abma
Locatie: Noord en Oost-Nederland

De aanleiding voor boer Feerk Abma – hij houdt 180 koeien op zijn boerderij in Oudehorne – was een gesprek met een oude vriendin. Ook zij is veehouder en vertelde over die dag dat haar koeien rustig in het weiland stonden te grazen, totdat ze ineens zonder aanwijsbare reden in paniek raakten. Later bleek, zo vertelde Freerks vriendin en collega-boer, dat er in de buurt een test met 4G zendapparatuur was gehouden.

‘Koeien kunnen elektriciteit ruiken’

Dat zette hem aan het denken. ‘Ook ik heb regelmatig te maken met ongrijpbaar gedrag van mijn koeien. Ik weet dat koeien heel gevoelig zijn voor stroom, ze kunnen elektriciteit ruiken. Dat ze ook gevoeliger zijn voor elektromagnetische straling van 4G masten en telefoons dan mensen lijkt me daarom aannemelijk. Ik merk het ook in de praktijk. Dan zie ik ineens 180 koeien zonder enige aanleiding tegelijk met hun staarten zwaaien.’

Freerk verdiepte zich in de invloed van deze vorm van straling, ook wel EMS genoemd. Zo ontdekte hij dat EMS niet alleen kan leiden tot een schrikeffect bij koeien, maar ook van invloed kan zijn op hun vruchtbaarheid. Ook vermoedt hij dat de opkomst van 4G een van de factoren is in de afname van het aantal trekvogels in de weiden. ‘Niet iedereen beseft de consequenties van wat we doen. Ook al is het effect op het eerste gezicht klein, dan nog is de vraag of we dit wel moeten willen. Helemaal als straks de uitrol van 5G gaat beginnen. Dat is geen kleinigheid. Is de snelheid van Facebook belangrijker dan de gevolgen voor dier en mens.’