De ramen van Eurostart uitzendbureau aan de Televisiestraat in Den Haag zijn dichtgeplakt met ondoorzichtige folie. Het is onzorgvuldig gedaan, misschien met haast. Door de kieren heen kan iedere voorbijganger zien wat zich binnen afspeelt. De tl-lichten branden, maar van bureau’s, werknemers of enig ander teken van leven is niets te bekennen. Alleen een schoonmaakkarretje in het midden van de ruimte verraadt dat er nog mensen komen. Er doet niemand open. 

Het pand is in juli 2021 voor 8 ton hypotheekvrij gekocht door het vastgoedbedrijf van Fahri Tufan, een van de bestuurders van Eurostart. Het Haagse uitzendconcern, bestaande uit een handjevol bv’s met vooral klanten in de glas- en tuinbouw, had miljoenen euro’s gestort gekregen van het UWV. Het maakte gretig gebruik van de NOW-regeling, een loonsubsidie om personeel te kunnen doorbetalen tijdens de coronalockdowns. In totaal kreeg Eurostart 8,8 miljoen euro aan voorschotten uitgekeerd.

Ter vergelijking: voetbalclub Feyenoord kreeg een voorschot van 7,8 miljoen euro, lingeriewinkelketen Hünkemoller 7,5 miljoen euro, en Werk & Ik, een branchegenoot van Eurostart actief op en rond luchthavens, ontving 8,5 miljoen euro. 

Naast de aankoop van een bedrijfspand besteedde Eurostart het geld aan nieuwe auto’s en persoonlijke leningen, schreef Follow the Money eerder. Het waren de dagen voor de val van Eurostart definitief inzette. 

Inmiddels zijn de zorgen voor de bestuurders van Eurostart groot. Drie instanties; het SNCU, het UWV en ING, zitten achter het uitzendbureau aan, blijkt uit stukken in bezit van Follow The Money. De rechtszaak stond op de rol voor 11 mei, maar Eurostart kreeg uitstel tot 8 juni.

De zaak draait om het niet – of onjuist – betalen van salarissen van uitzendkrachten. De Stichting Naleving CAO Uitzendkrachten (SNCU) eist 1,1 miljoen euro van Eurostart wegens schending van de CAO. 

Op 13 april 2021 viel bij het uitzendbureau een brief op de mat: Eurostart was geselecteerd voor een routinecontrole van SNCU. Eurostart kreeg drie weken de tijd om stukken – loonstrookjes, betaalbewijzen en arbeidscontracten – te overhandigen, maar deed dat pas 240 dagen na het verstrijken van de deadline.

Uit de documentatie blijkt dat de firma geen reiskostenvergoedingen betaalde, dat de jaarrekening niet compleet was, dat er te weinig vakantiedagen waren gereserveerd en dat werknemers niet altijd kregen doorbetaald op feestdagen. De administratie over 2019 was ‘niet meer beschikbaar’. In drie jaar tijd betaalde het bedrijf 393.701 euro te weinig salaris uit aan zijn uitzendkrachten.

Bij een eerdere controle van SNCU in 2020 bleek dat er al een betalingsachterstand van bijna zes ton bestond, toen nog bij een andere vennootschap van het uitzendbedrijf. Alles bij elkaar claimt SNCU zo’n 1,1 miljoen euro, en stelt de stichting de drie bestuurders hoofdelijk aansprakelijk. 

Volgens SNCU traineerde het trio onderzoeken door handelsnamen te wijzigen, bedrijfsactiviteiten in verschillende vennootschappen te stoppen en aan de lopende band bestuurders te wisselen. Eén vennootschap waar nog een onderzoek naar liep werd zelfs opgedoekt. 

Zeker is dat er tijdens het SNCU-onderzoek in 2021 nog voldoende baten waren bij Eurostart. Het bedrijf ontving vanaf begin 2020 meermaals een NOW-voorschot van het UWV. Tegen oktober 2021 had Eurostart in totaal ruim 6,6 miljoen euro aan NOW ontvangen. 

Bankproblemen

ING stelde recent vast dat er 2 miljoen euro is overgemaakt naar een vennootschap in Turkije dat, aldus de bank, geen onderdeel uitmaakt van de firma. Reden voor de bank om de rekening op te zeggen. 

Uit correspondentie in bezit van FTM blijkt dat ING acht keer vroeg om opheldering over jaarverslagen en inkomstenstromen, en kwam daarop geen reactie. Vooral de geldstroom van 2 miljoen euro naar een Turkse firma wekte de argwaan van de bank. ‘Het blijft onduidelijk wat het bestedingsdoel van de rekening courant is, welke [sic] worden gestort op de rekening van International Work in Turkije’, schrijft ING.

Als gevolg van ‘negatieve publiciteit’ en onvoldoende transparantie heeft de bank op 24 april aangekondigd de relatie met de Haagse uitzender te willen beëindigen. De rekeningen worden per 24 juli 2023 opgeheven.

Deurwaarders 

Inmiddels is ook bekend dat Eurostart de eerste twee rondes NOW volledig moet terugbetalen, zo’n 2,2 miljoen euro. Het uitzendconcern geeft geen inzicht in de geldstromen en komt niet door met jaaropgaven, aldus het UWV. Vanaf oktober 2022 eist de instantie die verantwoordelijk is voor het verstrekken van de gelden opheldering over de uitgaven. Inmiddels is het geduld van het UWV op. Ze eisen het geld onmiddellijk terug. 

‘Wij hebben u verschillende keren gevraagd om de tegemoetkoming NOW aan ons terug te betalen’, staat er in een beschikking van het UWV aan Eurostart van 5 april. Het UWV heeft aanmaningen gestuurd om de eerste en tweede tranche van NOW terug te vorderen, samen 2,2 miljoen euro. Mocht er geen reactie komen, dan zullen deurwaarders worden ingeschakeld, waarschuwt het UWV.

Eurostart hield zich lang stil. Follow The Money bracht in juni 2021 al eens bezoek aan het hoofdkantoor aan de Haagse Radarstraat, maar werd toen niet te woord gestaan. Nu het net zich sluit worden de bestuurders gedwongen om opheldering te geven in de rechtszaal. De lijn van verdediging was steeds dat de familie ten prooi was gevallen aan een ‘rancuneuze’ ex-werknemer die een ‘heksenjacht’ wilde openen. Althans zo staat te lezen in correspondentie van ING. Aan die verdedigingslijn twijfelt de bank. ING wilde graag bewijzen zien, maar die werden niet geleverd. De familie Tufan dreigde met een kort geding, omdat de ex-werknemer (hij wil anoniem blijven) een geheimhoudingsverklaring zou hebben geschonden. Maar die zaak is ingetrokken, bevestigt zijn advocaat aan Follow the Money. Tegen de ex-werknemer loopt nog wel een bodemprocedure. 

Gebrekkige controle

Hoe kan het dat aan een uitzendconcern met zoveel administratieve problemen miljoenen aan NOW zijn uitgekeerd? Hoewel de Algemene Rekenkamer al in september 2020 bepleitte dat bij NOW een striktere controle vooraf zou moeten plaatsvinden, werd dat verzoek afgewezen door het ministerie. ‘Voor controle vooraf is geen capaciteit beschikbaar zonder dat dit ten koste gaat van meer effectief gebleken controles achteraf’, schreef toenmalig minister Wouter Koolmees (D66) aan de Tweede Kamer. 

Het UWV laat in een reactie aan Follow the Money weten dat bij de ontvangers van subsidies uit de eerste twee NOW-rondes, uitgekeerd tussen maart en september 2020, inmiddels in totaal 4,4 miljard euro is teruggevorderd. Dat is net iets meer dan een derde van de 11,6 miljard die in deze periode is voorgeschoten. Tot nu toe is 3,2 miljard euro teruggestort, de overige 1,2 miljard euro staat nog open of wordt met betalingsregelingen terugbetaald. 

Tot nu toe is in 646 gevallen een deurwaarder ingeschakeld door het UWV. Het gaat hierbij om een totaalbedrag van zo’n 4,6 miljoen euro. 

Met medewerking van Mark Koster.  

UPDATE: Reactie Eurostart
Eurostart spreekt de berichtgeving van Follow the Money op sommige punten tegen. Zo zou bij het UWV inmiddels een bezwaarprocedure zijn gestart. De problemen met ING kwamen volgens het uitzendconcern voort uit het niet tijdig aanpassen van hun postadres, maar door het aanleveren van stukken zou nu ook de opzegging van de bankrelatie zijn opgeschort.

ING Bank en UWV zeggen niet in te gaan op individuele gevallen. Het conflict met de SNCU ziet het bedrijf met vertrouwen tegemoet. Een externe onderzoekspartij zou in opdracht van SNCU geen rekening hebben gehouden met het jaarurenmodel, waarmee gewerkte uren in drukke en minder drukke periodes tegen elkaar worden afgestreept.